Gabinet psychologiczny Ostoja

W rodzinach dysfunkcyjnych dzieci często doświadczają zaniedbania, przemocy lub emocjonalnego zaniedbania, co może wpłynąć na ich poczucie wartości. Dodatkowo, w takich rodzinach często brakuje zdrowych wzorców radzenia sobie z trudnościami życiowymi, co może prowadzić u dorosłych do przekonania, że negatywne wydarzenia są efektem ich działania i są niezależne od czynników zewnętrznych. W rezultacie, dorosłe dzieci z rodzin dysfunkcyjnych mogą wewnętrznie przypisywać sobie winę za wszystkie złe wydarzenia w swoim życiu, nawet jeśli nie mają na nie wpływu.

Brak rozmów na temat panującej w rodzinie dysfunkcji jest korzystne zarówno dla rodziców, jak i dzieci. Zachowanie tajemnicy w rodzinach dysfunkcyjnych jest bowiem spowodowane nie tylko troską o dobre imię rodziny, ale jest także elementem zabezpieczającym obie strony przed konfrontacją z niewygodnymi faktami. Dziecko nie chce mierzyć się z faktem, że jego rodzice stworzyli mu dysfunkcyjne środowisko (a co za tym idzie, nie są idealnymi rodzicami), rodzice natomiast utrzymują w ten sposób iluzję poprawnego funkcjonowania systemu rodzinnego. Wyjawienie na zewnątrz rodziny faktów świadczących o jej dysfunkcji może powodować lęk przed zmianą, wstyd oraz poczucie winy.

W rodzinach dysfunkcyjnych często występuje brak stabilności emocjonalnej i wsparcia, co może prowadzić do wewnętrznego przekonania, że nie są one zdolne do osiągnięcia sukcesu. Dodatkowo, dzieci wychowujące się w takich rodzinach często doświadczają krytyki, odrzucenia lub zaniedbania, co może wpływać na ich poczucie własnej wartości i kompetencji. W rezultacie, dorosłe dzieci z rodzin dysfunkcyjnych mogą internalizować przekonanie o swojej niezdolności do wyznaczania celów i osiągania sukcesów, co może prowadzić do unikania wyzwań oraz ograniczania swoich aspiracji życiowych.

Przekonanie to może być szczególnie powszechne u dorosłych dzieci z rodzin dysfunkcyjnych ze względu na doświadczenia związane z traumą, zaniedbaniem lub przemocą w dzieciństwie. W takich rodzinach zaufanie często było nadużywane, co może prowadzić do wewnętrznego przekonania, że zaufanie innym zawsze kończy się bolesnym doświadczeniem. Dodatkowo, dzieci wychowujące się w rodzinach dysfunkcyjnych mogą doświadczać braku stabilności emocjonalnej i fizycznej oraz niewłaściwych wzorców relacyjnych, co może wzmacniać przekonanie o ryzyku skrzywdzenia przez innych. W rezultacie, dorosłe dzieci z rodzin dysfunkcyjnych mogą mieć trudności z nawiązywaniem bliskich relacji i otwieraniem się emocjonalnie, obawiając się ponownego doświadczenia traumy z dzieciństwa. Przepracowanie tego przekonania może wymagać wsparcia terapeutycznego oraz pracy nad budowaniem zdrowego poczucia własnej wartości i zaufania do siebie i innych.

Brak zaufania ma swoje źródło w doświadczeniu m.in. zranienia, niedotrzymywania słowa czy ignorowania potrzeb. Dziecko uczy się ufać innym dzięki poczuciu bezpieczeństwa i akceptacji ze strony najbliższych. Wykształca się wtedy u dziecka bezpieczny styl przywiązania. Styl ten przejawia się w tym, że dzieci czują się pewnie w otoczeniu dorosłych, nie boją się wyrażać własnego zdania, okazywać emocji (nawet tych trudnych) i zachowywać w autentyczny sposób. Brak zaufania do najbliższych idzie w parze z pozabezpiecznymi stylami przywiązania może przełożyć się na brak zaufania do innych i mieć negatywne skutki w dorosłym życiu, np. trudności w tworzeniu relacji.

Osoby z rodzin dysfunkcyjnych mogą odczuwać trudności w wyrażaniu złości z powodu różnych czynników, takich jak bagatelizowanie emocji, strach przed konsekwencjami, brak zdrowych wzorców radzenia sobie z emocjami, powielanie wzorców wychowawczych oraz poczucie winy i wstydu. W rodzinach takich emocje, w tym złość, często są tłumione lub ignorowane, co może prowadzić do wewnętrznego przekonania, że ich wyrażanie jest nieakceptowalne. Dodatkowo, dzieci wychowujące się w takim środowisku mogą obawiać się odrzucenia lub kary, co skutkuje ukrywaniem swoich uczuć. W rezultacie osoby dorosłe mogą mieć trudności w identyfikowaniu i wyrażaniu złości w zdrowy sposób, co może prowadzić do problemów z radzeniem sobie z nią w dorosłym życiu. Terapia i wsparcie psychologiczne mogą pomóc w rozpoznawaniu i przepracowywaniu tych przekonań oraz w rozwijaniu zdrowszych strategii radzenia sobie z emocjami, w tym złością.

Rozpoczynając tydzień zakładamy najczęściej, że czekają nas w nim nie tylko przyjemności, ale także trudności, z którymi się zmierzymy. Jaką trudność udało ci się pokonać w tym tygodniu?

Dorosłe dzieci z rodzin dysfunkcyjnych zdobywają przekonanie, że ich wyuczona bezproblematyczność jest czymś pożądanym także poza domem rodzinnym. Bycie problematycznym czy doświadczanie problemu wiązało się bowiem ze złością, odrzuceniem lub obojętnością ze strony rodziców, którzy nie umieli lub nie chcieli poradzić sobie z trudnościami dziecka. "Problematyczne" dziecko stawało się często także kozłem ofiarnym, na którego spadała cała wina za niepowodzenia rodziców, kłótnie między nimi, ich niezadowolenie, a nawet za problemy innych dzieci w rodzinie. Bycie osobą, która ma problem, stało się więc zbyt obciążające i skojarzone z poczuciem odrzucenia lub nawet zagrożenia.

Czy jest coś, co możesz zrobić/pomyśleć/powiedzieć, co sprawia, że czujesz się lepiej sam/a ze sobą?

Czasami życiowe wyzwania mogą sprawić, że czujemy się bezradni i osamotnieni. Jeżeli doświadczasz przytłoczenia stresem, lękiem lub problemami w relacjach, zapraszam Cię do Gabinetu psychologicznego Ostoja. Oferuję wsparcie i profesjonalną pomoc psychologiczną, abyś nie musiał/a zmagać się z tymi trudnościami samotnie oraz by pomóc Ci odzyskać spokój i równowagę w życiu.

ostoja.lublin.pl Nazywam się Bogumiła Krawiec i jestem psychologiem po jednolitych studiach magisterskich na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Ukończyłam też studia podyplomowe z zakresu seksuologii klinicznej na SWPS w Warszawie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Interwencji Kryzysowej pier...

W domu dysfunkcyjnym trudne emocje (zarówno dla dziecka, jak i dla opiekunów) są nieakceptowane. Dorośli dążą więc do ich całkowitego wyeliminowania u dzieci. Sami nie są w stanie lub mają poważne trudności z regulowaniem własnych emocji, stąd też ich potrzeba ograniczenia konieczności radzenia sobie z emocjami innych. Dziecko okazuje się łatwiejsze do kontrolowania niż dorosły, gdyż w znacznej mierze jest zależne od systemu kar i nagród. Kara za wyrażenie trudnych emocji może okazać się na tyle skuteczna, że dziecko chcąc jej uniknąć zacznie dusić w sobie nieakceptowane przez otoczenie emocje.

Okazywanie negatywnych uczuć w obrębie rodziny dysfunkcyjnej jest bardzo ryzykowne. Wiąże się z otrzymaniem kary, która w przypadku małego dziecka powodowała zaprzestanie okazywania emocji, u dorosłego dziecka z rodziny dysfunkcyjnej prowadzi zaś do braku zaufania do własnych odczuć, bagatelizowania przekraczania granic przez nawet najbliższe osoby oraz do unikania konfrontacji i sytuacji, które potencjalnie mogą prowadzić do konfliktów. W dorosłym życiu dzieci z rodzin dysfunkcyjnych będą już samodzielnie ograniczać wyrażanie negatywnych emocji, stając się idealnymi obiektami manipulacji i nadużyć. Nie będą także potrafiły wyrażać swojego zdania, obawiając się ciągłej krytyki i niezadowolenia ze strony innych.

Kiedy rozmawiam z osobami z syndromem DDD zazwyczaj przewija się w ich opowieściach poczucie, że tak naprawdę, to nigdy nie zaznają prawdziwej miłości i przyjaźni. Przekonanie to ma swoje źródła przede wszystkim w niskim poczuciu własnej wartości, ale także w braku doświadczania bezwarunkowej miłości.

Dzisiaj cz. 2 opisu rodziny dysfukcyjnej. Dlaczego rodzina staje się rodziną dysfunkcyjną? Przyczyn może być wiele. Warto jednak pamiętać, że to nie dziecko jest odpowiedzialne za powstające w obrębie rodziny dysfunkcje, choć czasem swoim zachowaniem, temperamentem czy innymi cechami może wywoływać określone dysfunkcyjne zachowania rodziców.
To rodzic jest odpowiedzialny za jakość relacji z dzieckiem, gdyż jest z dzieckiem w relacji asymetryczej, tj. ma nad dzieckiem przewagę. Zakładamy, że jest dojrzały (a przynajmniej dorosły), a dziecko potrzebuje czasu by osiągnąć podobny poziom funkcjonowania.

Pamiętajmy, że rodzic może się zmienić, a dziecko zmienia to, co robi względem niego rodzic.

Kolejnym z przekonań wyniesionych z dysfunkcyjnej rodziny pochodzenia jest wewnętrzny przymus regulowania złego nastroju (negatywnych zachowań) rodzicó lub zapobiegania jego wystąpieniu. Przekonanie to popycha dzieci (także te dorosłe) do rezygnowania z własnych potrzeb i granic na rzecz poprawy dobrostanu rodzica.

Czy dziecko cokolwiek zyskuje realizując to przekonanie? Wydaje się, że dzięki przewidywaniu nastroju rodziców i zapobieganiu ich dysfunkcujnych zachowań dziecko możę tymczasowo poczuć się bezpiecznie. Nie jest to jednak ten rodzaj poczucia bezpieczeństwa, który zapewniłby mu zdrowy rozwój.

Dziś kolejny raz o Piagecie.

Rodzina dysfunkcyjna to nie tylko namacalna przemoc psychiczna czy fizyczna. To także wpajane przekonania, które mają chronić wadliwie działający system rodzinny, pośrednio zapewniając ochronę także krzywdzonemu dziecku.

Jednym z takich przekonań wpajanych przez rodziców w rodzinach dysfunkcyjnych jest lojalność względem rodziny. Lojalność ta przejawia się zazwyczaj w usprawiedliwianiu lub/i zatajaniu panującej w rodzinie dysfunkcji.

Dzieci z rodzin dysfunkcyjnych mogą uświadomić sobie z czasem, że to przekonanie nie pomagało im, ale chroniło ich rodziców. Często dzieje się to jednak dopiero, gdy dorosną i zetkną się ze środowiskiem, które pozwoli im dokonać oceny rodziny pochodzenia.

Rodzina pełni bardzo ważną funkcję w rozwoju dziecka. Czasem zdarza się jednak, że bezpieczne środowisko rozwoju, jakim miała być rodzina zamienia się w środowisko pełne trudności, niedomówień i przekraczania granic.
Dzieci wychowyjące się w takich rodzinach często doświadczają trudności także w dorosłym życiu. W literaturze takie osoby nazywa się "dorosłymi dziećmi z rodzin dysfunkcyjnych". Pytanie tylko czym charakteryzuje się rodzina dysfunkcyjna?

W tym cyklu będę starała się przybliżyć badania naukowe z zakresu psychologii, ale i nie tylko. Znajdzie się tu także socjologia, biologia czy chociażby filozofia.

Na końcu zawsze znajdziecie źródla :)

Jako psycholog rozwojowy nie mogłam się powstrzymać :)

Piaget to klasyk psychologii rozwoju dziecka. Jego intuicje do dzisiaj są dyskutowane – i podważane! – ale nigdy jednoznacznie odrzucane 😊 Dzięki świetnemu zmysłowi obserwacji dotarł do wielu faktów o naturze dziecka. Uzmysławiał ówczesnemu światkowi psychologicznemu, że dziecko rozwija się w sposób wyjątkowy a my, dorośli, jesteśmy zobligowani do towarzyszenia mu w jego przygodzie. I biada temu, kto sprawi, że dziecko uzna przebytą drogę za coś nie wartościowego i pozbawionego sensu.

Dzisiaj obchodzimy Światowy Dzień Walki z Depresją.

#2 Zapytaj Specjalistę_kę: Co byś powiedział_a osobie, która waha się i zastanawia nad pierwszą wizytą u Specjalisty_ki? Dlaczego warto skorzystać z pomocy Specjalisty i umówić się na pierwszą wizytę? Co Psycholog/Psychoterapeuta powiedziałby osobie, która się waha?

Serdecznie zapraszam na stronę internetową, gdzie można znaleźć więcej informacji o mnie i o ofercie Ostoi :)

ostoja.lublin.pl Nazywam się Bogumiła Krawiec i jestem psychologiem po jednolitych studiach magisterskich na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Ukończyłam też studia podyplomowe z zakresu seksuologii klinicznej na SWPS w Warszawie oraz Studium Pomocy Psychologicznej i Interwencji Kryzysowej pier...