LOS POLANDOS

"Byłem klasycznym produktem zachodnich Niemiec, o byłym NRD nie wiedziałem nic."

"Wylądowałem w Berlinie gdzie w tej samej redakcji byli ludzie, którzy byli ofiarami Stasi oraz ludzie, którzy pracowali dla Stasi."

"Pracuję w Polsce już parę lat, więc kiedy słyszę polityków mówiących o opcji niemieckiej, to w ogóle mnie to nie rusza."

Naszym gościem jest Philipp Fritz, korespondent gazet „Welt” i „Welt am Sonntag” Pracował jako wolontariusz w „Berliner Zeitung”, a jako niezależny dziennikarz dla „Taz”, „Die Zeit” i „Jüdische Allgemeine”. Do usłyszenia w Radio TOK FM jak zwykle we wtorki po 22.

Jak w polskiej szkole uczy się historii, kiedy jest się ukraińskim nauczycielem?

Jak reformowana jest ukraińska edukacja i dlaczego trudno było przekonać rodziców do opisowej oceny zamiast stopni?

Czym tak naprawdę zajmuje się asystent międzykulturowy?

Dzisiejszym gościem jest Oleksandr Pustovyi, dyrektor Sobotniej Szkoły Ukraińskiej w Warszawie i nauczyciel w szkole podstawowej nr 279 i 141 w Warszawie. Do usłyszenia jak zwykle we wtorek po 22 w Radio TOK FM

„Żeby zbierać płatki róż, wstawaliśmy o 3 w nocy.”

„Chciałam zostać policjantką, mamy w Sofii Akademię Policyjną, ale odpadłam na testach sprawnościowych, zabrakło mi jednego punktu.”

„Tempo życia w Polsce zaskoczyło mnie, na przykład do dzisiaj nie mogę się przyzwyczaić, że Polacy tak szybko jedzą.”

O Tokarczuk i Sapkowskim po bułgarsku, Gospodinowie po polsku, energii, jaką miała Baba Wanga, i o tym czy tylko Baj Ganiu wszędzie zabierał ze sobą olejek różany.

Nasz dzisiejszy gość to pochodząca z Bułgarii Marina Kavardzhikova.

Do usłyszenia jak zwykle po 22 w Radio TOK FM

„W latach 60’ chodziliśmy z ojcem na targ w Covent Garden, mijaliśmy nieodbudowane jeszcze domy z czasów niemieckich bombardowań. O dziwo, teraz w mojej głowie to jakoś wróciło. Minęło kilkadziesiąt lat, a ja mijam na Pradze kamienice ze śladami kul.”

„Tak, czułem się obywatelem świata. Oprócz Londynu mieszkałem w Tokio, Hongkongu, Los Angeles. Teraz czuję, że przynależę do tego miasta. Do Warszawy. Czasami wiem, co ludzie chcą powiedzieć zanim otworzą usta, to chyba znaczy, że jestem u siebie?”

Nasz dzisiejszy rozmówca to Peter Podworski, urodzony w Londynie, zakładał stowarzyszenie Smile Warsaw, które karmi i ubiera osoby w kryzysie bezdomności, pracuje w autobusie MPP (Mobilny Punkt Poradnictwa), mieszka w Warszawie.

Do usłyszenia jak zwykle we wtorek po 22. w Radio TOK FM w programie LOS POLANDOS czyli Niepolski Punkt Widzenia.

Brexit, zwycięstwo Lewicy w wyborach, podobieństwa i różnice w pojmowaniu tożsamości między Brytyjczykami, a Polakami i oczywiście ceremonia w Paryżu versus ta sprzed lat w Londynie. Wszystko to w rozmowie z Samuelem Bennetem, urodzonym w Wielkiej Brytanii, a mieszkającym od kilkunastu lat w Polsce. Zaczynamy jak zwykle po 22 w Radio TOK FM

„W szkole w Belgii graliśmy w szklane kulki, czasami wybuchały o nie prawdziwe bitwy”

„Do Polski przyjechaliśmy w środku zimy – pierwszy raz widziałam tyle śniegu”

„Polski nie jest łatwym językiem; chusteczka i chusteczki, dlaczego nie ciasteczka i ciasteczki?”

„W tamtych czasach osiedle Juliusz w Sosnowcu nie było bezpieczne, prawie straciłam telefon”

„Kiedy w 2006 roku runęła hala w Chorzowie, moja mama była ostatnią żywa osobą, którą wyciągnięto spod ruin. Od tamtego czasu ciągle angażuję się w jakieś społeczne inicjatywy, akcje charytatywne, w końcu zostałam radną.”

Anne-Sophie Basta-Szczygieł w programie Los Polandos czyli Niepolski Punkt Widzenia, po 22. w Radio TOK FM

Zapraszam na opowieść w której jest i Ryszard Kapuściński i Boney M. Pojawią się osoby, które widziały czarnego powstańca i ci, którzy wątpią w jego istnienie. Usłyszymy o dwójce czarnych księży, którzy przyjechali na misję do… Polski. Będzie też o nagim Piłsudskim. Pojawi się rozmowa czarnego Polaka z kibicem o Kazimierzu Wielkim.

Oliwia Bosomtwe, współpracowniczka magazynów: Res Publica Nowa, Wysokie Obcasy, serwisu noizz.pl. Autorka książki ”Jak biały człowiek, opowieść o Polakach i innych.” Po 22 Radio w Radio TOK FM
(fot. Alicja Lesiak)

„Indie to mój motherland, a Polska to mój homeland – jestem tutaj ponad 35 lat”

„W świątyni Sikhów wszystko robi wspólnota; jedzenie, sprzątanie, remonty... ”

„Przychodzą do nas nie tylko sikhowie, też inni Indusi, a nawet ludzie z Bangladeszu i Pakistanu.”

JJ Singh, założyciel i prezes Indyjsko - Polskiej Izby Gospodarczej

Do usłyszenia w dzisiejszym odcinku programu Los Polandos, czyli Niepolski Punkt Widzenia. Po 22. w Radio TOK FM

„Urodziłem się w Austrii w małej miejscowości w górach, mieszkało tam trzy tysiące osób, teraz dwa razy mniej. Dziecięcy raj. Rowery, kąpiele, wycieczki w góry. Tak, z tej perspektywy Warszawa jest płaska.”

„Pierwszy język moich dzieci to polski. Mój, to niemiecki. Dogadujemy się.”

„Niemcy to taki nasz starszy brat, jakiś rodzaj kompleksu na pewno jest. Ja śmieję się, że jestem Niemcem tylko, że z poczuciem humoru.”

Christian Lainer w dzisiejszym wydaniu Los Polandos, czyli Niepolski Punkt Widzenia. Do usłyszenia o 22. w Radio TOK FM

„Ludzie chcieli dostać się do środka, ocalić resztki swoich rzeczy, ale policja nikogo nie wpuszczała. Wiele osób po prostu płakało.”

„W naszej kulturze dzieci naturalnie towarzyszą w rodzicom w miejscu pracy, spędzają tam wiele czasu. Nagle to miejsce zniknęło, te dzieci bardzo to przeżywają.”

„Niektórzy przenieśli się tutaj ze Stadionu, budowali swój biznes od początku, a teraz okazało się, że muszą zaczynać wszystko od początku, ale nikt nie chce wracać, tu jest nasza druga ojczyzna.”

O tragedii jaką jest dla społeczności wietnamskiej pożar centrum handlowego w Warszawie opowiadają Nguyen Tan Ha oraz Nguyen Agnieszka. Po 22. w Radio TOK FM. (fot. PAP)

„Kolega w podstawówce, jeszcze w Uzbekistanie, powiedział, że dobrze, że nas wszystkich deportowali z Krymu, bo jesteśmy zdrajcami. Pobiliśmy się. Wieczorem w domu ojciec popatrzył na mnie: Nie, nie jesteśmy żadnymi zdrajcami.”

„Całe dzieciństwo słyszałem od starszych Tatarów; Krym jest rajem, jedzenie najlepsze, krajobrazy niebiańskie. Pierwszy mój widok na Krymie, kiedy wróciliśmy, to zaniedbane budynki i brzydki krajobraz, jakaś chatka z popsutym dachem… długo nie mogłem sobie z tym poradzić.”

„Kupiłem rozpadający się dom, remont kosztował kosmiczne pieniądze, w końcu zasadziłem jabłonie. Znane tylko na Krymie, stare odmiany, które uprawiali moi przodkowie."

„Ktoś do mnie zadzwonił; musisz uciekać. W całym Symferopolu wisiały plakaty z moim zdjęciem. Przed dworcem stali Kozacy. Zaszedłem od tyłu, pociąg już ruszał, biegłem za nim i w ostatniej chwili zdążyłem wskoczyć. Gdyby nie to, pewnie byśmy teraz nie rozmawiali.”

Ernest Sulejman jest gościem dzisiejszego wydania programu Los Polandos Niepolski Punkt Widzenia. Do usłyszenia po 22. w Radio TOK FM.

Miasto wśród wysokich gór, dzieciństwo wśród wąski uliczek z domami z białego kamienia, pustynia, zabytkowe „wieżowce” z gliny, a wokół wojna i kryzys humanitarny. O Jemenie i o Polsce widzianych swoimi oczami opowiada Amir Alborihi. LOS POLANDOS czyli Niepolski Punkt Widzenia jak zwykle o 22. w Radio TOK FM

Zazwyczaj bohaterowie programu mówią o swoim życiu. Bo jest ciekawe, inne, zawsze niepowtarzalne. Nasza dzisiejsza gościni opowiada w jaki sposób swoje prywatne, traumatyczne doświadczenie przekuwa na dobro.

Nastia Podorożna - aktywistka, wolontariuszka, edukatorka seksualna, założycielka sieci pomocowej Martynka.

Los Polandos czyli Niepolski Punkt widzenia jak zwykle po 22 w Radio TOK FM

- w Tadżykistanie uwielbiałam rosyjskich, pisarzy i poetów,a perską literaturę zaczęłam poznawać dopiero w Polsce

- z nikim się nie pożegnaliśmy, ani z przyjaciółmi, ani z nauczycielami, musieliśmy natychmiast wyjechać

- nie potrafię powiedzieć co z polskiego kina podoba mi się najbardziej; Kieślowski, Has, Żuławski…

W dzisiejszym Los Polandos gościmy Anushe Dust. Jak zwykle po 22. w Radio TOK FM

Czym jest "postsowieckość"? Dlaczego białoruskość jest giętka? Jak gramy z naszą tożsamością? Opowieść z Duszanbe, Mińska i Warszawy jednocześnie. Anton Saifullayeu po godz. 22 w Los LOS POLANDOS w Radio TOK FM

„Wychowany w Kuwejcie zdążyłem zobaczyć Palestynę i po zwiedzeniu Wiednia dotarłem w końcu do Kielc. Jeszcze w Warszawie ktoś ukradł mi saszetkę z dokumentami. ”

„30 lat temu w Polsce sprawy wyglądały inaczej – młoda Polka wyszła za Araba – trochę się z żoną baliśmy.”

„Gazety pisały o tajemniczym, nieznanym sponsorze meczetu na Ochocie – dzisiaj jest tam po prostu tabliczka z jego imieniem”.

Lekarz pediatra, Ordynator oddziału dziecięcego Szpitala Powiatowego w Garwolinie Samir Ismail jest gościem dzisiejszego programu Los Polandos, czyli Niepolski Punkt Widzenia. Do usłyszenia jak zwykle we wtorek po 22. w Radio TOK FM

Dziadek zesłany na 6 lat do Gułagu, babcia musiała utrzymać całą rodzinę. Donbas; gorący step, czarny dym z kominów i czerwone słońce. W życiu jednak ciągle pojawiają się osoby, które dawały światło i pozytywną energię. Dużo o jedzeniu, ziołach, wierze, ludziach i niełatwych sytuacjach z językiem rosyjskim w tle. Dzisiaj w LOS POLANDOS gościmy panią Andżelikę Wachowicz. Po 22. w Radio TOK FM

Z Alessandrii w Piemoncie do Rzeszowa gdzie czasami był „mróz przez który pękają rury, religia w szkole i zacięta rywalizacja zamiast włoskiego "żyj i daj żyć innym.”

W programie między innymi „poradnik” jak żyć po włosku:
- wspólnie przygotowuj jedzenie
- posiłki spożywaj w towarzystwie
- nie krytykuj/nie oceniaj
- uczęszczaj na protesty i manifestacje w pracujące dni sąsiadujące z weekendem

Dzisiaj włosko - polski punkt widzenia. Naszym gościem będzie dr Desy Masieri

Mój ojciec był Palestyńczykiem z Jordanii, rodzina matki miała podlasko-świętokrzyskie pochodzenie. Jestem Polakiem i Palestyńczykiem.

Jeżeli ktoś mówi; „Gaza to nie nasza sprawa niech Żydzi z Palestyńczykami się kłócą,” to ja przypominam, we wrześniu 39’ Zachód mówił dokładnie to samo – to nie nasza sprawa.

Romantyzujemy w Polsce powstania przeciwko silniejszemu wrogowi, a przecież w Palestynie również były inftifady, nietrudno zobaczyć podobieństwo.

Emil Al-Khawaldeh, socjolog, w programie LOS POLANDOS Zaczynamy o 22. w Radio TOK FM

„Nie znam innej części Europy gdzie w każdej wiosce stoi średniowieczny, granitowy kościół – a tak jest w zachodniopomorskim. To ewenement.”

„W jednej podwrocławskiej wsi jest przepiękny, kiedyś protestancki. Zdobienia na emporach po wojnie przetransportowano do muzeum. Kilka lat temu parafia – już katolicka – zaczęła się domagać zwrotu tych dzieł. I tak wygląda stosunek do historycznego dziedzictwa”.

„Nadal mylimy mur pruski z murem szachulcowym – to jednak zupełnie inne konstrukcje.”

Dzisiaj naszym gościem jest prof. Ulrich Schaaf z Katedry Konserwatorstwa Wydziału Sztuk Pięknych UMK.

„Jest takie miejsce na Mierzei Kurońskiej, dla mnie najpiękniejsze na świecie - miasteczko na ruchomych wydmach.”

„Zawsze kiedy jestem w Druskiennikach sprawdzam czy jedna sosna, która trzyma się tylko na kawałku korzenia dalej rośnie w tym samym miejscu nad Niemnem.”

„Ci z republik azjatyckich pytali gdzie jest sklep, ci z Moskwy patrzyli na wszystko z góry, później Związek Radziecki upadł i zaczęli przyjeżdżać Polacy - chcieli odwiedzić miejsca znane z polskiej historii”

O przyrodzie, krajobrazie, językach zagrożonych, anonimowości w wielkomiejskim tłumie i miasteczku w którym zna się nawet każdego psa opowiada dzisiaj Liudmiła Porskalo z Druskiennik.

Do usłyszenia jak zwykle po 22. w Radio TOK FM

„Kiedy przyjechałem z Irlandii do Polski, wszyscy jechali… w przeciwnym kierunku. W pewnym momencie więcej ludzi w moim kraju mówiło po polsku niż po celtycku."

„Przed przyjazdem usłyszałem, że Polska, to najbardziej homogeniczny kraj w Europie, a wylądowałem wśród Kaszubów, Ukraińców, potomków osób zza Buga… prawdziwy raj dla historyka”

„Historia tych terenów jest jak cebula, kiedy oderwiesz jeden płatek, pojawia się kolejny i tak w nieskończoność, cytując Elektryczne Gitary; historię w Polsce widać, słychać i czuć.”

„Jako historyk jestem w najlepszym miejscu na świecie, w Polsce kiedy odkryje się jakiś archiwalny dokument od razu gazety piszą o tym na pierwszej stronie.”

Dzisiaj opowieść Irlandczyka, który naukowo zajmuje się między innymi „polonizacją” Ziem Odzyskanych, tożsamością ludzi, którzy tam żyją, a sam mieszka pod Lęborkiem na Pomorzu.
Po 22. w Radio TOK FM gościem będzie pan Paul McNamara

„Jestem całym sercem z Izraelem, ale nadal mam otwarte oczy. Ważne są granice, empatia, współczucie… i nie, Izrael nie może zrobić wszystkiego, kiedy walczy z Hamasem.”

„Tak, wyobrażam sobie, że polski rząd tego samego dnia oświadcza, że wspiera swojego sojusznika, wspiera Izrael i równocześnie wysyła pomoc humanitarną do Strefy Gazy.”

Matan Shefi, urodzony w Jerozolimie, mieszkający w Polsce. Dziś po 22. w Radio TOK FM

O przyzwoleniu na przemoc. O dehumanizacji. O tym, że brakuje nam kontekstu. O naszym zadowoleniu, które maskuje czyjeś cierpienie i śmierć.

Dziś palestyński punkt widzenia, aktywistki, dziennikarki i publicystki, Alicji Qandil. Radio TOK FM o 22.

Grenoble, Alzacja, Marsylia, Reunion - prawdziwy rajd po frankofońskim świecie skończył się dla naszego dzisiejszego gościa…. w Polsce.

„jeździmy z żoną po Polsce, to ekscytujące na jak wiele, jak różnych kolorów można pomalować dom”

„jedna z moich uczennic studiuje już we Francji, ale mam takiego ucznia, który od razu mi powiedział: mnie interesuje tylko francuski rap – każdego muszę traktować tak samo”

„Polacy nie mają doświadczenia wielkiej rewolucji, wygranej rewolucji, to kształtuje ekspresję francuskich demonstracji… no widziałem w Warszawie ten olbrzymi marsz. Było ślicznie, bardzo ślicznie”

W programie Los Polandos, czyli Niepolski Punkt Widzenia gości dzisiaj o 22. w Radio TOK FM Michel Paquet, nauczyciel języka francuskiego w warszawskim liceum im. Narcyzy Żmichowskiej.

Nasza dzisiejsza rozmówczyni w wieku 13 lat wraz z rodzicami przeniosła się do Polski, by parę lat później… wrócić do ojczystej Armenii. Mało tego, że później i tak przyjechała nad Wisłę, to jeszcze właśnie kandydowała w wyborach parlamentarnych.

- Wtedy w Armenii nie działały szkoły, brakowało jedzenia, zdarzały się przerwy w dostawie prądu, kiedy udało się zdobyć chleb, to często w środku był piasek.

- Przyjechaliśmy do Polski tuż przed świętami Bożego Narodzenia, wszędzie wisiały kolorowe lampki, pomyślałam; „teraz naprawdę żyję”.

- Na uniwersytecie powiedzieli, że skoro mam nieuregulowany status, to nie mogą mnie przyjąć. Ojciec zareagował momentalnie; „no to wracamy do Erewania.”

Lilit Karapetyan dziś po 22 odwiedzi program LOS POLANDOS, czyli Niepolski Punkt Widzenia w Radio TOK FM. Do usłyszenia!

"Pierwszy raz wygnano naszą rodzinę jak miałem kilka lat"

"Padał śnieg, a my mieszkaliśmy w namiotach, nawet szkołę mieliśmy w namiocie"

"12 godzin krążyliśmy w nocy gdzieś między Polską, Ukrainą i Białorusią"

"Na sam dźwięk otwieranej bramy strzeżonego ośrodka niektórzy bledli..."

Nasz gość, Darin Loka, mówi sześcioma językami, pomagał na granicy polsko-białoruskiej i polsko-ukraińskiej, otrzymał nagrodę Fundacji Batorego za działalność humanitarną.

Dziś opowie o swojej długiej podróży z irackiego Kurdystanu, przez Turcję, Rosję, Białoruś do Polski.

Chociaż 4 lata temu odwiedził już nasz program, to gości w nim ponownie, ponieważ…. właśnie kandyduje do Sejmu.
- polskiego uczył się oglądając obrady Sejmu
- był już w Polsce nazywany Żydem, Szatanem, złodziejem… a i tak twierdzi, że Polacy są tolerancyjni, bo jak mówi, sam jest Polakiem, a jest tolerancyjny.
- jego marzenie, aby zostać pilotem (chociaż kształcił się na lekarza, menadżera i bankowca) powoduje, że… jest przeciwny likwidacji lotniska na Okęciu. Obok którego mieszka.

Mahbub Siddique-Olesiejuk w dzisiejszym programie LOS POLANDOS czyli Niepolski Punkt Widzenia w Radio TOK FM

W Warszawie najpiękniejsze kwiaty na balkonie ma pani Van Pham z Ochoty, która odwiedziła wczoraj audycję Los Polandos, czyli Niepolski Punkt Widzenia w Radio TOK FM

„Kiedy pierwszy raz w życiu dotknęłam śniegu uświadomiłam sobie: Boże! Jestem w zupełnie innym świecie.”

„Nagle dla tych dzieciaków Chińczyk z pierwszej czytanki objawił się w ławce obok pod postacią mnie, czyli Wietnamki. Cała szkoła przychodziła do naszej klasy dotknąć moich włosów, podać mi rękę, dostawałam masę słodyczy i kredek.”

„W opowieściach dziadków, co 20 lat wybuchała nowa wojna i oni w niej walczyli, część rodziny zginęła. W Wietnamie jesteśmy dumni, że zwyciężyliśmy trzech z pięciu członków rady Bezpieczeństwa ONZ, czyli największe mocarstwa."

"W Nigerii dzieciństwo miałam szczęśliwe chociaż dzieci mówił o mnie „Ibo Pepe” czyli biała. Czekałam kiedy wrócimy do Polski. Ale w Polsce okazało się, że jestem „Murzynkiem Bambo.”

"Dzieci i młodzież z którymi pracuję mogą się dowiedzieć jak to jest być Afropolką. Bywa, że pytają czy mogą dotknąć moich włosów."

"Z optymizmem patrzę w przyszłość, młodzież jest niesamowicie wrażliwa na słowa i chce żyć tak, aby nie ranić innych."

Urodzona we Wrocławiu, część dzieciństwa spędziła w Lagos, aby zamieszkać w końcu w Lublinie. Dr Margaret Amaka Ohia-Nowak, językoznawczyni i kulturoznawczyni, trenerka kompetencji międzykulturowych, będzie naszym gościem po 22. w programie Los Polandos, czyli Niepolski Punkt Widzenia w TOK FM.