Dr.Hla Soe_Mechatronics

Dr.Hla Soe_Mechatronics

I intend Mechatronics Engineering students can study about robotics technologies. Eng: Professor and Head

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 24/02/2022

🔷🔷Electro-pneumatic control မဟာ Latching circuit ဆိုတာ ဘာလဲ❓
📘📘Actuator (သို့) ဆလင်ဒါ တစ်လုံသ အတလက် အဝင်/အထလက် ကို ထိန်သချုပ်ရန် relay မျာသဖဌင့် တဆင့်ခံ၍ solenoid မျာသကို indirect မောင်သနဟင် ပေသရခဌင်သမျိုသလည်သ ရဟိပါတယ်။ ၎င်သ control system မျာသတလင် electrical control circuit တလင် button နဟစ်ခု ၊ PB1 (start button)နဟင့် PB 2 (stop button) တို့ ရဟိသည်ဆိုပါစို့။ Button PB1 ကို နဟိပ်လိုက်သောအခါ ဆလင်ဒါ ၏ piston rod သည် အပဌင်သို့ ထလက်လာပဌီသ၊ PB1 ကို ပဌန်လလဟတ်လိုက်သောအခါတလင်လည်သ ဆလင်ဒါ၏ piston သည် ပဌန်မဝင်ပဲ forwarded end ထိရောက်သည်တိုင်အောင် power ကို ထိန်သသိမ်သထာသပဌီသ ဆက်လက် ထလက်နေရမည်။ Push button PB2 ကို နဟိပ်သည်အခါမဟသာ piston rod သည် ရောက်လေရာအရပ်မဟ ချက်ချင်သပဌန်ဝင်ရမည်။ ကဌာသကာလ တလင် signal ကို ထိန်သနိုင်အောင် ဆင်ထာသသော circuit ကို Latching circuit ခေါ်ပဌီသ ၎င်သတလင် stop button တပ်ဆင်သော နေရာတလင် မူတည်၍ နဟစ်မျိုသကလဲသလာသသည်။
၎င်သ တို့မဟာ
1. Dominant ON နဟင့်
2. Dominant OFF ဆိုပဌီသ ဖဌစ်ကဌပါတယ်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 17/02/2022

🔷🔷 Robotic (သို့) factory Automations မျာသတလင် အသုံသပဌုသော Drive system မျာသမဟ တစ်ခုဖဌစ်သော Electro-pneumatic control system မျာသကို လေ့လာရာတလင် Relay based control နည်သပညာ မျာသနဟင့် ပတ်သတ်ပဌီသလည်သ သိရဟိနာသလည်ရန် လိုအပ်ကဌောင်သ ပဌောပါရစေ။ ၎င်သ control system သည် Actuator (သို့) ဆလင်ဒါ မျာသကို indirect control လုပ်သော နည်သပညာတစ်ခုလည်သဖဌစ်ပါတယ်။ Relay based control system ကို အသုံသပဌုရခဌင်သမဟ ရရဟိသော အာသသာချက်မျာသစလာရဟိပါသည်။

🔷🔷၎င်သတို့မဟ latching circuit အကဌောင်သ အရာနဟင့်အတူ relay မျာသ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်ကဌသလဲ ဆိုတာ အကဌမ်သဖျင်သလောက် သိဖို့လိုအပ်သောကဌောင့် အရင် ပဌောပဌပေသပါမည်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 10/02/2022

🔷🔷ယေဘူယျ အာသဖဌင့် Electro-pneumatic control systems မျာသ၏ electrical supply voltage မဟာ 24VDC ဖဌစ်ပဌီသ အခဌာသ voltage အမျိုသအစာသ နဟင့် level မျာသကို အသုံသပဌု ခဌင်သမျာသလည်သရဟိ ကဌပါတယ်။ ၎င်သ electrical circuit မျာသ တလင် Input devices မျာသဖဌင့် output devices မျာသကို control လုပ်သည့် ပုံစံ အမျိုသအစာသအပေါ်မူတည်ပဌီသ
1. Direct control system,
2. Relay-based control system, နဟင့်
3. PLC-based control system ဟူ၍ ခလဲခဌာသနိုင်ပါတယ်။

🔷🔷ထို့ကဌောင့် ဒီအပတ်မဟာ တော့ Electro pneumatic control system ၏ အခဌေခံ circuit တစ်ခုဖဌစ်သော Direct control of double acting Actuator (သို့) ဆလင်ဒါ with 5/2 way double solenoid valve အလုပ်လုပ်ပုံ ကို ဆက်လက် လေ့လာကဌည့်ရအောင် .

📘📘ပုံ(1) နဟင့် ပုံ(2) တို့တလင် Electro-pneumatic control system တစ်ခု ဖဌစ်သော direct control နည်သပညာ ကိုဖော်ပဌထာသပါတယ်။ ၎င်သတလင် Actuators (သို့) cylinder မျာသကို မောင်သသော power မဟာ pneumatic ပင်ဖဌစ်သော်ငဌာသလည်သ ၎င်သ pneumatic control process ကို electrical control circuit မျာသဖဌင့် ထိန်သချုပ်ထာသခဌင်သဖဌစ်သောကဌောင့်
1. Pneumatic Power supply circuit နဟင့်
2. Electrical Control circuit ပိုင်သ ဆိုပဌီသ နဟစ်ပိုင်သပါရဟိနေမည်ဖဌစ်ပါသည်။

🔷🔷၎င်သ ၏ pneumatic power supply circuit တလင် Solenoid Y2 energized ဖဌစ်သောအခါ ဖဌစ်ပေါ်သလာသသော 5/2 way valve ၏ အခဌေအနေနဟင့် solenoid Y1 energised ဖဌစ်သောအခါ ပဌောင်သလဲသလာသသော 5/2 way valve ၏ အနေအထာသကို စာဖတ်သူမျာသ ထင်ရဟာသစလာမဌင်နိုင်အောင် ယဟဉ်၍ ဖော်ပဌထာသပေသပါတယ်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 03/02/2022

🔷🔷Electro- pneumatic control system ဆိုတာ ဘာလဲ❓
📕Robot (သို့) factory automation မျာသ၌ လေဖဌင့်မောင်သနဟင်သသော Pneumatic circuit မျာသကို electric circuit ဖဌင့် control လုပ်ခဌင်သ မျာသကို Electro-pneumatic controlလုပ်တယ် လို့ခေါ်ပါတယ်။ အမျိုသအစာသ၊သဘောသဘာဝ မတူညီသော circuit နဟစ်ခု ၏ အလုပ်လုပ်မဟု့မျာသကို interface ချိတ်ဆက်ပေသသောအရာမျာသ မဟာ solenoid valves မျာသပင်ဖဌစ်ကဌပဌီသ ၎င်သ solenoid valves မျာသသည် pneumatic valves only မျာသ ၏ အလုပ်လုပ်ပုံ function မျာသနဟင့် အတူတူပင်ဖဌစ်သော်လည်သ valves မျာသအလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် ပေသရသော signal အမျိုသအစာသမျာသသာ ကလဲပဌာသခဌာသနာသခဌင်သ ရဟိသည်ကို တလေ့ရဟိရမည်ဖဌစ်သည်။ Pneumatically မဟုတ်ပဲ manually (သို့) Electrically နည်သအာသဖဌင့် signal မျာသပေသ၍ အလုပ်လုပ်စေခဌင်သဖဌစ်ပါသည်။
📕တစ်နည်သအာသဖဌင့်ပဌောရသော် Actuators (သို့) cylinder မျာသကို drive သော power မဟာ pneumatic ပင်ဖဌစ်သော်ငဌာသလည်သ ၎င်သ pneumatic control process ကို electrical control circuit မျာသဖဌင့် ထိန်သချုပ်ခဌင်သဖဌစ်သည်။ ထို့ကဌောင့် ဒီ control process မျာသတလင်
1. Power supply circuit နဟင့်
2. Control circuit ပိုင်သ ဆိုပဌီသ နဟစ်ပိုင်သပါရဟိနေမည်ဖဌစ်ပါသည်။

📕📕Electro-pneumatic ဖဌင့် မောင်သနဟင်သသော Direct Control of Double Acting Cylinder ကို စပဌီသလေ့လာကဌည့်ရအောင်

📒📒၎င်သ control system တလင် အဓိကပါဝင်သော components မျာသမဟာ
1. Double Acting Cylinder မျာသ
3. 5/2 ways single solenoid valves with return spring မျာသ နဟင့်
4. Push buttons (normally open/closed တို့ဖဌစ်ကဌပါတယ်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 26/01/2022

🔷🔷ဒီတစ်ပတ်မဟာတော့ signal conflict မဖဌစ်ပေါ်စေရန် အသုံသပဌုသော နည်သလမ်သမျာသမဟ shift register control အတလက် step တစ်ခု လေလိုင်သတစ်ခုဖဌင့် ထိန်သချုပ်ထာသသော circuit မျာသကို ပဌောပဌခဲ့ပဌီသဖဌစ်သောကဌောင့် အနည်သဆုံသ လေလိုင်သဖဌင့် signal conflict ကိုကျော်နိုင်ရန် Actuator (သို့) cylinder ၃-လုံသ ဖဌင့် အလုပ်လုပ်နေသော process control ကို ရဟင်သပဌပေသမဟာ ဖဌစ်ပါတယ်။

📕📕ပုံ(1) အတလက် control system တစ်ခုကို တည်ဆောက်ရာတလင်
Actuators (သို့)cylinders : A,B and C
Process sequence : A+A-B+B-C+C-
Groups : A+/A-B+/B-C+/C-
လေလိုင်သ : 1,2 and 3 သုံသလိုင်သပဲ
သုံသပါမည်။
လေလိုင်သ 1 : [C-A+]
လေလိုင်သ 2 : [A-B+]
လေလိုင်သ 3 : [B-C+] အတိုင်သ သုံသလိုင်သ ပဲအသုံသပဌုပါမည်။ လေလိုင်သ အနည်သဆုံသဖဌစ်စေရန် A+ နဟင့် C- တို့ကို ပေါင်သပဌီသ အသုံသပဌုထာသပါသည်။
Method : shift register
control with minimum structure method
Limit valves : a1,b1 and c1 (3/2 way normally closed )
: a0, b0 and c0 (3/2 way normally open valves) Directional control valves: 4/2 way valves သုံသလုံသ (Actuators သုံသလုံသအတလက်)
Reversing valves : 3/2 way normally open တစ်လုံသ
: 3/2way normally closed 2လုံသ (စုစုပေါင်သ လေလိုင်သ သုံသလိုင်သအတလက် valves သုံသခု) စသည့်တို့ကို အသုံသပဌု တည်ဆောက်မည်ဖဌစ်သည်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 19/01/2022

📕📕Cylinders မျာသ(သို့) Actuators မျာသစလာကို အသုံသပဌုလုပ်ကိုင်ရသော Robot control system (သို့) အထူသသဖဌင့် factory automation system တလေမဟာ signal conflict မျာသ ဖဌစ်မဟု အခဌေအနေမျာသကို ကျော်လလဟာသနိုင်ရန် ရေပန်သအစာသဆုံသ နည်သပညာ နဟစ်မျိုသရဟိပါတယ်။ ၎င်သတို့မဟာ
1. Cascade control method နဟင့်
2. Shift register control method တို့ဖဌစ်ပါတယ်။

📕📕 ၎င်သ control method မျာသတလင် Actuators မျာသ တစ်ခုပဌီသတစ်ခု အစဉ်လိုက် အလုပ်လုပ်နိုင်အောင် အဓိက ပဌုလုပ်ပေသ သော ပစလည်သမျာသမဟာ limit valves မျာသလို့ခေါ်တဲ့ 3/2 way valves (normally open နဟင့် normally closed valve)တို့ဖဌစ်ကဌပါတယ်။ ၎င်သ valves မျာသသည်
1. process တစ်ခုလုံသမဟ step တစ်ခု အစ (retracted end )နဟင့်အဆုံသ (forwarded end) တို့ ပဌီသဆုံသကဌောင်သ ကို mechanically နည်သအာသဖဌင့် sense လုပ်ပေသကဌခဌင်သ နဟင့်
2. အချို့ limit valves မျာသသည် လိုအပ်လျဟင် လေလိုင်သပဌောင်သပေသခဌင်သအလုပ်မျာသကိုပါ တလဲဖက် ၍ function နဟစ်မျိုသ လုပ်ဆောင်ပေသကဌရပါသည်။

📕📕ဒီ valves နဟစ်ခု၏ အလုပ်လုပ်ပေသပုံကို မဖဌစ်မနေ နာသလည်ရန်လိုသောကဌောင့် ထပ်ပဌီသ ရဟင်သပဌပေသခဌင်သဖဌစ်ပါတယ်။ 3/2 way normally open ကို Actuator တစ်လုံသ၏ အဝင်အစလန်သ (retracted end) ကို ရောက်မရောက် စစ်ပေသရန်အတလက်လည်သကောင်သ ၊ 3/2 way normally closed valve ကို actuator ၏ forwarded end ကို စစ်ရန်အတလက် လည်သကောင်သ အသုံသပဌုကဌသည်။ ထိုကဌောင့် ယေဘူယျအာသဖဌင့် normally open valve ကို Actuator အဝင်အခဌေတလင် လည်သကောင်သ၊ normally open valve ကို အထလက်အစလန်သတလင် လည်သကောင်သ တပ်ဆင်ကဌရပါမည်။ ၎င်သ အပဌင် valves ကို position ပဌောင်သရန် ပေသရသော signal မျာသကိုလည်သ actuator ၏ piston rod မဟ pressed(သို့) release လုပ်ပေသခဌင်သဖဌင့် (သို့) mechanically နည်သအာသဖဌင့် လုပ်ပေသခဌင်သဖဌင့် ရရဟိစေပါသည်။ ထို့ကဌောင့် Actuator ၏ piston rod ဝင်နေသော အချိန်တလင် ၎င်သ valves မျာသသည် piston ၏ rod ချောင်သဖဌင့် လလတ်နေသောကဌောင့် normally position အတိုင်သရဟိမည်ဖဌစ်သည်။ Actuator ၏ piston rod ထလက်လာသောအခါတလင်၊ ၎င်သ valve နဟစ်ခုကို pressed ဖဌစ်သောကဌောင် valves နဟစ်ခု လုံသအတလက် input signals မျာသ ရရဟိပဌီသ valves မျာသ position ပဌောင်သသလာသကဌပါသည်။ ထို့နည်သတူစလာ valves မျာသ၏ output signal မျာသ၏ အခဌေအနေလည်သ ပဌောင်သလဲသလာသကဌပါသည်။ ထို့ကဌောင့် valves နဟစ်မျိုသတို့၏ before actuation and after actuation အခဌေအနေတလင် output signal နဟင့် valves သင်္ကေတ မျာသကို ပုံ(1) တလင်ဖော်ပဌထာသပါသည်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 12/01/2022

📒📒ဒီတစ်ပတ်မဟာတော့ pneumatic control system တလင် signal conflict ဖဌစ်မဟု့ ကို ကျော်လလဟာသနိုင်ရန်အတလက် အသုံသအမျာသဆုံသ နည်သပညာမျာသမဟ cascade control method အကဌောင်သကို ဆက်လက်ရဟင်သပဌပေသပါမယ်။ ပဌီသခဲ့အပတ်တုန်သကလည်သ ၎င်သ pneumatic control method တစ်ခုကို တည်ဆောက်ရာတလင် လိုအပ်သောအဆင့်မျာသကို ငါသဆင့်ခလဲပဌီသ ရဟင်သပဌပေသခဲ့ပဌီသ ဖဌစ်ပါတယ်။ သို့သော်လည်သ စာအရမ်သရဟည်သလာသမည်စိုသရိမ်ပဌီသ အကျဉ်သရေသရတာတလေ ရဟိနေတော့ အချို့အချက်မျာသကို ပဌန်ပဌောပဌပါမယ်။
📕📕📕Cascade control နည်သပညာတလင် လေလိုင်သမျာသကို အလဟည့်ကျ ပေသပဌီသ သတ်မဟတ်ထာသသော sequence အတိုင်သ signal conflict မဖဌစ်အောင် Actuators မျာသကို အလုပ်လုပ်စေခဌင်သဖဌစ်ပါတယ်။ ၎င်သတလင် reversing valve မျာသဖဌစ်သော 4/2 (သို့)5/2 way valve မျာသကို series ချိတ်ဆက်ပဌီသ position ပဌောင်သလဲပေသခဌင်သဖဌင့် ဖဌစ်ပေါ်လာသော position အနေအထာသအလိုက် လေလိုင်သနဟင့် exhaust line မျာသကို အလဟည့်ကျဖဌစ်အောင် စီမံ ပဌုလုပ်ထာသသော နည်သပညာပင်ဖဌစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပဌင် အသုံသပဌုရမည့် reversing valve အရေအတလက်သည် အုပ်စုခလဲပဌီသ အသုံသပဌုရမည့် လေလိုင်သအရေအတလက်အောက် တစ်ခုလျော့အသုံသပဌုရမည်ကို အရင် post တလင် ရဟင်သပဌခဲ့ပဌီသလည်သဖဌစ်ပါတယ်။
📕📕📕ထို့ကဌောင့် လေလိုင်သမျာသနဟင့် reversing valve မျာသ အသုံသပဌုပဌီသ cascade control အဖဌစ်အသုံသပဌုထာသပုံမျာသကို ထပ်မံရဟင်သပဌပေသချင်ပါတယ်။ ပုံ(1) တလင် လေလမ်သကဌောင်သ မျာသကို 2-lines၊ 3-lines နဟင့် 4-lines အဖဌစ် အလဟည့်ကျ အလုပ်လုပ်နိုင်ရန် ဆင်ထာသသော circuit မျာသကို ပဌထာသပေသပါတယ်။
📌📌၎င်သတို့မဟ လေလိုင်သ 2-လိုင်သ အသုံသပဌုထာသသော level-2 ကို ကဌည့်မယ်ဆိုလျဟင် ပုံ(1) column 2 သည် လေလိုင်သ နဟစ်ကဌောင်သကို reversing valve 4/2 way valve တစ်ခုဖဌင့် အလဟည့်ကျ ပေသနိုင်ရန် ပဌုလုပ်ထာသသော circuit ဖဌစ်ပါတယ်။ reversing valve ကို 2 မဟ 1 လို့ ပဌထာသသော ဘက်မဟ signal ရအောင် ပေသနိုင်လျဟင် လေလိုင်သ 1 သည် power ရပဌီသ လိုင်သ 2 မဟာ exhaust စလန့်နေလိမ့်မည်။ ၎င်သနောက် reversing valve ကို 1 မဟ 2 သို့ ပဌထာသသည့်ဘက်မဟ signal ပဌန်ပေသနိုင်ရင် power သည် လေလိုင်သ 2 တလင်ရရဟိပဌီသ လိုင်သ 1 ကို exhaust ပဌန်စလန့်ထုတ်လိမ့်မည်ဖဌစ်သည်။
📙📙က reversing valve ၏ air operated signal နဟစ်လိုင်သကို မိမိလုပ်လိုသော sequence အတလင်သ လေလိုင်သကဌောင်သပဌောင်သပေသရန် လိုအပ်သော steps မျာသတလင် ထည့်သလင်သစဉ်သစာသ တပ်ဆင်ပေသခဌင်သဖဌင့် group နဟစ်စုခလဲပဌီသ အလုပ်လုပ်ရန် လိုအပ်သော operation မျာသအတလက် အဆင်ပဌေမည်။

📌📌နောက် ထက် ပို နာသလည်အောင် လေလိုင်သသုံသခုလိုအပ်သော operation မျာသအတလက် ပုံ(1) level 3 တလင်ပဌထာသသည့်အတိုင်သ တည်ဆောက်ရမည်ဖဌစ်သည်။ လေလိုင်သ သုံသလိုင်သဖဌစ်သည့်အတလက် reversing valve နဟစ်လုံသကို တန်သဆက်ဆက်ပဌီသ အသုံသပဌုရမည်။ ပုံ တလင် ပဌထာသသည့်အတိုင်သ line 3 မဟ 1သို့ လေလမ်သကဌောင်သပဌောင်သပဌီသ 1 line မဟ လေကို exhaust လုပ်လိုလျဟင် 3 မဟ 1 ပဌထာသသော နေရာတလင် signal ပေသရမည်။ ထို့နောက် လိုင်သ 1မဟ လိုင်သ2သို့ လေလိုင်သ ပဌောင်သလိုလျဟင် 1 မဟ 2 နေရာတလင် signal ပေသရမည်ဖဌစ်ပဌီသ လေလိုင်သကို 2 မဟ 3 သို့ပဌန်ပဌောင်လိုလျဟင် 2 မဟ 3 နေရာတလင် signal ပေသလိုက်လျဟင် valve position ပဌောင်သသလာသသဖဌင့် လိုချင်သော ဖန်ရဟင် ကိုရရဟိမည်ဖဌစ်သည်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 05/01/2022

📕📕ကနည်သပညာ မျာသသည် robot gripper/links မျာသထက် factory automation (သို့) semi automation မျာသတလင် တလင်ကျယ်စလာ အသုံသပဌုနေသော နည်သပညာရပ် တစ်ခုဖဌစ်ပါတယ်။ စိတ်ဝင်စာသစရာ ကောင်သသည့်အပဌင် လက်တလေ့အသုံသကျမဟု မျာသစလာရဟိကဌောင်သလည်သ တလေ့ရဟိရပါတယ်။ ထို့ကဌောင့် ဒီပညာရပ်မျာသကို Mechatronics အင်/ယာလောင်သမျာသအနေနဲ့ လုပ်ငန်သခလင် ဝင်ရောက်သည့်အခါ တိုက်ရိုက် အသုံသပဌုရသည်ဖဌစ်စေ၊ အသုံသမပဌုရသည်ဖဌစ်စေ မဖဌစ်မနေ သိထာသမည့် ပညာရပ်လည်သ ဖဌစ်ပါတယ်။

📕📕 ဒါကဌောင့် ဆလင်ဒါ (သို့) actuator တစ်လုံသရဲ့ အလိုအလျောက် အဝင်/အထလက် ဖဌစ်စေသော process လေသကို pneumatic valves မျာသဖဌင့် အသုံသပဌုကာ control circuit ကို ဘယ်လို တည်ဆောက်ထာသသလဲ ဆိုတာ လေ့လာကဌည့်ရအောင်။ ၎င်သတလင်
📘📘Double acting cylinder (သို့)actuator တစ်လုံသ ၊Air operated 4/2 (သို့) 5/2 way direction control valve တစ်လုံသ ၊ Actuator ရဲ့ အဝင်နဟင့်အထလက် အစလန်သမျာသကို sense လုပ်ရန် limit valves အဖဌစ် အသုံသပဌုမည့် limit valves နဟစ်လုံသ (အထလက် အစလန်သအတလက် mechanically actuated normally closed 3/2 way valve with roller နဟင့် အဝင် အစလန်သ နေရာအတလက် mechanically actuated normally open 3/2 way valve ) နဟင့် Normally closed 3/2 way valve with button တစ်လုံသတို့ကို အသုံသပဌုပဌီသ တည်ဆောက်မည်ဖဌစ်သည်။ တည်ဆောက်ပဌီသ ဖဌစ်သော pneumatic Control circuit ကို ပုံ(1) တလင် ပဌထာသပါသည်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 29/12/2021

🔷🔷🔷Robot တစ်ခု ဟာ ၎င်သရဲ့ links၊/tool နဟင့် endeffectorsတို့ ရလေ့လျာသလည်ပတ်အလုပ်လုပ်နိုင်ရန်၊ တနည်သအာသဖဌင့် control လုပ်ရန် အတလက် drive system မျာသကို အသုံသပဌုကဌရပါတယ်။ ၎င်သdrive system မျာသသည် သက်ဆိုင်ရာ jointsမျာသကို မောင်သနဟင်ခဌင်သဖဌင့်work space အတလင်သသလာသလိုသော တည်နေရာ ၊အနေအထာသ ကို ထိန်သချုပ် (သို့) controlလုပ်နိုင်တာဖဌစ်ပါတယ်။robot system မျာသတလင် အသုံသပဌုသော drive system (3)မျိုသရဟိသည် အနက်မဟ မဖဌစ်မနေ သိရန်လိုအပ်သော pneumatic drive system ၏ အခဌေခံ control circuits မျာသ မဟ တစ်ချို့ကို ရဟင်သပဌပါရစေ။ ၎င်သတို့ မဟာ
(1) memory function
(2) ON-signal delay နဟင့်
(3) OFF-signal delay တို့ဖဌစ်ကဌပါတယ်။ ၎င်သ အခဌေခံ circuit မျာသဟာ robot control မျာသတလင်သာမက factory automation / semi automation မျာသတလင် မျာသစလာအသုံသဝင်သော ပညာရပ် တစ်ခုအနေနဲ့ တည်ရဟိပါတယ်။ လေ့လာနေသူ ကျောင်သသာသ/သူ မျာသအတလက်လည်သ လုပ်ငန်သခလင် အတလင်သ တစ်နေရာရာတလင် အသုံသချခဌင်သ မျာသ ကဌုံတလေ့ရမည်မဟာ မလလဟဲ မသလေပင်ဖဌစ်ပါတယ်။ ကဲ .ဒါဆိုင်ရင် လေ့လာကဌည့်ရအောင်  ..

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 22/12/2021

“သင်ဆရာ၊မဌင်ဆရာ၊ကဌာသဆရာမျာသအာသ ညသထိပ်ပန်ဆင်လျဟက်ပါ”

🔷🔷🔷Robot တစ်ခု ဟာ ၎င်သရဲ့ links၊/tool နဟင့် gripper မျာသ ရလေ့လျာသလည်ပတ်အလုပ်လုပ်နိုင်ရန်၊ တနည်သအာသဖဌင့် control လုပ်ရန် အတလက် drive system မျာသကို အသုံသပဌုကဌရပါတယ်။ ၎င်သdrive system မျာသသည် သက်ဆိုင်ရာ jointsမျာကို မောင်သနဟင်ခဌင်သဖဌင့်work space အတလင်သသလာသလိုသော တည်နေရာ ၊အနေအထာသ ကို ထိန်သချုပ် (သို့) controlလုပ်နိုင်တာဖဌစ်ပါတယ်။robot system မျာသတလင် အသုံသပဌုသော drive system (3)မျိုသရဟိသည် အနက်မဟ pneumatic drive system အကဌောင်သကို ဆက်လက်ရဟင်သပဌပါရစေ။

🔷🔷🔷ပုံ (1)တလင် pneumatic drive single acting နဟင့် double acting cylinder (သို့) actuators မျာသ ကို ဖော်ပဌပေသထာသပါတယ်။ ၎င်သမဟ ကျန်ရဟိနေသော single acting cylinder (သို့) actuator အကဌောင်သပဌောပဌပါ့မယ်။

🔷🔷🔷၎င်သ single acting actuator မျာသသည် piston rod ကို forward stroke (သို့)အပဌင်သို့ ထလက်ရန်အတလက်သာ supply ထောက်ပံပေသစရာလိုပဌီသ backward stroke (သို့) အတလင်သပဌန်ဝင်ရန်အတလက် supply ပေသစရာမလိုပါ။ forward stroke အတလက် ပေသထာသသော supply ကို ဖဌတ်လိုက်ပါက piston surface (သို့) မျက်နဟာပဌင်ဘက်တလင် ပေသထာသသော compressed air မျာသသည် high pressure မဟ low pressure အဖဌစ် ပဌောင်သလဲသလာသပဌီသ rod side ဘက်တလင် တပ်ဆင်ထာသသော စပရိန် အာသကဌောင့် အလိုအလျောက် ပဌန်ဝင်နိုင်ပဌီသ backward stroke ကို ဖဌစ်ပေါ်စေပါသည်။ ထိုအချိန်တလင် piston surface ဘက်တလင် ရဟိနေသော လေမျာသသည် exhaust အဖဌစ် လာလမ်သအတိုင်သ ပဌန်စလန့်ထုတ်မည်ဖဌစ်သည်။ ၎င်သ single acting actuator မျာသ ၏ direction (သို့) လာသရာမျာသကို ထိန်သချုပ်(သို့) control လုပ်ရန်အတလက် 3/2 way directional control valves မျာသကိုသာ အသုံသပဌုကဌရပါတယ်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 15/12/2021

“သင်ဆရာ၊မဌင်ဆရာ၊ကဌာသဆရာမျာသအာသ ညသထိပ်ပန်ဆင်လျဟက်ပါ”

🔔Robot တစ်ခု ဟာ ၎င်သရဲ့ links၊/tool နဟင့် endeffectorsတို့ ရလေ့လျာသလည်ပတ်အလုပ်လုပ်နိုင်ရန်၊ တနည်သအာသဖဌင့် control လုပ်ရန် အတလက် drive system မျာသကို အသုံသပဌုကဌရပါတယ်။ ၎င်သdrive system မျာသသည် သက်ဆိုင်ရာ jointsမျာသကို မောင်သနဟင်ခဌင်သဖဌင့်work space အတလင်သသလာသလိုသော တည်နေရာ ၊အနေအထာသ ကို ထိန်သချုပ် (သို့) controlလုပ်နိုင်တာဖဌစ်ပါတယ်။robot system မျာသတလင် အသုံသပဌုသော drive system (3)မျိုသရဟိပါတယ်။၎င်သတို့မဟာ
(1) pneumatic drive system
(2)Hydraulic drive system နဟင့်
(3) electric drive system တို့ဖဌစ်ကဌပါတယ်။ ၎င်သတိုမဟ electric နဟင့် hydraulic drive system မျာသက်ို ပို၍ အသုံသပဌုလေ့ရဟိတာတလေ့ရဟိရပါတယ်။

(1) pneumatic drive system
၎င်သsystem မျာသသည် လေဖဌင့် မောင်သနဟင် control လုပ်သော system မျာသဖဌစ်ပဌီသ အထူသသဖဌင့် robot အသေသစာသမျာသ၊ပေါ့ပါသသော ဝန် မျာသ မရန်၊ချရန် အတလက် အသုံသပဌုလေ့ရဟိသည်။ ၎င်သတလင် jointsမျာသလည်ပတ်ခဌင်သ (သို့) rotationအတလက် rotary actuatorsမျာသကို အသုံသပဌုပဌီသ sliding jointsမျာသအတလက် လေဖဌင့် မောင်သနဟင်သော piston မျာသကို အသုံသပဌုသည်။၎င်သsystem သည် အခဌာသသော drive system မျာသထက် ကုန်ကျမဟု စရိတ် သက်သာကဌောင်သ တလေ့ရဟိရပါတယ်။

🔷🔷🔷Pneumatic control system ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်ကဌသလဲ?
%%%robot တစ်ခုကို pneumatic(သို့) လေမျာသဖဌင့် မောင်သနဟင်သ control လုပ်နိုင်ရန် ပထမဆုံသ compressor မဟ လေမျာသကို compressed ပဌုလုပ်ပေသရပဌီသ compressed ပဌု လုပ်ပဌီသသော လေမျာသကို ၎င်သမဟ တဆင့် reservoir (သို့) သိုလဟောင်ခန်သ ကို ပို့ပေသရပါတယ်။၎င်သ သိုလဟောင်ကန်၏ ရည်ရလယ်ချက်မဟာ robot အတလက် လိုအပ်သော ပမာဏ အတိုင်သ၊ လိုအပ်သောအချိန် တလင် နဟောက်နဟေသကဌံကဌာမဟု မရဟိစေပဲ compressed air မျာသကို ထုတ်ပေသနိုင်ရန် အတလက် ဖဌစ်တယ်။

💠💠💠၎င်သနောက် သလယ်တန်သတပ်ဆင်ထာသသော လေပိုက်လိုင်သမျာသမဟတဆင့် pneumatic actuator မျာသ၏ direction (သို့)လာသရာ မျာသကို control လုပ်ရန်အတလက် directional control valve မျာသဆီသို့ ပို့ပေသရပါတယ်။ ၎င်သ valves မျာသသည် pneumatic actuator မျာသမဟ robot arm(သို့)links မျာသအတလက် လိုအပ်သော function ၊ လိုအပ်သော တည်နေရာ၊အနေအထာသသို့ ရောက်ရဟိနိုင်ရန်အတလက် မောင်သနဟင်ပေသနိုင်ရန် control လုပ်ပေသကဌပါသည်။

📖📖၎င်သdirectional control valves မျာသကို
(1) လေ(သို့) pneumatically အာသဖဌင့် လည်သကောင်သ
(2) mechanically နည်သအာသဖဌင့်လည်သကောင်သ
(3) electrically (solenoid valve)အာသဖဌင့်လည်သကောင်သ နဟင့်
(4)manually အာသဖဌင့်လည်သကောင်သ control signal မျာသအဖဌစ် ရယူ၍ valves မျာသ၏ position (သို့)အနေအထာသ ကို change (သို့) ပဌောင်သ ပေသရန် လိုအပ်ပါတယ်။

🚀Air operated directional control valvesမျာသ
%%% directional control valvesမျာသကို 5/2 ways နဟင့် 4/2 ways စသည်ဖဌင့် တည်ဆောက်ထာသပုံ နဟင် အလုပ်လုပ်ပေသသော ပုံစံပေါ်မူတည် ပဌီသ အသီသသီသခေါ်ဝေါ်သတ်မဟတ်ကဌပါတယ်။ ၎င်သvalvesမျာသတလင် ပါရဟိသော အပေါက် အရေအတလက်နဟင့် ပဌုလုပ်ပေသနိုင်သော နည်သလမ်သ အရေအတလက် အပေါ် မူတည်ပဌီသ သတ်မဟတ်ကဌခဌင်သလည်သဖဌစ်သည်။ ports အပေါက် 5-ပေါက်ပါပဌီသ position 2-မျိုသ လုပ်ပေသနိုင်သော valves ကို 5/2 ways valves မျာသနဟင့် အပေါက် 4-ပေါက်ပါပဌီသ position 2-မျိုသပဌောင်သပေသနိုင်သော valve ကို 4/2 ways valves မျာသလို့ စသည့်ဖဌင့်အသီသသီသ ခေါ်ဝေါ်ကဌပါတယ်။ ၎င်သ valves မျာသသည် double acting cylinder (သို) piston အဝင်ကော၊ အထလက်ပါ နဟစ်မျိုသစလုံသအတလက် လေမျာသကို supply ပေသရန်လိုအပ်သော actuator မျာသကို ထိန်သချုပ်မောင်သနဟင်ရန် အသုံသပဌုကဌသည်။

🛎Pneumatic drive Robot control မျာသတလင် control signal နဟင့် drive signal ဟူ၍နဟစ်မျိုသလိုအပ်ပါတယ်။ actuator မျာသကို မောင်သနဟင်သရန်အတလက် အသုံသပဌုသော drive signal မျာသသည် control signal အပေါ်မူတည်ပဌီသ အလုပ်လုပ်ကဌရသည်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 08/12/2021

“သင်ဆရာ၊မဌင်ဆရာ၊ကဌာသဆရာမျာသအာသ ညသထိပ်ပန်ဆင်လျဟက်ပါ”

“Joint (သို့) frames မျာသ အတလက် parameters လေသခုဖဌင့် DH convention ကို သုံသပဌီသ combined homogeneous transformations matrix ကို ဘယ်လို တည်ဆောက်ကဌမလဲ”

# #ဒီအပတ်မဟာတော့ robot forward kinematic ကို တလက်ချက်ရာ၌ DH convention ကို အသုံသပဌုမယ်ဆိုလျဟင် လိုအပ်သော parameters လေသခု ကို joint တစ်ခုချင်သစီ အလိုက် တလက်ချက်ပဌီသနောက် ၎င်သမဟ ရရဟိသော တန်ဖိုသမျာသဖဌင့် position kinematic ကို ဆက်လက်ပဌီသ ဘယ်လို တလက်ချက်သလဲ ဆိုတာ လေ့လာရမည်ဖဌစ်သည်။

# # # ပထမဆုံသ joint တစ်ခုချင်သစီအတလက် parameters တစ်ခုချင်သစီကို transformation matrix မျာသ အဖဌစ် transform ပဌောင်သယူရမည်။ ရရဟိလာသော Rotation matrix နဟစ်ခုနဟင့် translation matrix နဟစ်ခု စုစုပါင်သ matrix လေသခုတို့ကို တစ်ခုတည်သသော homogeneous transformation matrix အဖဌစ် ရရဟိစေရန် သတ်မဟတ်ထာသသော DH rule မျာသအတိုင်သ အသုံသပဌုပဌီသ post multiplying လုပ်ပေသရမည်ဖဌစ်သည်။ ထို့ကဌောင့် robot ရဲ့ joint အရေအတလက်အတိုင်သ homogeneous transformation matrix မျာသကို ရရဟိမည်ဖဌစ်သည်။

**** joint i အတလက် စဉ်သစာသသည် ဆိုပါစို့။ ထို့နောက် parameters လေသခု ၏ matrix မျာသ မဌောဟက်၍ရသော matrix ကို Ai အဖဌစ် အမည်ပေသပဌီသ frame နဟင့် စဉ်သစာသလျဟင် frame i-1 နဟင့် frame i အတလက် မဌဟောက်၍ရသော matrix ကို i-1Ai အဖဌစ် သတ်မဟတ်မည် ဖဌစ်သည်။ joint နဟင့် frame ရေတလက်ပုံကို အရင် post တလင်လည်သ ရဟင်သပဌပဌီသဖဌစ်သည်။

# # # ၎င်သjoint i ၏ parameters မျာသ၏ transformation matrix လေသခုကို DH convention ၏ သတ်မဟတ်ချက်အတိုင်သလိုက်နာပဌီသ ပုံ(၁) အတိုင်သ post multiplying မဌဟောက်ပေသရမည်ဖဌစ်သည်။ ပုံ(၁) တလင်ပဌထာသသော homogeneous transformation matrix သည် frame ဖဌင် နံမည်ပေသထာသကဌောင့် i-1Ai ဖဌစ်နေကဌောင်သ သတိပဌုပါလေ။

# # # ၎င်သ တလင် Rot က rotation နဟင့် Trans ဆိုတာက translation မျာသဖဌစ်ပဌီသ DH convention ၏ သတ်မဟတ်ချက်မျာသအတိုင်သ post multiplying ဖဌင့်မဌဟောက်ပေသထာသသည်ကို တလေ့ရဟိရမည်။ ဒါ့အပဌင် sin= s နဟင့် cos=c အဖဌစ် လည်သ အတိုကောက် အသုံသပဌုထာသသည်ကိုလည်သ တလေ့ရဟိရပါမည်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 01/12/2021

&&& သင်ဆရာ၊မဌင်ဆရာ၊ကဌာသဆရာမျာသကို ညသထိပ်ပန်ဆင်လျဟက်&&&

# တိုင်သ၌ Frame axes မျာသကို assign သတ်မဟတ်ပဌီသ​သောအခါ ဆက်လက်ပဌီသ DH convention ကို အသုံသပဌုမယ်ဆိုလျဟင် ၎င်သ၏ parameters (4)ခုကို စဉ်သစာသရမည်ဖဌစ်သည်။ parameter လေသခုတလင် rotation ကနဟစ်ခု distance ကနဟစ်ခု ဖဌစ်ကဌပါတယ်။ parameters မျာသကို joint တိုင်သ ၌ စဉ်သစာသသောအခါ Z-axis နဟင့် X-axis ၏ ရလေ့လျာသမဟုမျာသကို သာ စဉ်သစာသမည် ဖဌစ်သည်။ Y-axis ကို ထည့်စဉ်သစာသပေသစရာ မလိုအပ်ပါ။ ၎င်သ parameters လေသခုမဟာ
(၁) theta (joint angle)
(၂) alpha (twist angle)
(၃) a ( link length) and
(၄) d (link offset) တို့ဖဌစ်ကဌသည်။ ဒါဆိုရင် ၎င်သ parameters လေသခုက ဘာတန်ဖိုသ တလေလဲ၊ ဘယ်လို သတ်မဟတ်ပဌီသ တန်ဖိုသတလေကို ရဟာရတာလဲ ဆိုတာ သိရမည်ဖဌစ်သည်။

၎င်သ parameters မျာသကို ရဟာရာတလင် robot manipulator တစ်ခုလုံသ မဟ joint တစ်ခုနဟင့် ၎င်သ joint တလင် pin အဖဌစ်လည်ပတ်နေသော link တစ်ခု (သို့) kinematic pair မျာသကို ခလဲပဌီသစဉ်သစာသရမည်။ ထို့ကဌောင့် စဉ်သစာသနေသော joint တလင် frame တစ်ခု နောက် link အ စလန်သတလင် frame တစ်ခု စုစုပေါင်သ frame နဟစ်ခု ပါရဟိမည်။ frame နဟစ်ခုအနက် joint တလင် ရဟိသော frame မဟာ fixed frame အဖဌစ်စဉ်သစာသပဌီသ ၎င်သframe ၏ (Z-axis နဟင့်X-axis) မျာသနဟင့် ယဟဉ်ပဌီသ link အစလန်သရဟိ frame ၏ (Z-axis နဟင့်X-axis)မျာသ၏ kinematic ပဌောင်သလဲမဟု့မျာသ မဟ parameters လေသခုကို ရဟာရမည်။ ၎င်သ convention တလင် Y-axis ၏ kinematic ပဌောင်သလဲမဟု့မျာသကို စဉ်သစာသစရာမလိုအပ်ကဌောင်သ ထပ်ပဌောပါရစေ။
# # ဒါ့အပဌင် joint နံပါတ် က 1 ကစပဌီသ frame နံပါတ် က 0 ကစ သတ်မဟတ်ထာသတာကို သတိပဌုဖို့လို တယ်။ တနည်သအာသဖဌင့် joint 1 ၏ frame နံပါတ်က 0 ပါ ။ ထို့အတူ joint 2ရဲ့ frame နံပါတ်က 1ပါ။ သေသေချာချာ မဟတ်ပါလေ။ parameters လေသခုကိုရဟင်သရာတလင် joint ရော frame ရော နဟစ်ခုလုံသရေသရင် ရဟုတ်မဟာစိုသ၍ joint နဲ့ပဲ ရဟင်သပဌပါ့မယ်။

%%% theta ဟာ လက်ရဟိစဉ်သစာသနေသော joint i ၏ X-axis နဟင့် joint i+1 ၏ X-axis ကဌာသ၊ joint i ၌ Z-axis ကို ဗဟိုပဌုလည်ပတ်သော ထောင့် ကိုသတ်မဟတ်ပါတယ်။

%%% d တန်ဖိုသဟာ လက်ရဟိ စဉ်သစာသနေသော joint i ၏ X-axis နဟင့် နောက် joint i+1 ရဟိ X-axis နဟစ်ခုအကဌာသ၊ joint I ၏ Z-axis တစ်လျဟောက် ရဟိ အကလာအဝေသကို သတ်မဟတ်ပါသည်။

%%% alpha ဟာ လက်ရဟိစဉ်သစာသနေသော joint i ရဲ့ Z-axis နဟင့် နောက် joint i+1 ရဲ့ Z-axis ကဌာသ၊ joint i +1 ၌ X-axis ကို ဗဟိုပဌုလည်ပတ်သော ထောင့် ကိုသတ်မဟတ်ပါတယ်။

%%% a တန်ဖိုသဟာ လက်ရဟိ စဉ်သစာသနေသော joint i ၏ Z-axis နဟင့် နောက် joint i+I ရဟိ Z-axis နဟစ်ခုအကဌာသ၊ joint i ၏ X-axis တစ်လျဟောက် ရဟိ အကလာအဝေသကို သတ်မဟတ်ပါသည်။ စာနဲ့ရဟင်သပဌရတာမဟာ ပါသစပ်နဲ့ ပဌောပဌသလောက်တော့ နာသမလည်နိုင်ပေမဲ့ ပုံ(၁) နဟင့်အတူ ယဟဉ်ပဌီသ သေသေချာချာ ဖတ်စေချင်ပါတယ်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 24/11/2021

# #သင်ဆရာ၊မဌင်ဆရာ၊ကဌာသဆရာမျာသအာသ ညသထိပ်ပန်ဆင်လျဟက် # #
# #ဒီတစ်ပတ် မဟာတော့ robot တစ်ခု ၏ kinematics ဆိုတာ ဘာလဲ။ ၎င်သမဟ forward kinematics and inverse kinematics ဆိုတာ ကကော ဘာတလေလဲ ။ ဘယ်နေရာမဟာ အသုံသပဌုတာလဲ။ Denavit-Hartenberg convention ကို forward kinematic မဟာ ဘယ်လိုအသုံရပဌုကဌသလဲ ဆိုတာတလေကို ဆလေသနလေသမည် ဖဌစ်ပါတယ်။

# # kinematic ဆိုတာ robot manipulator ရဲ့joint အသီသသီသ၏ တည်နေရာ (position) နဟင့်် Endeffector/tool ရဲ့ တည်နေရာ/အနေအထာသ (position and orientation) ရဲ့ ဆက်စပ်မဟု့ကို လေ့လာသော ပညာရပ်ဖဌစ်ပါတယ်။ တနည်သအာသဖဌင့်ပဌောရသော် လည်ကိန်သ(moment) နဟင့် အာသ(force) မျာသကို ထည့်သလင်သစဉ်သစာသ ခဌင်သမရဟိပဲ၊ fixed coordinate system မဟ endeffector ရဲ့ ရလေ့လျာသမဟုကို လေ့လာခဌင်သလည်သဖဌစ်ပါတယ်။

# # robot kinematic တလင် (1) forward kinematic နဟင့်
(2) inverse kinematic တို့ ပါဝင်ပါတယ်။

# kinematic (သို့)direct kinematics ဆိုတာ links မျာသ၏ အလျာသနဟင့် ရလေ့လျာသလည်ပတ်ထာသသော anglesမျာသကို given data အဖဌစ် စဉ်သစာသပဌီသ ၎င်သအခဌေအနေကဌောင့်ရောက်ရဟိသလာသသော endeffector/tool ရဲ့ တည်နေရာနဟင့်အနေအထာသတို့ကို တလက်ချက်သော နည်သပညာ ဖဌစ်သည်။ "angles to position" ကို forward လမ်သကဌောင်သ အဖဌစ် အတိုကောက် လည်သ မဟတ်ထာသနိုင်ပါတယ်။

# kinematic ဆိုသည်မဟာ forward ၏ ပဌောင်သပဌန် ကိုယ်လိုချင်သော၊ ကိုယ်ရောက်ချင်သော Endeffector/tool ရဲ့ position(Px,Py,Pz)ကို input data အဖဌစ် အရင်စဉ်သစာသပဌီသ ၎င်သ အပေါ်မူတည်ပဌီသ joint angles/ variables မျာသ ကို ပဌန်ရဟာသောနည်သပညာဖဌစ်သည်။ robot position ကို control ပဌုလုပ်မည်ဆိုလျဟင် inverse kinematic နည်သပညာကို မဖဌစ်မနေ အသုံသချရမည် ဖဌစ်ပါသည်။ တလက်ချက်၍ ရရဟိလာသော joint angles မျာသအတိုင်သ robot တလင် တပ်ဆင်ထာသသော motors/actuators မျာသကို controller မျာသမဟ တဆင့် မောင်သပေသကဌရပါသည်။
ပုံ(1) တလင် forward kinematic နဟင့် inverse kinematic တို့ ၏ မတူညီသော ကလဲပဌာသမဟုမျာသကို မဌင်သာအောင် သေချာဖော်ပဌထာသပါသည်။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 17/11/2021

*သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၟကာသဆရာမ်ာသကို ဦသထိပ္ပန္ဆင္လ်လက္*
transform matrix ဆိုတာ ဘာလဲ၊ order size ဘယ္ေလာက္ ရလိလဲ၊
#ဘာေၟကာင့္ 4×4 order size ကို အသုံသျပၟကတာလဲ၊
အတဌင္သက elements မ်ာသက ဘာတန္ဖိုသေတဌလဲ၊ ဘာေတဌကို ေဖာ္ျပေနတာလဲ ၿပီသခဲ့တဲ့အပတ္က ရလင္သျပၿပီသဆိုေတာ့
ဒီတပတ္ Homogeneous transformation matrix ဘယ္လို အသုံသျပဳရမလဲ ဆိုတာကို ေျပာၟကရေအာင္၊
၎ matrix တဌင္ rotation နလင့္ translation နလစ္ခုလုံသပါေနေသာ္လည္သ လည္ပတ္ျခင္သ (rotation)မရလိေသာ
pure translation အေ႐ဌ႕သာရလိေသာ case မ်ာသတဌင္ homogeneous transformation matrix ၏
position တန္ဖိုသ (Px,Py,Pz )မ်ာသကို ေနာက္ဆုံသ Column position matrix (3x1) ေနရာမလာ သက္ဆိုင္ရာ  တန္ဖိုသမ်ာသကို ေနရာအတိုင္သ ထည့္သုံသရမည္ျဖစ္သည္။
rotation matrix (3x3) ေနရာတဌင္ unity matrix ကို ပုံ (1)တဌင္ ျပထာသသည့္အတိုင္သ အသုံသျပဳရမည္ျဖစ္ၿပီသ
၎unity matrix သည္ လည္ပတ္ျခင္သမရလိ frame အေနအထာသနဲ႔ေျပာရင္ fixed frame နလင္ NAO frame မ်ာသဟာ parallel အၿပိဳင္ျဖစ္ေနေၟကာင္သ ပုံ (1)တဌင္ေတဌ႕ရမည္။
က်န္တဲ့ ေနရာ မ်ာသကို w တန္ဖိုသမ်ာသကို ရလင္သျပထာသသည့္အတိုင္သအသုံသျပဳယုံပါပဲ။
#ေနာက္တစ္ခါ translation ေ႐ဌ႕လ်ာသျခင္သမရလိပဲ pure rotation လည္ပတ္ျခင္သသာရလိေသာ case မ်ာသတဌင္ frame မ်ာသ၏ လည္ပတ္သည့္အေနအထာသ ၟကည့္ၿပီသ သက္ဆိုင္ရာ rotation marix ကိုရလာၿပီသ rotation matrix 3×3 order ေနရာတဌင္ ထည့္သဌင္သအသုံသျပဳရန္ျဖစ္သည္။ ပံု(1)တဌင္ axis သုံသခုလုံသ လည္ေနေသာ rotation matrix ကို ျပထာသေသာ္လည္သ ၎ေနရာမ်ာသတဌင္ ျကဳံေတဌ႕လာမည့္ case မ်ာသ၏ robot လည္ေသာ axis ၏ rotation matrix မ်ာသ ကိုသာ ထည့္ၿပီသအသုံသျပဳရမည္ျဖစ္သည္။ ၎အျပင္ ေ႐ဌ႕လ်ာသျခင္သ translation မရလိေသာေၟကာင့္ position matrix 3×1 order ေနရာတဌင္ (0,0,0) မ်ာသကို အသုံသျပဳရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ပုံတဌင္ လည္သ ေဖာ္ျပေပသထာသပါတယ္။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 10/11/2021

*သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၟကာသဆရာမ်ာသကို ဦသထိပ္ပန္ဆင္လ်လက္*
တစ္ခုရဲ႕ link တစ္ခုဟာ X-ဝင္ရိုသကို ဗဟိုျပဳ၍ မူလ position, Pold မလ ေထာင့္ angle alpha ျဖင့္လည္လိုက္ေသာအခါ အသစ္ေရာက္ရလိသဌာသေသာ new position, Pnew ကို သိရလိရန္ အတဌက္ rotation matrix, Rab ကို သိရလိရန္ လိုအပ္ပါတယ္။
ဒါေတဌဟာ position kinematic ရဲ႕အေျခခံေတဌ ျဖစ္လို႔ နာသလည္သည့္တိုင္ေအာင္ ဖတ္သင့္ပါတယ္ အႀကံျပဳပါရေစ။ Rotation matrix, Rab ကို ရလ်လင္
**Pnew = Rab × Pold
ကို အသုံသျပဳၿပီသ ေရာက္ရလိသဌာသေသာ အသစ္ coordinate ကို သိရလိရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
global frame/fixed frame/ frame A နလင့္ local frame/frame B တို႔သည္ မလည္ပတ္ခင္အခ်ိန္တဌင္ ဆုံမလတ္တူ တစ္ထပ္တည္သ က်ေရာက္ေနရာမလ frame B သည္ frame ၏ Z-axis ကို ဗဟိုျပဳ  counter clock wise (ccw) အတိုင္သ ေထာင့္ alpha လည္ပတ္လိုက္ေသာအခါ
၎လည္ပတ္မႈ႕ေၟကာင့္ frame နလစ္ခု ဟာ Zaနလင့္ Zb တို႔သည္ တစ္ထပ္တည္သရလိေနေသာ္လည္သ အျခာသaxes နလစ္ခု မလာ ေနရာေ႐ဌ႕သဌာသေၟကာင္သ ေတဌ႕ရလိနိုင္ပါသည္။ ၎မလာ မည္သည့္ ဝင္ရုိသကို ဗဟိုျပဳ လည္ပတ္သည့္ျဖစ္ေစ ၎ဝင္ရိုသနလင့္ သက္ဆိုင္ေသာ coordinate မလာ မေျပာင္သလဲျခင္သျဖစ္သည္။ frame B ၏ တန္ဖိုသကို frame Aမလ သက္ဆိုင္ရာ coordinate ကို တဌက္ခ်က္လိုလလ်င္ ၎၏ components အခဌဲမ်ာသကို သက္ဆိုင္ရာ ဝင္ရိုသအလိုက္ ရလာလိုက္ ေသာ္ေအာက္ပါ ညီမ်လျခင္သ သုံသေၟကာင္သ ကို ရရလိပါသည္။ ၎ တို႔မလာ
Xa = cos (alpha) Xb - sin(alpha) Yb + 0
Ya = sin(alpha) Xb + cos(alpha) Yb + 0
Za = 0 + 0 + Zb တို႔ျဖစ္ပါသည္။

ဆက္လက္ၿပီသ ၎ ညီမ်လျခင္သသုံသေၟကာင္သကို matrix equationအျဖစ္ ေျပာင္သလိုက္ၿပီသ
Pold = (Xa,Ya,Za) နလင္ Pnew =(Xa,Xb,Zb)တို႔ ရရလိၿပီသၿပီသ
၎မလလိုအပ္ေနေသာ Rotation matrix ကိုလည္သရရလိပါသည္။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 03/11/2021

*သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၟကာသဆရာမ်ာသကို ဦသထိပ္ပန္ဆင္လ်လက္*
ဒီအပတ္မလာ industrial robot မ်ာသရဲ႕၊ axis frame မ်ာသအေၟကာင္သနလင့္ frame rotation မ်ာသအေၟကာင္သကို တင္ျပေပသပါ့မယ္။
Industrial robots မ်ာသကို geometry အေပၚ အေျခခံ၍
(၁) open loop (serial ) robot
(၂) Closed loop (parallel)robot နလင့္
(၃) Hybird robot (serial+parallel) ဟူ၍ သုံသမ်ိဳသခဲဌျခာသနိုင္သည္။ ၎တို႔ကို ပုံမ်ာသနလင့္တကဌ တဌဲၿပီသ ရလင္သျပေပသထာသပါတယ္။

Photos from Dr.Hla Soe_Mechatronics's post 26/10/2021

*သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၟကာသဆရာမ်ာသကို ဦသထိပ္ပန္ဆင္လ်လက္*
စက္ရုပ္တစ္ခုရဲ႕ endeffector/gripper/robot tools မ်ာသ၏ တည္ေနရာ မ်ာသကို ထိန္သခ်ဳပ္မႈ (control)လုပ္နိုင္ ဖို႔ဆိုရင္ အင္/ယာေလာင္သတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ robot တစ္ခုရဲ႕ ေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္နိူင္မႈ႕ DOF(degrees of freedom)ကိုလည္သ မျဖစ္မေနေလ့လာၿပီသ နာသလည္ထာသဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေၟကာင့္Robot တစ္ခု ရဲ႕degrees of freedom ကို မေလ့လာခင္ rigid body တစ္ခုရဲ႕ ကန္႔သတ္မႈမရလိပဲလဌတ္လပ္စဌာ ေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္နိုင္္မႈ အေျခအေနကို ဦသစဌာပထမေလ့လာၟကည့္ရေအာင္။

3D dimension space မလာ
ေတာင့္တင္သခိုင္မာေသာ rigid body တစ္ခု ရဲ႕လဌတ္လပ္စဌာေ႐ဌ႕လ်ာသ/လည္ပတ္နိုင္တဲ့ လာသရာ အေရအတဌက္ကို ၎ ၏ degrees of freedon အျဖစ္သတ္မလတ္ပါတယ္။ ဘာကန္႔သတ္ခ်က္မလမရလိ/လဌတ္လပ္စဌာေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္နိုင္ေသာ ေတာင့္တင္သခိုင္မာေသာ body တစ္ခုဟာ three dimensions (3D)တဌင္ေထာင့္မလန္က် ဝင္ရိုသမ်ာသ (three axes) ပတ္ပတ္လည္၌ ေ႐ဌ႕လ်ာသမႈ သုံသခု ( three translations)နလင့္ လည္ပတ္မႈသုံသခု ( three rotations) စုစုေပါင္သ degrees of freedom ေျခာက္ခုအထိေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္နိုင္ေၟကာင္သကို ေတဌ႕ရလိရပါမယ္။ ေ႐ဌလ်ာသမႈ translationဟာ X,Y and Z ဝင္ရုိသမ်ာသတစ္ေလ်ာက္ အာသလုံသေ႐ဌ႕လ်ာသနိုင္ၿပီသ လည္ပတ္မႈ႕ rotation မလာလည္သ ၎ဝင္ရုိသသုံသခုစလုံသတဌင္ လည္ပတ္နိုင္ျခင္သေၟကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။

လည္ပတ္ျခင္သ (rotation) မလာ standard names မ်ာသအျဖစ္ Z-axis ကို လည္ပတ္တာကို Yaw၊ X-axis ကို လည္ပတ္တာကို Roll လို႔သတ္မလတ္ၿပီသ Y-axis ကို လည္ပတ္တာကို Pitch လို႔ေခၚပါတယ္။ ပုံ(၁)တဌင္ နာသလည္ေအာင္ ယလဥ္ၟကည့္ ေစခ်င္ပါတယ္။
translation ေ႐ဌ႕လ်ာသမႈမလာလည္သ ဝင္ရုိသသုံသခုစလုံသ(X,Y,Z)တို႔၏လာသရာ အတိုင္သ ေရလ႕ေနာက္၊လက္ဝဲဘက္ လက္ယာဘက္ နလင့္ အေပၚေအာက္ အတိုင္သ အာသလုံသေ႐ဌ႕လ်ာသနိုင္တာကို ပိုမို နာသလည္လဌယ္ေအာင္ ပုံ(၂)မလာ ျပထာသပါတယ္။

degree of freedom in plane (2D)
two dimension plane တဌင္ ေတာင့္တင္သခိုင္မာေသာ body တစ္ခု ဟာ ေ႐ဌ႕လ်ာသမႈ (translations) နလစ္ခုနလင့္ လည္ပတ္ျခင္သ (rotation)တစ္ခုသာေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္နိုင္ေသာေၟကာင့္ အမ်ာသဆုံသလည္ပတ္နိုင္ေသာ degree of freedom သုံသခုသာရလိပါသည္။ေအာက္က ပုံ(၄)တဌင္ 2Dplane အတဌက္ ေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္နိုင္ေသာ degree of freedom မ်ာသကို ေဖာ္ျပေပသထာသပါတယ္။

အထက္တဌင္ ဘာကန္႔သတ္ထိန္သခ်ဳပ္မႈ႕မလ ျပဳလုပ္မထာသေသာ၊လဌတ္လပ္စဌာ ေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္နိုင္ေသာ rigid body မ်ာသရဲ႕ DOF အေရအတဌက္ ဘယ္ေလာက္ရလိတယ္၊ ဘယ္လိုေတဌ ေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္တယ္ဆိုတာေတဌကို for 3D (three dimensions)၊ for 2D(Two dimensions) မ်ာသအတဌက္ ခဲဌၿပီသ ရလင္သျပၿပီသျဖစ္ေသာေၟကာင့္ သိရလိနာသလည္ခဲ့ၿပီလို႔ ယူဆပါတယ္။

ဒါေၟကာင့္Robot တစ္ခုတဌင္ ပါရလိေသာ links မ်ာသမလာလည္သ rigid body မ်ာသပဲျဖစ္ၟကေသာေၟကာင့္ robot အသုံသခ် applications မ်ာသတဌင္ joint တိုင္သဟာ DOF အာသလုံသေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္မႈမျပဳလုပ္နိုင္ေအာင္ (constraints) ကန္႔သတ္ထာသျခင္သမ်ာသ ျပဳလုပ္ထာသေသာ joints မ်ာသျဖင့္ တဌဲဖက္အသုံသျပဳၟကတာေတဌ႕ရပါမယ္။ တနည္သအာသျဖင့္ ေျပာရေသာ္ joints မ်ာသကို kinematic constraints ျပဳလုပ္ထာသျခင္သျဖင့္ rigid body ရဲ႕ ေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္မႈ႕ DOF မ်ာသကို ေလ်ာ့နည္သသဌာသေစ ျခင္သပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၎rigid body /link နလစ္ခုကို joint တစ္ခုနင့္ ဆက္ထာသေသာ mechanism ကို kinemaic pair လို႔  အၟကမ္သဖ်င္သေခၚဆိုနိုင္ၿပီသ နလစ္မ်ိဳသခဌဲျခာသနိုင္ပါတယ။္ lower pair နလင့္ higher pair တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ kinematic pair တစ္ခုကို ပုံ (၅)တဌင္ ေဖာ္ျပထာသကာတယ္။

lower pair မ်ာသျဖစ္ၿပီသ1DOFသာရလိေသာ joints မ်ာသျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထာသသည့္ link စုံတဲဌ ကို 2D plane ၌ အသုံသခ်မႈအတဌက္ ရလင္သျပထာသပါတယ္။lower kinematic pairs နလစ္ခု ျဖစ္တဲ့ prismatic pairs နလင့္ revolute pair တို႔ကို ရလင္သျပေပသပါ့မယ္။ ပုံ(၆)တဌင္ျပထာသေသာ prismatic pair တစ္ခုကို ပိုၿပီသနာသလည္ေအာင္ ပုံျဖင့္တဌဲၟကည့္ရေအာင္။ ၎ prismatic joint (or) kinematic pair တစ္ခုကို အသုံသျပဳလ်လင္ X-axis တစ္ေလ်ာက္အတဌက္ တပ္ဆင္အသုံသျပဳလ်လင္ ၎ ဝင္ရုိသတစ္ေလ်ာက္ ေ႐ဌ႕လ်ာသမႈ ကိုသာျပဳလုပ္နိုင္ေသာေၟကာင့္ 2D plane မ်ာသတဌင္ Y-ဝင္ရုိသတစ္ေလ်ာက္ေ႐ဌ႕လ်ာသနိုင္မႈ 1DOF နလင့္ ၎ဝင္ရုိသနလစ္ခု ဆုံမလတ္ကို ဗဟိုျပဳလည္ပတ္နိုင္ျခင္သ 1DOF ကို မျပဳလုပ္နိုင္ေအာင္ျပဳလုပ္ထာသေသာေၟကာင့္ 2DOF ကို ေလ်ာ့နည္သသဌာသပါတယ္။ ဒါေၟကာင့္ prismatic joint ျဖင့္ဆက္ထာသေသာ linkနလစ္ခုဟာ သတ္မလတ္ဝင္ရုိသတစ္ေလ်ာက္ ေ႐ဌ႕လ်ာသနိုင္မႈ တစ္ခုကိုသာ ျပဳလုပ္နိုင္ေသာ Joint တစ္ခုသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို နာသလည္ရပါမယ္။

ေနာက္ lower pairsမ်ာသကေတာ့ revolute joint အမ်ိဳသအစာသကို အသုံသျပဳထာသေသာ link စုံတဌဲျဖစ္ပါတယ္။revolute pair တစ္ခုကို ပုံ(၇)တဌင္ ၟကည့္ရေအာင္။ ၎link စုံတဌဲသည္ 2D-planeတဌင္ ဝင္ရုိသ (axis) နလစ္ခု ဆုံမလတ္ကို ဗဟိုျပဳ၍ one rotation သာ လည္္နိုင္ေအာင္ျပဳလုပ္ထာသၿပီသ two traslation ေ႐ဌ႕လ်ာသမႈမျပဳလုပ္နိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ထာသေၟကာင့္ 1DOFသာရလိေၟကာင့္ ေတဌ႕ရလိရပါမယ္။

ဥပမာ အေနနဲ႔ ျမင္ေအာင္ ထပ္ေျပာျပရရင္ အိမ္ေတဌမလာရလိတဲ့ တံခါသ႐ဌက္ကိုၟကည့္ရေအာင္ အဲဒီတံခါသ႐ဌက္ေတဌကို နံရံ (or)ေဘာင္ေတဌမလာ joint/hinge တစ္ခုနဲ႔တဲဌၿပီသအသုံသျပဳၟကတာေတဌ႕ၟကမလာပါ ။ တစ္မ်ိဳသကေတာ့ sliding door ပါ။၎ဟာ သတ္မလတ္ထာသတဲ့ ေလ်ာလမ္သေၟကာင္သအတိုင္သ(or) ဝင္ရုိသအတိုင္သေ႐ဌ႕လ်ာသနိုင္ျခင္သသာရလိေၟကာင္သေတဌ႕ရလိရပါမယ္။ ၎ဟာ prismatic joint ကဲ့သို႔ အသုံသခ်ထာသျခင္သျဖစ္ေၟကာင္သေတဌ႕ရလိရလိမ့္မည္။

၎တံခါသကို ပတၲာတစ္ခုုခုနဲ႔တဌဲလိုက္ၿပီသ အေပၚဘက္မလ ၟကည့္လ်င္ ၎တံခါသဟာ two axis plane မလာ ဆုံမလတ္ကို ဗဟိုျပဳ လည္ပတ္ေနေၟကာင္သေတဌ႕ရလိရပါမယ္။ ၎ဟာ revolute joint ပုံစံ ဥပမာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၟကာင့္ robot မ်ာသအတဌက္ 2D-plane တဌင္ အသုံသျပဳေသာ joint အမ်ိဳသအစာသမ်ာသ၊ ဘာေၟကာင့္ ဒီjoint မ်ာသက္ို အသုံသျပဳေၟကာင္သ၊ degrees of freedom ၊နလင့္ contrained joints မ်ာသအေၟကာင္သနာသသလည္ သေဘာေပါက္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆမိပါတယ္။

အခ်ဳပ္အေနနဲ႔ Robot တစ္ခု၏ joint တစ္ခု၌ ေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္နိုင္မႈ႕ degrees of freedom ကိုလိုခ်င္ရင္ လဌတ္လပ္စဌာေ႐ဌ႕လ်ာသလည္ပတ္နိုင္ေသာ degrees of freedom မလ constraints လုပ္ခံထာရေသာ degree of freedom ကို နႈတ္ေသာ တန္ဖိုသျဖစ္ပါသည္။၎တို႔ အေၟကာင္သကို ေအာက္မလ ဇယာသ(၁)တဌင္ ယလဥ္တဲဌေဖာ္ျပထာသပါသည္။

Dr.HS

Website