Public Health & Life

https://www.facebook.com/588318597980606/posts/2031735886972196/

တစ်နိုင်ငံလုံးထိုး‌‌ေတာ့မဲ့ ဝက်သက်- ဂျိုက်သိုး

မိုးေလးမိခဲ့ရင္

တတ္သေလာက္ေတာ့ ေစတနာရွိတယ္

ေသြးလြန္တုပ္ေကြး
သူေရာက္ေနၿပီ ဘာလုပ္ၾကမလဲ
ပညာေတြေပးၾကမွာလား
ကုေပးၾကမွာလား
ဘယ္လိုတာ၀န္ယူၾကမလဲ

#ေသြးလြန္တုပ္ေကြး

Alcohol taxes and public health အရက္ခြန္နဲ႔ က်န္းမာေရး

The Voice Weekly မွာ ဖတ္လိုက္ရတယ္။ “က်န္းမာေရး-ဝန္ႀကီးဌာနမွ အရက္၊ ဘီယာႏွင့္ ေဆးလိပ္မ်ား၏ သြင္းကုန္ခြန္မ်ား ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့မႈႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး ကန္႔ကြက္သြားရန္ အစီအစဥ္မ်ား ရွိေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္၊ က်န္းမာေရး-ဝန္ႀကီး ဌာနရုံးတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အလုပ္ရုံ ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ခုတြင္ ေဒါက္တာတင့္ေဆြလတ္က ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။”

ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ေဒါက္တာတင့္ေဆြလတ္ကို ေလးစား-ေထာက္ခံပါရေစ။ နာမည္ဆင္လို႔ မဟုတ္ပါ။

“အရက္ကို အေကာက္ခြန္ မ်ားမ်ားတင္လိုက္ရင္ လူေတြရဲ႕ လူမႈသုကၡေတြ နည္းမလား ဆိုတဲ့ အယူအဆ ဟုတ္ပါ့မလား” လို႔ ေစာဒက တက္ပါတယ္။ ျငင္းသူေတြကေန ေျပာတာက “ဒီေခတ္မွာ အရက္ ေသာက္တာ မဆန္းေတာ့ဘူး။ အရက္ ေသာက္ေနသူေတြဟာ အရက္ေစ်း ဘယ္ေလာက္ၾကီးၾကီး ဝယ္ေသာက္ ၾကမွာဘဲ။” ၂၇-၉-၂ဝဝ၉ မွာ ထုတ္တဲ့ American Council on Science and Health (ACSH) Dispatch မွာ အဲလို ေရးခဲ့တာပါ။

Albert Einstein College of Medicine က Dr. Nigel Bark ကေတာ့ ဒီလို ဆင္ေျခမ်ိဳးကို သေဘာမတူဘူး။ “ႏွစ္ေပါင္း ၃ဝ အတြင္း Cost (basically taxation) of alcohol အရက္ေစ်း (အတိအက် ေျပာရရင္ အရက္ခြန္) နဲ႔ Alcohol related morbidity and mortality အရက္နဲ႔ ဆက္ျပီး ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ႏွဳန္း + ေသႏွဳန္းေတြဟာ အေသအျခာ ဆက္စပ္ ေနပါတယ္။ Inverse relationship ေျပာင္ျပန္-အခ်ိဳး က်ေနတယ္။ အရက္ကို အေသအလဲ စြဲေနသူဟာ အရက္ ဘယ္ေလာက္ ေစ်းျမွင့္ျမွင့္ ဆက္ေသာက္ေနမယ္ဆိုတာ မွန္ေပမဲ့ အဲလို အရက္ခ်ိဳး(ဂ်ိဳး) ဆိုတာ လူဦးေရ အမ်ားထဲမွာ နည္းနည္းေလးသာ ရွိတာပါ။”

“ဒီလို ျငင္းဆိုခ်က္ဟာ အသစ္အဆန္း မဟုတ္သလို ခိုင္မာမႈလဲ နည္းပါတယ္။ ႏွစ္ ၃ဝ အတြင္းမွာ ေတြ႔ရေနၾကပါ။ တကယ္ေတာ့ သမိုင္းက ေျပာေနပါတယ္။ ၁၈ ရာစုထဲ၊ အဂၤလန္မွာ Gin (ဂ်င္) ကို ပဌမဆံုး အခြန္စည္းၾကပ္လိုက္ေတာ့ လူထု-က်န္းမာေရးမွာ သိသိသာသာ အက်ိဳးရေစခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမိဳ႕ၾကီးေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြေရာ ကေလးေတြ အတြက္ပါ ပိုေကာင္းခဲ့တာပါ။”

၂၇-၁ဝ-၂ဝဝ၆ (ယူေက) ကေနလာတဲ့ သတင္းတပုဒ္မွာ Binge drinkers အရက္ခ်ိဳးေတြနဲ႔ အသက္မျပည့္ဘဲ အရက္ ေသာက္သူေတြကို ဦးတည္ျပီး အရက္ခြန္ ျမွင့္တင္ဘို႔ က်န္းမာေရး ဝန္ၾကီး Patricia Hewitt ကေန တိုက္တြန္းတယ္။ BBC Radio 4 ကို ေျပာတာက “ဒီနည္းလမ္းဟာ အျပင္ပန္း ၾကည့္ရင္ ဆြဲေဆာင္မႈ ေကာင္းပါတယ္။ ျပႆနာကို ရွင္းေပးမွာေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူးေပါ့။”

National Statistics စာရင္းဇယားဌာနရဲ႕ ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ တထိုင္ထဲမွာ ေယာက္်ားဆို ၈ ယူနစ္၊ မိန္းမဆို ၆ ယူနစ္ ထက္ အရက္ ပိုေသာက္တာကို Binge drinking လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ အဲဒါမ်ိဳး ျဗိတိန္မွာ ေယာက္်ား ၂၃%၊ မိန္းမ ၆% ရွိေနတယ္။ ပိုခက္တဲ့ ျပႆနာက အသက္ ၁၆ နဲ႔ ၂၄ ႏွစ္ၾကား လူငယ္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ (ယူေက) မွာ တျခား ဥေရာပ ႏိုင္ငံေတြထက္ မိန္းမေတြ အရက္ေသာက္တာ ပိုတိုးလာေနလို႔ အရက္နဲ႔ ဆက္ျပီး ေသဆံုးမႈလဲ အႏွစ္ ၂ဝ အတြင္းမွာ ၂ ဆ တိုးလာတယ္။

အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးပါတီက ျပန္ေထာက္ျပတာက “ဒါဟာ အာဏာရအစိုးရရဲ႕ အရက္-ေပၚလစီ မေအာင္ျမင္တာကို မ်က္ႏွာဖံုး စြပ္ျပီး ဝန္ခံရာ ေရာက္တယ္။ အမွန္က အရက္ အျပင္းစားေတြကို အခြန္တိုးျပီး သာမန္အရက္ေတြအေပၚမွာ အခြန္ ေလ်ာ့ခ်သင့္တယ္။”

သုေတသန လုပ္သူေတြကေန ေထာက္ျပတာက “စေန၊ တနဂၤေႏြေန႔ေတြမွာ Pedestrian deaths လမ္းေဘးမယ္ ေသရတာေတြထဲက ၈ဝ% ဟာ အရက္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္။ ေနာက္ျပီး ေဆးရံု-အေရးေပၚဌာနေတြမွာ နဲ႔ လူရႈတ္ခ်ိန္ မေတာ္တဆ ျဖစ္မႈေတြထဲက ၄ ပံု ၃ ပံုေလာက္ကလဲ အရက္ေၾကာင့္ပဲ။”

၂၂-၂-၂ဝဝ၈ ေန႔သတင္းတခုမွာ Higher tax on alcohol would save lives အရက္ခြန္ တိုးလိုက္ရင္ လူ႔အသက္ေတြ အမ်ားၾကီးကို ကယ္ရာေရာက္မယ္လို႔ ျဗိတိန္မွာ လံႈ႔ေဆာ္ခဲ့ၾကတယ္။ British Medical Association (BMA) ကေန ေျပာတယ္ "ဘီယာ၊ ဝိုင္နဲ႔ အရက္ကို အခြန္ ၁ဝ% တိုးလိုက္ရင္ အရက္နဲ႔ဆက္ျပီး ေသဆံုးေနတဲ့ အေရအတြက္ကို ေလးပံု တပံုမက က်ဆင္းလိမ့္မယ္။" အစိုးရနဲ႔ အရက္ ကုမၸဏီေတြ နီးစပ္မႈရွိေနတာကိုလဲ ေထာက္ျပ ကန္႔ကြက္ၾကပါတယ္။ အဲလို ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို Loss leaders အရံႈးသမား ေခါင္းေဆာင္ေတြ လို႔ ေခၚလိုက္တယ္။ နာမည္ၾကီး အရက္သမား အႏုပညာရွင္ေတြကိုလဲ ျပစ္တင္တယ္။ Arctic Monkeys ေတြဟာ “အဆိုး-နမူနာ ေပးေနသူပါ” လို႔ သမုတ္လိုက္တယ္။

၁၃-၁၁-၂ဝဝ၈ ေန႔မွာ CNN တီဗြီ ကေန ထုတ္လႊင့္သြားတာတခုက Paying more for alcohol saves lives "အရက္ေစ်း တက္ေပးရင္၊ အသက္ေသြးေတြ ကယ္ႏိုင္မယ္" တဲ့။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ (အလာစကာ) ျပည္နယ္မွာ အရက္ခြန္ တိုးလိုက္တိုင္း၊ တိုးလိုက္တိုင္း၊ အရက္နဲ႔ ဆက္ျပီး ေသဆံုးရႏွဳန္းေတြ က်လာတာကို ၂၈ ႏွစ္တာ ဆန္းစစ္မႈအရ သိရတယ္။ ၁၉၈၃ တံုးက အရက္ခြန္ တိုးလိုက္ေတာ့ အရက္ေၾကာင့္ ေသဆံုးႏွဳန္း ၂၉% ေလ်ာ့ခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၂ ခုမွာ တိုးျပန္ေတာ့ ၁၁% က်ျပန္တယ္လို႔ American Journal of Public Health မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္တယ္။

ဥေရာပႏိုင္ငံေတြမွာ အရက္ေစ်းႏွဳန္းေတြ အေတာ္ၾကီး ကြာျခားၾကတယ္။ ပ်မ္းမွ် Spirits အရက္ တပုလင္းေစ်းကေတာ့ -
- Germany ဂ်ာမနီ = € 4.0
- Estonia အက္စ္တိုးနီးယား = € 5.57
- Denmark ဒိန္းမတ္ = € 10.75
- Finland ဖင္လန္ = € 20.09
- Sweden ဆြီဒင္ = € 21.54
- Iceland အိုက္စလန္ = € 28.37
- Norway ေနာ္ေဝ = € 39.01

စေကာ့တလန္မွာ Violent crimes အၾကမ္းဖက္-ရာဇဝတ္မႈေတြရဲ႕ ၄၃% ဟာ အရက္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရက္ကို Norweigan approach ေနာ္ေဝမွာ ကိုင္တြယ္သလို လုပ္သင့္တယ္လို႔ တခ်ိဳ႕ကေန ေတာင္းဆို လာၾကတယ္။

ေနာ္ေဝမွာ အရက္ဝယ္ဘို႔ရာ အေတာ္ မလြယ္ပါ။ ဘီယာ ထက္ျပင္းတဲ့ Wine, Whiskey, Brandy ဝယ္ခ်င္ရင္ Vinmonopolet ဆိုတဲ့ဆိုင္ လိုက္ရွာဝယ္ရမယ္။ ဒီဆိုင္မ်ိဳးဆိုတာ ပုဇြန္ေရာင္းတဲ့ ေနရာလိုမွာ သြားဝယ္ရတာကိုက အႏွိမ္ခံရသလိုဘဲ။ ၂ဝဝ၁ ေစ်းအရ Absolut Vodka (ေဗာ္ဒကာ) တပုလင္း ဝယ္ရင္ 297 Krone (£30) ေပးရမယ္။ အဲဒီ တန္ဘိုးထဲက 197.12 Krone ဟာ Alcohol tax အရက္ခြန္ ျဖစ္တယ္။ အရက္တန္ဘိုးက 29.73 သာရွိတယ္၊ ဆိုင္ခြန္က 11.11 ေပးရမယ္၊ Sales tax အေရာင္းခြန္က 57.48 ပါမယ္။ Packaging tax ထုပ္ပိုးခြန္က 1.56 ျဖစ္တယ္။ အခြန္အားလံုး ေပါင္းလိုက္ေတာ့ 199.16 ေဆာင္လိုက္ရတယ္ေပါ့။
အိႏၵိယမွာ အရက္ေသစာကို ဖြဲ႔စည္းပံု ေပၚလစီ အေျခခံမူမွာကို ထည့္ေရးထားပါတယ္။ အပိုဒ္ (၄၇) မွာ "လူေနမႈ အဆင့္အတန္းႏွင့္ အာဟာရ ျမွင့္တင္ေပးရန္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ မူလတာဝန္ ျဖစ္သည္။ ေဆးဝါးအလို႔ငွာ သံုးသည္ကလြဲ ၍ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ မူးယစ္ေစသည့္ ေဆးဝါးႏွင့္ အရည္မ်ားအား ႏိုင္ငံေတာ္က တားျမစ္ရမည္။”

ဒါေပမဲ့ လက္ရွိအေျခအေနမွာ အရက္ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးစြဲေနၾကတယ္။ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ ပိုမ်ားတယ္။ ျမိဳ႕ေန ေယာက္်ားေတြကလဲ နမူနာဘဲ။ အႏွစ္ ၂ဝ အတြင္း အရက္ေသာက္သူ ၁၅-၂ဝ% ကေန ၃ဝဝ% အထိ သိသိသာသာ တိုးလာတယ္။ ၅% က အရက္စြဲသူေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ နည္းတခုအေနနဲ႔ အရက္ဝယ္ႏိုင္တဲ့ အသက္ကို တိုးေစတာ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ျပည္နယ္ေတြမွာ ၁၈ ႏွစ္ကေန ၂၅ ႏွစ္အထိ တိုးတယ္။ ထိေရာက္မႈကို ေလ့လာတာ မလုပ္ရေသးပါ။ အရက္ခြန္ကလဲ အစိုးရအတြက္ ဝင္ေငြ အမ်ားၾကီး ရေစတယ္။ ၁ဝ% အထိရွိတယ္။ နမူနာကေတာ့ ပန္ဂ်ပ္မွာ ၃ ပံု ၁ ပံုမက ရတယ္။

တခ်ိဳ႕ုျပည္နယ္ေတြမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ လမ္းညႊန္ခ်က္ကို ထည့္ထားရာကေန ျဖဳတ္လိုက္ ၾကတယ္။ အရက္ခြန္ တိုးတာဟာ အရက္ ေသာက္ေနတာကို မေလ်ာ့ေစဘူး။ ေသာက္သံုးသူေတြအတြက္ စီးပြါးေရး ထိခိုက္တယ္။ လာဘ္စားမႈ၊ ရာဇဝတ္မႈ၊ ေမွာင္ခို ေရာင္းဝယ္မႈေတြ တိုးေစတယ္လို႔ ေထာက္ျပၾကတယ္။ အိႏၵိယက တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ အခြန္ရေအာင္ အစိုးရက အရက္ ေရာင္းခြင့္ ျပဳေပမဲ့ အစိုးရအေခၚ သူပုန္ေတြက အရက္ကို တားျမစ္တယ္။ သူပုန္႔ၾသဇာက ပိုထိေရာက္လို႔ တိတ္တိတ္ပုန္းသာ ေရာင္းၾက-ေသာက္ၾကရတယ္။

Social Justice and Empowerment ဝန္ၾကီးဌာန၊ မီဒီယာ၊ လူငယ္အသင္းအပင္းေတြ၊ Health and Family Welfare ဝန္ၾကီးဌာန၊ NGOs ေတြ လက္တြဲျပီး အရက္ေသစာ တိုက္ဖ်က္ေရး လံုးပမ္းေနၾကတယ္။ UNDCP နဲ႔ ILO ေတြလဲ ပါတယ္။ NGO ေတြထဲမွာ Indian Health Organisation (IHO), Youth for Christ India (YFC), Health Related Information Dissemination Amongst Youth (HRIDAY) နဲ႔ Student Health Action Network (SHAN) ေတြ ပါဝင္တယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ဒါမ်ိဳးေတြ ရွိလာသင့္ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီ ရွိရာေနရာေတြမွာ ဘာဘဲလုပ္လုပ္ အေကာင္း-အဆိုး၊ ၾကိဳက္-မၾကိဳက္ ျငင္းခံုမႈေတြနဲ႔ အျမဲမျပတ္ ရွင္သန္ေနတယ္။ အေထာက္အထား ေကာင္းေကာင္း (ကင့္ပိန္း) ေကာင္းေကာင္း ရွိတာက အသာစီးရတတ္တယ္။ ႏိုင္တဲ့လူက တသက္လံုး ႏိုင္ေနမွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ လူျပိန္းေတြ မ်ားေနရင္ လူျပိန္းၾကိဳက္က အႏိုင္ရေနအံုးမယ္။

၁၅-၇-၂ဝ၁ဝ နယူးေယာ့ခ္ ကလာတဲ့ သတင္းတခုမွာ “Americans armed themselves to the teeth and paid through the nose to have a smoke အေမရိကန္ေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ လက္နက္ေတြ တပ္ဆင္ထားျပီး ႏွာဖ်ားကေန မီးခိုးထြက္ေအာင္ လုပ္ေနၾကတယ္” လို႔ ေရးထားပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္-အစိုးရကေန အရက္၊ ေဆးလိပ္၊ လက္နက္ငယ္နဲ႔ က်ည္ဆံေတြအေပၚကေန အခြန္ေကာက္လို႔ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ၁ဝ႕၆ ဘီလ်န္ရေနလို႔ ေရးတာပါ။

Sin tax ဆိုတာကို လူအမ်ား စားသံုးပစၥည္းနဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈေတြကို ေကာက္တဲ့ (အကုသိုလ္) အခြန္လို႔ ေခၚတယ္။ အရက္၊ ေဆးလိပ္ သာမက Candies (ကင္ဒီ)၊ Soft drinks ေဖ်ာ္ရည္၊ Fat foods အဆီမ်ားအစားအစာ၊ Coffee ေကာ္ဖီ သာမက Prostitution ျပည့္တန္ဆာ လုပ္ငန္းနဲ႔ Gambling ေလာင္ကစားေတြအေပၚမွာ ေကာက္တဲ့ အခြန္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုအခြန္မ်ိဳး တိုးတယ္ဆိုတာ စားသံုး-ေရာင္းဝယ္မႈ နည္းေစအာင္ ရည္ရြယ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မၾကိဳက္သူေတြက Sumptuary taxes လို႔ ေခၚၾကတယ္။ အမ်ားအက်ိဳးကို ျဖစ္ေစတာ အမွႏ္ဘဲ။ ရတဲ့ အခြန္ေငြကို သံုးတာမွာလဲ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္း ရွိရမယ္။ က်န္းမာေရး၊ အားကစားရံု၊ အရက္၊ မူးယစ္သမားေတြအတြက္ နလံထစခန္း၊ စတာမ်ိဳးေတြအတြက္ သံုးသင့္တယ္။

• ၂၇-၂-၂ဝဝ၈ ေဟာင္ေကာင္မွာေတာ့ အရက္ခြန္ေတြ ဖယ္ရွား လိုက္ပါသတဲ့။
• ၂၇-၄-၂ဝဝ၈ ၾသစေၾတးလ်မွာ က်န္းမာေရး ဘက္ေတာ္သားေတြက အရက္ခြန္ တိုးတာကို ေထာက္ခံလိုက္ၾကတယ္။ သူတို႔ဆီမွာ Pre-mixed alcoholic beverages ၾကိဳတင္ ေဖ်ာ္ထားျပီးသား အရက္ခြန္ကို တလီတာမွာ $39 ကေန $67 အထိ တိုးလိုက္ပါတယ္။ Public Health Association of Australia (PHA) က လူငယ္-လူရြယ္ အမ်ိဳးသား-အမ်ိဳးသမီး Alcopops ေတြအေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ ရွိမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
• ၁၂-၅-၂ဝဝ၈ ျဗိတိန္က သတင္းမွာလဲ အတူတူဘဲ။ Alcohol tax hiked to tackle binge drinking အရက္ခြန္ တိုးတာ အရက္ခ်ိဳး(ဂ်ိဳး) ေတြ အတြက္ပါတဲ့။
• ၃ဝ-၁၁-၂ဝဝ၈ ဖင္လန္ကလဲ Finland ups its alcohol tax to curb binge drinking အဲဒီအတိုင္း လိုက္လုပ္တယ္။
• ၁၈-၅-၂ဝဝ၉ အေမရိကန္ ဆီးနိတ္မွာ Alcohol, soda tax to fund health care plan အရက္၊ ေဆးလိပ္နဲ႔ ဆိုဒါကို အခြန္ တိုးေကာက္ျပီး က်န္းမာေရး-စီမံခ်က္မွာ သံုးဘို႔ အဆိုျပဳခဲ့တယ္။
• ၁-၈-၂ဝဝ၉ တရုပ္မွာ အဲလိုလုပ္ရင္ အလုပ္သမားေတြက ၾကိဳက္မယ္ မထင္ဘူးတဲ့။
• ၈-၉-၂ဝဝဝ မွာ Cable Television Network (Regulation) Amendment Bill ဥပေဒ လုပ္ျပီး အရက္နဲ႔ စီးကရက္ ေၾကာ္ညာတာေတြကို တားျမစ္လိုက္တယ္။

၄-၄-၂ဝ၁၁ ဖိလစ္ပိုင္ ပညာရွင္အဖြဲ႔ရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္တခု ထြက္လာတယ္။ "အရက္နဲ႔ ေဆးလိပ္အေပၚမွာ Excise taxes စည္းၾကပ္ခြန္ ၅ဝ% တိုးျမင့္လိုက္ရင္ တႏွစ္တႏွစ္မွာ အစိုးရအတြက္ အခြန္ေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁႕၄ ဘီလ်န္ တိုးလာမယ္" တဲ့။ Congressional Policy and Budget Research Department ကြန္ကရက္ ေပၚလစီ နဲ႔ ဘတ္ဂ်က္ သုေတသနဌာနကေန အဲလို အခြန္တိုးရလာမွာကို Health sector က်န္းမာေရးကအတြက္ သံုးသင့္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။

ဒီအဖြဲ႔က ဝင္ေငြနည္း-တိုင္းျပည္ ၂၂ ႏိုင္ငံကို ေလ့လာျပီး သုေတသန လုပ္ခဲ့တာပါ။ တျပိဳင္နက္ထဲမွာ တိုးရမဲ့ အခြန္ေငြကို ဘယ္ေနရာမွာ သံုးမလဲ ဆိုတာလဲ ေမးခြန္းျဖစ္တယ္။ အခြန္ရဲ႕အမ်ိဳးအစားက တိုးတိုးရေနမွာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး၊ ဆင္းရဲသူေတြက အခြန္ပိုေပးရမယ္၊ လူ႔စရိုက္ကလဲ ေျပာင္းလဲလာဘို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး၊ တိုးတက္ဘို႔ အလားအလာရွိတဲ့ စီးပြါးေရးကိုလဲ ႏွိမ္ရာက်ေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ရလာမဲ့ အခြန္ကို အက်ိဳးရွိမဲ့ေနရာမွာသံုးဘို႔ သိပ္အေရးၾကီးတယ္။

၆-၄-၂ဝ၁၁ သတင္းအရ အေမရိကားမွာ အရက္နဲ႔ဆက္ျပီး ေသဆံုးရသူေပါင္း တႏွစ္မွာ ၈ ေသာင္း ၅ ေထာင္ရွိတယ္။ American Journal of Public Health ကေန “Effects of Alcohol Tax and Price Policies on Morbidity and Mortality: A Systematic Review” (အရက္ခြန္နဲ႔ ေစ်းႏွဳန္း ေပၚလစီ ရဲ႕ ေရာဂါျဖစ္ႏွဳန္း-ေသႏွဳန္ေပၚမွာ သက္ေရာက္မႈ၊ စနစ္တက် ေလ့လာခ်က္) ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ အရက္ခြန္တိုးလိုက္ရင္
• Traffic crash deaths ယာဥ္မေတာ္တဆ တိုက္လို႔ ေသဆံုးရမႈကို ၁၁%၊
• HIV အပါအဝင္ Sexually transmitted disease လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ၆%၊
• Violence အၾကမ္းဖက္မႈ ၂%၊
• Crime ရာဇဝတ္မႈ ၁႕၄% က်ဆင္းေစမယ္။
• မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲတာပါ ၆ဝ% နည္းေစတယ္။ ျခံဳလိုက္ရင္ အရက္ခြန္ ႏွစ္ဆ တိုးလိုက္ရင္ အရက္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ ေသဆံုးမႈကို ၂၄% ေလ်ာ့နည္းေစမယ္။

ဒႆနိက ပညာရွင္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး-ေဘာဂေဗဒ ဘိုးေအျဖစ္သူ Adam Smith ကလဲ က်န္းမာေရး ေဒါင့္ကေန ၾကည့္တာကို ေထာက္ခံပါတယ္။ The Wealth of Nations ထဲမွာ ေရးသြားခဲ့တာက "က်န္းမာေရး၊ ဘ႑ာေရး၊ နီတိအရ နဲ႔ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ဘက္ေတြကေန ျငင္းဆိုမႈ တိုင္းဟာ ပကတိ အေျခအေနေတြနဲ႔ ထင္ဟပ္ရတယ္။"

Dr. နီဂဲလ္-ဘတ္ခ္ အေျပာနဲ႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ပါရေစ။ “အရက္ေစ်း တင္ေပးရင္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းေစမယ္ဆိုတာ Science သိပၸံကေန ေျပာတာျဖစ္တယ္။ Philosophy ဖီေလာ္ေဆာ္ဖီလို ျငင္းခ်က္ ထုတ္ခ်င္လဲ ထုတ္ေပါ့။ သိပၸံလိုေတာ့ လာမျငင္းပါနဲ႔။”


Crd . တင့္ေဆြ

ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါ

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ
ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႕ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျမင့္တက္လာေန

၂၀၁၅ ခုနစ္ရဲ႕ ပထမ ၆လပတ္အတြင္း ျဖစ္ပြားသူစုစုေပါင္း ၈၀၀၀ေက်ာ္ရွိ၊ ေသဆံုးသူ ၃၇ဦး အထိရွိ
အဓိကျဖစ္ပြားတဲ့ အသက္အ႐ြယ္ကေတာ့ ၅ႏွစ္ကေန ၉ႏွစ္ၾကားကေလးငယ္
(အသက္အ႐ြယ္မေရြးျဖစ္ပြားႏုိင္)

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ လကၡဏာ
-၂ ရက္ကေန ၇ရက္ေလာက္အထိ အျပင္းဖ်ားတာ
-ပ်ဳိ႕အန္တာ
-ကိုယ္ခႏၶာမွာ အနီစက္ေတြထြက္
-ဖ်ားေနစဥ္ ၃ရက္ကေန ၅ရက္အတြင္း ေသြးလန္႔
(အသက္အႏၱရာယ္ရွိ)

ျဖစ္ပြားရတဲ့အေၾကာင္းအရင္း
-ေအးဒိစ္ျခင္ (ျခင္က်ား) ကေန တဆင့္ကူးစက္
-ေရၾကည္ေရသန္႔မွာ အဓိကေပါက္ပြား
-ေန႕အခ်ိန္မွာ ကိုက္

ကာကြယ္နည္း
-ျခင္အကိုက္မခံရေအာင္ေနထိုင္
-ျခင္၊ ပိုးေလာက္လန္း ေပါက္ပြားမႈမရွိေအာင္လုပ္ေဆာင္

(ေသြးလြန္တုတ္ေကြး အတြက္ ကာကြယ္ေဆးကေတာ့ ဒီေန႔အခ်ိန္အထိ တရားဝင္ထြက္ရွိလာျခင္းမရွိေသး
စမ္းသပ္ဆဲ အဆင့္သာရွိ)

Ref; က်န္းမာေရးဝန္ၾကီးဌာန

Air pollution ေလထုညစ္ညမ္းမႈနဲ႔ ေသဆံုးမႈ

ေလထုညစ္ညမ္းမႈနဲ႔ဆက္ျပီး ေသးဆံုးရသူေပါင္း ၂ဝ၁၂ ထဲမွာ (၇) သန္း ရွိခဲ့တယ္။ အဲဒီထဲက (၆) သန္းနီးပါးဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ (၂႕၃ သန္း) နဲ႔ ပစိဖိတ္အေနာက္ပိုင္းေဒသ (၂႕၈သန္း) က ျဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ (၁႕၇) သန္းဟာ အိမ္တြင္းေလထုညစ္ညမ္းလို႔ အသက္မၾကီးခင္ေသခဲ့ၾကရတယ္။

ႏွလံုးေရာဂါ ၆ဝ%၊ အသက္ရွဴလမ္းေရာဂါေတြနဲ႔ ကင္ဆာေတြဟာ ေလထုမသန္႔ရွင္းတာနဲ႔ ဆက္စပ္ပါတယ္။ လူေပါင္း (၃႕၃) သန္းတို႔ဟာ အခန္းတြင္းေလထုမသန္႔ရွင္းလို႔ေသဆံုးၾကရတယ္။ အျပင္ေလညစ္ညမ္းလို႔က (၂႕၆) သန္းရွိတယ္။ အိမ္တြင္းေလမသန္႔ဘူးဆိုတာ ခ်က္ျပဳရာသံုးတဲ့မီးဖိုေတြက အမ်ားဆံုးပါ။ ကမာၻမွာ လူေပါင္း (၃) ဘီလ်န္ဟာ ထင္းမီး၊ မီးေသြးမီး နဲ႔ ေက်ာက္မီးေသြးမီးေတြကို အသံုးျပဳေနၾကရပါတယ္။ ႏြားေျခးမီးကိုပါသံုးေနရတဲ့ အိႏၵိယမွာ လူဦးေရရဲ႕ ၆၃% ဟ အဲလိုေလာင္စာကိုသာသံုးေနၾကတယ္။ ဒီလိုမီးေတြကေန ကာဗြန္မိုေနာက္ဆိုက္ေတြ ထြက္ေစပါတယ္။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူေတြ ၈ဝ% က ေသဆံုးမႈအမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ဆင္းရဲတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ကေလးေတြက အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။

ျပင္ပေလထုညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ေသဆံုးရတဲ့ေရာဂါေတြ
- ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ = ၄ဝ%
- ႏွလံုး-ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာေရာဂါ (စထုတ္ခ္) = ၄ဝ%
- နာတာရွည္အသက္ရွဴလမ္းပိတ္ေရာဂါ = ၁၁%
- အဆုပ္ကင္ဆာ = ၆%
- ကေလးေတြ ရက္တိုအသက္ရွဴလမ္းပိုးဝင္ေရာဂါ = ၃%

အိမ္တြင္းေလထုညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ ေသဆံုးရတဲ့ေရာဂါေတြ
- ႏွလံုး-ဦးေႏွာက္ ေသြးေၾကာေရာဂါ (စထုတ္ခ္) = ၃၄%
- ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ = ၂၆%
- နာတာရွည္အသက္ရွဴလမ္းပိတ္ေရာဂါ = ၂၂%
- ကေလးေတြ ရက္တိုအသက္ရွဴလမ္းပိုးဝင္ေရာဂါ = ၁၂%
- အဆုပ္ကင္ဆာ = ၆%

Crd ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၇-၃-၂ဝ၁၄
၂၇-၃-၂ဝ၁၉

#ခါးနာေပါင္တန္းအာရုံေျကာညပ္တင္ပါးခြက္ကိုက္Sciaticaေရာဂါ

အဆိုးဝါးဆုံးေရာဂါပါ…အခံရအခက္ဆုံး
ေရာဂါပါလို ့က်ေနာ္ေျပာလ်ွင္ယုံနိုင္မည္မဟုတ္ပါ
ကိုယ္တိုင္မွမခံစားဖူးတာကိုး။သင့္ပတ္ဝန္းက်င္၌
ခါးျကီးေစါင္းငန္းေစါင္းငန္းနဲ ့သြားေနသူေတြ။တင္
ပါးခြက္ကေလးကိုဖိကာပြတ္ကာသြားလာေနတဲ့
သူေတြ။ေပါင္ကိုက္ဒူးကိုက္ေျခသလုံးတေလ်ွာက္
ထုံက်င္ေနတဲ့သူေတြေတြ ့ယင္အင္တာဗ်ဴးျကည့္
ပါ။ေလသံတခုတည္းထြက္တာေတြ ့ရပါလိမ့္မည္
(ေရာဂါအေတာ္စုံေအာင္ျဖစ္ဖူးပါတယ္ဗ်ာ…ဒီတခါအခံရခက္ဆုံးပဲ)လို ့ေျဖျကပါလိမ့္မည္။

ဒီေရာဂါအေျကာင္းကိုက်ေနာ့္ဆရာသမား
(Fighter အရာရိွျကီး)တေယာက္အိပ္ယာေပါ ္က
မထနိုင္ပဲ ကိုက္ခဲလြန္းလို ့မ်က္ရည္ေတြေတြက်
ျပီးအံျကိတ္ခံေနရတာမျကည့္ရက္လို ့က်ေနာ္ထဲ
ထဲဝင္ဝင္ေလ့လာဖူးသည္။သူ ့အေျခအေနက
မတ္တပ္ပင္မရပ္နိုင္ရွာေတာ့။လူကခါးတေစါင္း
ျကီးျဖစ္ေနျပီ။တပ္မေတာ္ကပင္ထြက္ရေတာ့မည့္
အေနအထားပါ။က်ေနာ္နဲ ့သိက်ြမ္းေသာအရိုးအ
ေျကာပါရဂူေတြ…Rehabilitation ပါရဂူေတြ……
Phisiotheraphist ေတြ……စုံေနပါဘီ။MRI ရိုက္
ဓါတ္မွန္ရိုက္…ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္…အကိုက္အခဲ
ေပ်ာက္ေဆးမ်ိဳးစုံေသာက္…္ဓါတ္ကင္Vibrator
နဲ ့နိွပ္……မထူးျခားေတာ့ဗမာဆရာေတြအေျကာ
ပညာရွင္ေတြ……အနိွပ္ပညာရွင္ေတြ ……အို- ျမန္
မာျပည္တနံတလ်ားစုံသေလာက္နီးပါးဆိုပါေတာ့
ကုန္လိုက္တဲ့ေငြ……သြားလိုက္ရတဲ့ခရီး……အခ်ိန္
ကတျဖည္းျဖည္းနဲ ့တနွစ္ျပည့္ေတာ့မည္။မသက္
သာသည့္အျပင္ပို၍ပို၍ဆိုးလာပါသည္……ေျခ
ေထာက္ပါထုံက်င္လာျပီးညာေျခေထာက္ကအာ
ရုံခံစားမွဳမရိွေတာ့။တင္ပါးခြက္ထဲကမခ်ိမဆန္ ့
ကိုက္ခဲသည့္ဒဏ္ကိုအယင္ကလိုအံက်ိတ္မခံနိုင္
ေတာ့သျဖင့္ေအာ္ဟစ္၍ခံစားေနရ႐ွာသည္။

က်ေနာ္လည္းလက္လွမ္းမွီရာေဆးပညာ
စာေစာင္ေတြ။အာယုေဗၺဒေတြစုံစီနဖာဖတ္သည္။
ခါးခြဲလ်ွင္ေပ်ာက္နိုင္သည္။ျပန္ျဖစ္ခ်င္လည္းျဖစ္
မည္။အျကမ္းဖ်ဥ္းေျပာရလ်ွင္ လူ ့ခနၶာကိုယ္မွာ
အျကီးဆုံးအာရုံေျကာမျကီးSciatic Nerve ဟာ
ခါးရိုး L4,L5 ေနရာကစထြက္ျပီးဘယ္ညာျဖာကာ
တင္ပါးခြက္မွတဆင့္ေျခေထာက္တေလ်ွာက္ကို
Supply လုပ္ပါတယ္။ခါးရိုးက်ဥ္းသူ, ခါးဆစ္မွာ
အတက(္က်ီးေပါင္း)ထြက္သူ။ခါးရိုးတီဘီရိွသူ ။
ခါးဆစ္တခုနွင့္တခုျကားကDisc အျပားေလးမ်ား
က်ြံထြက္သူ တို ့မွာထိုအာရုံေျကာကိုဖိမိထိမိသ
ျဖင့္ မခံစားနိုင္ေလာက္ေအာင္ Lေကြးေနရာျဖစ္
ေသာတင္ပါးခြက္မွာသြားကိုက္ခဲတာပါ။ေသေသ
ခ်ာခ်ာသိထားရမွာတခုက ျဖစ္ထာကခါးပါေနာ္။
ခံစားရတာကတင္ပါးခြက္ပါေနာ္။ဆရာဝန္ေတြက
ဘယ္ဘက္ျဖစ္ယင္Sciatica Left ညာဖက္ျဖစ္
ယင္Sciatica Right လို ့ေခါ ္ဆိုျကပါတယ္။
တခ်ိဳ ့သေဘာတရားနားမလည္တဲ့အနိွပ္ဆရာ
ေတြကလူနာတင္ပါးခြက္ကိုက္တယ္ေျပာေလ
တင္ပါးခြက္ကိုစြတ္နိွပ္ေလ……ကိုက္ေနတဲ့အာရုံ
ေျကာကိုနိွပ္ေတာ့လူနာကလည္းသက္သာသ
ေယာင္ေယာင္ေပါ့။ခဏေနယင္ေတာ့အေျကာ
ေတြကေယာင္ကိုင္းထလာျပီးေအာ္ရဘီ ငိုရဘီ ေပါ့ ။ဒါေျကာင့္နားမလည္တဲ့လူနဲ ့မျပမိပါေစနဲ ့။

ဒီေရာဂါဘာေျကာင့္ျဖစ္သလဲေမးယင္
အခန္ ့မသင့္လို ့ပဲလို ့ေျဖရလိမ့္မယ္ထင္ပါရဲ့ ။
ေယဘူယ်အားျဖင့္အဝလြန္သူ- အထိုင္မ်ားသူ -
ဆီးခ်ိဳရိွသူ - ခါးအလုပ္မ်ားသူ လို ့အယင္က ဆို
ခဲ့ျကေပမယ့္သုေတသနစစ္တမ္းအရအေမရိကန္
မွာအသက္၄၀ ေက်ာ္ယင္က်ား ၈၄ /့ံ မ ၇၄ /့ံ
ျဖစ္ပါသတဲ့။တနည္းေျပာရယင္လူတိုင္းနီးပါးဟာ
တခ်ိန္ခ်ိန္မွာျဖစ္လာနိုင္တယ္လို ့ဆိုလိုပါတယ္။
Cauda Equina Sydrome လို ့ေခါ ္တဲ့အာရုံ
ေျကာမ်ွင္ေတြဖိနိွပ္ထိခိုက္ခံရတဲ့အခါနာတာရွည္
ျဖစ္သြားျပီးဆီးဝမ္းမထိမ္းနိုင္ေအာက္ပိုင္းေသ
ျကာလာယင္အေျကာေသေလျဖတ္တဲ့အထိမို ့
ေပါ့လို ့ရတဲ့ေရာဂါမဟုတ္ပါဖူး။က်ေနာ့္ဆရာသ
မားျဖစ္သြားတာကေတာ့ေျပာရယင္ အားနာျပီး
Position Disorder ျဖစ္သြားတာပါ။တေန ့မွာ
ျပည္ကေနရန္ကုန္ကိုစစ္သုံးမာဇဒါE2000 ပိကပ္
ကားေလးနဲ ့ခရီးသြားပါတယ္။ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ကား
ထြက္ကာနီးမွအရာရိွကေတာ္တေယာက္ကသူ ့
မိခင္အသည္းအသန္ျဖစ္လို ့ဆိုျပီးအျကံဳလိုက္ ပါ
တယ္။ကားေခါင္းကက်ဥ္းပါတယ္။သူကအားနာ
တတ္သူညွာတာတတ္သူမို ့ေခါင္းခန္းထဲကိုေခါ ္
တင္ခဲ့ပါတယ္။ေျခာက္နာရီေလာက္ခရီးရွည္ျကီး
မွာက်ေနာ့္ဆရာကအလယ္ကျကပ္ျကပ္သပ္ သပ္လိုက္ယင္းထိုအရာရိွကေတာ္နဲ ့ထိမိမွာစိုးလို့
မိန္းမသါးမို ့အားနာယင္းကိုယ္ကိုက်ံဳ ့သည္ထက္
က်ံဳ ့ကာဟန္ခ်က္မညီPosition မမွန္ပဲလိုက္လာ
ခဲပါသတဲ့။ခရီးဆုံးေတာ့ခါးေတြကပူျပီးေညာင္း
ကိုက္ေနပါသတဲ့။ေနာက္ေန ့က်ေတာ့ခါးနာပါသ
တဲ့။၃ ရက္ေလာက္ေနေတာ့ဒီေရာဂါရခဲ့တာပါပဲ။
ခါးဆစ္ရိုးတခုနဲ ့တခုအျကားကျကားခ ံ inter -
vertebral Disc. က်ြံထြက္သြားတာပါ။

ဒီေရာဂါျဖစ္သူဘယ္ေလာက္မ်ားသလဲ ?
ျမန္မာထိုင္းစကၤာပူမေလးရွား သြားကုသူေတြရဲ့
အေျခအေန? ေသာက္ရတဲ့ေဆးေတြ?ခံစားရတဲ့
အေျခအေနေတြသိခ်င္သပ ဆိုယင္Face Book
မွာ "ခါးနာျခင္း Back Pain Group "လို ့ရွာျကည့္
ပါ။က်ေနာ္အပိုမေျပာေျကာင္းသင္ကိုယ္တိုင္ေတြ့
ျမင္ရပါလိမ့္မယ္ ့ ့ ့ ့ ့ ့ ့ ့ ့ ့ ့ ့က်ေနာ့္ဆရာသမားဟာ အရိုးအထူးကု ဂုရုျကီး
လို ့ေခါ ္ျကတဲ့ျပင္သစ္နိုင္ငံကProfessor Alain
Patel နဲ ့ေတာင္ကုခဲ့ဖူးပါတယ္။အေျခအေနက
မတိုးတက္ပါဖူး။ေအာ္ျမဲေအာ္ ကိုက္ျမဲကိုက္လ်က္

FBမွာပလူပ်ံေအာင္share ေနျကသည့္ ေရထဲ
ဆင္းထန္းလ်က္ဘယ္နွစ္ခဲစား တို ့။အာလူးပါးပါး
ကပ္ တာ တို ့။ဘဲဥျပဳတ္စားတာ တို ့ ။သက္ရင္း
ျကီးမိႆလင္ စည္းတာ တို ့ စုံစီနဖာလုပ္ေသာ္
လည္း ေအာ္ျမဲေအာ္ကိုက္ျမဲကိုက္လ်ွက္။အကိုက္
အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြ။လူးရတဲ့ေဆးပူ ေဆးေအး
ေတြလည္းစုံလွဘီ။ရန္ကုန္ျမိဳ့မွာအသစ္စက္စက္
ဖြင့္တဲ့ေဆးရုံျကီးကပါရဂူ တေယာက္က မခြဲခ်င္
ဖူးဆိုေတာ့လည္း Operation ခန္းထဲထည့္။ေသ
ခ်ာTV Screen နဲ ့ျကည့္ျပီးခါးထဲကို Steroid
ေဆးထိုးထည့္ေပးပါတယ္။OK သြားပါတယ္။But
သို ့ေသာ္လည္း ၃ ရက္ေျမာက္မွာျပန္ျဖစ္ျပန္ျပီ။

အခုေရးခ်င္တဲ့ေနရာေရာက္ပါျပီ။
က်ေနာ္လည္းဆရာသမားအတြက္စိတ္မေကာင္း
ပါ။ေဘးကျကည့္ျပီးဘာမွလည္းမကူညီနိုင္။ သူ
လည္းေဆးေထာက္ခံစာနဲ ့ထြက္ခြင့္တင္လိုက္ပါ
ျပီ။တေန ့မွာ ျပည္ျမိဳ့ မင္းျကီးေတာင္ေပါ ္ကဘုန္း
ျကီးေက်ာင္းကိုက်ေနာ္မုန္ ့သြားလွဴယင္း စာဖတ္
ခန္းထဲက (အထင္မေသးနဲ ့ျမန္မာ့ေဆး) ဆိုတဲ့
ဆရာသိန္း ျပဳစုသည္…………တန္ဖိုး ၅ က်ပ္………
စာအုပ္ေလးဖတ္မိပါတယ္။အဲဒီမွာ………တင္ပါး
ခြက္ကိုက္ေသာ္မခက္ေလာ……အိုးမွဳတ္ခြက္နင္း
ေသာ္မေပ်ာက္ေလာ……ဆိုတဲ့ေဆာင္းပါးေလး
ဖတ္မိပါတယ္။အားရဝမ္းသာက်ေနာ္ဖတ္ျကည့္
ျပီးခ်က္ခ်င္းပဲPhotostat မိတၱဴကူးပါတယ္။
က်ေနာ့္ဆရာသမားကိုေျပးျပပါတယ္။ဆရာသမားက အနာကိုက္ခဲေနတဲ့ျကားကမခ်ိျပံဳးျပံဳးယင္း
(မင္းကြာ…ငါေဆးကုတာတျပည္လုံးနွံ ့ရုံမက ျပင္
သစ္ကပါရဂူနဲ ့ေတာင္မေပ်ာက္ထာ) လို ့ေျပာရွာ
ပါတယ္။ဒါေပမယ့္က်ေနာ္လက္မေလ်ွာ့ပါ။သူ ့ရဲ့
ဇနီးနဲ ့အတူတူ စာအုပ္ပါေလ့က်င့္ခန္းေတြလုပ္
ျဖစ္ေအာင္အတင္းတြန္းအားေပးခဲ့ပါတယ္။ပထမ
တရက္ မထူးျခား။ဒုတိယတရက္ ခါတိုင္းထက္
နည္းနည္းသက္သာလာသည္။ တတိယရက္
က်ေတာ့ ေကါင္းေကါင္းအိပ္လို ့ရပါျပီ။တနွစ္တိ
တိခံစားရတဲ့ေရာဂါ ၅ ရက္ေျမာက္ေတာ့အရွင္း
ေပ်ာက္။ဆယ္ရက္ေလါက္ေနေတာ့ပုံမွန္လုပ္ငန္း
ခြင္ျပန္ဝင္နိုင္ပါျပီ။အခုခ်ိန္ထိလည္းခါးျပန္မနာ
ေတာ့ပါ။

သူတေယာက္ထဲလားဆိုေတာ့မဟုတ္ပါ။အလား
တူေဝဒနာရွင္ ဆယ့္နွစ္ေယာက္တိတိကိုိက်ေနာ္
ဒီနည္းနဲ ့ကယ္ခဲ့ဖူးပါသည္။မင္းတို ့တပ္ထဲမွာ
ပုံစံတူေဝဒနာသည္အဲ့သေလာက္မ်ားသလားလို ့
မထင္ပါနဲ ့။တပ္ထဲက ၃ ေယာက္ပါ။အျပင္က
ေဝဒနာသည္ ၉ ေယာက္ပါ။က်ေနာ္ဒီနည္းသိျပီး
တဲ့ေနာက္မွာ သြားယင္းလာယင္း ခါးေစါင္းေနတဲ့
ေဝဒနာသည္ေတြ။ေျခေထာ့နဲ ့ေထာ့နဲ ့ေဝဒနာ
သည္ေတြ။တင္ပါးခြက္ေလးပြတ္ပြတ္ေနတဲ့ ေဝဒ
နာသည္ေတြေတြ ့ယင္က်ေနာ္က သိသိမသိသိ
အတင္းလိုက္မိတ္ဖြဲ ့ပါတယ္ဘယ္လိုျဖစ္ထာလဲ?
ေပါင္တန္းေနတယ္မဟုတ္လား?ေျခေထာက္
ေျခဖ်ားေတြထုံက်င္ေနတယ္မဟုတ္လား?
တင္ပါးခြက္ကမခံစားနိုင္ေအာင္ကိုက္ခဲေနတယ္
မဟုတ္လား?ခါးနာတာကစ တာမဟုတ္လား?
ဗုဒၶဘာသာျမန္မာလူမ်ိဳးပီပီ ကူညီခ်င္တယ္-ကယ္
တင္ခ်င္တယ္ေလ။ဇီဝိတဒါနေပါ့…………

ကဲ ေဆးနည္းေလး - စလိုက္ျကရေအာင္……

အခ်ိန္ဆယ္မိနစ္ဆိုရပါျပီ။
အိပ္ကာနီး အိပ္ရာမဝင္ခင္အခ်ိန္ ဆိုပါေတာ့……
မိမိေရွ ့မွာ … ခါးေလာက္ရိွတဲ့ တန္း(သို ့)ခုံ (သို ့)
ျပဴတင္းေပါက္ေဘာင္ တခုခုရိွပါေစ။လူက ႏွစ္
ေတာင္ေလာက္ခြာျပီးေျခစုံရပ္ပါ။ဘယ္ (သို ့)ညာ
ေျခတဖက္ကိုထိုတန္းေပါ ္သို ့လွမ္းတင္လိုက္ပါ။
က်န္တဖက္ကရပ္လ်က္ေပါ့။ထိုသို ့တင္လိုက္ပါ
ကထိုေျခေထာက္၏ေပါင္ေျကာမ်ားေတာင့္တင္း
ေနပါလိမ့္မည္။၄င္းေပါင္ေျခသလုံးေအာက္ဖက္ရိွ
ျကြက္သားမ်ားကိုမိမိလက္၂ဖက္နွင့္နိွပ္နယ္ေခ်
ေပးပါ။ငါးမိနစ္ခန္ ့။ျပီးလ်ွင္ေနာက္တဖက္ေျပာင္း
အလားတူ။

အရမ္းမခ်ြံထက္ေသာအုန္းမွဳတ္ခြက္(တျခမ္းစီ)
အေနေတာ္ကိုျကမ္းျပင္မွာခ်ထားပါ။ဘယ္ညာ
၂ဖက္စလုံးတက္ရပ္ပါ။ျပီးလ်ွင္ဘယ္ညာဘယ္
ညာစည္းခ်က္က်က်အခ်က္၁၀၀ခန္ ့နင္းပါ ။
နင္းသည့္အခါေျခဖဝါးအလယ္ခြက္မနင္းရပါ။
ေျခဖဝါးေစါင္းပတ္လည္ ဘယ္ေစါင္းညာေစါင္း
ဖေနာင့္ေျခဖ်ားေလးမ်ားစုံေအာင္နွံ ့ေအာင္ပူထူ
လာေအာင္နင္းရမည္။ျပဳတ္မက်ေအာင္တန္းတ
ခုခုကိုကိုင္ထားပါ။

ျပီးပါျပီ။ ဒါပါပဲ။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍တညလုံးေျခဖဝါး
ေရမထိပါေစနွင့္။တညလုံးေျခဖဝါးကအပူေတြ
တရိွတ္ရိွတ္ထြက္သလိုခံစားရပါလိမ့္မည္။အလြန္
လြယ္ကူပါသည္။တခုပဲ သတိျပဳရမည္ေရာဂါျကီး
လ်ွင္ပထမဆုံးခါးအျမင့္ေလာက္ေျခေထာက္ ကို
ေျမွာက္နိုင္မည္မဟုတ္ပါ။နိုင္သေလာက္အျမင့္ပဲ
လုပ္ခိုင္းျပီးတျဖည္းျဖည္းခ်င္းတိုးျမွင့္သြားပါေလ။
အလြန္လြယ္ကူေသာနည္းမို ့အထင္မေသးပါနွင့္။
က်ေနာ္နည္းေပး၍ေပ်ာက္ကင္းသြားသူ ၁၂ ဦးထဲ
တြင္ ဂ်ာမန္မွ Odee Harlan ဆိုေသာဆရာဝန္
တေယာက္ပါဝင္ပါသည္။

အုန္းမွဳတ္ခြက္နင္းရုံနဲ ့ဘာေျကာင့္
ေပ်ာက္သလဲ?က်ေနာ့္ကိုလာမေမးပါနွင့္။ပထဝီ
ေတေဇာအာေပါဝါေယာက်ေနာ္မသိပါ။က်ေနာ္
ဗိေနၷာဆရာမဟုတ္ပါ ။အရိုးအေျကာပညာရွင္
Ortho/physiotheraphy /Rehabilitation
က်ေနာ္ဘာမွမသိပါ။က်ေနာ္ဆရာဝန္လည္း
မဟုတ္ပါ။ေဆးပညာလည္းနားမလည္ပါ။သာမန္
တပ္မေတာ္သား စစ္သားတဦးသာျဖစ္ပါသည္။
ေပ်ာက္ခဲ့ဖူးလို ့
ေပ်ာက္ေစခ်င္လို ့
အေတြ ့အျကံဳမ်ွေဝျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။
ယုံျကည္လ်ွင္လုပ္ျကည့္ပါ။

မေန ့က ေဝဒနာရွင္တဦးနွင့္ေတြ ့၍…အျကံေပး
စကားေျပာျကားယင္းဒီအေျကာင္းေရးဖို ့စိတ္ကူး
ရလာတာပါ။ေစတနာေရွ ့ထား သနားစာနာစိတ္
ျဖင့္အပင္ပန္းခံစာအရွည္ျကီးေရးျခင္းျဖစ္ပါသည္။

#က်ေနာ္ေဆးဆရာမဟုတ္ပါ
#မူလ

ေႏြမွာ အပူမရွပ္ပါေစနဲ႔
အပူရွပ္ခဲ့ရင္လည္း

ေႏြ နဲ႔ Stroke

TB ကိုဒီပံုေလး၆ခုနဲ႔သတိထားကာကြယ္နိုင္ပါတယ္

မ Boostခိုင္းပါနဲ႔ ဆရာတို့ရယ္ ဒီpageကဘာဝင္ေငြမွမရွိပါဘူး

ေက်ာင္းက်န္းမာေရး

က်န္းမာေရးဌာနေတြကထိုးေပးေနတဲ့ ကာကြယ္ေဆးေတြဟာ ဘယ္ေရာဂါေတြကိုကာကြယ္နိုင္သလဲ ဘယ္လိုအက်ိုးေက်းဇူးေတြရမလဲ
Crd, Standardized Health Messages Book မွကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

အခုလိုရာသီမွာအျဖစ္မ်ားတဲ့ အစာအဆိပ္သင့္ျခင္း

အေမတို့တုန္းကလဲ ဒီလိုပါပဲလို့ အေျပာမခံရဖို့

Health For All ဖို့အတြက္ ေဆးရံုေဆးခန္းေတြမွာ ဒါေလးေတြရနိုင္ပါတယ္
😊😊😊😊😊😝😝😝😄😄😄😄😄
အခုလိုေအာ္လို့ဟစ္လို့ရေနတဲ့လြတ္လာတဲ့ေခတ္မွာ က်ြန္ေတာ္တို့ျပည္သူေတြဟာ အစိုးရေဆးရံုေဆးေပးခန္းေတြကဝန္ေဆာင္မႈေတြကိုအရမ္းလိုခ်င္ေတာင္းတေနတဲ့အသံေလးေတြအျမဲျကားရပါတယ္
ဒါေပမယ့္ခက္တာကသူတို့ေတြမွာလည္တစ္သက္လံုးအေမွာင္ခ်ခံထားရေတာ့ ဘာေတြရရမယ္ဆိုတာလဲမသိက်ပါဘူး
ဒါေပမယ့္
ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ဘယ္ေဒသဘယ္ေနရာမွာရွိတဲ့က်န္းမာေရးနွင့္အားကစားဝန္ျကီးဌာနေအာက္မွာရွိတဲ့ေဆးရံုေဆးခန္းမွာမဆို အနည္းဆံုးျပည္သူေတြဘက္ကဒါေလးေတြရနိုင္ပါတယ္
အဲ့ဒါဘာလဲဆိုေတာ့ က်န္းမာေရးနွင့္အားကစားဝန္ျကီးဌာနကခ်မွတ္ထားတဲ့ ပဏာမက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈလုပ္ငန္း(PHC) Primary Health Care ပါ သူမွာဘာေတြပါလဲဆိုေတာ့ မူလလုပ္ငန္း 8 ခုနဲ့ ထပ္ေပါင္းထားတဲ့လုပ္ငန္ 3 ခုရွိပါတယ္အားလံုးေပါင္း11ခုပါ။
ျပည္သူေတြဘက္ကအနည္းဆံုး ဒီလုပ္ငန္း11ခုကို ေဆးရံုေဆးခန္းတိုင္းမွာရပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္တစ္နညး္အားျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ဖို့ေျပာလို့ရတယ္ေပါ့

ပဏာမ က်န္းမားေရးေစာင့္ေရွာက္မႈလုပ္ငန္း [11]ခုပါ

၁။ေဒသအလိုက္ျဖစ္ပြားတတ္ေသာေရာဂါမ်ားနွင့္ပက္သက္၍က်န္းမာေရးပညာေပးျခင္း
၂။ေဒသတြင္ျဖစ္ပြားတတ္ေသာကူးစက္ေရာဂါမ်ားကိုကာကြယ္နွိမ္နင္းျခင္း
၃။ပတ္ဝန္းက်င္သန့္ရွင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ျခင္း
၄။ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္နွင့္အသက္ငါးနွစ္ေအာက္ကေလးမ်ားအားက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးျခင္း
၅။တိုးခ်ဲ့ကာကြယ္ေဆးထိုးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ျခင္း
၆။အဟာရဖြံ့ျဖိုးေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ျခင္း
၇။သာမာန္ေရာဂါမ်ားကုသျခင္း
၈။မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေသာေဆးဝါမ်ားနွင့္ကိရိယာပစၥည္းမ်ားေထာက္ပံ့ေပးျခင္း
၉။သြားက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးျခင္း
၁၀။စိတ္က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးျခင္း
၁၁။သက္ျကီးရြယ္အိုမ်ားအားက်နး္မာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးျခင္း
စတဲ့လုပ္ငန္းေတြပါ
ဒီလုပ္ငန္းေတြကို က်န္းမာေရးနင့္အားကစားဝန္ျကီးဌာနကျပည္သူေတြအတြက္မျဖစ္မေနေဆာင္ရြက္ေပးဖို့ခ်မွတ္ထားပါတယ္ အဲ့လိုေဆာင္ရြက္နိုင္ဖို့အတြက္လဲယေန့ေခတ္မွာလိုအပ္တဲ့ေဆးဝါးနဲ့ေထာက္ပ့ံပစၥည္းေတြကိုပံ့ပိုးမႈေတြအေတာ္ရွိလာပါတယ္ ေဆးရံုေဆးခန္းအသံုးစရိတ္ေတြကိုလဲ world bankအေထာက္အပံ့နဲ႔ လစဥ္ေပးတာေတြရွိလာပါတယ္။
ဒါေျကာင့္က်ြန္ေတာ္တို့နိုင္ငံရဲ့ ျပည္သူ့က်န္းမာေရးအဆင့္အတန္းျမင့္မားလာဖို့ အတြက္ျပည္သူေတြရဲ့ ေတာင္းတသံေတြ ေထာက္ျပမႈေတြပါလိုအပ္တယ္လို့ထင္ပါတယ္။
နိုင္ငံေတာ္ကလည္း ေထာက္ပံ့ေပးနိုင္သမွ်အရင္ေခတ္ေတြထက္ေတာ္ေတာ္ေလးကိုေထာက္ပံ့ေပးေနပါျပီ
ဒါေပမယ့္ခက္ေနတာေလးေတြကရွိေနပါေသးတယ္ ဒါကိုေျဖရွင္းဖို့ကေတာ့ ျပည္သူေတြ
ဘက္ကေတာင္းတေပးဖို့ပါပဲ ဒါဆိုရင္ေတာ့ ေထာက္ပံ့မႈေတြဟာလဲ တကယ္ေပးတဲ့သူေတြစီကို အထစ္အေငါ့အတားအစီးနည္းနည္းနဲ့ ေရာက္လာမယ္လို့ထင္ပါတယ္။အဲ့လိုအခ်ိန္ေရာက္လာရင္ေတာ့ က်ြန္ေတာ္တို့နိုင္ငံရဲ့ျပည္သူ့က်န္းမာေရးလုပ္ငန္းျကီးလဲ တကယ္ျပည္သူေတြအက်ိုးခံစားရတဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြနဲ့တြက္ခ်က္နိုင္လိမ့္မည္ဟု မွန္းေမွ်ာ္ရင္း


ေစတနာျဖင့္

ဒီရာသီမွာေပါတုန္းေလးဒါေလးမ်ားမ်ားစားနိုင္က်ပါေစ