Uzman Psikolog

İlişkinizde çoğu zaman ortak bir amaca karşı değil de, birbirinize karşı savaşıyor gibi hissediyorsanız, partnerinizle takım olma anlayışını geliştirme ve pratik etmeye ihtiyaç duyuyor olabilirsiniz.

Partnerinizin kusurlarına ve hatalarına aşırı odaklanmak yerine ortak olan sorunun çözümüne odaklanmak, bakış açınızı birbirinizi suçlamadan ve haklılık savaşından arındırarak işbirliğine kaydırmak takım olabilmenin ilk adımıdır.

🌱İlişkiyi beslemek, tüm zorlu koşullara, uzaklıklara, yoğunluklara rağmen partneriniz, ilişkiniz için zaman ayırmayı, paylaşımı gerektirir.
Bunun her zaman zahmetli, süslü ya da gösterişli olması da gerekmez.

🌱Dikkatin, odağın partnerde olduğu her küçük paylaşım ilişkiyi besler. Birlikte yürüyüş yapmak, yemek pişirmek, kısa bir sohbet…
🌱Sizin partnerinizle ilişkinizi besleme ve büyütme yolunuz ne? ✨

İnsan psikolojisi ya da bir şeye sahip olma sürecinin kendisi, elde etmenin yol açacağı mutluluğu engelleyecek bazı yönler yaratır. Örneğin, sahip olunca mutlu olacağımızı inandığımız bir ev ya da araba, ancak elde ettikten sonra bu yönlerimizle bizi yüzleştirir. Sahip olduktan sonra daha iyisi, yenisi için yanıp tutuşacağımızı düşünmeyiz.
Bir şeyi de yüceltmeyi bırakmanın, eski anlamını yitirmesinin en hızlı yolu ona sahip olmaktır. Tıpkı bir insanı yüceltmeyi engellemenin yolunun onunla evlenmek olması gibi…

İçinde yaşadığımız modern dünya bizden hep ‘daha’sını ister, kıyaslar, yarıştırır. Bu dünyanın statü ideali de, başarıların en tepesine maddi kazanımları koyar. Referansı maddiyattır. Oysa maddi kazanımlar, daha gerçekçi bir benlik tasarımında yaşamımıza yön veren birçok şeyden sadece bir tanesidir.

Yetişkin olmak ve kendi hayatımızı huzur içinde yaşamak istiyorsak, yaşadığımız karmaşadan, istismarı, başkalarını anlama ve anlamlandırma çabalarımızdan kaynaklanan karmaşadan vazgeçmemiz gerekir.

Koşullu sevgiyi öğrenmiş çocuk…

🌿Değişimi sindirmek için kendine süre tanımak gereklidir. Acele etmeden, başkalarıyla kıyaslamadan, kendimizi eleştirmeden…

Kayıp deyince aklımıza ilk gelenin sevilen birinin ölümü ya da ayrılıklar olmasıyla birlikte bir hayalin, umudun ya da rolün yitirilmesi de (işini kaybetme, emekli olma, mezuniyet, hastalanma) kayıptır. Bizler kayıplarımız için yas tutarız. Yas ise kişiye özgüdür.
Uzunluğu, yoğunluğu kaybın ne olduğuna göre değil, kişinin durumu nasıl yaşadığına göre değişir. Yas tepkileri, bireysel farklılık göstermesine rağmen, yas sürecindeki kişiler benzer bir dizi ortak bilişsel, duygusal deneyimler yaşar.

Bu deneyimlerden ilki inkardır. Kişi henüz olan biteni anlamlandıramamış, hem durumun farkında hem de hiçbir şey olmamış gibi davranır, kaybı reddeder.
Gerçeğin idrak edilmesiyle birlikte öfke de kayıp karşısında hissedilen bir duygudur. Kişi bir yandan kaybın geri gelmesini arzu ederken bir yandan da ‘Neden benim başıma geldi?’ Sorusuna cevap arar.

Yasta bir çok kişi kaybı yaşanmamış kılmaya yönelik gerçekçi olmayan çabalar gösterir, kendini suçlayabilir. Kaybı geri getirmeye yönelik elinden bir şey gelmediğini anladığında ise çaresizlik hissedebilir.

Tüm bunların olmuş olanı değiştiremeyeceğini fark ettiği an ise, üzüntünün ağır bastığı bir döneme girilir, yavaş yavaş kayıp gerçeği kabullenilir ve bu kayıpla yaşamanın yolları bulmaya çalışılır.

Acının olduğu gibi yaşanması, bastırılmaması ve hissedilen her duygunun kabul edilmesi yas sürecinin yaşanmasına, yeniden başlamaya ve hayata katılmaya kapı açar.

Kaçımıza daha çok çalışırsak daha çok şey başarabileceğimiz söylendi?

Yaygın düşünce, bize öğretilen; daha çok çalışırsak daha başarılı olacağımızdı.
🌿Sezgisel olarak evet, hiç çabalamayan birine göre çok çabalayanın başarılı olacağını söyleyebiliriz. Ancak daha çok çalıştıkça daha başarılı olacağımızı söylemek doğru olmayacaktır.
🌿Çünkü başarı ile ilintili bir çok kavram vardır. Evet, bir miktar çaba gereklidir, ancak kişisel ilgi, beceri, sosyal destek, stres yönetimi, zihin sağlığı gibi birçok etken sonuçtaki başarıyı etkiler.
🌿Çok fazla çaba harcamak, yorgunluğun etkisiyle ters tepebilir, ya da çok fazla çaba aynı zamanda bazı insanların sadece çok çabaladıkları için başardığı yani başkalarından doğal olarak daha az becerikli olduğu inancını oluşturabilir. Sonuçta, fazla çaba ziyan olabilir, yorgunluk ve moral bozukluğuna yol açabilir.

🌿Özetle, ebeveynler ve kendimize ebeveynlik yaptığımız zamanlarda bizler gerekli olandan çok çalışmanın, aşırı antreman ve mükemmeli yapma çabasının başarıyı garanti etmediğini bilmeli, hangi noktada sağlıklı çabanın bize/ çocuklara zarar vermeye başladığı sorusunun cevabını iyi gözlemlemeliyiz.

🍂Mükemmeliyetçilik, kişinin kendi kendisine çok zorlayıcı standartlar belirlemesi ve yaşadığı olumsuz sonuçlara, duygulara rağmen bunlara ulaşmak için amansızca çabalamasıdır.

🍂Ancak asıl sorun, kişinin özdeğerini ve özsaygısını bu yüksek standartlara ne kadar iyi ulaşabildiği üzerinden değerlendirmesidir.

🍂Bu standartlar yakalanamadığında, kendisini fazlasıyla eleştirir, başarmak için çabalarken bir yandan başarısızlıktan korkarlar. Hedefledikleri standartı elde ettiklerinde bile bu başarıyı hafife alır, kendi yeterlilikleriyle ilişkilendirmezler.

🍂Yaygın olarak üzüntülü, endişeli, yetersizlik duygularına kapılır, sosyal ilişkilerden çekilir, başarıyla ilgisiz görülen keyifli etkinlikleri sınırlarlar.

🍂Günün sonunda, mükemmel olma kaygısı, yapılacak olan işlerin tekrarlı kontrolü, ayrıntılara aşırı takılmak, sorumluluklardan kaçınılması ya da ertelenilmesi gibi davranışlarla kişinin yaşamını zorlayıcı bir noktaya ulaşır.

🍁İlişkilerde bazen, reddeden kişinin reddedilenden otomatik olarak daha güçlü, üstün, bağımsız ya da daha az seven taraf olduğunu düşünebiliyoruz.
Ancak ilişki ilk çıkıp giden, bağlanmayı reddeden ya da daha az üzülenin galip geldiği bir yarış değildir.
🍁Reddetme, reddedilen kişinin güvensizlikleri, korkuları hakkında ifade edilmemiş çok şey söyleyebilir. 🍁Reddedilmenin yaratacağı her türlü duygudan -utanç, nefret, yetersizlik- kaçınmak için kendimizi koruyacak bir zırha bürünerek ilişkilerde önce reddetmeyi, kaçmayı seçebiliriz.
🍁Ancak reddedilmeyi varlığımıza yönelik bir suçlama değil de hepimizin tekrar tekrar yüzleşmek zorunda kalacağı bir deneyim olarak kabul edersek, yetersizliğimizin bir kanıtı olarak görmez ve bir köşede sessizce oturmadan, cesaretle karşı tarafa kendimizi açabilirsek, işte o zaman daha fazlası için ayakta kalabiliriz.

Affetmek üzerine.

Kendimiz hariç.

İyi pazarlar 🌸

🧩Birine karşı hissettiğimiz duygu, ‘hissetmemiz gerekenler’ -sevgi,saygı gibi- önceden tarif edilmişse, o kişi ile ilişkimiz hiç başlamayacaktır aslında. Gerçek hayatta ise ‘şöyle hissetmem lazım’ diye bir şey yoktur, duygular ne yöne gideceklerini bize sormazlar.
Kabullenme özgürlüğümüz olmayan her duygu ise bedenimizi ve ruhumuzu ele geçirir, içimize hapsolur.
🧩İçinde yaşadığımız toplum, anne babaya duyulan sevgiyi, saygıyı kutsal, gerekli kılar. Çocuğun anne babaya öfke duyma ve bu öfkeyi yansıtma hakkını elinden alır.
🧩Çoğu zaman zarar gören ve gördüğü zarardan sonra bile fekadarlık beklenen kişi çocuktur, bu kültürde.
Ve gündelik yaşamda suçsuz insanlara yöneltilmiş öfke ve nefret, kimi zaman aslında anne babaya duyulan sevgiyi korumaya yöneliktir. Çünkü öfke göstermenin sevmeye engel olduğu öğretilmiştir.

Ebeveynler çoğu zaman geçmişlerinden gelen, onları yönlendiren gücün farkında değildirler. Böylece aynı örüntü kuşaktan kuşağa yaşatılmaya, duygusal miras aktarılmaya devam eder.

🧩Özellikle aynı cinsten ebeveynle kurulan ilişki, bireyin içtenlik ve kendisine saygısının gelişimi için temel niteliktedir.
🧩Bir kız çocuğu annesinin mutsuzluğunu sezinlediğinde onun bunalımını saptamak, duygusal boşluğunu doldurmak, engellenmiş düşlerini sonuna kadar yaşamak için can atabilir. Annesinin umutlarını, korkularını, kayıplarını, giderilmemiş özlemlerini sezinler, annenin çektiği acı ne kadar büyükse, kendisini de zevki, neşeyi içeren bir yaşam tarzını yaşamaktan alıkoyabilir ya da annesinin kabullenmediği tutkularını ifade etmek zorunda hissedebilir.
🧩Bunun nedeni sadece ‘annenin en iyi arkadaşı’ gibi bir rol atamasından değildir. Çocuk kendisinden istenilmese de böyle bir rolü gönüllü olarak üstlenebilir.

#

Duygusal anlamda beslenen çocuklar, hata yaptıklarında kendilerini nasıl toparlayacaklarını, bağışlayacaklarını, hatalarından nasıl dersler çıkaracaklarını ebeveynleri aracılığıyla öğrenirler.
Bir yetişkin olduğunda ise davranışlarının sonucu ne olursa olsun kendilerine nezaket ve anlayışla yaklaşarak şefkat duyabilir, başkalarına da bu şefkati rahatlıkla sunabilir.

Duygular davetsiz misafirler gibidir, gelmesini istemek ya da istememek bir işe yaramaz. Mantık ilkelerini izlemezler.

Onlar anlaşılamaz ya da tahmin edilemez olarak bilinir. Ancak ne kadar tuhaf görünürse görünsün, yeterince üzerinde durursanız her duyguyu açıklayabilirsiniz.

Duyguların kendileri iyi, kötü, doğru, yanlış, ahlaklı ya da ahlaksız değildir. Hissettiğimiz hiçbir duygu -öfke, kıskançlık, nefret, üstünlük duyguları- bizi kötü insan yapmaz. Önemli olan o duygu ile ne yapacağınızdır. Bu beklenmeyen misafirin size vermek istediği bir mesaj vardır.

Duygulardan faydalanmanın ilk önemli adımı duyguları tanımlamak, onları kabul etmektir.
Kişi, ancak duygunun kaynağını farkettiği ve böyle bir duyguya sahip olduğu için kendisini yargılamadığı zaman farkındalık ve kabul noktasına ulaşır. Hissedilen duygu ile nedeni arasında bağ kurmak,
bu konunun gerektirdiği bir eylem olup olmadığını belirlemek ve uygun bir şekilde ele alma sorumluluğunu getirir.