QS FYI

รถบรรทุก "ดิน หิน ทราย" ในงานก่อสร้าง
คิดปริมาณกันยังไง ? ได้ไม่ขาดทุน
หลายคนอาจดูเรื่องราคาเป็นหลัก...ถามเพียงว่า
ดิน หิน ทราย ที่ต้องการนั้น "ราคาคิวละเท่าไหร่"
เจ้าไหนขายราคาถูกกว่า ก็จะสั่งกับเจ้านั้น
โดยไม่ได้คำนึงถึงปริมาณที่ได้รับจริง รวมถึง
คุณภาพวัสดุด้วย กลายเป็นเสียมากกว่าที่จะได้
แต่ก่อนเราจะดูว่าถูกหรือแพงกว่ากันได้นั้น
ต้องรู้ว่าเขาใช้รถบรรทุกประเภทไหน ขนาด
กระบะที่ "บรรทุกจริงได้เท่าไหร่" ไปจนถึง
ประเภทวัสดุที่จะบรรทุกมีลักษณะเป็นอย่างไร
ก็จะได้ประมาณการใช้งาน เปรียบเทียบราคา
หรือวางแผนว่าทั้งหมดกี่เที่ยวหรือกี่คันได้ เป็นต้น
วันนี้ผมเลยมาแชร์เกี่ยวกับเรื่องรถบรรทุกที่
ใช้ในงานก่อสร้างเรา โดยแบ่งเป็น 3 ส่วนดังนี้
1. รถบรรทุกประเภทต่างๆและน้ำหนักตามกฏหมาย
2. หาปริมาตรและน้ำหนักวัสดุบรรทุก
3. วัสดุที่จะบรรทุกประเภทต่าง ๆ
เพื่อนๆ นำไปปรับใช้ เผื่อเป็นประโยชน์กันครับ
________

#1รถบรรทุกประเภทต่างๆและน้ำหนักตามกฏหมาย
ก่อนอื่นมาทำความรู้จักรถบรรทุกแต่ละประเภท
ที่ใช้กันบ่อยๆ และอีกส่วนที่สำคัญคือกฏหมาย
ควบคุมน้ำหนักบรรทุก อย่างที่ทราบกันว่า
"ถนนทางหลวงจะมีขีดจำกัดในการรับน้ำหนัก"
เพื่อป้องกันความเสียหาย โดยอ้างอิงจาก พ.ร.บ.
ทางหลวง พ.ศ. 2535 และแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2558 ดังนี้
[ รูป - 1,2]
● "รถบรรทุก 4 ล้อ" 2 เพลา น้ำหนักบรรทุก
ไม่เกิน 7 ตัน น้ำหนักรวมรถไม่เกิน 9.5 ตัน
● "รถบรรทุก 6 ล้อ" 2 เพลา น้ำหนักบรรทุก
ไม่เกิน 11 ตัน น้ำหนักรวมรถไม่เกิน 15 ตัน
● "รถบรรทุก 10 ล้อ" 3 เพลา น้ำหนักบรรทุก
ไม่เกิน 20 ตัน น้ำหนักรวมรถไม่เกิน 25 ตัน
● "รถบรรทุกพ่วง 18 ล้อ" 5 เพลา น้ำหนักบรรทุก
ไม่เกิน 42 ตัน น้ำหนักรวมรถไม่เกิน 47 ตัน
● "รถบรรทุกพ่วง 22 ล้อ" 6 เพลา น้ำหนักบรรทุก
ไม่เกิน 48 ตัน น้ำหนักรวมรถไม่เกิน 50.5 ตัน
ทีนี้ก็จะพอรู้ "ขอบเขตในการหาปริมาณบรรทุก"
เบื้องต้นของรถบรรทุกแต่ละประเภท แต่ทั้งนี้
ก็ขึ้นอยู่กับรถแต่ละยี่ห้อ แต่ละรุ่น หรือขนาด
เครื่องยนต์ ที่ผู้ผลิตนั้นได้ออกแบบมาเป็นหลัก
________

[ รูป - 3]
#2หาปริมาตรและน้ำหนักวัสดุบรรทุก
บางคนอาจไม่ทราบว่ารถบรรทุกขนาดเดียวกัน
เช่น รถบรรทุกหกล้อเหมือนกัน แต่มีทั้งหกล้อ
เล็ก-กลาง-ใหญ่ แต่ละรุ่นก็มีทั้งกระบะเล็ก
กระบะใหญ่ เวลาสั่งใช้งานก็มักจะดูแต่ขนาด
ของรถบรรทุกอย่างเดียว แต่ไม่ได้ดูกระบะว่า
กว้าง ยาว ไม่เท่ากัน เป็นต้น
ตัวอย่างเช่น ...
รถบรรทุกสิบล้อ คันนึงกว้าง 2.5 ม. ยาว 6.2 ม.
ลึก 0.8 ม. เมื่อบรรทุกวัสดุจะได้ 12.4 คิว
แต่สมมุติ...สิบล้ออีกคัน กระบะกว้าง 2.3 ม.
ยาว 5.5 ม. สูง 0.8 ม. ก็จะบรรทุกได้ 10.1 คิว
จะเห็นว่ารถบรรทุกเดียวกัน กระบะลึก 0.8 ม.
เท่ากันแต่คันหนึ่งได้ 10.1 คิว อีกคัน 12.4 คิว
ซึ่งแตกต่างกัน 2.3 คิว หากสมมุติว่า ซื้อดินคิว
ละ 300 บาท ก็จะต่างกัน 300 x 2.3 = 690 บาท
ฉนั้นควรดูปริมาณของวัสดุที่รถบรรทุกแต่ละคัน
ที่ไปส่ง จึงเปรียบเทียบราคาได้ เพราะบางที
ราคาวัสดุต่อคิวถูกกว่า แต่ปริมาตรที่ได้รับน้อยกว่า
ก็ทำให้ราคาที่แท้จริงต่อคิวกว่า ก็ควรรู้เท่าทัน
และอีกส่วนคือการวางแผนสั่งของต้องใช้
กี่เที่ยวหรือกี่คันด้วย ตัวอย่างเช่น
เราใช้รถสิบล้อขนดิน, ถ้า​ 1 คัน ขนดินได้
ประมาณ 10 คิว, ถ้าเราต้องการใช้ดิน 580 คิว
= 580/10 = 58 คัน เป็นต้น
หมายเหตุ : ความหมายของ 1 คิว (1 Cube)
ปริมาตรวัสดุ กว้าง 1 ม. X ยาว 1 ม.x ลึก 1 ม.
= 1 ลูกบาศก์เมตร (ลบ.ม.) หรือ 1 คิวบิกเมตร (คิว)
________

[ รูป - 4]
วิธีหาน้ำหนักวัสดุบรรทุก จากสูตร
น้ำหนักบรรทุกวัสดุ = ปริมาตร x *ความหนาแน่น
*ความหนาแน่นจะเทียบต่อน้ำหนักของวัสดุ
เช่น หิน ดิน ทราย ทั่วไป 1 คิว จะหนัก 1,400
–1,600 กก. (*ปริมาตรหลวม) หรือง่าย ๆ เฉลี่ย
1,500 กก.ต่อคิว เป็นต้น
ยกตัวอย่างการหาน้ำหนักวัสดุ ...
- รถบรรทุก 10 ล้อ
(ขนาดกระบะ 2.3 x 5.5 x 0.8 ม. = 10 คิว)
= 10 คิว x (1,500 กก./คิว)
= 1,5000 กก. หรือ 15 ตัน
- รถบรรทุก 6 ล้อ-เล็ก
(ขนาดกระบะ 1.9 x 3.5 x 0.6 ม. = 4 คิว)
= 4 คิว x (1,500 กก./คิว)
= 6,000 กก. หรือ 6 ตัน
หมายเหตุ : *อย่าลืม ! เวลาสั่งวัสดุมา
สภาพวัสดุนั้นจะเป็นสภาพแห้ง สภาพพองตัว
หรือมีช่องว่างอยู่ เป็นลักษณะคิวหลวม แต่เมื่อ
ใช้งานจริงหรือบดอัดแล้ว จะเป็นลักษณะคิวแน่น
ฉะนั้นต้องเผื่อปริมาตรเหล่านี้ด้วย จะได้สั่ง
ไม่ขาด ซึ่งผมเคยแชร์ไว้สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้
การเผื่อปริมาตรสำหรับดิน --> Loose Volume
https://www.facebook.com/113505040303302/posts/333346634985807/?d=n
การเผื่อปริมาตรสำหรับหินและทราย --> Dry Volume
https://www.facebook.com/113505040303302/posts/475987314055071/?d=n
________

[ รูป - 5-7]
#3วัสดุที่จะบรรทุกประเภทต่าง ๆ
ส่วนนี้ผมเพิ่มเติมให้ โดยผมแบ่งแต่ละวัสดุ
อธิบายลักษณะวัสดุและการใช้งาน เนื่องจาก
สิ่งเหล่านี้จะมีผลต่อการคิดปริมาณและราคา
เป็นแนวทางอ้างอิง นำไปปรับใช้กันนะครับ
หมายเหตุ :
สำหรับราคาของวัสดุแต่ละชนิดที่ขึ้นอยู่กับ
ประเภทแล้ว ก็ขึ้นอยู่กับระยะทาง พื้นที่หน้างาน
และที่สำคัญคือปริมาณการสั่งด้วย เพราะ
จะมีค่าขนส่งที่ทางร้านค้าวัสดุได้คำนวณไว้แล้ว
เช่น สั่งทรายหยาบ 5 คิว อยู่ที่ 450 บาท/คิว
แต่ถ้าสั่ง 3 คิว จะขึ้นมาที่ 550 บาท/คิว เป็นต้น
________

วิธีการคิดนี้เป็นเพียงหลักการและตัวอย่าง
ในการช่วยประมาณการได้ระดับหนึ่งเท่านั้น
เพื่อตรวจสอบได้ว่าของที่ร้านค้าส่งมาตรง
ตามที่ต้องการหรือไม่ หรือได้เช็คก่อนว่า
ราคาที่แท้จริงเจ้าไหนคุ้มค่าที่สุดในการทำงาน
ฉนั้นต้องปรับใช้ตามหน้างานของแต่ละคน
ท้ายนี้จากสถานการณ์ปัจจุบัน "ราคาน้ำมันแพง"
และมีแนวโน้มสูงขึ้นตลอดเวลา ทำให้ส่งผล
กระทบต่อค่าขนส่งวัสดุในงานก่อสร้างพอสมควร
ฉนั้นก่อนสั่งวัสดุอะไร จึงจำเป็นต้องวางแผน
บริหารจัดการ และประเมินสิ่งต่าง ๆ
ให้รอบด้าน แม้เป็นเพียงจะเรื่องเล็กน้อยก็ตาม
เพจ “ผู้รับเหมาพันธุ์ใหม่”
เปิดมาเพื่อเป็นจุดเริ่มต้น
ของการสร้างสังคมในการแบ่งปันให้ความรู้
แชร์ประสบการณ์ “การทำธุรกิจรับเหมา”
Credit : ผู้รับเหมาพันธุ์ใหม่
Contrepreneur