Be Healthy, Be Smart

သီတင်းကျွတ် အခါသမယမှာ စိတ်ရောကိုယ်ပါ ချမ်းမြေ့ရွှင်လန်းကြပါစေ။

လူပြောများနေတဲ့ me time
---------------------------------

အခုခေတ်စားလာတဲ့ အသုံးအနှုန်း ဖြစ်တဲ့ me time ဆိုတဲ့ စကားလေးကို ‌တနေ့က မန္တလေး FM radio ကနေ လာနေတာ ကြားလိုက်ရတော့ လိုက်ရှာဖတ်ဖြစ်တယ်။

အဲဒီအစီအစဉ်မှာတော့ ရေဒီယိုhost အမျိုးသမီး ၂ယောက် (နာမည်မမှတ်မိတော့တာ ခွင့်လွှတ်ပါ။)က အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးနေတာလေး နားထောင်မိတော့ သူတို့ပြောသွားတဲ့ထဲ မပါတာလေးတွေ ကိုယ်ဖတ်ထားတာ၊ သိထားတာလေးတွေ ဖြည့်စွက်ပြီး ပြန်ရေးပြလိုက်ပါတယ်။ (အိုင်ဒီယာ ဖြစ်ပေါ်လာစေတဲ့ ရေဒီယို အစီအစဉ်ကိုလည်း ကျေးဇူးတင်စွာ ခရက်ဒစ်ပေးပါတယ် ခင်ဗျာ)

ပထမဦးစွာ me time ဆိုတာ ဘာလဲ။

Me time ဆိုတာ တစ်ဦးတည်း နေတဲ့ အနားယူချိန်ကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒီနေရာမှာ ကျနော်ဖတ်ဖူးပြီး သဘောကျတာလေး မျှချင်ပါတယ်။ "Stay alone, not lonely တစ်ကိုယ်တည်း၊ ဒါပေမယ့် အထီးကျန် ဖြစ်မနေပါဘူး"တဲ့။

ဒီတော့ မေးစရာက Me time တကယ်ယူသင့်လား၊ ယူရင် ဘာအကျိုးရှိမှာလဲ။ ယူဖို့ လိုရော လိုလို့လား ဆိုတာပါ။

ဦးစွာ Me time ရဲ့အကျိုး‌ရှိခြင်းကို ‌မပြောခင် ဘာကြောင့်ယူသင့်လဲဆိုတာ ပြောပြချင်ပါတယ်။

Me time ယူခြင်းအားဖြင့် ကိုယ်နဲ့စိတ် ပင်ပန်းနေခြင်း၊ ငြီးငွေ့နေခြင်း၊ စိတ်ဓါတ်ကျ အားငယ်နေခြင်းတို့ကို ခဏတာမျှ လွှတ်ချပြီး အနားလိုက်ရတာကြောင့် စိတ်ရောကိုယ်ပါ လန်းဆန်းတက်ကြွပြီး အကြံဉာဏ်သစ်၊ ခွန်အားသစ် တို့ကို ပေးစွမ်း နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ယူကိုယူသင့်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် လူဆိုတာမျိုးက ကိုယ့်အတွေးနဲ့ကိုယ် ပိတ်မိနေတတ်သူတွေမို့ နည်းနည်းတော့ တိုင်ပတ်ပါတယ်။ ဥပမာ - အိမ်မှာနေပြီး ကိုယ်ပိုင်အလုပ်လုပ်သူတွေ (အွန်လိုင်းရှော့ပ်တွေ၊ အိမ်ရှင်မတွေ စသည်) တို့က အများအမြင်မှာ သက်တောင့်သက်သာ အလုပ်လေးပဲ လုပ်ရတာ me time ယူစရာရော လိုလို့လား။ ဘာများထူးခြားသွားမှာ မို့လဲဆိုပြီး ပြောချင်တတ်ကြပါတယ်။

ဒီနေရာမှာ me time ဆိုတာ အိပ်ရာထဲမှာ လှဲပြီး မလှုပ်မယှက်နေ၊ အိပ်နေမှ မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ်ဝါသနာပါတာ (တနည်းပြောရရင် စိတ်ပျော်စေမယ့် အရာ)တွေကို လုပ်နေရခြင်းကလည်း me time ယူခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ - မုန့်လုပ်ဖို့ စိတ်ကူးဝါသနာ ရှိပြီး တခါမှ စမ်းပြီးမလုပ်ဖူးသူတွေအတွက် အသစ်အဆန်းကို စမ်းလုပ်ကြည့်ရတာလည်း ပျော်စရာတမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ထို့နည်းတူ ပန်းချီဝါသနာပါသူကလည်း (digital art, pencil drawingလို့ ခေါ်မလား မသိတဲ့ ခဲခြစ်ပန်းချီ, canvas drawing ကင်းဗတ်စပေါ်မှာ ဆွဲတဲ့ ပန်းချီစသဖြင့်) သူဝါသနာ ပါရာကို လုပ်နေရတာကိုက စိတ်လွတ်လပ်ပေါ့ပါးသွားစေခြင်း တမျိုးပါပဲ။ စာဖတ်ဝါသနာပါသူ၊ ရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းတွဲ ကြည့်ရတာ ဝါသနာ ပါသူ စသဖြင့် ဝါသနာ အမျိုးမျိုး ရှိပါတယ်။ အဲဒီ ဝါသနာ (hobby, passion) ကို ပျိုးထောင်ရင်း အောင်မြင်သွားတဲ့သူတွေလည်း မနည်းပါဘူး။

ဒီဝါသနာတွေကို me time ယူ အကောင်အထည်ဖော်ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ငြီးငွေ့မှု ပြေပျောက်စေသလို ကံကောင်းရင် အောင်မြင်မှုပါ ရစေမှာပါ။

ဒီလိုပြောလို့ တိုးတက်မှု ရှိတဲ့ ဝါသနာကိုပဲ ဇွတ်အတင်း မွေးမြူဖို့ဆိုပြီး stress ဖြစ်နေစရာ မလိုပါဘူး။ အားရင် အိပ်တာ ဝါသနာပါတဲ့သူက အိပ်ပါ။ လျှောက်လည်ရ ရှော့ပင်းထွက်ရ ဝါသနာပါသူက လည်ပါ။ သီချင်းနားထောင်ရတာ ဝါသနာပါသူက သီချင်းနညးထောင်ပါ။ အဓိကက ကိုယ့်စိတ်ပျော်စေဖို့ပါပဲ။

စိတ်ပျော်စေဖို့အတွက် မူးယစ်ဆေးဝါး မလုပ်ဖို့တော့ သတိပေးပါရစေ။ ကလပ်မှာ ကရတာ၊ နိုက်အောက် ထွက်ရတာ ဝါသနာပါရင် သွားပါ။ ဒါပေမယ့် တညလုံး မမောတန်း ကနိုင်အောင်၊ လူမှန်းသူမှန်း မသိ လွတ်ထွက်သွားပြီး ၂ရက် ၃ရက် မြောနေဖို့ ဆေးချတာမျိုးကတော့ ကိုယ့်ရဲ့နေရာမှာ ကိုယ် me time ယူနေစဉ် တာဝန်ယူပေးနေရတဲ့ သူအတွက် မကောင်းသလို၊ ကိုယ့်အပေါ် သူတို့ အမြင် (တာဝန်ယူမှု၊ နားလည်မှု မရှိဘဲ လူမှုရေး မသိတတ်တဲ့သူ) မကောင်းပါဘူး။ နောက်ပြီး ရေရှည်မှာ ကျန်းမာရေးကိုပါ ထိခိုက်လာစေနိုင်ပါတယ်။

ရှော့ပင်ထွက်တယ် ဆိုရာမှာ အခုလို အလုပ်အကိုင် ရှား၊ ဝင်ငွေကြပ်တည်းနေတဲ့ အခိုက် စိတ်အလိုလိုက် ဝယ်ခြမ်းပြီးမှ နောင်တတွေ ပွေ့ပိုက်ပြီး နေရရင်လည်း အဆင်မပြေပါဘူး။ ဝင်းဒိုးရှော့ပင်လောက်ဆိုရင် ဖြစ်ပါတယ်။ လိုချင်တာလေး ကြည့်ထား, မှတ်ထား။ တလတာ ကိုယ့်ဘတ်ဂျက်နဲ့ ချိန်ဆပြီးမှ နောက်တစ်ခါ သွားပြီး လိုတာလေး ဝယ်တာမျိုးလောက်ပေါ့။ ကိုယ်လက် လှုပ်ရှားပြီးသား ဖြစ်စေသလို ပိုက်ဆံအိတ် ကျန်းမာရေးနဲ့လည်း ညီညွတ်စေမှာပါ။

ဒါပေမယ့် မင်းက "ကလေးအဖေ၊ အမေဖြစ်နေပြီလေ။ အဲလို me time ယူတာ တရားရော တရားရဲ့လား" လို့ ပြောကြတဲ့သူတွေ ရှိပါတယ်။

တရားပါတယ်လို့ပဲ ဖြေပါရစေ။ အပေါ်မှာ ပြောခဲ့သလိုပါပဲ။ စိတ်ရော ကိုယ်ပါ လတ်ဆတ်ကျန်းမာစေဖို့ me time က ယူကို ယူသင့်ပါတယ်။

ကလေးအမေတွေဟာ ကလေးတွေရဲ့ ဝေယျာဝစ္စတွေ လုပ်ကိုင်ပေးနေရလို့ ကိုယ့်အတွက်က်တောင် ဂရုမစိုက်နိုင်တော့ဘူး ဆိုတဲ့သူတွေ မိတ်ဆွေတွေထဲတင်မက ကျနော့်မိသားစုထဲမှာတင် ရှိပါတယ်။ ဒီလို အမျိုးသမီးတွေ အတွက် me time ယူဖို့က သူ့ကို ဝန်းရံထားတဲ့ အတူနေ မိသားစု၊ ခင်ပွန်းသည်ရဲ့ နားလည် အားပေးမှု လိုအပ်ပါတယ်။

ကလေး သေးသေးလေး မွေးထားရတဲ့ မေမေတွေဆိုရင် ညဘက် ကလေးအနှီးလဲရတာ၊ နို့ထတိုက်ရတာနဲ့ အိပ်ရေးပျက်ရ၊ နေ့ခင်း ဘေဘီလေးတွေ နိုးနေရင်လည်း သူတို့ကိစ္စ လုပ်ရ၊ အိမ်အလုပ်တွေ လုပ်ရတတ်လွန်းလို့ နားချိန် မရှိတတ်ပါဘူး။ ဒီအခါ ခင်ပွန်းသည်က အလုပ်က ပြန်လာရင် ဝိုင်ကူ လုပ်ပေးတာ၊ ကလေးထိန်းပေးတာကို ဝိုင်းလုပ်ပေးတာတွေက မေမေတွေကို အနားရစေပါတယ်။ တပတ်တခါ ကလေးကို ဆွေမျိုး စိတ်ချရသူတွေနဲ့ ထားပြီး အပြင်ကို ခဏတပြုတ် ရှော့ပင်ထွက်တာ၊ မုန့်ထွက်စားတာ၊ ခင်ပွန်းသည်နဲ့ ဒိတ်လုပ်တာတွေကလည်း စိတ်ဖိစီးမှုကို လျော့ကျစေပါတယ်။ ကလေးနည်းနည်းကြီးလာလို့ လွှတ်ထားလို့ ရလာရင်လည်း ကလေးစာလုပ်နေချိန်၊ ကျောင်းသွားနေချိန်တွေမှာ ကိုယ်ဝါသနာပါတဲ့အရာလေးတွေ လုပ်ဆောင်လို့ ရပါတယ်။

အပေါ်မှာ ပြောခဲ့သလိုပဲ။ ပတ်ဝန်းကျင်ကတော့ ကိုယ့်ကို ရှာကြံဝေဖန်နေမှာပါပဲ။ အပြစ်ရှိသလို ခံစားရတဲ့စိတ် Guilt ကို သွပ်သွင်းပေးနေမှာပါ။ အဓိကက ကိုယ်နဲ့ မိသားစုဝင်တွေကြား အပေးအယူနဲ့ နားလည်မှု ရှိနေဖို့ပါပဲ။

နောက် ချစ်သူလင်မယားကြားက Me time...

အနောက်တိုင်းမှာ စုံတွဲတွေ တွဲတာ ကြာလာပြီး တကယ်တန်း serious relationship စတော့မယ်ဆိုရင် ကိုယ့်စိတ်ကို သေချာစေဖို့၊ သူ့ကို, ကိုယ့်ကို နားလည်စေဖို့ ကိုယ်ပိုင် အချိန် Me time ယူပြီး ဆန်းစစ်တတ်ကြပါတယ်။

နောက်ပြီး လင်မယားနှစ်ဦးကြား လက်ထပ်ထားတာ ကြာလာတဲ့အခါ စိတ်အခန့်မသင့် ဖြစ်နေခဲ့ရင် me time ယူပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပြန်သုံးသပ်တာ၊ လိုအပ်ချက်တွေ မြင်အောင်ကြည့်တာ၊ ညှိနှိုင်းစရာတွေ သေချာ ရှာဖွေတာမျိုး လုပ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒီလိုနည်းအားဖြင့်လည်း အိမ်ထောင်ရေးတွေဟာ ပိုခိုင်မြဲပြီး အချစ်တိုးစေတယ်လို့ လေ့လာချက်တွေက ဆိုပါတယ်တဲ့။

နောက်လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာလည်း အရမ်းဖိစီးမှုများလာတဲ့အခါ me time ယူသင့်ပါတယ်။ ၅မိနစ်လောက် မျက်စိမှိတ် ဘယ်သူနဲ့မှ စကား‌မပြောဘဲ ငြိမ်ငြိမ်လေးနေပြီး ကိုယ်စိတ်ဝင်စားတာလေး လုပ်နေတာမျိုးပေါ့။ (အရမ်းတော့ မကြာပါနဲ့။ MD က သင့်ကို စောင့်ကြည့်ပြီး အလုပ်ဖြုတ်ပစ်လိုက် နိုင်ပါတယ်။)

ဒါပေမယ့် နောက်ဆုံး အနှစ်ချုပ်အဖြစ် အကြံပေးချင်တာက -

ကိုယ့်အတွက်ကိုယ် အနားယူဖို့ အခွင့်လေး ပေးပါ။

နေ့စဉ်ပုံမှန် လုပ်ပါ။ အနည်းဆုံး ၁၅မိနစ် မှ နာရီဝက်။

ဆရာတစ်ယောက် ပြောတာ ကိုးကားရရင် ဘူကောင်တွေကို ရှောင်ပါ။

Passion to profession ဖြစ်အောင် တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးစားပါ။

နိဂုံးချုပ် ပြောရရင် စိတ်ပျော်အောင်နေပါ။ ခန္ဓာကို စိတ်ကဆောင်ပါတယ်။

ကိုယ်၏ ကျန်းမာခြင်း စိတ်၏ချမ်းသာခြင်း ပြည့်စုံပါစေ။

မတတ်နိုင်ရင် ကလေးမမွေးပါနဲ့
ကလေးမွေးလိုက်တိုင်း မိဘမဖြစ်ပါဘူး
အဲ့လိုပဲ ကျွေးနိုင်မွေးနိုင်တိုင်းလည်း မိဘမဖြစ်ပါဘူး
ကောင်းကောင်း ကျွေးထားပြီး လင်မယားနှစ်ယောက်
သတ်ပဲသတ်နေရင်လည်း အဲ့တာ ကလေးအတွက်
Trauma အကြီးစားပါ။

ငါတို့ကောင်းကောင်းကျွေးထားတာပဲ
ကောင်းကောင်းပညာသင်ပေးထားတာပဲ
ဒီထက်ပိုပြီး ဘာတွေလုပ်ပေးရဉီးမှာလဲ
ငါတို့မိဘတွေတုန်းကဆို ဒီလိုအခွင့်အရေးတွေတောင်
ပေးခဲ့တာမဟုတ်ဘူး ဘလာဘလာ....တွေမပြောပါနဲ့
ခင်ဗျားတို့ရဲ့ အဓိကပြဿနာက ကလေးမွေးပြီး
မငတ်အောင် ကျွေးနိုင် ပညာသင်ပေးနိုင်ရင်ရပြီလို့ ထင်နေတာပါ။
ပြီးတော့ ဒီကလေးကိုငါမွေးပြီးရင် ငါပိုင်တယ် ထင်နေကြတာပါ။
ကိုယ်ကိုယ်တိုင်တောင် Healthy Relationship
ကိုမတည်ဆောက်နိုင်ရင် နှစ်ယောက်ထဲအတူတူလောင်ကြပါ
ကလေးတွေခေါ်ခေါ်ပြီး ဒုက္ခတွေမပေးကြပါနဲ့

Trauma ဆိုတာ
အဲ့ကလေးက တစ်ဘဝလုံးသယ်သွားရတဲ့အရာပါ
လူတောမတိုးတာ လူကြောက်တာ
လူတွေကိုအယုံအကြည်မရှိတာ
အဆိုးမြင်တာ
မိသားစုဆိုတာအပေါ် ချစ်ခြင်းမေတ္တာဆိုတာအပေါ်
အယုံအကြည်မဲ့တာ
လူတစ်ယောက်က သာမန်လူတစ်ယောက်လို
ရှင်သန်ဖို့တောင် ခက်ခက်ခဲခဲ ကြိုးစားနေရတာ ဒါတွေအများစုက
မိဘအမည်ခံထားတဲ့ အညံ့စားလူတန်းစားတစ်ရပ်ကပေးလိုက်တဲ့
Trauma တွေပါ
အရွယ်တစ်ခုရောက်လာလို့ ဒါတွေကိုကောင်းကောင်း
ဖြတ်ကျော်နေရင်တောင်
ငယ်ငယ်ကကြုံခဲ့ရတာနဲ့ ဆင်တူတဲ့ကိစ္စတွေကြုံလာတဲ့အချိန်တိုင်းမှာ
Trauma ဆိုတာတစ်ကျော့ ပြန်ပြန်တတ်လာတဲ့ အမျိုးပါ။
ပြောရရင်တော့ဘယ်လောက်ပဲကောင်းကောင်းကိုင်တွယ်လည်း
သေချာပေါက် သူတို့နဲ့အတူတူ တစ်ဘဝလုံးသယ်သွားရမယ့်စိတ်ဒဏ်ရာပါ
အဲ့ဒဏ်ရာကို သူတို့ကမလိုချင်ပဲ မတောင်းဆိုပဲ ခင်ဗျားတို့ပေးတာပါ.

အစတည်းက ကိုယ့်အတ္တကပိုအရေးကြီးတယ်ဆိုရင်
ကလေးမမွေးပါနဲ့ တစ်ယောက်တည်းနေပါ
ဘယ်ကလေးကမှ မွေးချင်လို့မွေးလာတာမဟုတ်ပါဘူး

လမ်းပေါ်မှာပစ်ထားမှ ခိုင်းစားမှ
မကျွေးမမွေး ပညာမသင်ပေးပဲ ပစ်ထားမှ
မိဘမပီသတာမဟုတ်ပါဘူး
ကိုယ့်ပြဿနာတွေကို ကလေးအပေါ် ပုံချတာ
ကိုယ့် Trauma တွေကိုကလေးအပေါ်ကိုပြန်ပြီး လက်ဆင့်ကမ်းတာ
နေ့စဉ်နဲ့အမျှ အဆင်မပြေတဲ့ Toxic Relationship ကြားထဲ
မှာ ကလေးကိုကြီးပြင်းစေတာ
ဒါတွေအားလုံးလည်း မိဘမပီသတာပါပဲ
မိဘဆိုပြီး ဖြစ်ကိုဖြစ်မလာသင့်တာပါ။

ကြိုက်ကြပါ။ ယူကြပါ။
ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ထက် ကိုယ့်အတ္တထက် ကိုယ့်ပြဿနာထက်
ကလေးကို ရှေ့တန်းမတင်နိုင်သေးရင်တော့
ရှင်းရှင်းလေးပါ။ ကလေး.မမွေးပါနဲ့။

ထပ်ပြောရရင် ကလေးမွေးနိုင်တိုင်းမိဘမဖြစ်ပါဘူး။
ခေါင်းလေးတော့သုံးကြပါ။

Credit to original Uploader