De Middeleeuwse Kerk in Nederland

NETHERLAND

Klein middeleeuws altaar fragment ontdekt in Wijnaldum
Al in 2008 werden in de bestrating rond de Andreaskerk van Wijnaldum drie grote rode stenen herontdekt. Het zijn de restanten van een middeleeuws altaar, te herkennen aan de vier gebeitelde wijdingskruisjes.
In de late middeleeuwen gebruikten kerkbouwers veelal rood zandsteen uit het zuidoosten van Duitsland. Tijdens de reformatie werden katholieke offertafels vaak als kerkdrempel gebruikt of belandden in het voetpad.
Eén altaar in de kerk van Wijnaldum was ongetwijfeld gewijd aan de heilige Andreas, discipel van Jezus, patroonheilige van de kerk.
Waarschijnlijk had de kerk ook een altaar dat gewijd was aan de heilige Anna, de moeder van Maria. De kerk had een Anna-prebende, (een prebende is het jaarlijkse inkomen van een geestelijke) voortgekomen uit het Annaleen.
(Dit leen was een donatie uit 1495 van Jan Houckema, een boer met landerijen, wonende buiten Wijnaldum).
Stichting Archeologisch Steunpunt Wijnaldum, gevestigd in de consistorie van de kerk, wilde graag meer weten over deze stenen. Ze namen contact op met voormalig provinciaal archeoloog Evert Kramer.
Kramer tipte het Steunpunt om de heer Willem Hansma eens uit te nodigen. De heer Hansma, docent Nederlands en kunstgeschiedenis en afgestudeerd als theoloog, heeft veel onderzoek gedaan naar Friese kerken en de overblijfselen uit vroegere tijden. Hij bracht in 2015 het boek “De Johanneskerk in Weidum” uit. Recentelijk, op 19 november is in Wommels zijn nieuwste boek “De Jacobikerk van Wommels” gepresenteerd.
De heer Hansma kwam begin vorig jaar op bezoek en ontdekte tijdens de wandeling rond de kerk nog een vierde, kleinere rode steen in het pad.
Tegenwoordig worden teruggevonden altaren regelmatig weer naar binnen gehaald in de kerk. Dit is o.a. gebeurd in de kerk van Jorwert en Raerd.
Omdat er voor de drie grote stenen geen plek in de kerk is, werd een plan gemaakt om de kleinere steen, die de bijnaam “Anna-altaar” kreeg, te restaureren. Dat werk in nu klaar. Deze steen is schoongemaakt en hierbij werden ook twee wijdingskruisjes ontdekt. Het bewijs dat de steen als altaar heeft gediend.
Vrijwilligers Sytse Elsinga en Koos Herbrink timmerden een stevige tafel. Hierop is de steen onlangs in het zijvertrek van de kerk geplaatst.
Tijdens de heilige beeldenmarkt, gehouden in november in de Redbadtsjerke van Jorwert, wist het bestuur een mooi beeld van “Anna te drieën” (moeder Anna, Maria en kindje Jezus) aan te schaffen. Dit staat nu op het altaar.
De steen is officieel ingewijd tijdens de kerkdienst in de Andreaskerk van Wijnaldum.
Voor de drie grote stenen is een plan in de maak om deze tegen de buitenmuur van de kerktoren te plaatsen.
Bezichtiging binnen op afspraak via het Archeologisch Steunpunt, https://www.winaam.nl/archeologie/

Afbeelding: de altaarsteen nog in het voetpad

Verborgen Deventer parel krijgt weer g***s; "Restauratie Mariakerk is uniek in Nederland" Verstopt achter de Grote of Lebuïnuskerk, het grootste monument van de stad, staat een half ontmanteld gebouw. Het zijn de restanten van de Deventer Mariakerk, nu al eeuwenlang in de luwte. Maar de NV Bergkwartier haalt de vierde kerk van de Deventer binnenstad met een grootscheepse renovatie uit h...