Hergün Bir Hadis

144. İbn Mes’ûd’dan (ra) rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber (sav) :

“Söz ve fiillerinde aşırı gidenler helâk oldular.” buyurdu ve bu sözü üç defa tekrarladı.

(M6784 Müslim, İlim, 7)

143. Enes (ra) anlatıyor:

Üç kişi Peygamber’in (sav) eşlerinin evlerine gelerek onun nasıl ibadet ettiğini sordular. Anlatılınca da, sanki onu azımsadılar ve:
–Peygamber’in yanında biz kimiz ki! Onun geçmiş ve gelecek bütün günahlar bağışlanmıştır, dediler. Aralarından birisi:
–Ben, yaşadığım müddetçe geceleri hep namaz kılacağım, dedi. Diğeri:
–Ömrüm boyunca oruç tutacağım, asla oruçsuz günüm olmayacak, dedi.
Üçüncüsü de:
–Kadınlardan uzak kalacağım ve hiç evlenmeyeceğim, dedi.
Peygamber (sav) bunların yanına geldi ve onlara:
–Şöyle şöyle diyenler siz misiniz? Allah’a yemin ederim ki, Allah’tan en çok korkanınız ve ona karşı gelmekten en çok sakınanınız benim. Böyle olduğu hâlde ben bazen oruç tutuyor, bazen de tutmuyorum. Hem namaz kılıyorum hem de uyuyorum ve kadınlarla evleniyorum. Benim sünnetimden yüz çeviren, benden değildir, dedi.

(B5063 Buhârî, Nikâh, 1; M3403 Müslim, Nikâh, 5)

142. Hz. Âişe’nin (ra) anlattığına göre yanında bir kadınla otururken Resûlullah içeri girer ve Hz. Âişe’ye, bu kadın kimdir, diye sorar. Hz. Âişe:
–Bu, filan kadındır, diyerek kadının kıldığı namazlardan bahseder.
Resûlulah (sav) :
–Tamam, anlatma! Gücünüzün yettiğini yapın. Allah’a yemin ederim ki siz
usanırsınız da Allah usanmaz. Allah’ın en sevdiği ibadet, kişinin az da olsa
devamlı yaptığı ibadettir, buyurdu.
(B43 Buhârî, Îmân, 32; M1834 Müslim, Müsâfirîn, 221)

İbadette Ölçülü Olmak...

Tâhâ. (Ey Muhammed!) Biz, Kur’an’ı sana
sıkıntı çekesin diye indirmedik.
(Tâhâ, 20/1-2)
..Allah, sizin için kolaylık diler, zorluk dilemez...
(Bakara, 2/185)

141. Ebû Mûsâ’dan (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber (sav) :
–Her Müslümanın sadaka vermesi gerekir, buyurdu. Ebû Mûsâ;
–Verecek bir şey bulamazsa (ne yapsın), dedi.
–Çalışsın, hem kendisi faydalanır, hem de sadaka vermiş olur, buyurdu. Ebû Mûsâ;
–Yapamazsa, dedi.
–Sıkıntıya düşmüş, muhtaç birine yardım etsin, buyurdu. Ebû Mûsâ;
–Bu da elinden gelmezse, dedi.
–İyi yahut hayırlı olan şeyleri emretsin, buyurdu. Ebû Mûsâ;
–Bunu da yapamazsa, deyince.
–Kötülük yapmaktan uzak dursun, çünkü o da bir sadakadır, buyurdu.

(M2333 Müslim, Zekât, 55; B6022 Buhârî, Edeb, 33)

141. Ebû Mûsâ’dan (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber (sav) :
–Her Müslümanın sadaka vermesi gerekir, buyurdu. Ebû Mûsâ;
–Verecek bir şey bulamazsa (ne yapsın), dedi.
–Çalışsın, hem kendisi faydalanır, hem de sadaka vermiş olur, buyurdu. Ebû Mûsâ;
–Yapamazsa, dedi.
–Sıkıntıya düşmüş, muhtaç birine yardım etsin, buyurdu. Ebû Mûsâ;
–Bu da elinden gelmezse, dedi.
–İyi yahut hayırlı olan şeyleri emretsin, buyurdu. Ebû Mûsâ;
–Bunu da yapamazsa, deyince.
–Kötülük yapmaktan uzak dursun, çünkü o da bir sadakadır, buyurdu.
(M2333 Müslim, Zekât, 55; B6022 Buhârî, Edeb, 33)

140. Enes’ten (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle demiştir:

Allah Teâlâ, kulun(un) yemek yedikten yahut bir şey içtikten sonra kendisine hamdetmesinden dolayı hoşnut olur.
(M6932 Müslim, Zikir, 89)

139. Adî b. Hâtim (ra) Hz. Peygamber’in (sav)şöyle dediğini işittiğini nakletmiştir:
Bir hurmanın yarısıyla da olsa (onu sadaka olarak vererek) kendinizi ateşten koruyun.
(B1417 Buhârî, Zekât, 10; M2347 Müslim, Zekât, 66)

Buhârî ve Müslim’in diğer rivayetleri şöyledir:
Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
Rabbiniz, sizin her birinizle tercümansız konuşacaktır. (O gün) insan sağına bakar, önceden yapıp gönderdiklerinden başka bir şey görmez. Soluna bakar, evvelce yaptıklarından başka bir şey görmez. Önüne bakar, karşısında ateşten başka bir şey görmez. Şu hâlde yarım hurma ile de olsa kendinizi ateşten koruyun; bunu da bulamayan, bari tatlı sözle (kendisini ateşten) korusun.
(B7512 Buhârî,Tevhîd, 36; M2348 Müslim, Zekât, 67)

138. Ebû Muhammed Abdullah b. Amr b. Âs’tan (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle demiştir:
Kırk haslet vardır. Bunların en üstünü, sağarak faydalanması için birine bir keçi vermektir. Allah’tan sevap bekleyerek ve Allah’ın vaadini umarak bunlardan birini yapan kimseyi, Allah mutlaka cennete koyar.
(B2631 Buhârî, Hibe, 35)

137. Ebu’l-Münzir Übey b. Ka’b (ra) anlatıyor:
Bir adam vardı ki, evi mescide onunkinden daha uzak olan birini bilmiyorum. Bu adam hiçbir cemaat (namazından) geri kalmazdı. Ona denildi ki veya dedim ki:
–Bir merkep satın alsan da mescide gelip giderken karanlıkta ve sıcakta binsen olmaz mı? Bunun üzerine şöyle dedi:
–Evimin, mescidin yanında olmasını istemem. Mescide gidip evime dönme
sevabını kazanmayı isterim, dedi. Allah Resûlü (sav) de:
–Allah, bunların hepsinin sevabını sana verdi, buyurdu
(M1514 Müslim, Mesâcid, 278)

Diğer bir rivayette:
Allah’tan umduklarını alacaksın, denilmiştir.
(M1516 Müslim, Mesâcid, 278)

136. Câbir (ra) anlatıyor:
Selimeoğulları, mescide yakın bir yere taşınmak istediler. Bunu haber alan Allah Resûlü (sav) onlara:
–Mescide yakın bir yere taşınmak istediğinizi duydum, öyle mi, dedi.
–Evet yâ Resûlallah, bunu istemiştik, dediler. Bunun üzerine Peygamber (sav) :
–Ey Selimeoğulları, kendi mahallenizde oturun, atacağınız adımlarınızın sevabı yazılsın, dedi ve bu sözünü iki defa tekrarladı.
(M1519 Müslim, Mesâcid, 280)

Diğer bir rivayette, her adım için bir derece vardır, demiştir.
(M1518 Müslim, Mesâcid, 279)

Buhârî de Enes (ra) vasıtasıyla aynı anlamdaki bu hadisi rivayet etmiştir.
(B655-B656 Buhârî, Ezân, 33)

135. Câbir’den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle demiştir:
Herhangi bir Müslümanın diktiği ağaçtan yenen, çalınan ve alınan şey, o ağacı diken kimse için sadakadır.
(M3968 Müslim, Müsâkât, 7)

Müslim’in diğer bir rivayetinde:
Herhangi bir Müslüman bir ağaç diker de bundan insan, hayvan veya kuş yerse yenilen şeyler kıyamete kadar o Müslüman için sadaka olur, buyrulmuştur.
(M3971 Müslim, Müsâkât, 10)

Müslim’in bir başka rivayeti de şöyledir:
“Bir Müslümanın diktiği ağaçtan veya ektiği ekinden, insanların, hayvanların vb. yedikleri şeyler, o Müslüman için sadaka olur.”
(M3969 Müslim, Müsâkât, 8)

134. Câbir’den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
Her iyi (maruf) iş, sadakadır.

(B6021 Buhârî, Edeb, 33; Müslim bu hadisi, Huzeyfe (ra) tarikiyle rivayet etmiştir: M2328 Müslim, Zekât, 52)

133. Yine Ebû Mûsâ’dan (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
Bir kimse hastalanır veya (cihad maksadıyla) sefere çıkarsa, sağlıklı ve mukim iken ne tür ameller yapıyor idiyse, ona aynı amellerin sevabı yazılır.

(B2996 Buhârî, Cihâd, 134)

132. Ebû Mûsâ el-Eş’arî’den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:
Serinlik(te kılınan) iki namazı (sabah ve ikindi namazlarını) kılan kimse, cennete girer.

(B574 Buhârî, Mevâkîtü’s-salât, 26; M1438 Müslim, Mesâcid, 215)

131. Yine Ebû Hüreyre (ra) anlatıyor:
Allah Resûlü (sav):
–Allah’ın, günahları af yolunu, dereceleri yükseltme vesilesini size göstereyim mi, dedi.
–Evet, (söyle) yâ Resûlallah (sav) dediler. Resûlullah :
–Meşakkatli zamanlarda bile abdesti tam olarak almak, uzak yerden mescide gelmek, bir namazdan sonra ikinci namazı beklemektir. İşte bunlar, düşman hududunda nöbet bekleme gibidir, buyurdu.

(M587 Müslim, Tahâret, 41)

130. Yine Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur. Beş vakit namaz, iki cuma namazı ve iki Ramazan, büyük günahlardan
sakınıldığı takdirde aralarında işlenen küçük günahları temizler.

(M552 Müslim, Tahâret, 16)

129. Yine Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:

Müslüman yahut mümin kul, abdest alırken yüzünü yıkadığı sırada gözleriyle işlediği günahlar su ile birlikte yahut suyun son damlasıyla yüzünden
dökülür. Sonra ellerini yıkadığı sırada, elleriyle yaptığı her günah, tamamıyla arınıncaya kadar su ile birlikte veya suyun son damlasıyla dökülür ve
günahlarından arınır. Sonra ayaklarını yıkadığı sırada ayaklarıyla işlediği bütün günahları su ile birlikte yahut suyun son damlasıyla akar gider. Abdestin sonunda insan günahlarından tamamıyla arınmış olur.
(M577 Müslim, Tahâret, 32

128. Yine Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav) şöyle demiştir:

Bir kimse güzelce abdest aldıktan sonra cuma namazına gelir, hutbeyi sessizce dinlerse üç gün ziyadesiyle, bu cumadan diğer cumaya kadar olan
(toplam on günlük) vakit içindeki günahları mağfiret olunur. Kim de (hutbeyi güzelce dinlemeyip) mescidin zeminindeki taşlarla oynamak gibi gereksiz bir işle meşgul olursa vaktini boşa geçirmiş olur. [25]
(M1988 Müslim, Cum’a, 27)

[25] Peygamber (sav) devrinde mescidin zemini k*m serili idi. Hadiste bu durumdaki bir mescitte hutbeye kulak vermeyip yerdeki çakıllarla meşgul olan kimseler kınanmaktadır.

127. Yine Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber (sav) şöyle demiştir:

Müslümanlara rahatsızlık veren bir ağacı yol üzerinden kesip attığı için bir adamın cennete girdiğini gördüm.
(M6671 Müslim, Birr, 129)

Diğer bir rivayette de şöyle deniliyor:
Bir adam yol üzerinde bir ağaç dalına rastladı ve:
“Şu dalı buradan kaldırayım da Müslümanlara zarar vermesin.” dedi ve bu yüzden cennetlik oldu.
(M6670 Müslim, Birr, 128)

Buhârî ile Müslim’in diğer rivayetleri de şöyledir:
Bir adam yolda giderken yol üzerinde gördüğü dikenli bir dalı oradan attı ve bundan dolayı Allah’ın rızasını kazandı ve bağışlandı.
(B652 Buhârî, Ezân, 32; M6669 Müslim, Birr, 127)

126. Yine Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre
Resûlullah (sav) şöyle demiştir:
Bir adam yolda giderken aşırı derecede susar, derken bir kuyu bulur, oraya iner ve suyunu içip çıkar. O esnada bir köpek dilini çıkarıp soluyarak, susuzluktan nemli toprağı yalar. Bunun üzerine adam, “bu köpek de tıpkı
benim gibi susamış” der ve tekrar kuyuya iner, pabucuna su doldurur ve onu ağzı ile tutarak kuyudan çıkar, köpeği sular. Bundan dolayı Allah ondan razı olur ve onu bağışlar. Sahâbîler:
–Yâ Resûlallah, hayvanlardan dolayı da bize sevap var mı ki, diye sordu.
–Evet, can taşıyan her varlığa yapılan iyilikten dolayı sevap vardır, buyurdu.
(M5859 Müslim, Selâm, 153; B6009 Buhârî, Edeb, 27)

Buhârî’nin diğer bir rivayetine göre “Allah, ondan razı olur ve onu bağışlayıp
cennetine koyar.” denilmiştir.
(B173 Buhârî, Vudû, 33)

Buhârî ve Müslim’in diğer rivayetleri ise şöyledir:
Bir köpek bir kuyunun etrafında dolaşıyordu, susuzluktan neredeyse ölecekti. Derken Benî İsrail’in iffetsiz kadınlarından biri onu gördü, hemen pabucunu çıkardı, köpek için onunla su aldı ve onu suladı. Kadın bundan dolayı
bağışlandı.
(M5861 Müslim, Selâm, 155; B3467 Buhârî, Enbiyâ, 54)

125. Yine Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:

İman yetmiş yahut altmış küsur bölümdür. Bunların en üstünü lâ ilâhe illâllâhsözüdür. En aşağısı ise sıkıntı veren şeyleri yoldan kaldırmaktır. Hayâ da
imanın bir bölümüdür.
(M153 Müslim, Îmân, 58; B9 Buhârî, Îmân, 3)

124. Yine Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah (sav)şöyle demiştir:
Ey Müslüman kadınlar, hiçbir komşu kadın, bir koyun paçası bile olsa, komşusunun ikramını hor görmesin.
(B2566 Buhârî, Hibe, 1; M2379 Müslim, Zekât, 90)

123. Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:

Bir kimse sabah veya akşam mescide giderse, her gidişinde Allah Teâlâ onun için cennette yer hazırlar.
(M1524 Müslim, Mesâcid, 285; B662 Buhârî, Ezân, 37)

122. Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre
Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur:

İnsanın her eklemi için her gün (vermesi gereken) bir sadaka borcu vardır. İki kimse arasında adaletle hükmetmen sadakadır. Bineğine binmesi için bir
kimseye yardım etmen yahut yükünü yüklemen sadakadır. Güzel/iyi söz, sadakadır. Namaza giderken atılan her adım, sadakadır. İnsanlara sıkıntı veren şeyleri yoldan kaldırman da sadakadır.
(M2335 Müslim, Zekât, 56; B2989 Buhârî, Cihâd, 128)

Yine Müslim’in Hz. Âişe’den (ra) rivayet ettiğine göre Resûlullah (sav) şöyle demiştir:

Her insanda üç yüz altmış eklem bulunmaktadır. Şu hâlde bir kimse Allâhu ekber, elhamdülillâh, lâ ilâhe illâllah, sübhânâllah der, Allah’tan mağfiret diler, insanların yolları üzerindeki taş veya diken yahut kemik gibi şeyleri kenara atar, yahut marufu
(iyiliği) emir veya münkerden (kötülükten) nehyeder ve bunların hepsi üç yüz altmışı bulursa, o günü, kendisini cehennem ateşinden kurtarmış olarak geçirir.
(M2330 Müslim, Zekât, 54

121. Ebû Zer (ra) rivayet ediyor:
Peygamber (sav) bana şöyle dedi:

Hiçbir iyiliği küçümseme; isterse bu, kardeşini güler yüzle karşılamak olsun.
(M6690 Müslim, Birr, 144)

120. Ebû Zer (ra) anlatıyor:
Bazı kimseler Peygamber’e (sav) :

–Yâ Resûlallah, zenginler de bizim gibi namaz kılıyor, bizim gibi oruç tutuyorlar, (fakat onlar ayrıca) mallarının fazlasından sadaka veriyorlar, bizden daha çok sevap kazanıyorlar, dediler. Resûlullah (sav):
–Allah size sadaka verme imkânı bahşetmedi mi? Her tesbih bir sadaka, her tekbir bir sadaka, her hamd bir sadaka, her tehlil bir sadakadır.[24] Marufu (iyiliği) emir bir sadakadır. Münkerden (kötülükten) nehiy bir sadakadır. Hatta eşlerinizle beraber olmanız bile bir sadakadır, buyurdu. Bunun üzerine:
–Yâ Resûlallah, şehvetimizi tatminden dolayı da mı sevap var, dediler.

Resûlullah (sav):
–Birisi bunu haram yoldan tatmin etseydi günah olmayacak mıydı? Helâl
yoldan tatmin ettiğinde de (şüphesiz) sevap vardır, buyurdu.
(M2329 Müslim, Zekât, 53)

24[Tesbih: Sübhânallâh; Tekbir: Allâhü ekber; Hamd: Elhamdülillâh; Tehlil: Lâ ilâhe illâllah demektir.]

119. Ebû Zer’den (ra) rivayet edildiğine göre
Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:

Ümmetimin iyi ve kötü bütün amelleri bana arz olundu. İyi amellerin içinde, insanlara sıkıntı verecek şeylerin yoldan kaldırılmasını da gördüm. Mescidin tükürükle kirletilmesini ve yok edilmeden o şekilde bırakılmasını da kötü, çirkin ameller arasında gördüm.
(M1233 Müslim, Mesâcid, 57)

118. Ebû Zer’den (ra) rivayet edildiğine göre
Resûlullah (sav) şöyle demiştir:

Sizin her bir ekleminiz için sadaka borcunuz vardır. Öyleyse her tesbih bir sadaka, her hamd bir sadaka, her tehlil bir sadaka, her tekbir bir sadakadır; marufu (iyiliği) emir, münkerden (kötülükten) nehiy de sadakadır. Kuşluk vaktinde kılınan iki rekât namaz bunların yerini tutar.

(M1671 Müslim, Müsâfirîn, 84)

117. Ebû Zer Cündüb b. Cünâde (ra) anlatıyor:

–Yâ Resûlallah, hangi amel daha üstündür, dedim.
–Allah’a inanmak, Allah yolunda cihad etmek, dedi.
–Hangi köleyi azat etmenin sevabı daha çoktur, dedim
–Sahipleri için en kıymetli ve en pahalı olanını, dedi.
–Bunları yapamazsam, dedim.
–İşini bilene yardım eder, bilmeyenin de işini görüverirsin, dedi.
–Ya bu işlerden bazısını yapamazsam, dedim.
–İnsanlara kötülük etmekten sakınırsın, bu da senin kendine sadakandır, buyurdu.

(M250 Müslim, Îmân, 136; B2518 Buhârî, Itk, 2)

Hayır Yollarının Çokluğu...
..Hayır olarak ne yaparsanız, gerçekten Allah onu hakkıyla bilir.
(Bakara, 2/215)
..Siz ne hayır yaparsanız Allah onu bilir...
(Bakara, 2/197)

Artık kim zerre ağırlığınca bir hayır işlerse onun mükâfatını görecektir.
(Zilzâl, 99/7)

Kim salih bir amel işlerse, kendisi için işlemiş olur...
(Câsiye, 45/15)

116. Câbir’den (ra) rivayet edildiğine göre Peygamber (sav) şöyle demiştir:

Her kul, ne hâl üzere ölürse, öyle diriltilir.

(M7232 Müslim, Cennet, 83)

115. Enes’ten (ra) rivayet edildiğine göre o, şöyle demiştir:

Resûlullah’ın (sav) vefatından önce Azîz ve Celîl olan Allah, vahyi sıklaştırdı. Peygamber ,(sav) vahyin çok sıklaştığı bir sırada vefat etti.

(M7524 Müslim, Tefsîr, 2; B4982 Buhârî, Fedâilü’l-Kur’ân, 1)

114. Hz. Âişe (ra) anlatıyor:
Resûlullah (sav) “Allah’ın yardımı ve fetih gelince…” meâlindeki Nasr sûresi nâzil olduktan sonra her namazında, (rükû ve secdelerinde): Ey Rabbimiz, seni tenzih eder ve sana hamd ederim.Allah’ım, beni bağışla, derdi.
(B4967 Buhârî, Tefsîr, (Nasr) 1; M1087 Müslim, Salât, 219)

Sahîh-i Buhârî ve Sahîh-i Müslim’de Hz. Âişe’den gelen diğer bir rivayet şöyledir:
Resûlullah (sav) , ilgili Kur’an âyetine dayanarak rükû ve secdelerinde, “Allah’ım, seni tenzih eder ve sana hamdederim. Allah’ım, beni bağışla!” sözünü çok tekrarlamaya başladı.
(B817 Buhârî, Ezân, 139; M1085 Müslim, Salât, 217)

Müslim’in bir rivayetinde de şöyledir:
Resûlullah (sav) vefatından önce, “Allah’ım, seni tenzih eder,sana hamdederim. Senden bağışlanma dilerim. Sana tövbe ederim.”sözünü tekrarlamayı âdet edindi.
Hz. Âişe, Peygamber’e (sav) :
–Yâ Resûlallah, görüyorum ki birtakım yeni sözler söylüyorsun, bunlar nedir, diye sordum. Peygamber de (sav) :
–Allah Teâlâ, “Allah’ın yardımı ve fethi geldiğinde…” meâlindeki sûresiyle benim için ümmetimin (halini bana gösteren) bazı işaretler koymuştur. Onları gördüğüm zaman bu sözleri tekrarlıyorum, dedi.
(M1086 Müslim, Salât, 218)

Müslim’in diğer bir rivayetine göre, Resûlullah (sav), “Allah’ı tenzih eder ve O’na hamdederim; O’ndan mağfiret diler ve O’na tövbe ederim.”sözünü çok söylemeye başladı.
Hz. Âişe şöyle diyor:
–Yâ Resûlallah, senin “Allah’ı tesbih eder, O’na hamdederim;
O’ndan mağfiret diler ve O’na tövbe ederim.” sözünü tekrar ettiğini görüyorum, dedim. Bunun üzerine şöyle buyurdu:
–Ümmetimde bir alâmet göreceğimi Rabbim bana haber verdi. O alâmeti gördüğümde, “Allah’ı tesbih eder, O’na hamdederim, O’ndan mağfiret dilerim ve O’na tövbe ederim.” sözünü çok söylerim. Ben o alâmeti “Allah’ın yardımı ve fetih (Mekke Fethi) geldiğinde ve insanların bölük bölük Allah’ın dinine
girdiğini gördüğünde, Rabbine hamdederek tesbihte bulun (onu yücelt) ve ondan bağışlama dile. Çünkü O, tövbeleri çok kabul edendir.” meâlindeki sûrede gördüm.
(M1088 Müslim, Salât, 220)

113. İbn Abbâs (ra) anlatıyor:
Ömer (ra) beni Bedir’e katılan büyük sahâbîlerle birlikte meclisine alırdı.
Onlardan bazısı bundan âdeta rahatsızlık duydu ve Ömer’e:
–Bu neden bizimle beraber aynı meclise katılıyor, bizim onun yaşında
oğullarımız var, dediler. Bunun üzerine Hz. Ömer:
–Onun yeri malumunuzdur, dedi ve bir gün beni çağırdı ve onlarla beraber meclisine aldı. Beni onlara ispat etmek için çağırdığı kanaatindeydim.
Hz. Ömer:
“Allah’ın yardımı gelip fetih müyesser olunca…”[23] âyeti hakkında ne diyorsunuz, diye sordu. Cemaatten bazıları:
–Yardıma mazhar olup bize fetih müyesser olduğu vakit, Allah’a hamd ve istiğfar etmemiz emredildi, dediler. Bazıları da sustu, hiçbir şey söylemediler.
Sonra bana döndü:
–İbn Abbâs, sen de mi böyle diyorsun, dedi.
–Hayır, dedim.
–Peki, ne diyorsun, dedi.
–Bu sûre ile Resûlullah’ın (sav) ecelinin kendisine bildirilmiş olduğunu anlıyorum.
“Allah’ın yardımı ve fetih geldiğinde ki, bu senin ölümünün alâmetidir, Rabbine hamd ederek tesbih ve istiğfar et, muhakkak ki o, tövbeleri çok çok kabul edendir.” buyuruluyor, dedim. Bunun üzerine Ömer (ra):
–Ben de senin söylediğinden başka bir şey bilmiyorum, dedi.

(B4970 Buhârî, Tefsîr, (Kevser) 4)

[23] Nasr, 110/1.

112. Ebû Hüreyre’den (ra) rivayet edildiğine göre
Peygamber (sav) şöyle demiştir:
Allah Teâlâ, ölümünü atmış sene ertelediği kimse için mazeret bırakmamıştır. [22]

(B6419 Buhârî, Rikâk, 5)

[22] Bu hadis, altmış yıl kadar yaşayıp da Allah’a gereği gibi kulluk yapmayan kimselerin kıyamet gününde ileri
sürecekleri bir mazereti olamaz, şeklinde anlaşılmalıdır

İbn Abbâs ve meseleyi iyi tetkik eden (muhakkik) âlimler, bu âyetin manasının, “Sizi altmış sene yaşatmadık mı?” demek olduğunu söylemişlerdir.
Bu görüşü ileride zikredeceğimiz hadis de teyit ediyor. Bir görüşe göre bu,on sekiz, diğer bir görüşe göre de kırk yıldır. Bu son görüş Hasan, Kelbî ve
Mesrûk’a aittir. Bu görüş İbn Abbâs’tan da rivayet edilmiştir.Medinelilerin kırk yaşına ulaşınca, ibadetle uğraşmak için başka işlerden el çektiklerini de rivayet ettiler; bazıları (âyetin) “Büluğ çağına kadar yaşatmadık mı?” manasına geldiğini söylemişlerdir.
İbn Abbâs ve âlimlerin büyük çoğunluğu Allah Teâlâ’nın “Size nezîr (uyarıcı) de geldi.” sözündeki ‘nezîr’ ile Hz. Peygamber’in (sav) kastedildiğini söylemişlerdir.Bir kanaate göre ‘nezîr’den murat, ihtiyarlıktır. Bunu da İkrime,İbn Uyeyne ve daha başkaları söylemiştir.
Doğrusunu Allah bilir.

...(Onlara şöyle denilir:) “Sizi, düşünüp öğüt alacak kimsenin düşünüp öğüt
alabileceği kadar yaşatmadık mı? Size uyarıcı da gelmişti...”

(Fâtır, 35/37)

111. Saîd b. Abdülazîz’in Rebîa b. Yezîd’den, onun Ebû İdrîs el-Havlânî’den,onun da Ebû Zer Cündüb b. Cünâde’den (ra) rivayet ettiğine göre Peygamber(sav) , Allah Teâlâ’dan naklederek şöyle demiştir:

“Ey kullarım, zulmetmeyi kendime haram kıldığım gibi, sizin aranızda da haram kıldım. Birbirinize zulmetmeyin (haksızlık yapmayın).

Ey kullarım, benim doğru yola eriştirdiklerimden başka, hepiniz yolunuzu şaşırmışsınız. Benden hidayet isteyin ki, sizi doğru yola ileteyim.

Ey kullarım, benim doyurduklarımdan başka, hepiniz açsınız.Benden yiyecek isteyin ki, sizi doyurayım.

Ey kullarım, benim giydirdiklerim müstesna, hepiniz çıplaksınız.Giydirmemi isteyin ki, sizi giydireyim.

Ey kullarım, gece gündüz günah işliyorsunuz. Ben de bütün günahları bağışlıyorum. İstiğfar edin ki, sizi bağışlayayım.

Ey kullarım, bana zarar vermek elinizden gelmez ki, bana zarar verebilesiniz.Bana fayda vermek de elinizden gelmez ki, bana faydanız dokunsun.

Ey kullarım, sizden evvelkiler ve sonra gelecekler, bütün insanlar ve cinler, en iyi, en müttaki insanın duygu ve düşüncesini taşısalar,yine de benim mülkümde en küçük bir artma olmaz.

Ey kullarım,sizden evvelkiler ve sonrakiler, bütün insanlar ve cinler, en günahkar kişinin duygu ve düşüncesini taşısalar, yine de benim mülkümde
en küçük bir eksilme olmaz.

Ey kullarım, sizden evvelkiler ve sonra gelecekler, bütün insanlar ve cinler, bir yerde toplanıp benden dilek dileyecek olsalar,ben de herkesin dileğini yerine getirsem bu, benim mülkümden ancak bir iğne denize daldırıldığında onun denizden eksilttiği kadar azaltır.

Ey kullarım, amellerinizi size gösterir, sonra hiç eksiksiz olarak ecirlerinizi veririm. Şu hâlde iyiliğe nail olanlar Allah’a hamd etsin. Bir kötülükle
karşılaşanlar ise, kendisinden başka kimseyi kınamasın.”

Saîd diyor ki:
Ebû İdrîs, bu hadisi rivayet ederken diz çökerdi.21

(M6572 Müslim, Birr, 55)