Basuru Wickramarathna

රටක් විදිහට හැමදාමත් එකම තැනක ඉන්න ප්රධාන හේතුවක් තමයි ඕනෑම සංකීර්ණ ප්රශ්නයක් සරලව දකින්න බැරි කම සහ ඉතාම සරල ප්රශ්නයකට උනත් ඉතාම සංකීර්ණ විසඳුම් සොයන්නට යාම. මෑත කාලයේ මෙම ආන්දෝලනයට ලක්වෙච්ච කාරණයක් තමයි මොරටුවෙ ෆීල්ඩ් සිලෙක්ශන් සදහා තිබුනු පලමු වසරේ විභාගය අහෝසි කරලා ඒක උසස් පෙල එක මත නිර්ණය කිරීමට තීරණය කිරීම. අපි මුලින්ම බලමු මෙවැනි තීරණයකට එලබෙන්න ආසන්න වශයෙන් හේතු සාධක උන කාරණා.

1. ඉතාම තරගකාරී විභාගයකින් හොදින් ලකුණු ලබාගත්තට පසුවත් සරසවියට පැමිණිලා නැවතත් විශාල පීඩනයක් මැද අනවශ්‍ය තරගකාරිත්වයකට මුණ දෙන්නට සිදුවීම
2. අවුරුදු 2ක් වැනි දීර්ග කාලයක් තිස්සෙ ඉතාම විනයක් ඇතුව කරපු කැපකිර්‍රිම් වලින් ලැබෙන උසස්පෙල ප්‍රතිඵලය ෆීල්ඩ් සිලෙක්ශන් ක්‍රියාවලියෙදි සම්පුර්‍ර්ණයෙන්ම අමතක කිරීම.
3. ඈත දුෂ්කර ගම්මාන වලින් පැමිණෙන දරුවන්ට ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙ ගැටලුව නිසාම විශ්වවිද්‍යාලයෙ ප්වත්වන විභාගයෙන් අඩු ලකුණු ලබාගෙන තමන් කමැති විශය පථයක් හැදෑරීමට නොහැකි වීම.

ඒත් මේ Z Score එක මත පදනම් වෙලා විතරක් අපි ෆීල්ඩ් සිලෙක්ශන් එක කරොත් අනිත් පැත්තට වෙන අසාධාරණ ටිකත් පොඩ්ඩක් සලකල බලමු.

1. උසස් පෙල විභාගයෙදි යම් යම් හේතුන් නිසා තමන් බලාපොරොත්තු උන ප්‍රථිපලයට ලගාවීමට නොහැකි උන දරුවන්ට දෙවනි අවස්තාවක් නොමැති වීම

ඉතින් මේ පාර්ශව දෙඅකටම අගතියක් නොවන විදියට මේ ප්‍රශ්නය විසදන්නෙ කොහොමද? වඩාත් සාධාරණ ක්‍රමය තමයි උසස්පෙල ප්‍රථිපලය සහා පලමු වසරේ විභාගයෙ ප්‍රථිපලය යන දෙමම මේ සදහා උපයෝගි කරගැනීම. පහත තියෙන්නෙ විශ්ව විද්‍යාල වල GPA ගණනය කරන්න යොදාගන්න දර්ශකයක් සදහා උදාහරණයක්.

• A+ : 4.2 (ලකුණු 85 ට වැඩි)
• A : 4.0 (ලකුණු 80 - 84)
• A- : 3.7 (ලකුණු 75 - 79)
• B+ : 3.3 (ලකුණු 70 - 74)
• B : 3.0 (ලකුණු 65 - 69)
• B- : 2.7 (ලකුණු 60 - 64)
• C+ : 2.3 (ලකුණු 55 - 64)

දැන් අපි හිතමු උසස් පෙල දරුවකුගෙ ප්‍රථිපලය පහත අයුරින් ලබාගෙන තියනව කියල

• Mathematics – A (ලකුණු 85)
• Physics – B (ලකුණු 71)
• Chemistry – B (ලකුණු 68)

මේ ප්‍රථිපලය අපි එකට Grade Point Scale අනුව යලි සැකසුවොත් ඔහුගෙ ප්‍රථිපලය පහත පරදි ගන්න පුලුවන්.

• Mathematics – A+ (4.2)
• Physics – B+ (3.3)
• Chemistry – B (3.0)

දැන් අපිට ඉහත උසස් පෙල ප්‍රථිපලය සදහා GPA එකක් පහත පරදි ගණනය කරන්න පුලුවන්. අපි හිතමු උසස් පෙල විශයක් සදහා Credit Value එක 2ක් කියල.

GPA ( A/L ) = (4.2*2 + 3.3*2 + 3.0*2)/6 = 3.5 (3 subjects)

අපි දැන් හිතමු මේ දරුව විශ්ව විද්‍යාලයෙ පලමු වසර විභාගයේදි තවත් විශයන් 7ක් සදහා මූහුණ දීලා 3.9 ක GPA එකක් ලබාගෙන තියන්ව කියල.

GPA (First Year) = 3.9 (7 subjects)

ඊලගට හිතන්න ඕන කාරණය තමයි උසස්පෙල විභාගයෙදි
ලැබෙන GPA (A/L) එක සදහා කොපමණ බරක් ලබා දෙනවද කියන එක. මේ ගණනය කිරීමෙ සම්පූර්ණ විෂයයන් ගණන 10 ක් නිසා, උදාහරණය සදහා 30% බරක් ලබා දෙමු. එහෙම උනොත් GPA (Final) අවසාන අගය පහත පරදි ගණනය කරන්න පුලුවන්.

GPA (Final) = GPA (A/L)*0.3 + GPA ( First Year)*0.7 = 3.5*0.3 + 3.9*0.7 = 3.78

මේ ලැබෙන එක මත පදනම් වෙලා Field Selection එක කරනවනම් ඒක වඩාත් සාදාරණයි කියන එකයි මගේ අදහස. උසස් පෙල විෂයයන් සදාහා කොපමණ ගණනක් ලබා දෙනවද, අවසාන ගණනය කිරීමෙදි කොපමණ බරක් තබනවාද යන කාරණා අධ්‍යාපනය සම්බන්ද විද්වතුන් වඩාත් ගැබුරු අධ්‍යනයකින් පසු තීරණය කරන්න ඕන කාරණා. ඉහත අගයන් සියල්ල සංකල්පය පැහැදිලි කිරීම සදහා පමණයි.

Basuru Wickramarathna
2023/10/01

කලාව, සාහිත්‍ය සහා ආදරය
----------------------------------

ආදරය සම්බන්ද ගැටලුවක් නිසා උගත් බුද්ධිමත් විශ්ව විද්‍යාල සිසුවෙක් තමන්ගෙ පෙම්වතිය සහාසික ලෙස ඝාතනය කල සිද්ධිය මා කම්පනයට පත්කලා සේම සමාජ මාධ්‍ය නිසා මිනිසුන්ගෙ ඉවසීමෙ ගුණයට, රසවින්දනයට සිදුවු හානිය සමාජ මාධ්‍ය හරාහාම සටහනක් ලෙස තබන්නට සිදුවීම එක්තරා විදියකට ද්‍ය්වෝපගතයි.
මේ සිද්දිය දැකපු වෙලාවෙම මගේ මතකයට ආවේ 1968 වර්ශයෙ තිරගතවුන "හන්තානේ කතාව" චිත්‍රපටිය. විශ්ව විද්‍යාලයක් ඇතුලෙ ආදරය , විරාහව ගැන මම දැකපු ලස්සනම සාහිත්‍ය ප්‍රකාශනය හන්තානෙ කතාවක්. ආදරය බලෙන් ලබාගත නොහැකි දෙයක් බවත්, වෙන්වීම, හැරයාම හෝ රැවටීම කියන්නෙ ආදරය ඇතුලෙම උපේක්ශාවෙන් දරාගන්න ඕන කාරණා කියන එක ධර්මසේන පතිරාජයන් තම තිරරචනය ඇතුලෙ අපුරුවට ප්‍රතිනිර්මාණය කරනව. කණගාටුවට කාරනය අද සමාජය ඇතුලෙ සාහිත්‍යට, කලාවට වගේම රසවින්දනයට එවනි ඉඩකඩක් වෙන් නොවීම. මේ දරුණු සමාජ බිදවැටීම සිනමාව, ගීතය පමණක් නොව විශ්ව විද්‍යාල හරහාද අපිට මේ වෙනකොට දකින්න පුලුවන්. අන්තර්ජාලය, සමාජ මාධ්‍ය හරහා ඇසුරු සැනින් හැමදේම තමන් ලගට එන සමාජයක් ඇතුලෙ දෙයක් ලබාගන්නට ඉවසීම නැතිවෙලා වගේම, හැරයාමක් දරාගන්නට බැරි තරමට ප්වුර්ෂය දුර්වල වෙලා.
මේකට විසදුම නැවත තරුණ පරපුර කලාවට, සාහිත්‍යට සහා රසවින්දනයට සමීපකිරීම කියල සරලව කියන්න පුලුවන් උනත්, එය යතාර්තයෙන් සෑහෙන දුර බව මගේ හැගීමයි.

සජීවන් බාසුරු
19/01/2023

2022 කියන්නෙ ඉතාම අභියෝගාත්මක වසරක්. 2023 තවත් එවනි අභියෝගාත්මක වසරක් වීමට නියමිතයි

අභියෝගවලින් පලායන්නන් වෙනුවට එවාට මුහුණදී අභියෝග ඇතුලෙ අලුත් අවස්තා උදාකරගනිමින් ජීවිතය ජයගන්නට මේ නව වසරේ අධිෂ්ඨාන කරගමු.

ඔබ සැමට සුභ අලුත් අවුරුද්දක් වේවා !!

2022 has been a very challenging year and 2023 going to be even more challenging.

Instead of running away from challenges, let's resolve this new year to face them and conquer life by creating new opportunities within them.

Happy New Year !!!

~Sajeewan Basuru
01/01/2023

බුද්ධිගලනය සහා ආර්ථික වර්ධනය

මේ දවස්වල බොහොම උනන්දුවෙන් කතාකරන මාතෘකාවක් තමා ලංකාවෙ ඉන්න වුර්තිකයන් විශාල වශයෙන් විදේශගත වීම. මේකට බලපාන ආසන්නතම හේතුව තමා ණය පැහැරහැරීමත් සමග රට බංකොලොත් වීම සහා අදික උද්දමණය. ලැබෙන වැටුප වියදමට ප්‍රමාණවත් නොවීම, ඉතුරුකල මුදල්වල අගය විශාල ලෙස අඩුවීම, අදික පොලි අඅනුපාතය නිසා නිවසක් වහානයක් ගැනිම වැනි මූලික අවශ්‍යතා සපුරාගැනීමට ඇති නනොහැකියාව , ආනයන සීමාවීම නිසා අපි ජීවිතේ බබලාපොරොත්තු වන සුවපහසුව ලගාකරගත නොහැකි වීම, සහ රටේ අනාගතය ගැන අවිනිශ්චිතතාව වගේ සාධක තමා මේකට බලපාන මුලික සාධක. ඒ නිසා මේ විදේශගතවීම් ඉතාම සාදාර්ණයි කියන එකයි මගේ අදහස. නමුත් ඒකට රටේ ආර්ථික වර්ධනයට සැලකිය යුතු බලපෑමක් වෙනවාද? උත්තරය ඔව් සහා නෑ දෙකම කියලයි මගේ අදහස නම්.
මුලින් ඔව් කියන අදහස පොඩ්ඩක් අරගෙන බලමු. ආයතනයක ඉතාම පලපුරුදු සීනියර් වුර්තිකයන් විශාල ප්‍රමාණයක් එකවර ඉවත් උනොත් ගොඩක් වෙලාවට එම ආයතන එකවර කඩාගෙන වැටෙන්න පුලුවන් කියන තර්කය තමා මෙතන ප්‍රදාන වෙන්නෙ. ආයතන බංකොලොත් වීමත්, වුර්තිකයන් හිගවීමත් නිසා ආර්ථිකයට අගය එකතුවීම අඩුවීමෙන් ආර්ථිකය සංකෝචනය වෙනව. නමුත් ප්‍රායෝගික තලයේ මේක මොනතරම් සත්‍යක්ද කියන එක පොඩ්ඩක් සලකා බලන්න ඕන. ඕනම ආයතනයක එවැනි රිප්ලේස් කල නොහැකි අතිවිශේෂ දැනුමක් හෝ අගයක් එකතුකරන පුද්ගලයන් ඉන්නෙ ඉතාම සුලුපිරිසක්. ඒ සුලුතරය ගොඩක් වෙලාවට විශාල වැටුප් දීමනා ලබාදෙමින් ආයතන ගොඩක් වෙලාවට රැක බලාගන්නව. අනෙක් දක්ශතා හෝ හැකියා ගොඩක් වෙලාවට නිසි පුහුණුවක් සහ මගපෙන්වීමක් යටතෙ අලුතෙන් එම ස්තානයට පැමිනෙන පුද්ගලයකුට ආරෝපණය කලහැකිවෙනව. මෙය මෙසේ කල නොහැකි ඉන්ඩස්ට්‍රීස් නැතුවමත් නොවෙ. ඒත් ඒ ප්‍රරතිශතයත් ඉතාම අඩුයි. මේ නිසා හැකියාව තියන තවත් තරුණ පරපුරකට එම හිස්වන අවස්තාව හිමිවෙනව රැකියාවෙ ඉදිරි පිම්මක් ගන්න. කෙටිකාලිනව ආයතනයට අවාසියක් උනත් දීර්ගකාලීනව ආයතන වලට ඒක වාසිදායක වෙනව. ආර්තික ගැටලුවල් ඇතිකාලෙක ආයතනේ මෙහෙයුම් ලාබය දිගටම පවත්වාගෙන යන්නත් අලුතෙන් හිතන අලුත් පරම්පරාවක් ආයතෙනෙ තීර්න ගන්න ස්තාන වලට පැමිනීමත් එක්ක ආයතනෙ අනාගත නිර්මාණශීලිත්වය වර්ධනය වෙනව.
මේ නිසා බුද්දිගලනය රටක ආර්ථික වර්ධනයට බලපෑමක් කරනවද ඇහුවොත් මගේනම් උත්තරය 'ඔව්' සහ 'නෑ'. 🙂

Sajeewan Basuru
16/12/2022

----- සෑම සමාජ අරගලයක්ම දේශපාලනිකද ? -----
බොහෝ විට සමාජ අරගලයක් අර්ථකතනය කරනු ලබන්නෙ කිසියම් වෙනසක් කිරීමට පෙලගැසෙන මිනිසුන් පිරිසකගෙ සාමුහික ප්‍රයත්නයක් විදියට. වැඩිදුර අධ්යනය කිරිමෙදි සමාජ අරගල ප්‍රදාන වශයෙන් කොටස් 4කට බෙදන්නට පුලුවන්. සමාජ විප්ලවය සිදුවන්නෙ පුද්ගලයින් අරමුනු කරගෙනද (Individual Level), සමජය අරමුණු කරගෙනද (Societal Level) යනබව සහ අරගලයෙ බලාපොරොත්තුව සම්පුර්ණ වෙනසක් ද ( Total Change), අර්ධ වෙනසක්ද ( Partial Change) කියන එක මත මේ බෙදීම සිදුවෙනව. Alternative, Redemptive, Reformative, Transformative තමයි ඒ අකාර හතර. පුද්ගලයකු ප්ලස්ටික් බාවිතය අඩු කිරිමට අකල්පමය වශයෙන් වෙනස් කිර්‍රිම Alternative Social Movement එකක් විදියට හදුන්වන්න පුලුවන්. ආගම් තුල මිනිසුන්ට විමුක්තිය උදා කිරීම Redemptive social movement එකක් විදියට හදුන්වන පුලුවන්. කිසියම් රටක කාන්තාවන්ට සමාන ජන්ද අයිතිය ලබා ගැනීමට කරන සටනක් Reformative Social Movement එකට උදාහරනයක්. Transformative Social Movement වලදි සිදුවෙන්නෙ ගොඩක් වෙලවට Social Revolutions. ඒ කියන්නෙ සමාජයෙ දැනට තියන පිලිගත් සමාජ ක්‍රමය උඩි යටිකුරු කරල අලුත් එකක් හදන එක. ගොඩක් වෙලාවට ප්‍රායොගික ලෝකයෙ මේ අරගල කිහිපයක් එකට එකතු වෙලා තමයි සිදුවෙන්නෙ.
අපි දැනට ලංකාවෙ තියන Social Movement එක ගත්තොත් එක දැනට පවතින්නෙ Reformative Level එකේ කියල හොදින් අදුන ගන්න පුලුවන්. ඔහුන් දැන්ට විශ්වාස කරන දෙය තමයි පවතින ආණ්ඩුව ඉවත් කිරීමෙන් දැනට පවතින අර්බුදය නිමා වෙන බව සහා සමාජ ක්‍රමයේ වෙනසක් සිදුවන බව. නමුත් සැබැවටම එසේ සිදුවන්නෙ නැ. සැබැ සමාජ විප්ලවය්ක් සිදුවීමටනම් මෙය Transformative Social Movement එක දක්වා වර්ධනය වෙන්න ඔන. ඒ කියන්නෙ දැනට පවතින සියලුම දෙශපාලන පක්ශ ප්‍රතික්ශේප කරමින් අලුත් දේශපාලන සංස්කෘතියක සහා පාලන ක්‍රමයක් ගොඩනැගෙන්න ඕන. ඒ කියන්නෙ මේ අරගලය දැනට තියන දේශපාලන පක්ශවලින් වියුක්ත වෙන්නට ඕන. නමුත් විවිදාකාර පක්ශ වගේම, ආගමික ආයතන මේ වන විට තමන්ගෙ අනන්යතාවය පවත්වාගනිමින් මේ අරගලයට සහය දෙන්නට සූදානම් වෙනව. ඒ කියන්නෙ මේ අරගලය තවදුරටත් Reformative Level එකේම පවතින දේශපාලන අරගලයක් බවට සංකොචනය වෙනව. එමගින් මෙ අරගලයෙ ඇරබුමෙදී මිනිසුන් බලාපොරොත්තු උන අරමුණු සාක්ශාත් වෙනවාද යන්න නැවත සිතා බැලිය යුතු කරුණක්.

සජීවන් බාසුරු
15/04/2022

-----අපරිමිත තරග(Infinite Game), පරිමිත තරග (Finite Game) සහා සමාජ අරගල (Social Movements)----

දේශපාලනයෙදි, ආයතනික කලමණාකරන ක්‍රියාවලින් වලදි වගේම ක්‍රීඩාවෙදිත් සාමාන්‍යෙන් උපායමාර්ග යොදාගනු ලබනව (Strategies) ජයග්‍රහණයන් ලබාගන්න. මෙහිදි අදාල පාර්ශව කිසියම් නීතිරාමුවකට යටත්වෙලා (rules and boundaries) තමන්ගෙ උපායමාර්ග ක්‍රියාත්මක කරල අවසානයේදි ජයග්‍රහණයක් හෝ පරාජයක් ලබනව. මේ වගෙ සිද්දින් අපිට Finite Games විදියට හදුනගන්න පුලුවන්. දේශපාලනයේදි නම් ජනාධිපතිවරණ, මහමැතිවරණ වගෙ සංසිද්දි Finite Games විදියට අර්ථකතනය කරන්න පුලුවන්. Infinite කියන්නෙ ඊට හාත්පසින්ම විරුද්ධ සංකල්පයක්. මෙහිදි එකම අභීප්‍රාය වෙන්නෙ ක්‍රීඩාව දිගටම පවත්වාගෙන යාම සහ ක්‍රීඩාවෙ දිගටම රැදිසිටීම (survive and continue to play). ක්‍රීඩාවෙ යෙදෙන එක් එක් පාර්ශව විවිධ අවස්තා වලදී තාවකාලික ජයග්‍රහණ ලබනවා මිසක් කිසියම් නීති පද්ධතියක් හෝ කාලරාමුවකට යටත් වෙලා අවසන් ජයග්‍රහකයෙක් තෝරාගනු ලබන්නෙ නෑ. එක් පාර්ශවයක් තමන්ගෙ සම්පත් (resources) ඉවරවෙලා ක්‍රීඩාවෙන් ඉවත් උනොත් අනෙක් පාර්ශවයට ජයග්‍රහණය හිමිවෙනව. එක්සත් ජනපදය වියට්නාමයට එරහිව කරපු යුද්ධය මේකට කදිම උදාහරණයක්. උපායමාරිගික වශයෙන් එක්සත් ජනපදය හිටියෙ Finite Game එකක. ඒ කියන්නෙ ඔහුන්ට අවශ්‍ය උනේ කිසියම් නිශ්චිත කාල රාමුවක් ඇතුලෙ වියට්නාමය යටත් කරගන්න. නමුත් වියට්නාමය හිටියෙ Infinite Game එකක. ඒ කියන්නෙ ඔවුන් සටන් කරේ survive වෙන්න. එක්සත් ජනපදය කෙතරම් තාවකාලික ජයග්‍රහණ ලැබුවත් අවසානයෙ වියට්නාමය අතහැර යන්නට සිදුවෙනව.

අපි දැන් ලංකාවෙ මේ වන විට තියන සමාජ අරගලය පොඩ්ඩක් නිරීක්ෂණය කරමු. ඉන්ධන්, ගෑස් නොමැතිවීම, විදුලි කප්පාදුව සහ අහස උසට වැඩිවන බඩුමිල නිසා මහජනතාව උද්ගෝෂණය කිරීම ඉතාම සාදාරණයි. නමුත් මා කලින් ලිපියෙ සදහන් කල ආකාරයට (https://www.facebook.com/sajeewan.basuru/posts/106606812018937?__tn__=R*F) විවිධ දේශපාලන් පක්ශ වල් බලපෑම සහ අදහස් නිසා මේ වන විට එය දේශපාලන අරගලයක් බවට පත්වී අවසන්. මේ වන විට අරගල කරුවන් බලාපොරොත්තුවන ජයග්‍රහණය තමා ජනාදිපත් ඉවත් කිරීම සහ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා නව රජයක් පත් ගැනීම. ඔවුන් විශ්වාස් කරනව මෙයින් ඔවුන්ගෙ සියලු ආර්ථික ප්‍ර්ශ්න විසදෙන බව. ඒ කියන්නෙ සමාජ අරගලය මේ වනකොට ඉන්නෙ Finite Game එකක. නමුත් ජනාධිපති ප්‍රමුඛ රජය ඊට හාත්පසින්ම විරුද්ධ Infinite Game එකක ඉන්න් බව පේනවා. ව්‍යවස්ථානුකුලව ඔහුන්ට බලයෙ රැදී ඉන්න ප්‍රතිපාධන (resources) තියනව. ඒ නිසා මේ සමාජ අරගලයට මූලික හෙතුව උන ආර්ථික අර්බුදයට අවශයකරන ප්‍රතිසංස්කරණ කරමින් සමාජ අරගලයට මුහුන දෙමින් සිටිනව. ඒ නිසා සමාජ අරගලයේ දිශානතිය සහ ක්‍රමඋපායත් සම්පුර්ණයෙන්ම වෙනස් වෙන්න ඕන. තාවකාලික ඔලුගෙඩි මාරුවකින් ලබාගතහැකි ජයග්‍රහණයක් නෑ. ඒවා සියල්ලම මේ අරගලය ඇතුලෙ හොල්මන් කරන දේශපාලන බලවේග වල අරමුණු පමනයි. සමාජ අරගලයත් Infinite Game එකකට මාරුවෙන්න ඕන. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදි රාමුවක් ඇතුලෙ බලය හුවමාරු වීමක් සිදුවෙන තෙක් පවතින රජයක් යටතෙ පීඩනයට පත් මිනිසුන්ගෙ බලාපොරොත්තු සාක්ශාත් කරගන්න සමාජ ව්‍යාපාරයක් බවට පත්වන්න ඕන.

සජීවන් බාසුරු
07-04-2022

----- සමාජ මාධ්‍ය, සමාජ විප්ලව සහා අරබි වසන්තය -----
ලංකාවෙ මේ මොහොතේ ඇතිවී තියන තත්වය ඉතාම තීරණාත්මක වගේම බැරෑරුම් අවස්තාවක්. තැනින් තැන මතුවන උද්ඝෝෂණ, සමාජ මාධ්‍ය පුරා පැතිරෙන් hashtags campaigns, Symbols, profile pictures, WhatsApp groups, සටන්පාඨ, වගේම තැනින් තැන උඩට මතුවෙලා පේන ආවේගශිලි චරිත කිසිවක් අහබු සිදුවීම් නොවන බව ලංකාවෙ බහුතර ජනතාවකට වැටහීමක් නැතිබව පෙනෙන්නට තිබේ. “අරාබි වසන්තය” යන වචනය පවා ආගන්තුක වචනයක් බව නිරීක්ෂණය කල හැකියි. සමාජ විප්ලවයක් (Social Movement) කියන්නෙ ගොඩක් වෙලාවට සාමූහික ක්‍රියාමාර්ගයක (Collective Action) ප්‍රතිඵලයක්. කිසියම් සමාජ ප්‍රශ්නයක් වෙනුවෙන් මිනිසුන් සාමුහික ප්‍රයත්නයක් යොදන්න නම් ඒ පිරිස අතර ඊට ප්‍රතමයෙන් සාමුහික සංවේදනයක් (Collective Sensemaking) ඇතිවෙලා තිබීම අත්‍යවශයි. සාමුහික සංවේදනයක් කියන්නෙ අදාල සමාජ ප්‍රශ්නය පිලිබදව පොදු අර්ථකතනයක් හා පොදු එකගතාවයක් ඇතිවීම. ඉන්පසුව එම පිරිස සාමුහික ක්‍රියාමාර්ගයකට පෙලගස්වාගැනීම පහසු වෙනව. මෑත ඉතිහාසයෙ සමාජ මාධ්‍ය ඉතාම් සක්‍රීයව යොදාගනු ලැබුවා සමාජ විප්ලව ගොඩනැගීමට. ඊට ප්‍රධාන හේතූව උනේ සමාජ මාධය ඇතුලෙ කිසිදිනක මුහුණට මුහුණ හමුනොවුන විශාල පිරිසකට එකවර අදහස් බේදාගැනීමෙ හැකියාව සහ ඒවා ඉතාම වේගයෙන්, සංකීර්ණව සහා විශාල ප්‍රමානයෙන් සමාජමාධ්‍ය තුල සංසරණය වීමේ හැකියාව. මේ තාක්ශණයෙ නව සොයාගැනීම නිසා එතෙක් විදිමත් ආකෲතියක තිබුන සමාජ සම්බන්දතා ඉතාම සංකීර්ණ ජාලයක් (Social Networks) බවට පත්වෙනව. කොහොමනමුත් මේ නව සංකිර්‍ර්ණත්වය සමාජ විප්ලව වලට ඉතාම සාර්තකව යොදාගනු ලබනව. ලංකාවෙ මේ වනවිට සමාජමාධ්‍ය බාවිත කරනනන් මිලියන 8කට ආසන්න ප්‍ර්මාණයක් ඉන්න්ව වගේම එය 2011 වර්ශයට සාපේක්ශව 600% විතර වර්ධනයක්. ඒ නිසා මේ පිලිබද අවබෝදයක් ලබාගැනීම ඉතාම වැදගත්. තාක්ෂනික පැතිකඩට කලින් ඉතිහාසය ගැන යම් සදහනක් කිරීම වටිනව.
ඊජිප්තුව, අනෙකුත් අරාබි රටවල්, රුසියාව, යුක්‍රේනය හා ජෝර්ජියාව වැනි රටවල් වලත් සමාජ මාද්‍ය හරාහ සිදුවුන සමාජ දේශපාලන් විප්ලව ගැන සදහන් වෙනව. ගොඩක් වෙලාවට මේ සිද්දින් හදුන්වන්න යොදාගනිපු වචනය තමා Revolution 2.0. ඊට හෙතුව මේ සමාජ විප්ලව සදහා යොදාගනීපු ප්‍රධාන මෙවලම සමාජ මාද්‍ය සහ නවීන තාක්ෂනය වීම. ටියුනීසියාවෙ (Tunisia) 2010 දෙසැම්බරයෙ ඇතිවුන මෙ සමාජ විප්ලව කිරීමෙ නව ආකෘතිය 2011 ජනවාරි 25 වන විට ඊජිප්තුවටත්(Egypt), 2011 පෙබරවාරි 11 වන විට ඇල්ජීරියවටත් (Algeria), 2011 පෙබරවාරි 11 වන විට යෙමනයටත්(Yemen), 2011 පෙබරවාරි 16 වන විට බහාරෙනයටත් (Bahrain), 2011 පෙබරවාරි 16 වන විට ලිබියාවටත් විකාශනය වෙනව. මේ ඇතිවුන තත්වය තමා අරාබි වසන්තය (Arab Spring) ලෙස හදුන්වනු ලබන්නෙ. මේ ක්‍රියාවලිය ඇතුලෙ අවුරුදු 24ක් රට පාලනය කරපු ටියුනීසියානු ජනාධිපතිවරය ඉල්ලා අස්වෙනව, අවුරුදු 30ක් රට පාලනය කරපු ඊජිප්තු ජනාධිපතිවරය ඉල්ලා අස්වෙනව වගේම අවුරුදු 40ක් රට පාලනය කරපු ලිබියානු ජනාධිපතිවරයා ඉල්ලා අස්වෙනව. න්මුත් කිසිම විදිමත් සංවිදානය වීමක් නොමැතිව විකල්ප විසදුමක් නොමැතිව සිදුකර මේ සමාජ අරගල නිසා ඒ රටවල් තිබුන තත්වයෙන් පහලට ඇදවැටෙනව වගේම ඇතිවෙන රික්ත්‍ය ඇතුලෙ වෙනත් බලවේග තමන්ගෙ න්‍යායපත්‍ර ක්‍රියාත්මක කරනව. මේ ප්‍රවනතාවය වඩා භයානක වෙන්නෙ මේ නිසා.
කිසියම් සමාජයීය ප්‍රර්ශ්නයක් මුල් කරගෙන සමාජ විප්ලව ගොඩනැගෙනකොට ගොඩක් වෙලාවට ඇතිවෙන තත්වයක් තමයි තොරතුරු පිලිබද අවිනිශ්චිතතාවය (Information Uncertainty) සහා සමාජ ව්‍යාකූලත්වය (Situational Ambiguity at the societal level). මේ වගේ අවස්තාවක මිනිස්සු උත්සක වෙනව පවතින තත්වය පිලිබදව විස්තර සොයන්න සහා පවතින අවස්තාව තේරුම ගන්න (sensemaking). රූපවාහිනිය නැරඹීම, සමාජ මාධ්‍ය හරහා තොරතුරු සෙවීම, යහලුවන් සමග සංවාද කිරිම, මහාපරට එකතුවීම වගෙ ක්‍රියාකාරකම් මගින් පවතින තත්වය අර්ථකතනය කරන්න උත්සහ කරනව. කොහොම නමුත් මේ වෙලාවෙ සිද්දවෙන සන්නිවෙදන ඇතුලෙ කිසිම කැපිපෙනෙන පුදගල් චරිත හදුනාගන්න බෑ වගේම, අවුල්සහගත පරස්පර අදහස් තමා සන්නිවෙදනය වෙන්නෙ. මෙන්න මේ අවස්තාවෙදි පුලුව්න් වෙනව සීමිත පිරිසකට මෙ ගොඩනැගෙන සමාජ විප්ලවයෙ මුහුණුවර සහ හැඩය වෙනස් කරන්නට. මොහුන් ගොඩක් වෙලාවට කිසියම් සමාජ මාධ්‍යක් ඇතුලත අනුගාමිකයන් (followers) විශාල සංඛ්‍යාවක් ඉන්න පුද්ගලයක්, යම් විශයක් ගැන ප්‍රාමානික දැනුමක් ඇති පුද්ගලයකු හෝ එම අවස්තාව නිසා උඩට මතූන හෝ මතුකරන ලද අහඹු පුද්ගලයෙක් වන්නටත් පුලුවන්. ඔහුන්ව අපි සංවේදන සපයන්නන් (sense-givers) ලෙස හදුනාගන්නව. ඔහුන්ට පුලුවන් වෙනව මේ පවතින ව්‍යාකුල සන්නිවේදනය අභිබවල කිසියම් නිශ්චිත තේමාවක් සහ අර්ථකතනයක් පවතින සමාජ ප්‍රශ්නයට ලබා දෙන්න. කිසියම් නිශ්චිත දිනයක උද්ගෝශනයකට සහාබාගී වීම, ජනාධිපතිවරයා බලයෙන් පහකිරීම එකම විසදුම බවට ඒත්තු ගැන්වීම උදාහරණ ලෙස දක්වන්න පුලුවන්. සමාජ මාධ්‍ය ඇතුලෙ පවතින මෙවලම් වන hashtags, symbols, profile pictures, social media groups, tagging people වගේ දේවල් මේ වෙනුවෙන් යොදාගන්නව. මෙහිදි hashtags ඉතාම විශේෂයි. ඊට හේතුව වෙන්නෙ hashtags වලින් පුලුවන් මේලොකෙ පුරම මිනිස්සු කිසියම් මාතෲකාවක් ගැන කතා කරනවනම් ඒ අදහස් ටික එක තැනකට ගොනු කරන්න. මේ නිසා පුද්ගලයිනට පුලුවන් වෙනව hashtag එකක් ක්ලික් කරල යම්කිසි මාතෘකාවක් ගැන සියලුම අදහස් බලන්නට. අනිත් වැදගත්ම කාරණය තමා hashtag යොදාගන්න පුලුවන් සමාජ විප්ලවයට මිනිසුන්ගෙ අවදානය ඇදබැද තබාගන්න. ඊජිප්තු විප්ලවයේදී මේ සදහ වගේ hashtag යොදාගනු ලැබුව. ඊට අමතරව දිනෙන් දින වර්ධනය වන තත්වය ජනතාවට සන්නිවේදනය කරන්න වගේ hashtag යොදාගන්නව. කාලයත් සමග නොදැනුවත්වම එම hashtag එක්ක තියන සියල අදහස් සත්‍ය බවට කිසිම තර්කනයකින් තොරව පිලිගන්නට අපි පුරුදු වෙනව. එම නිසා කිසියම් සීමිත පිරිසකට තමන්ට අවශ්‍ය දිශානතියට සමාජ විරෝධය හ්සුරවන්නට හැකියාව ලැබෙනව.
ලාංකීය පුරවැසියන් ලෙස අපි තේරුම්ගත් යුතු කාරණය වන්නෙ අපේ ප්‍ර්ශ්න කොතරම් සත්‍ය උනත්, අපි නගන හඩ කෙතරම් අවංක උනත් සමාජ මාධ්‍ය හරහ වෙන මේ ස්මාජ් විප්ලව සැමවිටම කිසියම් සීමිත කණ්ඩායමකට තමන් කැමති දිශානතියකට හැරවිය හැකිබව. ඒ නිසා ඉතිහාසයෙ අනෙකුත් රටවල් සිදුකල අතපසුවීම් අප සිදුනොකරන්න වගබලාගන්න ඕන වගේම මේ ප්‍රශ්නය ප්‍ර්ජාතන්ත්‍රවාදි ප්‍ර්වාහයක් තුල් විසදගන්නට ක්‍රමයක් සොයාගන්න වෙනව.
සජීවන් බාසුරු Sajeewan Basuru
2/4/2022