psychologyingreece

Γύρω στην ηλικία των 2 μέχρι 5 ετών, ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με τη (κατά βάση) ναρκισσιστική του φύση. Οι ψυχολόγοι αναφέρουν ότι η συγκεκριμένη περίοδος είναι αρκετά σημαντική, για τη μετέπειτα ψυχική ανάπτυξη του ατόμου.

Η στάση των γονέων σ' αυτή την περίοδο είναι καθοριστική για το εάν αυτός ο εγγενής ναρκισσισμός του ατόμου θα αυξηθεί ή θα μειωθεί.

Συνοψίζοντας την έννοια του Ναρκισσισμού, που φθάνει τελικά να μετατραπεί σε Ναρκισσιστική Διαταραχή στην ενήλικη ζωή, αποτελεί την εμμένουσα εμφάνιση ενός άκαμπτου τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς ως προς τους άλλους. Απαιτώ να μου φέρεσαι καλά, ενώ σου συμπεριφέρομαι κακοποιητικά, είναι μία απολύτως "φυσιολογική" σκέψη για έναν άνθρωπο με Ναρκισσιστική Διαταραχή, οδηγώντας το τελικά σε αίσθημα απόλυτου κενού και απογοήτευσης στις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους.

Πολλές φορές οι συμβουλές των γονέων, των φίλων και των συγγενών αποτελούν παθήματα και μαθήματα της δικής τους προσωπικής ζωής. Έτσι οι συμβουλές τους στο παρόν έχουν σκοπό να λειτουργήσουν προληπτικά και προστατευτικά απέναντι στο άλλο άτομο, βλέποντας υποσυνείδητα στο πρόσωπο του ατόμου που συμβουλεύουν, τη νεαρότερη εκδοχή του εαυτού τους.

😮‍💨Η "κατάσταση αναμονής", συναντάται συχνά σε άτομα με αγχώδεις διαταραχές, ΔΕΠ-Υ, αυτισμό ακόμα και σε άτομα με κατάθλιψη.

😮‍💨Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία το άτομο δυσκολεύεται πολύ να συγκεντρωθεί στο παρόν καθώς η προσοχή του αποσπάται εύκολα από τις σκέψεις για ένα επερχόμενο ραντεβού, μια υποχρέωση ή ακόμα και μια ευχάριστη δραστηριότητα.

😮‍💨Το αίσθημα της αναμονής, προκαλεί τόση μεγάλη δυσφορία, που το άτομο τελικά "παγώνει", μη μπορώντας να κάνει τίποτα, μέχρι έως ότου να έρθει ώρα για το επερχόμενο ραντεβού/υποχρέωση ή τη δραστηριότητα.

Οι υγιείς ενήλικες σχέσεις εμπεριέχουν όχι μόνο το δούναι, αλλά και το λαβείν.

Τα άτομα που στην ενήλικη τους ζωή συνεχώς δίνουν, χωρίς να περιμένουν κανένα αντάλλαγμα, χωρίς να το συνειδητοποιούν, οδηγούνται σε αυταπάρνηση των ίδιων τους των αναγκών. Έτσι αυτή η ανάγκη στην πραγματικότητα δεν εξαφανίζεται ποτέ, αλλά καλύπτεται μέσω της φροντίδας των άλλων.

Το να έχει κανείς επιθυμίες και ανάγκες δεν τον καθιστούν εγωιστή ή ναρκισσιστή. Αντίθετα, ως ενήλικας κανείς χρειάζεται να αναγνωρίσει αυτές τις ανάγκες και να δημιουργήσει σχέσεις που στηρίζονται στην αμοιβαία προσφορά και φροντίδα.

Ο θυμός είναι ένα από τα πιο σημαντικά και σπουδαία συναισθήματα. Είναι το μέρος του εαυτού που μας αγαπά περισσότερο. Σηματοδοτεί ότι τα όρια μας έχουν παραβιαστεί.

Είναι στο χέρι μας να μάθουμε να τον ακούμε και να τον κάνουμε τον καλύτερο μας φίλο.

🧠Η μισοφωνία ή αλλιώς διαταραχή ευαισθησίας σε ήχους, αποτελεί μια νευρολογική διαταραχή η οποία χαρακτηρίζεται από τη μη ανεκτικότητα σε συγκεκριμένους ήχους, όπως το μάσημα ή την κατάποση της τροφής, την αναπνοή, το ροχαλητό, το σφύριγμα, το κλάμα ενός μωρού, ήχους του περιβάλλοντος κ.α.

🧠Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι φαίνεται να νιώθουν κάποια δυσαρέσκεια σε συγκεκριμένους ήχους, τα άτομα με μισοφωνία, φθάνουν στο σημείο της δυσφορίας, η οποία δεν μπορεί να ελεγχθεί. Έτσι αυτή εκδηλώνεται με ευερεθιστότητα, έντονο εκνευρισμό, αλλά και επιθετικότητα. Τα άτομα με μισοφωνία επιθυμούν να σταματήσει αμέσως ο ήχος, αλλιώς νιώθουν πώς "τρελαίνονται". Αυτό που τους ενοχλεί περισσότερο δεν είναι τόσο η ένταση, αλλά το περιεχόμενο της ακουστικής πληροφορίας.

🧠Τα ακριβή αίτια αυτής μελετώνται ακόμη και σήμερα. Φαίνεται πώς ένας ήχος αρχίζει να αξιολογείται ως ενοχλητικός όταν δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνάψεις στον εγκέφαλο. Οι συνάψεις αυτές δημιουργούνται μεταξύ του ακουστικού φλοιού, που είναι υπεύθυνος για τον εντοπισμό και την αξιολόγηση του εκάστοτε σήματος και του μεταιχμιακού συστήματος, που είναι υπεύθυνο για τα συναισθήματα και τη διαχείριση αυτών. Έτσι, στις περιπτώσεις της μισοφωνίας όταν ένας ήχος με συγκεκριμένο μοτίβο, συσχετιστεί με έντονα αρνητικά συναισθήματα, ξεκινά να προκαλεί ακούσια ενόχληση στο άτομο. Ο φαύλος κύκλος μεταξύ αρνητικών συναισθημάτων και ηχητικού ερεθίσματος προκαλείται, όταν η ενόχληση ευαισθητοποιεί τον ακουστικό φλοιό στο άκουσμα του συγκεκριμένου ήχου.

🧠Η συγκεκριμένη διαταραχή, δεν συγκαταλέγεται στις ψυχιατρικές διαταραχές. Παρόλα αυτά έρευνες έχουν δείξει ότι εμφανίζεται πιο συχνά σε άτομα με αγχώδεις διαταραχές, μετατραυματικό στρες, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, κατάθλιψη και σε διαταραχές αυτιστικού φάσματος.

Είναι η ψυχοθεραπεία για όλους; Η απάντηση είναι πώς όχι.

Σε έναν ιδεατό κόσμο, όλοι οι άνθρωποι θα είχαν την επιθυμία για ενδοσκόπηση, για αυτοπαρατήρηση και αλλαγή. Θα δούλευαν εσωτερικά με τον εαυτό τους και θα αναλάμβαναν τις ευθύνες της συμπεριφοράς και των πράξεών τους. Θα μάθαιναν να απο-δέχονται και να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους με λειτουργικό τρόπο.

Η πραγματικότητα όμως διαφέρει κατά πολύ. Όχι μόνο δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι αυτή την επιθυμία, αλλά πολλοί δεν έχουν και αυτή την ικανότητα. Με την έννοια πώς τα παραπάνω, προαπαιτούν κάποια χαρακτηριστικά στην προσωπικότητα και στην ιδιοσυγκρασία του καθένα. Είναι και αυτά που θα ωθήσουν το άτομο κάποια στιγμή στης ζωή του, να ξεκινήσει το ταξίδι της ψυχοθεραπείας.

Τελικά παρατηρεί κανείς ότι δουλεύοντας με τον εαυτό του, δεν υπάρχει πίσω γύρισμα. Μαζί με τον εαυτό του αλλάζουν και οι επιλογές-σχέσεις του ατόμου.

Είναι αδύνατον να πηγαίνει κανείς μπροστά και να συμπορεύεται με άτομα που βρίσκονται ψυχικά και πνευματικά πίσω του.

Η επιλογή και η παραμονή σε κακοποιητικές καταστάσεις στην ενήλικη ζωή, εμπεριέχουν την επανάληψη ενός παιδικού τραύματος.

🛌🏻Τα άτομα που υποφέρουν από άγχος ή κατάθλιψη ή και τα δύο, δυσκολεύονται τόσο με την ποσότητα, όσο και με την ποιότητα του ύπνου τους.

🛌🏻Έτσι είναι αρκετά σύνηθες να ξυπνούν και να νιώθουν σαν να μην έχουν κοιμηθεί καθόλου, με ελάχιστη έως καθόλου ενέργεια το πρωί, ενώ αντίθετα το βράδυ να νιώθουν ότι δεν έχουν την ανάγκη για ύπνο και να δυσκολεύονται αρκετά στο να αποκοιμηθούν.

Οι άνθρωποι μπορούμε να πληγώσουμε τους άλλους, είτε άθελά μας, είτε εκ προθέσεως. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η πληγή μπορεί να είναι τόση, ώστε να προκαλέσει στο άλλο άτομο ισχυρό πόνο που διαρκεί.

Η πληγή αυτή και ο αντίστοιχος πόνος που προκαλεί, κάνουν το άτομο αδύναμο να σηκωθεί, το ακινητοποιούν στο μέρος, όπου και πληγώθηκε. Ανήμπορο να κάνει το οτιδήποτε, η μόνη λύση που σκέφτεται, είναι να μείνει στο μέρος όπου πονάει.

Όμως, με τον καιρό, συνειδητοποιεί κανείς ότι ο πόνος του αντί για να μειώνεται και η πληγή του να κλείνει, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Η πληγή παραμένει ανοιχτή, αιμορραγεί ξανά και ξανά και ο πόνος αυξάνεται.

Κάπου εκεί φτάνει η συνειδητοποίηση. Η συνειδητοποίηση πώς είναι αδύνατο να παραμένει κανείς στο ίδιο μέρος και η πληγή να μπορεί να κλείσει.
Χρειάζεται να βρει το κουράγιο και τη δύναμη να σηκωθεί αιμορραγώντας και πονώντας, φεύγοντας από αυτό το μέρος, όπου τον πλήγωσε. Μόνο έτσι θα σωθεί, μόνο έτσι θα καταφέρει σιγά-σιγά να απαλύνει τον πόνο του.

Και αν δεν μπορεί να σηκωθεί, υπάρχει λύση. Να ζητήσει βοήθεια, από κάποιον άνθρωπο που μπορεί να του την προσφέρει.

🌺Χαρούμενη Γιορτή της Μητέρας!

🌺Η σημερινή ημέρα μπορεί να μην είναι εύκολη ημέρα για πολλούς ανθρώπους. Να διακατέχονται από συναισθήματα λύπης, θλίψης, θυμού ή απογοήτευσης. Οποιοδήποτε συναίσθημα και αν έχετε είναι απολύτως εντάξει.

🌺Χρειάζεται να αγκαλιάσετε τον εαυτό σας με αγάπη και αυτοσυμπόνια.

Δεν υπάρχει αντικειμενική πραγματικότητα, αλλά υποκειμενική. Το πώς βλέπουμε τον κόσμο, αποτελεί μία αντανάκλαση της εσωτερικής μας σκέψης και φωνής.

Οι άνθρωποι προβάλλουν σε εμάς, τον δικό τους εσωτερικό κόσμο, βλέποντας τελικά σε εμάς τον εαυτό τους και όχι πραγματικά εμάς.

Μεγαλώνοντας σε μια τοξική κακοποιητική οικογένεια, συνειδητοποιείς πολλά μεγαλώνοντας.

Συνειδητοποιείς πόσο μόνος σου ήσουν, πόση μοναξιά βίωσες και βιώνεις, πόσο αποκομμένος μπορείς να ένιωθες και να νιώθεις απ'όλους και απ'όλα, πόσο κανείς δεν μπορεί να σε καταλάβει και πώς τα τραύματα και τα συναισθηματικά κενά που σου άνοιξαν, καλείσαι μόνος σου να τα θεραπεύσεις και να τα καλύψεις, χωρίς καν να ξέρεις τον τρόπο.

Όταν μεγαλώνεις σε μια τοξική κακοποιητική οικογένεια δεν γνωρίζεις και πολλά από θετικές εμπειρίες, από θετικές σκέψεις και συναισθήματα. Νιώθεις ανάξιος, ανήμπορος, αδιάφορος, ένα λάθος. Απομονώνεσαι και κλείνεσαι όλο και περισσότερο στον εαυτό σου.

Κάποια στιγμή όμως χρειάζεται να βγεις έξω στη ζωή και να ψάξεις για ανθρώπους πιο ήρεμους, πιο συννενοήσιμους, συναισθηματικά ώριμους και διαθέσιμους, για να νιώσεις και εσύ όλα όσα σου αξίζουν.

Μην σταματήσεις να ψάχνεις, μέχρι να τους βρεις. Αξίζεις πολλά περισσότερα απ'όσα νομίζεις...

Ο τροχός της ζωής περιλαμβάνει την εμπειρία και τη βίωση πολλών συναισθημάτων. Αρνούμενοι την ύπαρξη των αρνητικών, θα ήταν αδύνατο να κατανοήσουμε την ύπαρξη των θετικών.

Η πνευματική ολοκλήρωση, προϋποθέτει βίωμα, εμπειρία και Συναισθήματα.

Για να καταλάβεις τον πόνο του άλλου, θα πρέπει και ο ίδιος να έχεις πονέσει. Και δεν μιλάω για την ίδια μορφή πόνου. Γιατί το βίωμα του πόνου είναι ξεχωριστό και μοναδικό στον καθένα. Μιλάω όμως για έναν παρόμοιας μορφής πόνου.
Μόνο τότε, θα μπορείς να χρησιμοποιήσεις τις κατάλληλες λέξεις για να απαλύνεις την πληγή του άλλου και όχι να τη χειροτερέψεις. Μόνο τότε θα μπορείς να κατευθύνεις, να βοηθήσεις και να θεραπεύσεις πραγματικά.

Ο Γιάλομ έλεγε: "Μόνο ο πληγωμένος θεραπευτής μπορεί πραγματικά να θεραπεύσει", και είχε τόσο δίκιο.

Τι ορίζουμε τελικά ως αυτοπεποίθηση; Υπάρχει πραγματική αυτοπεποίθηση, η οποία να διατηρείται σε βάθος χρόνου;

Τείνουμε λοιπόν να θεωρούμε, ότι αυτός που επιδεικνύει συνεχώς τις γνώσεις του, που φαίνεται να τα γνωρίζει όλα, που έχει μια άποψη για όλα, που προβάλλει συνεχώς τα πτυχία του, τους τίτλους του,το πόσο καλός είναι σ' αυτό που κάνει, που μιλά με παρρησία και κομπορρημοσύνη, που φαίνεται ότι τα πάντα στη ζωή μπορεί να τα αντιμετωπίζει με την απόλυτη ψυχραιμία και λογική, χωρίς να τον κατακλύζει κανενός είδους συναίσθημα, πώς αυτό το άτομο έχει ακλόνητη αυτοπεποίθηση.

Παράλληλα, τείνουμε να θεωρούμε ότι το άτομο το οποίο προσέχει ενδελεχώς την εμφάνιση του, έχει σώμα αρκετά μυώδες, η στάση του σώματος του είναι πάντα ευθυτενής και το βλέμμα σπάνια έως ποτέ χαμηλώνει, ότι επίσης και αυτό το άτομο έχει ακλόνητη αυτοπεποίθηση.

Όμως, όλα αυτά είναι όντως πραγματική αυτοπεποίθηση; Η υπερβολική ενασχόληση με το πώς θα φανώ και θα επιδειχθώ ως ο πιο δυνατός, ο πιο έξυπνος, ο πιο όμορφος, ο πιο πλούσιος, με κάνει όντως να έχω μέσα μου αυτοπεποίθηση;

Για μένα πραγματική αυτοπεποίθηση σημαίνει να γνωρίζω πώς δεν είμαι τέλειος, πώς δεν είμαι ο πιο καλός, ο πιο έξυπνος, ο πιο όμορφος, ο πιο δυνατός από όλους και ούτε χρειάζεται να γίνω, γιατί πρακτικά δεν γίνεται. Να μπορώ να φαίνομαι α-τελής, με αδυναμίες, με λάθη, με συναισθηματισμούς και συναισθήματα. Να γνωρίζω ότι δεν είμαι άτρωτος και να μην φοβάμαι να το δείξω.

✨Η καλή συνείδηση, αποτελεί απόρροια της αυτεπίγνωσης, δηλαδή να γνωρίζει κανείς τις προθέσεις του και τα κίνητρα του πίσω από τις πράξεις του, της προσπάθειας καταπολέμησης του εγωισμού του, δηλαδή το να μπορεί κανείς να ζητά αλλά και να δέχεται τη συγγνώμη των άλλων και τέλος της ικανότητας για κατανόηση και ενσυναίσθηση, δηλαδή το να μπορεί κανείς προτού κρίνει, να καταλάβει τον άνθρωπο που έχει απέναντι.

✨ Έτσι, θα μπορούσαμε να πούμε πώς η καλή συνείδηση τελικά αποτελεί το αποτέλεσμα εκμάθησης των προαναφερθέντων δεξιοτήτων.

#ψυχικήυγεία #αυτεπίγνωση #ψυχοθεραπεία #ψυχολόγος #ψυχολογία

Μία από τις δυσκολότερες δεξιότητες της ενήλικης ζωής, είναι να μάθουμε να επιλέγουμε τους σωστούς ανθρώπους για το νευρικό μας σύστημα.

Το πώς συμπεριφερόμαστε στον εαυτό μας αποτελεί αντανάκλαση του επιπέδου αγάπης, αξίας και σεβασμού που έχουμε προς αυτόν.

Όσο τον αποφεύγουμε, τόσο πιο πολύ θα τον βρίσκουμε μπροστά μας.

Είμαστε αυτό που πράττουμε ξανά και ξανά.

Τραύμα μπορεί να είναι το οτιδήποτε τραυματίζει.

Το τι τραυματίζει, δηλαδή το τι διαπερνά τον ψυχισμό κάθε ανθρώπου αφήνοντας του, αρνητικό αποτύπωμα μέσω των συναισθημάτων, των αισθήσεων και των αναμνήσεων, διαφοροποιείται από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας και της προσωπικότητας του εκλαμβάνουν και προσλαμβάνουν το τραύμα με ένα διαφορετικό νόημα αφήνοντας μια διαφορετική νοηματοδότηση. Η νοηματοδότηση αυτή απαντά στην καθημερινότητα του ανθρώπου με ποικίλους τρόπους.

Τελικά, αυτό που για μένα μπορεί να είναι τραύμα, για σένα μπορεί να μην είναι. Και το αντίστροφο.

Ένα τραύμα μπορεί να είναι φανερό, μπορεί όμως και να μην είναι. Το ψυχικό τραύμα επιθυμεί να εκδηλώνεται στο σώμα. Είναι η μόνη διέξοδος του για να εισακουστεί και να θεραπευτεί.

Παρατηρώντας ο άνθρωπος τις σωματικές του αντιδράσεις, μπορεί να κατανοήσει το τι ακριβώς του συμβαίνει.

Δείξε μου το σώμα σου, να σου πω τι έχεις περάσει.

#ψυχικήυγεία #ψυχολογία #γνωσιακήσυμπεριφορικήθεραπεία #ψυχολόγος

Όπως ακριβώς θα φροντίζατε το σώμα μας όταν αρρωσταίνει, έτσι φροντίστε και το μέσα σας όταν έχει πληγωθεί, ώστε να θεραπευτεί πιο γρήγορα.❤️‍🩹

Τα καλά όρια, κάνουν τους καλούς γείτονες, λένε.

Το να γνωρίζουμε πώς να βάζουμε τα όρια μας, προϋποθέτει να γνωρίζουμε ποια είναι αυτά. Μέχρι που μπορούμε να φτάσουμε και τι μπορούμε να ανεχτούμε.

Θα έλεγε κανείς ότι η τοποθέτηση ορίων είναι κάτι το οποίο μαθαίνεται καθ'όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Είναι μια δεξιότητα που βελτιώνει την ποιότητα των σχέσεών μας με τους άλλους και συνδέεται άμεσα με την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση μας καθώς επηρεάζει σημαντικά την ψυχολογία μας.

Οι σχέσεις είτε καλές, είτε κακές, αποτελούν ένα μεγάλο σχολείο για όλους μας.

Έχουν να μας μάθουν όχι μόνο τι δεν θέλουμε, αλλά και τι τελικά θέλουμε, το ποιοί δεν είμαστε, αλλά και το ποιοι τελικά είμαστε. Και όλα αυτά, σε συνάρτηση με την αλληλεπίδραση και τη συσχέτιση μας με ένα άλλο άτομο, που κουβαλά μια δική του τελείως διαφορετική από τη δική μας ιστορία.

Το κλείσιμο της σχέσης δεν έρχεται πάντα στο τέλος με μια εξήγηση ή ένα αντίο, αλλά με μια άλλη μορφή, καιρό πρίν.

Ο φαύλος κύκλος του Άγχους.

Όσο αποφεύγουμε αυτό που μας αγχώνει, μπορεί να μας προσφέρει μια στιγμιαία βραχυπρόθεσμη ανακούφιση, όμως μακροπρόθεσμα φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα, δηλαδή το προϋπάρχον άγχος όχι απλά δεν εξαφανίζεται, αλλά πολλές φορές παρατηρείται να διπλασιάζεται.

Στερητικές δίαιτες, μέτρημα θερμίδων, λιμοκτονία, δαιμονοποίηση τροφών, απώλεια περιόδου, βασανιστικές προπονήσεις, πτώση της ψυχικής υγείας. Και όλα αυτά για τη δημιουργία του "ονειρικού" σώματος;

Η βιομηχανία της μόδας, η κουλτούρα της δίαιτας, η προώθηση συγκεκριμένων προτύπων ανά εποχή, η σεξουαλικοποίηση και εμπορευματοποίηση του γυναικείου σώματος, με απώτερο σκοπό το χρηματικό κέρδος, έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των διατροφικών διαταραχών και των διαταραχών διάθεσης, κυρίως στον γυναικείο πληθυσμό.

Η νοοτροπία της αυτό-θυσίας, για την απόκτηση του ονειρικού σώματος, τελικά οδηγεί στη θυσία του ίδιου του εαυτού.

Photo's quote:

🪐 Για να αλλάξουν κάποια πράγματα, χρειάζεται ο απαραίτητος χώρος για να μπορούν να εισέλθουν τα καινούργια.

Χρειάζεται να έχουμε κατά νου ότι τα σχόλια μας, για την εμφάνιση ή τα κιλά κάποιου μπορούν να πυροδοτήσουν άθελά μας ή να χειροτερεύσουν σ'αυτό το άτομο μια ήδη υπάρχουσα διατροφική διαταραχή.

Σχόλια τύπου: "Μπράβο σου, τώρα που έχασες κιλάκια, σου πάει περισσότερο!", "Μήπως πρέπει να σταματήσεις να τρως τελευταία; Έχεις παχύνει πολύ!", ή "Σαν κόκκαλο είσαι, πάρε κανένα κιλό!", "Στους άντρες αρέσουν οι γυναίκες με καμπύλες, φάε περισσότερο!", όχι μόνο δεν βοηθούν, αλλά πραγματικά δεν προσδίδουν τίποτα ούτε στο άλλο άτομο αλλά ούτε και σε εμάς.

Η επιλογή των λέξεων και αυτών που θα πούμε, δεν ανάγονται σε πολιτική ορθότητα, αλλά σε θέματα διακριτικότητας και σεβασμού του άλλου ανθρώπου.

Η ζωή αποτελεί ένα boomerang. Ό,τι δίνουμε, αυτό θα λάβουμε πίσω, αργά ή γρήγορα.

Γι'αυτό θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι δίνουμε.

Όπως ακριβώς το εξηγεί και ο τρίτος νόμος του Νεύτωνα, για κάθε δράση υπάρχει πάντα μια αντίδραση.