Μορφωτικός Σύλλογος Ραψάνης - Cultural Association of Rapsani

🌳⛪️🌳 Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στην κοιλάδα των Τεμπών 🌳⛪️🌳

Ο Ιερός Προσκυνηματικός Ναός της Αγίας Παρασκευής στα Τέμπη του νομού Λάρισας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα στην Ελλάδα, με πολλούς επισκέπτες κάθε χρόνο. Η εντυπωσιακή εκκλησία μέσα στον βράχο, βρίσκεται στο κέντρο των στενών της κοιλάδας των Τεμπών, από την πλευρά του Ολύμπου.

Το μέρος αυτό ήταν πάντα συνδεδεμένο με την αγία. Στη θέση αυτή από παλιά προϋπήρχε προσκύνημα, αφιερωμένο στην Αγία Παρασκευή, καθώς και Αγίασμα (σε μια μικρή σπηλιά) που υπάρχει μέχρι και σήμερα. Η εκκλησία χτίστηκε το 1921 από σιδηροδρομικούς και αφορμή στάθηκε η θαυματουργή επέμβαση της Αγίας Παρασκευής, όταν ένας μεγάλος βράχος αποκολλήθηκε από τον Όλυμπο και αντί να καταλήξει στο διερχόμενο τρένο, άλλαξε πορεία και έπεσε στον Πηνειό. Η εκκλησία ανακαινίστηκε με δωρεά το 1987.

Μέχρι το 1960, που χτίστηκε η κρεμαστή γέφυρα, ο ναός ήταν προσιτός μέσω βάρκας. Μετά το χτίσιμο της πεζογέφυρας, οι προσκυνητές διέσχιζαν τον Πηνειό μέσω αυτής, απολαμβάνοντας το υπέροχο φυσικό τοπίο που προσφέρει η κοιλάδα των Τεμπών, δίπλα στην Εθνική Οδό.

Χιλιάδες ήταν οι προσκυνητές όλο τον χρόνο -κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες-, με αποκορύφωμα τις 26 Ιουλίου, στην εορτή της Αγίας Παρθενομάρτυρος Παρασκευής.

📝 Σημείωση: Δυστυχώς σήμερα, ένα χρόνο σχεδόν μετά την καταστροφική επέλαση του Daniel στη Θεσσαλία που άφησε πίσω του ανυπολόγιστες ζημιές, η αποκατάσταση της πεζογέφυρας δεν έχει ξεκινήσει ακόμη.

(📸 Εικόνες: Καλ. Γαζέτα και από το Διαδίκτυο // Επιμέλεια: Καλ. Γαζέτα )

✍️📜🎓Ο Ραψανιώτης Λόγιος Δημήτριος Παν. Γοβδελάς (Ραψάνη, 1780 - Ιάσιο, 1831)✍️📜🎓
Διδάσκαλος στην Ακαδημία του Ιασίου ✍️📜🎓

Ο Μορφωτικός Σύλλογος Ραψάνης προσπαθεί να αναδεικνύει τις σπουδαίες προσωπικότητες που γεννήθηκαν, έζησαν, έδρασαν, πρόσφεραν, δημιούργησαν στο χωριό μας ή/και εκτός αυτού, τα πρόσωπα εκείνα που άφησαν το στίγμα τους και μάς γεννούν αισθήματα υπερηφάνειας για την ιστορία και τον πνευματικό πλούτο που κληροδότησαν στο χωριό μας, αλλά, κυρίως, μάς δίνουν το κίνητρο να γνωστοποιήσουμε την κληρονομιά αυτή σε όλους εκείνους που αγαπούν τη Ραψάνη και να δημιουργήσουμε μια νέα γενιά θαυμαστών του χωριού μας που θα επιθυμήσουν να το γνωρίσουν καλύτερα. Έχοντας ως βάση αυτό το σκεπτικό, έχει γίνει μια τεράστια προσπάθεια εκ μέρους του Μορφωτικού Συλλόγου να συγκεντρωθούν και να αναρτηθούν στον ιστότοπό μας, www.rapsani.gr, πολλές μελέτες, έρευνες, καταγραφές και στοιχεία σχετικά με τη Ραψάνη! Σήμερα σας προσκαλούμε να διαβάσετε τρεις μελέτες για τον Ραψανιώτη λόγιο, Δημήτριο Παν. Γοβδελά, που δίδαξε στην Ακαδημία του Ιασίου. Συγκεκριμένα, μπορείτε να δείτε:
1️⃣ Διονύσιος Δ. Βαλαής, Δρ. Θεολόγος-Φιλόλογος, Α.Π.Θ. - Ο λόγιος Δημήτριος Γοβδελάς, https://www.rapsani.gr/wp-content/uploads/pdf/2-204_valais-govdelas.pdf
2️⃣ Ariadna Camariano-Cioran, Ο Ραψανιώτης Δημήτριος Παν. Γοβδελάς, Δάσκαλος στην Ακαδημία του Ιασίου, σε μετάφραση από τα γαλλικά του κ. Gino Polese.https://www.rapsani.gr/wp-content/uploads/pdf/2-203_govdelas.pdf
Η μελέτη αυτή είχε δημοσιευτεί στον 29ο τόμο του Θεσσαλικού Ημερολογίου, το 1996.
3️⃣ Νικόλαος Αθ. Παπαθεοδώρου - Δημήτριος Γοβδελάς ο Ραψανιώτης και η διένεξή του με τον «ασεβή» Χριστόδουλο τον Ακαρνάνα. https://www.rapsani.gr/wp-content/uploads/pdf/2-211_govdelas.pdf

📖 Αξίζει πραγματικά να αφιερώσετε λίγο χρόνο για να γνωρίσετε μια ακόμη πτυχή της ιστορίας ενός μικρού, αλλά υπέροχου και σημαντικού τόπου, της αγαπημένης μας Ραψάνης, που έχει βάλει το δικό της λιθαράκι στον Διαφωτισμό και τον πολιτισμό της περιοχής μας και, συνολικά, της πατρίδας μας...
📚📝📖 Καλή ανάγνωση! ✍️📜📚

(Επιμέλεια: Καλ. Γαζέτα // Εικόνες από το Διαδίκτυο )

🏡 Απαλνός & Ακατνός Προφήτης Ηλίας 🏡
🏡🌳💚🌳🏡💚🌳💚🏡

Στις 20 Ιουλίου γιορτάζεται ο Προφήτης Ηλίας.
Στη Ραψάνη υπάρχουν δύο ξωκλήσια αφιερωμένα στο Άι-Λια...
Ο Ακατνός (Κάτω) και ο Απαλνός (Πάνω) Προφήτης Ηλίας, όπως έλεγαν οι γιαγιάδες μας... Ο Κάτω Προφ. Ηλίας είναι το εκκλησάκι που όλοι βλέπουμε απέναντι από το χωριό μας και πάνω από τους Αγίους Θεοδώρους, σαφώς ευκολότερα προσβάσιμος και οικείος στους περισσότερους. Ο Πάνω Προφήτης Ηλίας είναι σε αρκετά μεγαλύτερο υψόμετρο πάνω από το χωριό και το χαρακτηριστικό του είναι ότι από εκεί βλέπεις μέχρι και τη Λάρισα, όχι όμως το ίδιο το χωριό.

🏡🗣️: Θεωρούμε παρα πολύ σημαντική τη μνήμη και μαρτυρία του συμπατριώτη μας κ. Δημητρίου Σάββα-Γκαντάκα για τη γιορτή του Προφήτη Ηλία στο χωριό πριν χρόνια, που κατέγραψε ο ίδιος στην ανάρτησή μας εν είδει σχολίου και τη μεταφέρουμε ως συμπλήρωμα στην κύρια δημοσίευσή μας.

«Η οικογένεια μου την δεκαετία του '60 κι '70 πηγαίναμε στον Απαλνό (λειτουργούσανε κι οι δύο εκκλησίες γιατί είχε δύο παπάδες το χωριό) για τρείς λόγους:
1.Η κατοικία μας ανήκε στην επάνω συνοικία του Αγίου Αθανασίου.
2.Στην επιστροφή σταματούσαμε στην Χαλκιά την Βρύση όπου γινόταν μικρό γλέντι με εδέσματα, κρασί κ.λ.π. που κουβαλούσαμε μαζί μας.
3.Το κυριώτερο. Στην συνέχεια στην επιστροφή γύρω στις 2 το μεσημέρι στο λιοπύρι του Ιουλίου στη διαδρομή που ήταν κατηφορική είχε ένα δροσερό αεράκι σε αντίθεση με την επιστροφή από τον Ακατνό όπου αφήνοντας το δάσος των Αγίων Θεοδώρων, περνώντας τον λάκο, μετά τη γέφυρα είχε ανηφορική διαδρομή μέσα στη μεσημεριάτικη ζέστη. Οι διαδρομές εννοείται ότι εκείνα τα χρόνια γινόταν με τα πόδια ή συνοδεία ζώων για τη μεταφορά της πραγμάτειας (λειτουργιές, στάρι για την αρτοκλασία κ.λ.π). Αυτά από μνήμες πριν 55-60 χρόνια.»
Σας ευχαριστούμε από καρδιάς! ❤️

(📸 Φωτογραφίες από Γεωργία Γκλιάου, Ben Kyriagis, Αλεξάνδρα Βελετάνη, Διαδίκτυο //
Επιμέλεια: Καλ. Γαζέτα )

🗣️💬😊 Ντοπιολαλιές 😊💬🗣️

Με ιδιαίτερη χαρά αναδημοσιεύουμε στη σελίδα μας την παλαιότερη ανάρτηση της κ. Ελισάβετ Μπρουζιώτη σχετικά με τους ιδιωματισμούς της γλώσσας μας στην περιοχή μας, την ντοπιολαλιά μας...

Αξίζει να διαβάσετε το κείμενο που ακολουθεί για να ανακαλέσετε ίσως μνήμες ή απλά για να έρθετε σ'επαφή με ένα σημαντικό κομμάτι της ιδιαιτερότητας και του γλωσσικού πλούτου του τόπου μας..

✍️ Γράφει η κ. Ελισάβετ Μπρουζιώτη.

Οι Θεσσαλοί έχουμε δικό μας λεξιλόγιο και ένα μέρος αυτού παραθέτω πιο κάτω. Προσοχή όμως, μην μπει σε κανέναν η ιδέα ότι με αυτό το ιδιαίτερο λεξιλόγιο οι Θεσσαλοί θα ζητήσουν… να ανεξαρτητοποιηθούν (βλέπε Καταλονία)…! Όχι, το πολύ-πολύ να ελπίζουμε ότι θα το συμπεριλάβει στο επόμενο λεξικό του… ο Μπαμπινιώτης!

(Θα υπάρχουν κι άλλες λέξεις που μου διαφεύγουν, όποιος θέλει ας συμπληρώσει.)

Ακατνός: Ο κάτω
Αμπίτσα: Τέλειωσα κάποια δουλειά
Αντραλίζομαι: Ζαλίζομαι
Απαλνός: Ο επάνω
Απαναθόμ: Επάνω μου
Απόστασα: Κουράστηκα
Αρίτσος: Σκαντζόχοιρος
Αστόισα: Ξέχασα
Γκαφάλι: Ανόητος
Γκιζέρι: Βόλτα
Γκιντέρι: Βάσανο
Γκόλιος: Γυμνός
Γκορτσιά: Αγριοαχλαδιά
Γκουρλιάζω: Πετάω κάτι υγρό
Γκουρλώθηκα: Πνίγηκα
Γκούσια: Στομάχι
Γκούστερας: Σαύρα
Γκριτζιλωμένο: Γαντζωμένο
Δίσαλο: Σκληρό
Έμεινε ουδέτσι: έμεινε όπως είναι, δεν άλλαξε
Ζαμάνι: Ζωηρό παιδί
Ζνίχι: Αυχένας
Θα φας ρουμπωτό: Θα φας ξύλο
Καθόρι βροχή: Πολλή βροχή
Καραφάνταλο: Άχαρος
Καταπίδι: Πόμολο πόρτας, Κόκκορας
Κενώνω: Σερβίρω
Κιαμέτι: Πολύ
Κόκκαλο: Κουκούτσι
Κριτσικώθηκε: Ντύθηκε επιμελώς
Μανιά: Γιαγιά
Μη κρενς: Μη μιλάς
Μπάκακας: Βάτραχος
Μπακράτσι: Σκεύος, κυρίως για νερό ή γάλα
Μπούζανος: Χρυσόμυγα
Μπουξιάς: Μπόγος
Μπουχαρής: Τζάκι
Μπριά: Μουριά
Μπρουφάζομαι: Πέφτω
Ντάμι: Σταύλος
Νταουλτζιάς: Δυνατός βήχας
Ξεμπλέτσκωτη: Ελλιπώς ντυμένη, δηλαδή φαίνονται οι ώμοι της κλπ
Παλιαούρτι: Παλιό ρούχο
Παλιούρι: Αγκαθωτός θάμνος
Πάντα: Ύφασμα, κεντημένο ή υφαντό, που κρεμιέται στον τοίχο
Παραλέκατος: Ανάπηρος
Παρστιά: Εστία τζακιού
Πάταρος: Σφαλιάρα
Πατλιτζάνα: Μελιτζάνα
Περδικλώθηκα: Μπουρδουκλώθηκα και σκόνταψα
Πετρώνω την πόρτα: Ασφαλίζω την πόρτα
Σαβουρντάω: Πετάω κάτι
Σακάτ: Προς τα κάτω
Σαπάν: Προς τα πάνω
Σβαρνίστηκα: Σύρθηκα στο πάτωμα
Σιαδώ: Προς τα εδώ
Σιακεί: Προς τα εκεί
Σναξ: Κουνήσου
Σνι: Μεγάλο μπρούτζινο ταψί
Σολότα: Ήρεμη συνεχής βροχή
Σούμια: Άσχημα κουτσομπολιά για κάποιον
Σύστριγο: Φασαρία
Σφούρλα: Στροφή
Ταμπουκιάσου: Κοιμήσου επιτέλους
Ταπίπκα: Ανάποδα
Ταχιά: Αύριο
Τον έχω στο ντουρμπούνι: Δεν τον χωνεύω
Τορός: Ίχνος
Τουμπέκι: Σκεύος, συνήθως πέτρινο, που άλεθαν τον καφέ
Τουρλώνω: Επιδεικνύω
Τσουτσουρώθηκα: Ανατρίχιασα
Φίτσιος: Μικρό, ζωηρό παιδί
Φουκάλι: Σκούπα
Φουκαλίζω: Σκουπίζω
Χαλές: Τουαλέτα τούρκικη
Χατίλι: Κάτω μέρος της πόρτας, στο δάπεδο
Χλιάρι: Κουτάλι

⚜️ Σημείωση: Η πρώτη φωτογραφία προέρχεται από την ανάρτηση της κ. Μπρουζιώτη και οι υπόλοιπες δύο επιλέχθηκαν από το Διαδίκτυο για να δώσουμε το στίγμα της ανάρτησης.
⚜️Επιμέλεια: Καλ. Γαζέτα.

👘🐛👗 Η Σηροτροφία στη Ραψάνη 👗🐛👘

Πριν την Επανάσταση, κατά τον 18ο αι. άκμασαν στη Ραψάνη, όπως και σε άλλα χωριά της περιοχής μας (Αμπελάκια, Τσαριτσάνη, Τύρναβο), η σηροτροφία, η μεταξουργία και η υφαντική. Σας παραπέμπουμε σε σχετική ανάρτηση για την σηροτροφία στη Ραψάνη από τον ιστότοπο του Μορφωτικού Συλλόγου Ραψάνης, www.rapsani.gr ! Η μελέτη αυτή είναι του Μίμη Ταμπακίδη και αξίζει την προσοχή και τον χρόνο σας...

Καλή ανάγνωση, φίλες και φίλοι! 🥻🎀🐛⚜️👗
https://www.rapsani.gr/wp-content/uploads/pdf/2-401_tabakidis-sirotrofia.pdf

(Επιμέλεια: Καλ. Γαζέτα )

🎼🎻🎶🎙️🎺 Η Λατέρνα 🎻🎶🎙️🎺🎼

Η λατέρνα είναι ένα αυτόµατο µουσικό όργανο που αν και ογκώδες δεν χρησιµοποιείται µόνο σε κλειστούς χώρους αλλά συχνά µεταφέρεται σε ανοιχτούς χώρους, πλατείες και γειτονιές. Είναι ένα όργανο που δηµιούργησε πολλά συναισθήµατα στους Έλληνες και βοήθησε πολύ στην εξάπλωση και διάδοση ήχων που είναι αγαπητοί ακόµα και σήµερα. Πολλοί έχουν να πουν κάποια ιστορία που ξέρουν ή έχουν ακούσει γύρω από κάποια λατέρνα. Υπήρξαν όµως και πολλά προβλήµατα που την ταλαιπώρησαν µέσα στο πέρασµα του χρόνου µε αποτέλεσµα να την περιθωριοποιήσουν. Επίσης πρόβληµα στην µελέτη της δηµιουργεί η έλλειψη βιβλιογραφίας, µιας και όποια τυχόν υπάρχει είναι ανεπαρκής έως και λανθασµένη. Αυτό συµβαίνει γιατί οι ερευνητές δεν ασχολήθηκαν µε την τέχνη της λατέρνας αλλά προέβησαν σε µια απλή περιγραφή της. Παρόλα αυτά ακόµα και σήµερα υπάρχουν γωνιές και γειτονιές που κάποιος µπορεί να ακούσει και να σιγοτραγουδήσει παλιές αγαπηµένες µελωδίες.

ℹ️ Ιστορικά Στοιχεία
🔸 Το ξεκίνηµα
Η πρώτη λατέρνα στην Ελλάδα δηµιουργήθηκε γύρω στα 1880. Τότε η συνεργασία του Έλληνα Ιωσήφ Αρµάου και του Ιταλού Jugepe Turconi απέφερε την λατέρνα. Οι δυο τους πολλοί καλοί φίλοι µε έντονες µουσικές και κατασκευαστικές δεξιότητες έφτιαξαν στην Κωνσταντινούπολη την πρώτη λατέρνα χωρίς τη σιδερένια βάση που είχαν τα πιάνο γιατί υπήρχαν παρόµοια µε τη λατέρνα όργανα στο παρελθόν µε σιδερένια όµως βάση (π.χ. η Ροµβία). Οι δυο τους είχαν δηµιουργήσει ένα συνεταιρισµό όπου είχαν διαχωρίσει τη δουλειά σε δύο κοµµάτια. Ο Turconi ασχολιόταν µε το κατασκευαστικό κοµµάτι ενώ ο Αρµάος µε την καταγραφή, δηλαδή το «σταµπάρισµα» των τραγουδιών.
🔸 Η εξάπλωση και το τέλος
Η εξέλιξη ήταν ραγδαία. Αν και στην Κωνσταντινούπολη υπήρξαν µόνο 2-3 κατασκευαστές στην Ελλάδα υπολογίζονται σε 60-80. Υπολογίζεται επίσης ότι την περίοδο πριν τον πόλεµο του 1940 υπήρξαν σε Αθήνα και Πειραιά περίπου 40.000 όργανα και άλλα τόσα µόνο στη Θεσσαλονίκη. Ακόµα εκείνη την περίοδο σε κάθε µαγαζί διασκεδάσεως υπήρχαν 6-7 όργανα. Ο πόλεµος όµως στάθηκε τροχοπέδη σε οποιαδήποτε εξέλιξη της λατέρνας. Αν και ήταν πολύ προσιτή στην αρχή της στη διάρκεια του πολέµου κανείς δεν κοίταζε την διασκέδαση. Επίσης πάρα πολλά όργανα καταστράφηκαν λόγω του όγκου τους. Ο τελευταίος κατασκευαστής ήταν από τις Σέρρες όπου έκλεισε το εργαστήριο περίπου στα 1938. Αυτό το µαρτυρούν και οι υπάρχουσες λατέρνες που υπολογίζονται σε νεότερες να είναι εκείνης της εποχής.
🔸 Οι προϋποθέσεις για µια νέα δηµιουργία
Μέσα στα χρόνια της ακµής πολλοί ακολούθησαν το πρότυπο του Αρµάου-Turconi και διαχώρισαν την κατασκευή της λατέρνας. Έτσι, σπουδαιότερος «σταµπαδόρος» εξελίχθηκε ο γιος του Αρµάου, Νίκος Αρµάος. Αυτός διέδωσε αργότερα την τέχνη του στο γιο του και αυτός βρήκε µεταλαµπαδευτή τον Αντώνη Νασιόπουλο όπου σε συνεργασία µε τον Βασίλη Ιακωβίδη, κορυφαίο τεχνίτη και κουρδιστή πιάνων, κατασκεύασαν ξανά το 1944 τη λατέρνα. Παράλληλα στις Σέρρες, ο Αναστάσιος Τζίωνης συνεχίζει και αυτός να κατασκευάζει µε παραδοσιακό τρόπο λατέρνες. Αργότερα (το 2001) ο Ιακωβίδης θα πεθάνει, ο Τζίωνης θα αποσυρθεί (σε ηλικία 97 ετών) και µόνος κατασκευαστής θα µείνει ο Νασιόπουλος.

🛠️ Κατασκευαστικά Χαρακτηριστικά
Η λατέρνα είναι ένα αυτόµατο µουσικό όργανο που έχει πάρα πολλές οµοιότητες µε το πιάνο. Μάλιστα το χαρακτηρίζουν και αυτόµατο πιάνο. Χωρίζεται σε δύο µέρη: α) το πάνω µέρος που περιλαµβάνει τις χορδές απ’ το πάνω µπαλκόνι µέχρι το κάτω και το ηχείο, β) το κάτω µέρος το κιβώτιο που περιλαµβάνει τον κύλινδρο και τους
µηχανισµούς του. Τα πλήκτρα (τα σφυράκια όπως λένε και στο πιάνο) ανήκουν στο κάτω µέρος, ουσιαστικά όµως αποτελούν αυτοτελές κοµµάτι. Έτσι κάποιος σε ένα µαγαζί θα διάλεγε πρώτα κάποιο πάνω µέρος και µετά το κάτω και θα τα ένωνε. Οι λατέρνες έχουν 33, 35 ή 37 «φωνές» δηλαδή χορδές, και αυτό είναι και το χαρακτηριστικό για να χαρακτηρίσουµε µια λατέρνα µεγάλη ή µικρή αφού ανάλογα µε τις χορδές εξαρτάται και το µέγεθος της τόσο στο ύψος όσο όµως περισσότερο στο πλάτος. Επίσης υπάρχει 1 κουδούνι που δίνει διαφορετικό τόνο στον ήχο. Το κοµµάτι που είναι και αυτό ανεξάρτητο όπως τα πλήκτρα και ουσιαστικά παίζει τα συγκεκριµένα τραγούδια είναι ο κύλινδρος . Οι χορδές καταλαµβάνουν 3,5 οκτάβες, µία από αυτές είναι µπάσα και είναι µη πλήρη οκτάβα (7 χορδές) οι οποίες είναι χάλκινες. Οι χορδές όλες είναι χορδές πιάνου όπως και τα κλειδιά. Γενικά πολλά υλικά είναι υλικά πιάνου. Το πάνω µπαλκόνι είναι από οξιά για να αντέχει τις εντάσεις (περίπου 5 τόνοι), το ηχείο είναι ερυθρελάτη και ο κύλινδρος φλαµούρι για να καρφώνονται σωστά και σταθερά τα καρφιά. Επίσης υπάρχει µία βίδα ρύθµισης ή εντάσεως κάτω από το πληκτρολόγιο που φέρνει το πληκτρολόγιο πιο κοντά ή πιο µακριά απ’ τον κύλινδρο αυξοµειώνοντας την ένταση του παιξίµατος. Μια άλλη βίδα η «ρέγουλα» που βρίσκεται αριστερά απ’ το πληκτρολόγιο το µετακινεί αριστερά ή δεξιά για να ρυθµίζονται οι µετακινήσεις που οφείλονται σε αλλαγές της υγρασίας ισορροπίας των ξύλων. Τέλος, υπάρχει ένας µοχλός ασφάλισης που ελευθερώνει τον κύλινδρο για να µπορεί αυτό να µετακινηθεί. Αξίζει να σηµειωθεί ότι η κατασκευή της λατέρνας διαρκεί περίπου 3 µήνες.

🎼 Λειτουργία
Η λειτουργία της λατέρνας βασίζεται στα 2 µέρη της. Στο πάνω όπου παράγεται ο ήχος µε τις χορδές και στο κάτω όπου ο κύλινδρος θέτει σε κίνηση τα πλήκτρα. Ο κύλινδρος έχει πάνω του καρφωµένα καρφιά (αυτό είναι το λεγόµενο σταµπάρισµα) και γυρνώντας τη µανιβέλα γυρνάει ο κύλινδρος µέσω ενός γραναζιού και ενός στροφάλου. Γυρνώντας λοιπόν ο κύλινδρος ακουµπάνε τα καρφιά του πάνω στα ατσαλάκια (ατσάλινες άκρες 10 περίπου χιλιοστών) που βρίσκονται στην άκρη των πλήκτρων, τα ανασηκώνουν και όταν τα αφήνουν αυτά µε τη βοήθεια ελατηρίων προσκρούουν στις χορδές. Για την αλλαγή τραγουδιού σηκώνεται ο µοχλός ασφαλίσεως και µετακινώντας τον κύλινδρο δεξιά ή αριστερά αλλάζουµε σειρά καρφιών που θα µετακινούν τα πλήκτρα. Η απόσταση µεταξύ 2 πλήκτρων είναι 13 χιλιοστά και έτσι χωράνε µέχρι και 9 τραγούδια σε κάθε κύλινδρο. Η ταχύτητα του τραγουδιού εξαρτάται από το πόσο κοντά µεταξύ τους είναι τα καρφιά, απ’ το ύψος τους και απ’ την κίνηση της µανιβέλας. Έτσι το παίξιµο απαιτεί από τον παίκτη γνώση της σωστής ταχύτητας, σταθερό ρυθµό και µείωση του ρυθµού την τελευταία φορά επανάληψης του τραγουδιού για να φανεί που αυτό τελειώνει. Επίσης απαραίτητη είναι και η συνοδεία ντεφιού.

🔧 Συντήρηση
Η λατέρνα απαιτεί συχνή συντήρηση και αυτή είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία της και την µακροζωία της. Καταρχήν χρειάζεται κούρδισµα κάθε 1 ή 1,5 µήνα λόγω της έλλειψης σιδερένιας βάσης. Το κούρδισµα γίνεται µε διαπασών και είναι απαραίτητο το κούρδισµα ανά οκτάβες. Επίσης χρειάζεται συχνά στο τέλος 2η και 3η φορά κούρδισµα µέχρι να σταθεροποιηθεί. Ακόµα χρειάζεται ρεγουλάρισµα ανάλογα µε το πρόβληµα που µπορεί να δηµιουργηθεί από την αυξοµείωση της υγρασίας. Επίσης συχνά σπάνε πλήκτρα, ατσαλάκια ή χορδές. Χρειάζονται γρασάρισµα τα καρφιά και τα µηχανικά µέρη όπως και λάδωµα. Τέλος, κάθε 2-3 χρόνια µία λατέρνα που παίζει καθηµερινά 8 ώρες χρειάζεται αλλαγή κυλίνδρου γιατί λειώνουν τα καρφιά. Έπειτα δεν πρέπει να εκτίθεται σε ρεύµα και µεγάλες αυξοµειώσεις υγρασίας.

📿 Στόλισμα
Κύριο χαρακτηριστικό της λατέρνας ήταν και είναι το στόλισµά της. Παλαιότερα αποτελούσε και επάγγελµα καθώς υπήρχαν καταστήµατα που πουλούσαν στολίδια και άλλα είδη. Είχαν σκεπάσµατα από δέρµα σε διάφορα χρώµατα, κοµµένα, ξεγυρισµένα, µε κεντίδια, σκαλισµένα διάτρητα. Αυτές ήταν οι φορεσιές. Υπήρχαν βελούδινα σκεπάσµατα µε ρέλι, χρυσοκεντήµατα µε παραστάσεις (π.χ. 2 κοπέλες να κρατούν την ελληνική σηµαία ή παραστάσεις από µάχες του ’21). Ήταν πολύ φορτωµένες µε χάντρες, κοµπολόγια, εικόνες ακόµα και κέλυφος χελώνας και ότι άλλο σκεφτόταν ο καθένας. Υπήρχαν σεγαριστά σχέδια µε το κλασσικό βυζαντινό σχέδιο και η εικόνα που είχαν στο κέντρο ήταν ή της Μαρίας της Πενταγιώτισσας ή της Ρόζα Εσκενάζυ ή 2-3 ακόµα άλλες. Σπάνια κάποιος έβαζε φωτογραφία από αγαπηµένο ή συγκεκριµένο του πρόσωπο. Τέλος τα πόδια που στηριζόταν η λατέρνα ήταν ξυλόγλυπτα.

🎙️Σταμπάρισμα
Το σηµαντικότερο ίσως ρόλο στη λατέρνα τον κατέχει ο κύλινδρος. Έτσι ο κατασκευαστής του γινόταν ανέκαθεν διάσηµος και έπρεπε να έχει εξαιρετικές µουσικές ικανότητες. Αυτός ονοµαζόταν «σταµπαδόρος» ή «καρφωτής». Το σταµπάρισµα είναι µια δύσκολη περίπλοκη διαδικασία και δεν απαιτεί µονάχα µουσικές γνώσεις αλλά και τεχνικές. Αφού το τραγούδι αποτυπωθεί σε παρτιτούρα ο σταµπαδόρος βάζει στην εσωτερική µεριά της λατέρνας και πίσω ακριβώς απ’ τη µανιβέλα ένα ειδικό «ρολόι». Ακριβώς έξω από τη λατέρνα πάλι πίσω από τη µανιβέλα βιδώνει έναν λεπτοδείχτη και τα ευθυγραµµίζει. Ανάλογα µε τη χρονική αξία που έχει η νότα γυρίζει τη µανιβέλα µέχρι ο λεπτοδείχτης να δείξει την ανάλογη ένδειξη στο ρολόι. Τότε πατάει ελαφρά το πλήκτρο έτσι ώστε το ατσαλάκι στην άκρη να σηµαδέψει ελαφρά τον κύλινδρο. Στην αρχή βάζει τη µια σειρά και µετά τα µπάσα. Αφού τελειώσει και τα 9 τραγούδια ξεκινάει το κάρφωµα. Υπάρχουν τριων ειδών καρφιά: 1. Πόντοι, καρφιά µήκους 6 χιλιοστών χρησιµοποιούνται για µεγάλες χρονικές αξίες. 2. Τα τέρτσα, καρφιά µήκους 5 χιλιοστών χρησιµοποιούνται κυρίως για τα όγδοα και µπαίνουν σε σειρές. 3. Τρίλιες, καρφιά µήκους 4 χιλιοστών, αιχµηρά προς τα πάνω κοντά, τετραγωνοποιηµένα, µπακιρένια. Για κάθε τύπο καρφιού υπάρχει το ανάλογο ζουµπαδάκι που εξασφαλίζει το ισοϋψές κάρφωµα. Όλη η διαδικασία του τυπώµατος διαρκεί 20-25 ηµέρες. Διασηµότερος καρφωτής υπήρξε ο Νίκος Αρµάος. Λόγω της έλλειψης ηχητικών πηγών µπορούσε µόνο ακούγοντας ένα πελάτη να σφυρίζει ένα σκοπό να τον σταµπάρει µε 2 ή 3 τρόπους. Έγραφε πολλά τραγούδια και αρκετά από αυτά έγιναν γνωστά ως τραγούδια άλλων που τους έδινε ο Αρµάος όπως η Φαληριώτισσα, Γαρύφαλλο στ’ αυτί, Φούστα κλαρωτή, Χασάπικο πολίτικο κ.α. Μεγάλος καηµός του ήταν ότι ποτέ δεν κατασκεύασε λατέρνα. Επίσης οι ικανότητές του στην επισκευή ήταν περιορισµένες. Τέλος είχε γίνει πρόσφατα µία προσπάθεια από έναν Θεσσαλονικιό χορδιστή να σταµπάρει µε υπολογιστή τα τραγούδια. Εκτός όµως του ότι αυτή η µέθοδος ήταν εντελώς αντίθετη µε την παράδοση της λατέρνας τελικώς απέτυχε µιας και προέκυψαν προβλήµατα µε τη διαφορετικότητα που είχε το κάθε πληκτρολόγιο και τη µεταφορά του τυπώµατος πάνω στον κύλινδρο.
🪗 Η Λατέρνα στη Σύγχρονη Εποχή.
Στη σύγχρονη εποχή η λατέρνα είναι πολύ παραµερισµένη και αρκετά σπάνιο θέαµα.
Η ζήτηση είναι αρκετά περιορισµένη σε συλλέκτες και κάποιους ελάχιστους µουσικούς. Στην περιοχή της Αττικής υπάρχουν µόνο 8-9 περιπλανώµενοι εκ των οποίων 1 στον Πειραιά, 3 στην Αθήνα, 1 στην Γλυφάδα όπως και κάποιοι γύφτοι οι οποίοι όµως περιπλανώνται σε ολόκληρη την Ελλάδα. Επίσης σε µαγαζιά διασκέδασης πολύ σπάνια βρίσκονται λατέρνες αφού οι δίσκοι, τα γραµµόφωνα και τα Juke box παραµέρισαν τελείως τη λατέρνα µετά το 40. Οι πωλήσεις πλέον γίνονται σπάνια και συνήθως όχι κατόπιν παραγγελίας αλλά αγοράζονται έτοιµα κοµµάτια. Τα τραγούδια τα οποία ταυτίστηκαν µε τη λατέρνα όπως η Φραγκοσυριανή, Γαρύφαλλο στ’ αυτί, Το Τραµ το τελευταίο, Οι θαλασσιές οι χάντρες, παραµένουν στο ρεπερτόριο και των καινούργιων οργάνων και υπάρχουν κάποιες προσθήκες σε τραγούδια του Μίµη Πλέσσα ή του Λευτέρη Παπαδόπουλου. 🪗

(Πηγή: team.gr / Εικόνες από το Διαδίκτυο // Επιμέλεια: Καλ. Γαζέτα )
🎼🎻🎶🎙️🎺🎶🎙️🎼

🌽🌮🌽 Καλαμπόκι-Ρόκα 🌽🌮🌽

Η λατινική ονομασία του φυτού είναι ZEA mays (Ζέα η μαύς). Ανήκει στην οικογένεια των Αγρωστοειδών και στη χώρα μας το συναντούμε με τις ονομασίες καλαμπόκι, αραποσίτι, αραπόσταρο, κούκλα, μπαρμπαρόσταρο, στίχρος, μισέρι.
Κατάγεται από τη νότιο και κεντρική Αμερική. Καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο, σε πολλές ποικιλίες και υβρίδια, σαν φυτό διατροφής και κτηνοτροφής. Η άγρια μορφή του, που κατάγεται από την τροπική Αμερική, σήμερα δεν είναι πια γνωστή.
Το καλαμπόκι έχει φύλλα σπαθοειδή, μεγάλα, κορμό που φτάνει τα δύο μέτρα, άνθη σε φούντα και ρίζα επιπόλαιη. Τα αρσενικά άνθη σχηματίζουν ταξιανθία φόβη (φούντα) και τα θηλυκά σχηματίζουν σπάδικα που καλύπτεται από σκληρά και πλατιά φύλλα. Ο σπάδικας αυτός με τους καρπούς λέγεται κοινά κούκλα ή ρόκα και οι κλωστές που περιέχονται μέσα, αποκαλούνται με διάφορα ονόματα όπως στίγματα, στύλοι, κοινά μουστάκια ή μαλλιά του καλαμποκιού.

🌽 Ιστορικά στοιχεία:
Ο Αραβόσιτος ήταν άγνωστος στους αρχαίους Έλληνες. Είναι ιθαγενές της Αμερικής. Στην Ευρώπη το εισήγαγαν οι Ισπανοί μετά την ανακάλυψη της Αμερικής γύρω στα 1552.
Στο Μεξικό έχουν βρεθεί απολιθώματα γυρεοκόκκων του, ηλικίας 80.000 ετών. Οι πολιτισμοί των Αζτέκων και των Ίνκας στηρίχτηκαν στην καλλιέργεια του. Από καλαμποκάλευρο φτιάχνεται η γνωστή «μπομπότα» και άλλα αρτοσκευάσματα, όπως η πολέντα των Ιταλών, η μαμαλίγκα των Ρουμάνων, η ριμότ των Γάλλων, το τορτίγια των Μεξικάνων. Οι λαοί που χρησιμοποιούν αποκλειστικά ως τροφή το καλαμπόκι, πάσχουν από πελάγρα, μια πάθηση του δέρματος που οφείλεται σε έλειψη βιταμίνης ρρ (νιασίνης).
Στο Περού, οι ιθαγενείς χρησιμοποιούν τους στύλους του καλαμποκιού ως παραισθησιογόνο. Τους καίνε και εισπνέουν τους ατμούς οι οποίοι τους προκαλούν μια ψυχική διέγερση που φτάνει μέχρι το παραλήρημα.

🌽 Χρήσεις
Παρότι το καλαμπόκι είναι βασική πηγή διατροφής σε πολλές χώρες, η θρεπτική του αξία είναι μικρότερη απ’ ότι στα άλλα σιτηρά. Επίσης το ψωμί που παράγεται από το καλαμπόκι, γνωστό με το όνομα μπομπότα, δεν είναι καλής ποιότητας. Το άμυλο καλαμποκιού (γνωστό και ως κορν φλάουρ ή άνθος αραβοσίτου) χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική, στην παραγωγή αμυλούχων προϊόντων και στην αλλαντοποιία. Στη Λατινική Αμερική το καλαμπόκι χρησιμοποιείται ως βάση ενός είδους ζύμης από την οποία παρασκευάζονται οι «τορτίγιας», επίπεδες πίτες που αντικαθιστούν το ψωμί.
Στη διατροφή επίσης χρησιμοποιείται και το λάδι του καλαμποκιού, το γνωστό αραβοσιτέλαιο. Οι κόκκοι του καλαμποκιού, με κατάλληλη επεξεργασία, μπορεί να γίνουν και αλκοόλη βιομηχανικής χρήσης.
Φυσικά, κλασική εικόνα του ελληνικού καλοκαιριού είναι η ψητή ρόκα που βρίσκουμε συνήθως σε υπαίθριους πωλητές σε πολλά μέρη της χώρας.
Όμως χρήσιμα είναι και τα μη φαγώσιμα μέρη. Έτσι από το καλάμι φτιάχνεται χαρτί και χαρτόνι. Οι άξονες των σπαδίκων μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν καύσιμο (συνήθως σε φωτιά) και στην παραγωγή διαφόρων διαλυτών χρήσιμων στη βιομηχανία. Τα υπολείμματα από την κατεργασία του καλαμποκιού αποτελούν και μια από τις σημαντικότερες πηγές βιομάζας.
🌽🌮🌽🌮🌽🌮🌽🌮🌽🌮🌽

(Πηγή: Herb.gr/Βικιπαιδεια // Εικόνες από το Διαδίκτυο // Επιμέλεια: Καλ. Γαζέτα )

🍨🍦🍥🍡🍧 Η Ιστορία του Παγωτού 🍧🍡🍥🍦🍨

Όλα ξεκίνησαν από την διάθεση του ανθρώπου να δοκιμάσει παγωμένες τροφές.
Η δροσιστική απόλαυση του καλοκαιριού, το παγωτό, έχει τη δική του παγκόσμια και γλυκιά ιστορία στη πορεία του χρόνου. Με τις πρώτες γραπτές πηγές να προέρχονται από την Κίνα, η ιστορία του παγωτού περνά πρώτα από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τη Μεσοποταμία, τη Σικελία, την Κωνσταντινούπολη, φτάνει στις αριστοκρατικές Βερσαλίες της Γαλλίας και εν συνεχεία επεκτείνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Αμερική, και εν τέλει σε όλο τον κόσμο. Πόσα πράγματα ξέρουμε λοιπόν για την ιστορία του, με ποια μορφή πρωτοεμφανίστηκε. Έχουμε και λέμε...

Χιόνι, γάλα και βρασμένο ρύζι είναι τα συστατικά του πρώτου παγωτού από την Κίνα, όπως αναφέρεται σε πηγές του 600 π.Χ. Ο πάγος διατηρούνταν για εβδομάδες σε υπόγειες αποθήκες. Ο βασιλιάς Τανγκ, στο Σανγκ της Κίνας, είχε βρει μια μέθοδο για να παρασκευάζει μείγματα από πάγο και γάλα.
Εικάζεται ότι ο Μέγας Αλέξανδρος που είχε τη φήμη καλοφαγά, είχε την ευτυχία να δοκιμάσει μια πολύ πρώιμη μορφή παγωτού, φτιαγμένο από φρούτα βουτηγμένα στο μέλι και παγωμένα στο χιόνι. Το χιόνι μετέφεραν οι σκλάβοι από τις κορφές του βουνού Ολύμπου.
Μια από τις πρώτες φορές που συναντάμε το παγωτό στην ιστορία είναι στην αυλή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Νέρωνα (37-68 μ.Χ.), ο οποίος έστελνε τους σκλάβους του στα βουνά για να μαζέψουν φρέσκο χιόνι και να το φέρουν πίσω πριν λιώσει, για να το απολαύσει μαζί με φρούτα.
Γρανίτες από χιόνι, χυμό και κομμάτια φρούτων έφτιαχναν οι κάτοικοι της Σικελίας, σε μια παραλλαγή από σερμπέτια που έφεραν οι Άραβες περίπου το 800 μ.Χ, όταν κατέλαβαν το νησί. Πολλούς αιώνες αργότερα ο βασιλιάς Βίκτωρ - Αμεδαίος Β' σημείωσε το 1718 στο ημερολόγιό του πόσο τον εκνεύριζε η συνήθεια των συμβούλων του στο Παλέρμο να απολαμβάνουν σε κάθε περίσταση μια γρανίτα, ακόμη και κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων.
Από την Άπω Ανατολή λέγεται ότι ο εξερευνητής Μάρκο Πόλο, το 13ο αιώνα, έφερε πίσω στην Ευρώπη τη συνταγή του παγωτού.

Στο σαράι του σουλτάνου της Κωνσταντινούπολης, όπως μνημονεύουν πολλοί περιηγητές του 16ου αιώνα, υπήρχαν αποθήκες πάντα γεμάτες με χιόνι για το αραίωμα των σερμπετιών ενώ οι καλεσμένοι εντυπωσιάζονταν με τις κούπες για τα επιδόρπια, φτιαγμένες από παγωμένους χυμούς φρούτων.
Ο Γάλλος σεφ του βασιλιά Καρόλου της Αγγλίας εντυπωσίασε τους καλεσμένους σε ένα επίσημο δείπνο με ένα επιδόρπιο που έμοιαζε με χιόνι αλλά ήταν πολύ πιο γλυκό! Ο Κάρολος τότε πρόσφερε 500 λίρες το χρόνο στο σεφ για να μην πει σε κανένα τη μυστική συνταγή και να συνεχίσει να φτιάχνει παγωτό μόνο γι' αυτόν και τις δεξιώσεις του. Μέχρι όμως το 1649, που αποκεφαλίστηκε ο Κάρολος, το μυστικό είχε διαρρεύσει.
Το 1533 όταν η Κατερίνα των Μεδίκων παντρεύτηκε τον Ερρίκο Β', έφερε στη νέα της πατρίδα ένα επιδόρπιο από γλυκιά κρέμα, η οποία έμοιαζε πολύ με το σημερινό παγωτό. Η τιμή του ήταν αστρονομική, αφού δεν ήταν εύκολο να διατηρηθεί ο πάγος το κατακαλόκαιρο. Το παγωτό λοιπόν ήταν αποκλειστικό προνόμιο των πλουσίων.
Όμως το 1560 ένας Ισπανός γιατρός που ζούσε στη Ρώμη, ο Μπλάσιους Βιλαφράνκα, ανακάλυψε ότι αν προσθέσουμε νιτρική ποτάσα στο χιόνι και στον πάγο μπορούσε να καταψύξει οτιδήποτε πολύ πιο γρήγορα. Αυτή η εφεύρεση έδωσε μεγάλη αίσθηση στην παραγωγή παγωτού.
Μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα οι γρανίτες και τα παγωτά είχαν φθάσει ως τις Βερσαλίες, αλλά η τιμή τους ήταν αρχικά απαγορευτική για τους κοινούς θνητούς. Μερικές δεκαετίες αργότερα η συντεχνία των Γάλλων λεμοναδοποιών παρασκεύαζε καθημερινά «αρωματικό χιόνι» και το πούλαγε στα cafe των Παρισίων.
Πολύ πιο κοντά στο σημερινό παγωτό ήταν η συνταγή που εφεύραν οι Ιταλοί στις αρχές περίπου του 17ου αιώνα. Ζέσταναν ένα μείγμα κρέμας γάλακτος και ζάχαρης, το αρωμάτιζαν με πολτό φρούτων και το χτυπούσαν για ώρα μέσα σε ένα λουτρό από σπασμένο πάγο και αλάτι.
Οι Γάλλοι μετά από έναν αιώνα μετέτρεψαν τη γρανίτα στο γνωστό σορμπέ, με την προσθήκη ασπραδιού αυγού. Το σορμπέ πάγωνε συνήθως σε καλούπια σχήματος φρούτων.
Ο πρώτος παγωτατζής στην ιστορία, πάντως, ήταν φυσικά Ιταλός. Λεγόταν Φραντσέσκο Προκόπιο Κούτο και ξεκίνησε τη δουλειά του το 1686 ενώ στη συνέχεια άνοιξε ένα κατάστημα στο Παρίσι, το περίφημο «Λε Προκόπ», που υπάρχει ακόμα μέχρι σήμερα.
Κάποιες συνταγές εμφανίστηκαν το 1700, σε ένα γαλλικό βιβλίο με τον τίτλο «Η Τέχνη του να Φτιάχνεις Παγωτό», ο Αμερικανός Πρόεδρος Τόμας Τζέφερσον είχε μια συνταγή για παγωτό βανίλια, ενώ ο Τζορτζ Ουάσινγκτον είχε πληρώσει σχεδόν 200 δολάρια (που τότε ήταν πάρα πολλά λεφτά) για μια συγκεκριμένη συνταγή. Το παγωτό τότε δεν ήταν δημοφιλές γιατί η παρασκευή του αποτελούσε μεγάλο μπελά: αρκεί να σκεφτείτε ότι για τη δημιουργία του παγωτού χρειαζόταν δύο μεγάλοι κουβάδες, μεγάλες ποσότητες αλατιού και πάγου και 40 λεπτά κατά τα οποία κουνούσαν τον ένα κουβά και ανακάτευαν στον άλλο. Η πρώτη αισθητή βελτίωση στην παρασκευή του παγωτού έγινε το 1846 από την Αμερικανίδα Νάνσυ Τζόνσον, που εφηύρε τη χειροκίνητη παγωτομηχανή με τη μανιβέλα (βλέπε την παραπάνω πρωτόγονη μηχανή παγωτού). Μέσα εκεί, ανακατευόταν το μείγμα παγωτού με πάγο και αλάτι, μέχρι να παγώσει. Η Νάνσυ Τζόνσον δεν ήταν ιδιαίτερα προνοητική και δεν κατοχύρωσε την πατέντα της, αλλά πούλησε τα δικαιώματα σε κάποιον κ. Γιανγκ, ο οποίος τουλάχιστον έδειξε την απαραίτητη ευγένεια και έδωσε στη συσκευή το όνομά της.
Κατά το 19ο αιώνα το παγωτό διαδόθηκε στην Αγγλία και στην Αμερική χάρη στους Ιταλούς μετανάστες που το πουλούσαν στους δρόμους. Οι παγωτατζήδες ονομάζονταν "χόκι-πόκι", παράφραση του "Ecco un poco", που σημαίνει "ορίστε λιγάκι". Όπως πολλές γευστικές απολαύσεις που σήμερα τις θεωρούμε συνηθισμένες, το παγωτό κάποτε ήταν μόνο για τους πολύ πλούσιους και τους ευγενείς.
Το ποιος εφηύρε το χωνάκι δεν είναι σίγουρο, αλλά λέγεται ότι αυτό έγινε στο πανηγύρι του Σαιντ Λούις, της Αμερικής το 1904. Εκεί, οι «παγωτατζήδες» συνεργάστηκαν με τους «πιτάδες», βάζοντας παγωτό μέσα σε τυλιγμένες πίτες, λόγω έλλειψης πιάτων. Μια άλλη θεωρία θέλει τον Ίταλο Μαρτσιόνι, που διέσχιζε τη Γουολ Στριτ πουλώντας παγωτά με το καροτσάκι του, να χρησιμοποιεί πρώτος το χωνάκι, απογοητευμένος από τα πολλά σπασμένα και κλεμμένα ποτήρια που είχε καταγράψει ως τότε.
Η τεράστια ζήτηση ώθησε το 1851 τον Τζέικομπ Φάζελ να ιδρύσει στη Βαλτιμόρη την πρώτη βιομηχανία παγωτού ενώ ο Ερνεστ Χάμγουι, ένας Σύριος μετανάστης στο Σεντ Λούις, έφτιαξε το 1904 τον πρώτο πύραυλο της ιστορίας (που τότε ονομαζόταν χωνάκι), εκτοξεύοντας τις πωλήσεις σε δυσθεώρητα ύψη.

🍨🍦🍧Το παγωτό στην Ελλάδα🍨🍦🍧

Στην Ελλάδα η πρώτη εταιρεία γαλακτοβιομηχανίας άνοιξε το 1934, στον Βοτανικό. Λίγα χρόνια αργότερα άνοιξε και στη βόρεια Ελλάδα μεγάλη γαλακτοβιομηχανία, με έδρα τις Σέρρες. Τότε κυκλοφόρησε το πρώτο τυποποιημένο παγωτό.
Οι πλανόδιοι παγωτατζήδες έγιναν σύμβολο μιας μεταπολεμικής Ελλάδας που εκσυγχρονιζόταν. Με το καρότσι τους γεμάτο παγωμένη κρέμα και παγωτά κασάτα περιφέρονταν στις γειτονιές και πούλαγαν την γλυκιά πραμάτια τους. Μέσα σε ένα μεγάλο κάδο με χιόνι (ή έτοιμο πάγο αργότερα), έριχναν στρώσεις αλάτι για να διατηρείται η θερμοκρασία κάτω από το μηδέν. Εκεί βύθιζαν ένα δεύτερο κάδο πιο μικρό, γεμάτο παγωτό, το οποίο κάθε λίγο ανακάτευαν με μια μεγάλη ξύλινη κουτάλα για να μην κρυσταλλώσει.

🍧🍦🍨🍡🍥🍨🍦🍧🍧🍦🍨🍡🍥🍨🍦🍧

(Πηγή: gastronomion.blogspot.gr / Εικόνες από το Διαδίκτυο // Επιμέλεια: Καλ. Γαζέτα )