J'apprends le GULMANCEMA

J'apprends le GULMANCEMA

Tu pourrais aussi aimer

Dyslexie Sud-Est
Dyslexie Sud-Est

"J'APPRENDS LE GULMANCEMA" est une page culturelle d'apprentissage du Gulmancema, langue parlée à l'Est du Burkina. (Ti maasuagu maama tie ti ŋalimano)

J'apprends le Gulmancema est une page culturelle qui en plus d'apprendre à parler le Gulmancema (langue parlée dans l'Est du Burkina, au Togo, au Niger et au Bénin) est une vitrine de la riche culture Gulmance. Cette page est un outil de communication de l'Association Tin Faabi ti Maasuagu qui signifie "sauvons notre culture", consacrée à la promotion du patrimoine culturel, les savoirs, les savoirs-faires. Les premiers ambassadeurs d'une culture restent d'abord ceux pour qui elle existe.

07/03/2024

| Cimu o 15

Wonli a konbali daali tu li yali taanli, den ta mi jagili ke cili dunli n na, ka ki ca binli kuli, cimu o 15 daali kuli, Bulcina Faso nibuoli ba bogini ki ciagi ku maasuagu leni ti danbogida tuona.

Naani, li jagili dagidi i mo ko ya po ?
---
Tin ciagi ti maasuagu leni ti danbogida 🛖🙏

24/02/2024

I fuondi - les salutations

O jakpelo n faanda (bonjour le vieux)
I tuona te ? (et vos activités ?)
I puoba leni bila ? (et vos femmes et vos enfants)
Lanwani n nan ba mia sanu (ceci étant, je vais demander la route)
Tin tundi baani.(passez une bonne journée)
_____________

Bundima – Traduction
O jakpelo : le vieux
A tuona : les travaux/les activités
Pua/puoba : femme/femmes
Biga/bila : enfant/enfants
Ki mia u sanu : demander la route
Ki mia : demander
U sanu : la route

24/02/2024

👉 O pua : la femme /
👉 O pua : son épouse
👉 O calo : son époux
👉 O canba : son mari
👉 Ki bonpuoga : la fille
👉 O jafaano : jeune fille
👉 Ki beni : mûrir / grandir
👉 O jafanbiemo : fille mature
👉 Ki jiari o jafaano : draguer
👉 Li cuatieli : alliance
👉 O cuado : le beau
👉 Ki dagi : fiancer
👉 Ki ñiigi : marier
👉 Li podagili : fiançailles
👉 Li ñiigili : mariage
👉 U diebandu : présentation
👉 Ti candanbaandi / candanmiabu : demander de pardon ( après avoir pris une fille)
👉 Bi na : maman de la fille
👉 Bi ba : papa de la fille
👉 ki cuani li cuatieli : honorer des frais / obligations de belle famille
👉 Ki fuondi : saluer
👉 I fuondi : salutations
👉 I puodagini : frais de la dote
👉 Li guoli : le cola
👉 Mi yaama : sel
👉 O tabo : tabac
👉 Li liadipiencianli : grand boubou blanc
👉 Ku jabigu : le boubou
👉 Ku cencengu : pagne traditionnel
👉 Ku cacaagu : chaussures (singulier)
👉 Ti cacaadi : chaussures (pluriel)
👉 Ku tadigu : grand plat ( singulier)
👉 Ti tardi : grands plats (pluriel)
👉 Ki tadiga : petit plat
👉 Mu tadimu : petits plats
👉 U laalu : spatule
👉 I laali : spatules
👉 Ki yiega: calebasse
👉 Mu yiemu : calebasses
👉 U laanu : bijou
👉 I laani : bijoux
👉 Li lanbili : perle aux reins
👉 A lanbila : perles aux reins
👉 Ki nunmadiidiga : petit miroir
👉 Ku nunmadiidigu : grand miroir
👉 O puocaano : nouvelle mariée/ fiancée
👉 O puodaano : fiancé ou marié
👉 U yigimu : cri de joie/ youyou
👉 I yigimi (pluriel) : youyous
👉 U badu : la fête
👉 I badi : les fêtes
👉 Mi daama : le dolo
👉 Dabisandi : gros bidon de dolo
👉 Ki kuani : faire rentrer
👉 Ki kuani o puo : recevoir sa femme chez soi
👉 Ki gaali : bénir
👉 U safanu : foyer
👉 Ki sieni ku diegu : avoir un foyer
👉 Mi maajama : procréation de garçons
👉 Mi maapuoma : procréation de filles

Texte : Rodrigue Pougda Gnoula

02/01/2024

𝐓𝐈 𝐘𝐔𝐃𝐀𝐍𝐂𝐈𝐀𝐌𝐎 𝐌𝐀𝐘𝐄𝐃𝐈𝐊𝐀𝐀𝐌𝐀 𝐌𝐈 𝐃𝐈𝐄𝐌𝐀 𝐏𝐎
(Wagadugu, Ii binli 2023, piigincilie dana 31)

Bulicina Faso dotieba
Yaab kuli n moa ke tin faabi ti yula, ke tin baa mi yanduama, ke ti Diema n dieri mi yuli canyi ;
Li tie n po pamanle ke n taa mi maama li binpanli 2024 cilima ki baa gaali Bulicina maabila yaaba n ye mi
diema nni leni yaaba n ye potogu, ti danlinba leni ti todikaaba kuli.
Ti tuondi u Tienu yua n cedi ke ti fidi ki pundi li binli 2023 dajuodikaali leni laafia. Ti jaandi mi rjanma Tienu
ki miadi o ke wan cedi ke Bulicina tinga n kuugi yaaba n puni bi miana ti Diema yuceli dierima koanli nni
n duani ki fuodi.
Ti go jaandi u Tienu ki miadi wan paa laafia yaaba kuli ke a nibiada tuongunda poagili ba ti yuceli dierima
koanli nni.
Ti pia taanyenma leni yaaba n sani ki Mani bi tinbuona nni kuli, ke dinla bi yi ba ti diema nni nisankaaba.
Yinba n lieba
Li binli 2023 tua yaa binli nni ke ti rjanbi ki kpaagi ti Diema Bulicina Faso yema po. Li tie yaa binli nni ke ti
rjanbi ki kpaagi ki bandi yaa paka n muubi ti Diema Bulicina Faso ; lani n cuani ke ti taa a jagimoana. Laa
jaga tie ke ti cie ti yonbidi baabi, leni ti diema yuceli dierima tuoana baabi kuli. Kelima bi yen tua ke o
suudo ya suni a bonla, ke a go yini laa suudo ke wan todi a an lingi a tiagu , a kan le laa tiagu.
Li binli 2023 tua yaa binli nni ke a yanjaga tuona boncianla soani. Piigincilie dana 11 daali yaali n pendi,
n den tieni mi mataankaama ki waani yi tin taa yaa jaga ke li tuugi leni ti Diema guudima sanbila , laafia
sanbila, moko li jeeguoli sanbila nni ; a jaga boncianla taa ti findima po, leni libontagikaala tuonsoandiedi
maama tuona cilima. Lan yaa niinni, n tuondi Bulicina dotieba leni bi muali mi yepaama nni, leni ban fidi
ki bandi tin koani yaa koanli bundima ti Diema tinbuona goagaama leni Bulicina Faso yuceli dierimoanma.
Li binli 2024 baa tua yaa binli nni ke ti baa suagi liiga leni li muali. Ti baa suagi ki yaa cenli ti yonbidi baabi,
ki suagi ki yaa cenli a bonpienyonbidanba baabi yi luo ti ki pangi ti yemanma.
Li binli 2024 nni, ti baa suagi liiga leni ti diema tinbuona goagaama ki go pugini li muali. Lan cedi ke ti
diema guudima sanbila nni, ti baa kaani yaa cagicianli n baa ye liiga bu toabu nni, ke bi yi li yaa cagili n
paadi ki ye tontoni minteelituona po ; laa cagigili baa taani tontoni minteelituona cagibila, leni yaa minteela
yaa banma n ye mibaa caga taanma.
Lan kuli tie ti minteela goaboginma, a siegisiegima leni a kaanma kaantoe sanbila yo, ke lan todi tin fidi ki
moa mi yanduama muali rama. Ti Mani tin baa qoadi yaa sanbila ki baa ti toatiadi a minteela po, ki go
goa ki bogini ti jakoanda li binli 2023 nni. Laa tuona kuli baa soani li binli 2024 nni, ti toatiadi leni ti jatiadi
yaadi n baa pugini a jakoada paalu ya ti cua. Laa bonla puginma po, tin yaa bani ke li binli 2024 baa tua

a muana binli kelima ti jagi ki bua ti tinbuona kuli goagaama leni yaaba n sani ki Mani bi denpo guakunma
bi denpo leni bi guudima.
Nani min bi yedi yaala, ti den ciii yanjaga boncianla tuona li binii 2023 nni, ti baa suagi ki soani tin ciii yaa
tuona kuii dunla binli 2024, lan tie mi diema Yudanciamo jaga li jeeguoii po leni bu Kpaabu Koanbadiegu
n den ciii bu kpaabu leni ii yanwubili tuona ya. Li fali kpaabu baa suagi, ke li tuugi leni laa jagilieda, ke
dunia binii 2024, tin fidi ki baa li jeeguoii bi ki nagini
Li tie tikuii muale, yeni, n miadi Bulicina dotieba, yikuli n taa laa jaga ki soani i kaani kuli yin ye naankani,
ke Baalo n fidi ki todi yi, yeni n tie tin moa ki paadi. Ti baa taa a jaga boncianla li bontagikaala tuona
sanbila nni leni yaaia kuii n yegi leni a kpenkpenda todima, ban yaaba n moandi leni bi fidu kuli ki caani ti
kpenditiadi Bulicina Faso tinbuona nni. Apeki (APEC) tuona ciii ke lan todi tin fidi ki baa li bontagikaaia
tuonsoandiedi. A jaga boncianla baa taa li binii 2024 nni.
Li binii 2024 nni, ti go baa mia Bulicina dotieba n taa ti Diema Yudancianmo jagili ti tinbuona findima po
ki soani. Nani min den yedi yaaia o qmaalo piigincilie dana 11 daaii, ti kpaagi ti laafialo po ki sua li puni
tin goa ki maa ki rjanbi ti dobuona. Ti bua bi niba n taa laa jaga ki ciii ku qangu tuona, bi tinbuona maama,
ki cedi ti yekaani n yaa qani ke yaa yianpuodike ke ti den bandi kuii n da go goa ki cua dunia binii.
Tin kubi yaa muali dinia tie ti maasuagu moko yaa muaii. Nani yin la ke li tie maama, ti kpaagi ti maasuagu
paka po ki sua ke a bonpiena dierima cedi ke ti qaa ti maasuagu. Ti luni ti maasuagu, ti maasuarjangu yu
n bangi ti mi yanduama, u taayienu leni todiyaba. Ti luni laa bonrjania kuii. Lani n cedi ke ti bua ke ti
maasuagu n baa yaa kaanu n pia mayuli ti muaii nni.
Lan cedi ke ti pugini ti diema mabuoii gbanmanu ki nan go ciiini ti diema nibuoii cagicianii leni taransisiyon
n taa yaa balimaama. Li baa cedi ti guani ki tugini leni ti danbogida leni ti maasuagu ke u taayienu, mi
yanduama, sugiii leni todiyaba tagiqami yi ke ti luo yeni n goa.
Li suuli tuonjagima suagi Ii binii 2023 nni. Li binii 2024 nni, ti sugini ki ciii ii suuii tuona koanli. Yeni yaapo,
n bua ki mia yaa caga n tuuni ii suuii tuona koanli n kuli n fii ki pugini Ii muaii ke tin fidi ki deli ki Mani laa
bonbiadiia ti diema nni.
Yinba n lieba
Ti bandi canyi ti sanu, yaa sanbiii ke ti taa. Yaa sanu n qani ti faabima po, ti yuceli dierima po leni Bulicina
findima po ki cie laa sanbiii naa ye. Tinba leni Bulicina Dotieba kuii bandi canyi ki go dugi canyi ke tin kubi
yaa koanli pia mayuli Bulicina Faso po, Ayeyesi (AES) lan tie Sayelli dogi po leni Afiriki dogi kuli po.
N gaali yi leni 2024 binpanli ; lin tua yipo laafia binli, li muali binli, ki tua yaa binii ke Bulicina niba kuii baa
pia mi buama biyaba po ; ti sugini lin tua yaa binii nni ke Bulicina dotieba baa cedi yaa koana n ye bi siiga,
ki nan taani rioayenbu ki diidi yaaia n ye liiga ; li binli n tua mi yemanma binli, ki tua yaa binii ke yendo
yendo kuii suginma baa tieni opo nani wan bua maama.
N kan juodi n yedima kaa tuondi Bulicina dotieba yaaba n bandi ti muaii mayuli, ki moa yensiinu leni
ki faami ki guu yaa Taransisiyon n tie ne leni mi domaatiema guudima. Nani ban tua maama, yubali nan
daa quoni o koanli yali ba ; lan tie Bulicina tugu nni bi lan tie niinpo, bonpienyonbidanba daa li baa tuune.

N tuondi Bulicina dotieba leni yaa muali ke ti moa ; ki nan go tuondi yaaba kuli n todi Bulicina Faso laa
muali nni, lan tie ke bi ye koaminni bi foagima, ban ye Bulicina Faso tugu nni bi ban ye niinpo, ban ye
naankani kuli li riandunli nni.
Bulicina Faso n yaa ye yogunu kuli !
U Tienu n guuri Bulicina Faso !
𝐓𝐢 𝐛𝐚𝐚 𝐝𝐨𝐠𝐮 𝐩𝐨, 𝐈𝐢 𝐲𝐚𝐚 𝐝𝐚𝐧𝐢 𝐤𝐮𝐮𝐦𝐚, 𝐭𝐢 𝐛𝐚𝐚 𝐩𝐚𝐚𝐝𝐢 !

𝙏𝙖𝙧𝙖𝙣𝙨𝙞𝙨𝙞𝙮𝙤𝙣 𝙇𝙞𝙞𝙜𝙖 𝙔𝙪𝙖
𝙏𝙞 𝘿𝙞𝙚𝙢𝙖 𝙔𝙪𝙙𝙖𝙣𝙘𝙞𝙖𝙢𝙤
𝐊𝐚𝐩𝐢𝐭𝐞𝐧𝐧𝐢 𝐈𝐛𝐫𝐚𝐡𝐢𝐦 𝐓𝐑𝐀𝐎𝐑𝐄

19/12/2023

◉ | Le gulmancema

Le 𝐠𝐮𝐥𝐦𝐚𝐧𝐜𝐞𝐦𝐚 est parlé dans le Gulmu, une région de l'Est du Burkina Faso où sont essentiellement concentrés les Gulmanceba, mais également au Togo, au Bénin et au Niger.
C'est de son centre administratif, Fada N'Gourma, que s'est développée l'alphabétisation de la langue grâce à la création en 1989 de l'Association Tin Tua ONG qui permit la naissance de nombreuses écoles primaires.

Le premier journal en gulmancema, 𝑳𝒂𝒂𝒃𝒂𝒂𝒍𝒊, parut en 1988 et l'𝒂𝒅𝒐𝒑𝒕𝒊𝒐𝒏 𝒅'𝒖𝒏 𝒂𝒍𝒑𝒉𝒂𝒃𝒆𝒕 𝒇𝒖𝒕 𝒐𝒇𝒇𝒊𝒄𝒊𝒂𝒍𝒊𝒔𝒆́𝒆 𝒆𝒏 1985 sous l'impulsion de la Sous-commission Nationale de cette langue qui vit le jour en 1973. Le GULMANCEMA partagé entre trois principaux dialectes (nord, centre et sud) appartient au groupe 𝐨𝐥𝐭𝐢-𝐯𝐨𝐥𝐭𝐚 de la branche 𝐠𝐮𝐫 de la famille 𝐧𝐢𝐠𝐞́𝐫𝐨-𝐜𝐨𝐧𝐠𝐨𝐥𝐚𝐢𝐬𝐞. Pour fixer l'orthographe, 𝐮𝐧 𝐝𝐢𝐜𝐭𝐢𝐨𝐧𝐧𝐚𝐢𝐫𝐞 𝐛𝐢𝐥𝐢𝐧𝐠𝐮𝐞 𝐟𝐮𝐭 𝐩𝐨𝐮𝐫 𝐥𝐚 𝐜𝐢𝐫𝐜𝐨𝐧𝐬𝐭𝐚𝐧𝐜𝐞 𝐩𝐮𝐛𝐥𝐢𝐞́ 𝐞𝐧 𝟏𝟗𝟗𝟒.

Le GULMANCEMA, principale langue de la région, est devenu la 3e langue couramment parlée au niveau national selon les résultats du 𝟓𝐞 𝐑𝐆𝐏𝐇 avec 𝟲,𝟴% 𝐝𝐞 𝐥𝐨𝐜𝐮𝐭𝐞𝐮𝐫𝐬 après le Moré 52,9% et le Fulfulde 7,8%.

L'alphabet gulmancema est le suivant :

◉ A dianŋmabila | 𝐥'𝐚𝐥𝐩𝐡𝐚𝐛𝐞𝐭 :

a, b, c, d, e, f, g, gb, h, i, j, k, kp, l,

m, n, ñ, ŋ, ŋm, o, p, r, s, t, u, v, w, y.

---

J'apprends le GULMANCEMA
Gulmancephonie
Association Tin Tua ONG
RTB
Rtb3

21/02/2023

🔵 📅 | 𝗖𝗶𝗹𝗶𝗲 𝗼 𝟮𝟭 ǀ 𝗧𝗶 𝗺𝗮𝗯𝘂𝗼𝗹𝘂 𝗱𝗮𝗮𝗹𝗶

Dinla tie 𝗰𝗶𝗹𝗶𝗲, 𝗼 𝟮𝟭, li binli 2023.
Binli kuli laa daale, ŋali li binli 2000, ke UNESCO, ya ŋanduntuonsoandiegu n diidi u cogu leni ku maasuagu sanbila, gandi ke li tie u mabuolu daali (ti maamamaama daali).
UNESCO waani ke u tingbanu nni, i mabuoli coali pundi, boni 𝟲 𝟳𝟬𝟬, 𝗮𝗺𝗮 𝗸𝗲 𝗻𝗲 𝗹𝗲𝗻𝗶 𝗯𝗶𝗻𝗮 𝗯𝗮, 𝟰𝟯% 𝗶 𝗺𝗮𝗯𝘂𝗼𝗹𝗶 𝘆𝗲𝗻𝗶 𝗰𝗼𝗮𝗹𝗶 𝗻𝗻𝗶, 𝘆𝗶𝗶 𝗸𝗶 𝗯𝗮 𝗹𝗶 𝗸𝘂𝗼𝗴𝗶𝗹𝗶, 𝗯𝗮 𝗯𝗼𝗱𝗶.
Li ya po cedi, ke li ŋani, ki go pia li seli tin sedi lan ya paa, ti mabuolu po, ki da fali ti maamamaama.

Tin tundi baani !
______

🔴 📅 | 21 février | Journée mondiale des langues maternelles

Aujourd'hui 21 février 2023, l'UNESCO célèbre depuis 2000, la journée mondiale des langues maternelles.
Selon cette institution onusienne, il y'a environ 6 700 langues maternelles parlées à travers le monde et si rien n'est fait en termes de sauvegarde et de valorisation, 43% de ces langues sont appelées à disparaître dans les années à venir.
D'où la nécessité pour chacun de valoriser sa langue maternelle en faisant sa promotion.

Excellente journée !

21/08/2022

Fada cogidieciangu yaagu ke bi yi gu "Lycée Diaba Lompo", bogindi o bin 60 badu, ke li ba tua cipiiga o 20, 2022.
LDL cogibikpela ye li kani bii ?

Vous voulez que votre entreprise soit Organisation à But Non Lucratif la plus cotée à Ouagadougou ?
Cliquez ici pour réclamer votre Listage Commercial.

Adresse

Ouagadougou

Autres Organisme communautaire à Ouagadougou (voir toutes)
Ile de l'Amour Ile de l'Amour
Radio Campus 91. 2 Fm
Ouagadougou, 1517

Bienvenu sur l'Ile de l'Amour - Welcome on the Love Island!

L'œil De Ma commune -TItabé L'œil De Ma commune -TItabé
Ouagadougou

Soutenance

FLA BF FLA BF
Ouagadougou

Crée en Novembre 2014 au Burkina, FLA est une association qui regroupe des femmes évoluant dans les domaines des sciences et de la technique, qui a pour principal objectif de rédui...

Association action pour un Monde Meilleur - AMM Association action pour un Monde Meilleur - AMM
Ouagadougou

Promouvoir la dignité et l'égalité des chances des femmes handicapées pour une société inclusive!

Lions club Ouagadougou Harmonie NC Lions club Ouagadougou Harmonie NC
Ouagadougou

Lions Club Ouagadougou Harmonie est le plus prestigieux club Lions de la Cité.

Union Nationale de l'Audiovisuel Libre du Faso Union Nationale de l'Audiovisuel Libre du Faso
Villa 870, Cité CEGECI/Secteur 36 BASSINKO
Ouagadougou, BP500OUAGA10

L’Union Nationale de l'Audiovisuel Libre du Faso est l’association des radios et télé privées du Burkina née de la volonté de quelques promoteurs de mettre en commun leur force pou...

Constantin Yougbare Constantin Yougbare
Ouagadougou

Yaapa l'homme pour mois

Sougri La Boumbou Sougri La Boumbou
Ouagadougou

L'association Sougri La Boumbou, "la tolérence est la base de toute chose", regroupe une quinzaine de personnes handicapées. Elle a été créée en 1990 avec à sa tête Mr Lassané SAKA...

Tinguiste Tinguiste
Ruskofficiel92@gmail. Com
Ouagadougou, KADIOGO

Ce groupe ce veut d'être une fenêtre pour une jeunesse entrepenante, ambitieuse, innovante pour contribuer à la bonne marche de la société dans un élan patriotique.

Comment vivre dans une societe? Comment vivre dans une societe?
Ouagadougou

Www.lavie social. Com