Dr. Öğr. Üyesi Sultan Kaba

Her çocuk için aynı öneriler her zaman geçerli değildir elbette.
Özellikle de söz konusu beslenme tercihleri olunca, bu konu biz anneler için en hassas konulardan.
İki çocuk annesi bir çocuk doktoru olarak bu konuda sevgili anneleri daha iyi anlayabiliyorum, her çocuğun kendi içinde çok zor yönlerinin olduğunun farkındayım.

Bugün de anne olarak kendi davranışlarımızı gözden geçirelim istedim.

Niçin bu konunun aklıma geldiğinin bir hikayesi var, ancak burada paylaşmak istemedim ve sizlere de önerim çocuklarımızın beslenme konusundaki davranış zorluklarını başkalarının yanında konuşup rencide etmekten kaçınmamız çok önemli. Çocuklar bu durumdan çok olumsuz etkileniyor.

Evet çocuk endokrin uzmanı olmadan önce çocuk hastalıkları uzmanı oluyoruz.

Sıkça sorulduğu için buradan paylaşmak istedim.
Çocuk uzmanlığı branşı alanında da çocuk endokrinoloji branşında da hasta kabul ediyorum.

Bu hafta okulun son haftası. Tatile girerken genel muayene ve ergenlik dönemi değerlendirmeleri, büyüme takibi ve aşıların tamamlanması için iyi bir fırsat.
Muayenehanemizde 4 yıldır sizlerleyiz🌺🌺

Sağlıkla kalın

Müzik dinlemek her yaş grubunda faydalı

Çocuk Endokrinoloji ve diyabet kongresi vesilesiyle büyüme konusunda iletmek istediğim 2 çok önemli mesaj var

1. Boy kısalığı tedavisine ergenlik başlamadan önce tedavi başlanması çok önemli, demek ki çevrenizden gelen bekle ergenlikte boy atacak yorumuna aldanmayıp çocuk endokrin muayenesinde geç kalınmaması gerekiyor

2. Doğum haftasına göre küçük doğum tartılı veya kısa boylu doğan bebekler büyüme ve gelişme konusunda riskli, çocuğunuz bu gruptaysa hem boy kısalığı hem ergenlik seyri hızlı olabilmekte ve son boyda kısalık ve başka problemler açısından dikkatli olunması gerekli.
Bu gruptaki çocukların çocuk endokrin muayenesi ve izleminde olması çok faydalı.

D vitamini eksikliğinin belirtileri yaşa ve eksikliğin sebebine göre değişkenlik göstermektedir.
Çocuklarda büyüme hızlı olduğu için D vitamini eksikliğinin kas ve kemik üzerindeki olumsuz etkileri daha belirgindir.

D vitamini eksikliği olan çocuklar, yaşlarına göre normalden daha yavaş büyüyebilirler, boy kısalığı görülebilir.

Baş tutma-oturma-yürüme gecikmesi, bıngıldak kapanmasında gecikme, bacak eğrilikleri, ekstremite ağrısı (kol-bacak-el) gibi yaşa göre farklı belirtiler görülebilir.

Dişlerin normalden daha geç çıkmasına ve diş çıkarma sürecinin zorlu geçmesine sebep olabilir.

Kemiklerin zayıf ve kırılgan olmasına neden olabilir.

Ayrıca D vitamini eksikliği olan çocuklar, daha sık enfeksiyona yakalanabilir, enfeksiyonlar daha ağır seyredebilir.

Ayrıca sinirlilik ve huzursuzluk gibi davranışsal problemler gözlenebilir.

D vitamini ağır eksik olmasına rağmen belirti vermediği de olabilmektedir.

Ge***al siğil oluşumuna ve deri kanserine yol açan HPV, rahim ağzı kanseri başta olmak üzere ge***al kanserlere neden olmaktadır.

Cinsel yolla bulaşan bir virüstür.
Aşılanma ve taramalar sayesinde HPV'nin neden olduğu kanser gibi ciddi hastalıklardan korunmak mümkündür.
HPV aşısı birçok ülkede ergenlik döneminde rutin olarak uygulanmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü ideal olarak 11-12 yaşında olmakla birlikte en erken 9 yaş en geç 26 yaşında aşılama önermektedir.

Sadece kızlara değil, erkeklere de virüsün neden olduğu diğer hastalıklardan korunmak için aşı önerilmektedir.

Yetişkinlik döneminde HPV bulaş riskini azaltmak amacıyla ortalama 10-14 yaş aralığındaki çocuklara HPV aşısı uygulanabilir.

Yaşa göre 2 veya 3 doz şeklinde uygulanır.

Demir eksikliği bebeklikten itibaren her yaş çocukta görülebilecek bir problemdir. Büyümenin hızlı olduğu ilk 2 yaşta ve ergenlik döneminde daha sık görülür.

Demir bakımından zengin gıdalarla beslenmeme, inek sütü, kullanılan ilaçlar ya da sık sık enfeksiyon geçirme demir eksikliğine neden olabilir. Çölyak hastalığı gibi malabsorbsiyon dediğimiz barsakta emilim bozukluğu ile giden hastalıklar da demir eksikliği ile belirti verebilir. Demir eksikliği anemisi çocuklarda en sık görülen kansızlık nedeni olarak bilinir.

Demir eksikliğinin görülmesinde bazı etkenler:

✅İnek sütünün fazla tüketilmesi
✅Sadece anne sütü ile beslenme
✅Sık ve yoğun burun kanamaları
✅Ergenlik dönemindeki kız çocuklarında görülen düzensiz ve fazla adet kanaması
✅Dengesiz/yetersiz beslenme
✅Bağırsak polipleri ve bazı bağırsak parazitleri
✅Dışkı ve idrar ile kan kaybı

Başka bir postta da demir eksiliği belirtilerini paylaşacağım.
Sağlıkla kalın

Yaşasın Cumhuriyet🇹🇷🇹🇷
Cumhuriyet'in hekimleri olan bizler de yaşatalım hem Cumhuriyet'i hem Cumhuriyet'in çocuklarını

İnsülin yağ dokusundan salgılanan ve doygunluk sinyali olarak bilinen leptin ile benzer fonksiyona sahiptir. Kilo artınca normal glukoz dengesini sağlamak ve direnci yenmek amacıyla insülin salgılanması artar. Obezlerde insülin düzeyi obezite süresi ve şiddeti ile paralellik gösterir.

İnsülin direnci, tip 2 diyabetin öncülüdür. Obeziteye eşlik eden birçok metabolik ve kalp-damar sorunlarında altta yatan neden, insülin direncidir.

İnsülin direnci olan kişilerde boyun arka tarafı, koltuk altı ve diğer kıvrım yerlerinde deriden kabarık koyulaşmalar görülebilir.
İnsülin direnci, androjenik aktivite artışına ve böylece çocuklarda erken koltuk altı ve ge***al bölge kıllanmasına ve diğer bölgelerde tüylenme artışına neden olabilir.

Genç kızlarda ve kadınlarda görülen, adet düzensizliği, androjen yüksekliği, kıllanma ve obezite ile karakterize olan polikistik over sendromunda da insülin direnci rol oynar.

Ayrıca insülin direnci alkolik olmayan karaciğer yağlanmasına, ürik asit düzeyinde artışa, kalp-damar hastalıkları ve pıhtılaşmaya eğilime neden olabilir.

Boy kısalığı bir hastalığın işareti olabileceği kadar, yaşıtlarından kısa olmak çocukları psikolojik olarak da etkilemektedir.

Altta hormon eksikliği veya sistemik bir hastalığın olmadığı, normalin varyantı dediğimiz, sonradan boy atma gibi durumlar da vardır ki şansa bırakılamaz mutlaka hekim bu kararı vermelidir.
Boyu kısa çocukların muayene, tahlil ve kemik yaşına göre son boy tahminin yapılması ve çocuk endokrin doktoru tarafından boy uzamasının yeterliliği noktasında çocuğa uygun dille açıklanması çocuğun endişesini giderir.

Boy kısalığı değerlendirilmesi sonrasında tahmini erişkin boyunun normal olacağını öğrenen çocuk rahatlar.

Diğer taraftan tedavi gerektiren çocuklarda, ilaç tedavisine ergenlik döneminden ne kadar erken başlanırsa o kadar iyi sonuç alınır.

Boy kısalığında zamanında tanı, tedavi ve ebeveynler kadar çocuğun hekim tarafında bilgilendirilmesi önemlidir.

Hormonal bozuklukların yol açtığı Polikistik Over Sendromu, yumurtalıkların androjenleri fazla salgılaması durumudur.

En sık belirti adet düzensizliği olmakla birlikte saçlarda sık yağlanma, saç dökülmesi, özellikle yüz bölgesi ve sırtta sivilce, erkeklere benzer tipte tüylenme artşı ( yüz, göbek çizgisi, memede ar**la çevresi gibi), ciltte lekeler görülebilir. Adet düzensizliği adet görememe ya da uzun aralıklarla adet görme şekinde olabilir.

Bu belirtilerin varlığında muayene ve hormon testleri ve gereğinde karın ultrasonundan yararlanılarak ayrıca diğer nedenler dışlanarak Polikistik Over Sendromu tanısı konulabilir.

Prolaktin yüksekliği, Cushing sendromu, böbrek üstü bezinin kalıtsal veya sonradan edinilmiş hastalıkları da Polikistik Over Sendromu’nu taklit edebildiği için endokrin uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Çocuk endokrin uzmanı tarafından tanı konulduktan sonra, kişiye özel beslenme planı, egzersiz ve gerekirse ilaç tedavisi uygulanır. Polikistik Over Sendromu üreme bozuklukları, hipertansiyon, tip 2 diyabet gibi hastalıklara eğilim oluşturur.

Tiroid salgıladığı hormonlar ile vücut metabolizmasını ayarlama görevi üstlenir. Tiroid bezinin normal düzeyden az ya da aşırı hormon salgılamasına bağlı olarak, diğer organlar da hızlı ya da yavaş çalışır.

Tiroid hormon eksikliği, yenidoğan ve süt çocuğunda zihinsel gelişmede bozukluğa, çocukluk çağında büyüme geriliğine, ergenlilk dönemi sorunlarına ve metabolik süreçlerin yavaşlamasına neden olabilir.

Tiroid bozuklukları çocuklarda farklı belirtilerle kendini gösterebilir. Hipertiroid olduğunda zayıflama, sinirlilik, çarpıntı, ellerde titreme, ishal ve boy uzamasında hızlanma gibi belirtiler görülebilir.

Hipotiroid söz konusu ise çabuk yorulma, hareketlerde yavaşlık, üşüme, kabızlık, saçlarda dökülme, uykuya meyil ve kavrama güçlüğü gibi belirtiler olabilir.

Çocuklarda büyüme geriliğinde önemli ve tedavi edilebilir nedenlerden birisi de büyüme Hormonu eksikliğidir. Hipotiroidi, psödohipoparatiroidi, hipofosfatemik riteks gibi rahatsızlıklarda büyüme geriliğine sebep olabilmektedir.

Ek olarak tedavi edilmeyen erken ergenlik, iyi tedavi edilmeyen veya geç tanı konulan Konjenital Adrenal Hiperplazi, gibi bazı durumlarda büyüme çok hızlıdır, çocuk yaşıtlarına göre iridir ancak nihai boy yani erişkin boy kısa kalır.

Büyüme geriliği yapabilen diğer durumlar; uzun süreli ağır beslenme bozukluğu, çölyak hastalığı, kronik hastalıklar, böbrek yetmezliği, kalp hastalıkları ve karaciğer hastalıkları da olabilir. Teşhis ne kadar erken konursa tedaviye o kadar iyi yanıt alınır.

Obezite vücuttaki sağlığı bozacak ölçüde aşırı ve anormal yağ birikmesidir.

Obezite hastası bir çocuk yaşıtlarına oranla daha fazla yemek yemeyebilir ancak daha az enerji harcar. Enerji tüketiminin az olması da kilo aldıran risk faktörlerinin başında gelir. Obezitenin en büyük sebeplerinden biri aşırı yeme değil, yenildiği kadar enerji harcamamaktır.

Çocukluk çağı obezitesinde önemli olan bir diğer nokta; obezite oluşmadan önce çocuğa sağlıklı beslenme ve egzersiz alışkanlıklarının kazandırılmasıdır. Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz alışkanlığının ve bilincinin kazanılması özellikle çocukluk döneminde mümkündür. Obeziteyi önlemek için mücadeleye çocukluk çağından itibaren başlamak gerekmektedir. Dengeli beslenmeye ek olarak çocuğun fiziksel aktivitesini artırıp, aktif bir yaşam tarzını benimsemesini sağlamak oldukça önemlidir.

👉Ergenlik dönemi, çocukluktan yetişkinliğe doğru adım atılan geçiş dönemidir.

👉Çevresel, yapısal ve genetik etkenlere bağlı olarak her çocukta farklı şekilde ve süreçte seyredebilir.

👉Ergenlik başlamasının ilk bulgusu kızlarda meme gelişimi, erkeklerde ise testislerde büyümedir. Nadiren tüylenme ile başlayabilir.

👉Cinsel gelişimin ilk belirtisi genellikle kızlarda 10, erkeklerde 12 yaş civarında başlar. Kızlarda 8, erkeklerde 9 yaşından önce belirtilerin başlaması ileri inceleme gerektirir.