დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრი • NCDC & P

დაავადებათა კონტროლის ეროვნულ ცენტრში სისხლის უანგარო დონაციის აქცია გაიმართა

14 ივნისი სისხლის დონორის მსოფლიო დღეა, რომლის მიზანია უსაფრთხო სისხლისა და სისხლის პროდუქტების მნიშვნელობასა და საჭიროებაზე საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება. ასევე - უანგარო, რეგულარული დონორების მნიშვნელოვანი როლის წარმოჩენა და მათ მიმართ, მადლიერების გამოხატვა.
სისხლის დონორის მსოფლიო დღესთან დაკავშირებით, დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივ ჯანმრთელობის ეროვნულ ცენტრში საქველმოქმედო აქცია გაიმართა - ცენტრის თანამშრომლებმა სისხლი უანგაროდ გაიღეს.
დონაციის აქცია ცენტრში, საქართველოს ჰემატოლოგიისა და ტრანსფუზიოლოგიის ინსტიტუტის სისხლის ბანკმა ჩაატარა.

სისხლის უანგარო დონორის მსოფლიო დღე
14 ივნისი, 2024 წ

მიმდინარე წლის 14 ივნისს მსოფლიო განსაკუთრებული მადლიერებით აღნიშნავს სისხლის უანგარო დონორის მსოფლიო დღის 20 წლის იუბილეს. მიმდინარე წლის კამპანიის სლოგანია „მადლობა სისხლის უანგარო დონორებს.“
მსოფლიო დღე საუკეთესო პლატფორმაა, რათა კიდევ ერთხელ გამოვხატოთ მადლიერება ყველა იმ დონორის მიმართ, რომლებიც ნებაყოფლობით და უანგაროდ გასცემს სისხლს ადამიანების სიცოცხლის გადასარჩენად და მათი ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად მთელი მსოფლიოს მასშტაბით; კამპანია ყურადღებას ამახვილებს უსაფრთხო სისხლის არსებული პროგრამების მიღწევების და გამოწვევების შესახებ და ხელს უწყობს ქვეყნებს შორის საუკეთესო პრაქტიკის და გამოცდილების გაზიარებას; ფოკუსირებულია ცნობიერების დონის ამაღლებაზე სისხლის უანგარო, რეგულარული დონაციების საჭიროების შესახებ და ხაზს უსვამს რეგულარული დონორების მნიშვნელობას, რათა მივაღწიოთ უსაფრთხო სისხლის ტრანსფუზიების უნივერსალურ ხელმისაწვდომობას. მხარს უჭერს სისხლის უანგარო, რეგულარული დონორობის კულტურის ჩამოყალიბებას ახალგაზრდებსა და ფართო საზოგადოებაში უანგარო რეგულარულ დონაციებზე დაფუძნებული სისხლის მდგრადი მარაგების უზრუნველსაყოფად მსოფლიოს მასშტაბით.

„საქართველო უახლოვდება იმ წერტილს, როდესაც C ჰეპატიტის დაავადება საბოლოოდ იქნება დამარცხებული“,-აღნიშნულის შესახებ მიხეილ სარჯველაძემ განაცხადა.

„2015 წლიდან მოყოლებული დაახლოებით 82 000 ადამიანი არის ამ დროისთვის უკვე განკურნებულიდა ამ დროისთვის პრაქტიკულად დავიწყეთ საბოლოო ელიმინაციის ფაზაზე მუშაობა.აღარაფერს ვიტყვი თითოეული ასეთი ადამიანისთვის მოტანილ ეფექტზე, მათ შორის ფინანსური თვალსაზრისით.

რაც შეეხება , ტუბერკულიოზს. ტუბერკულოზის მიმართულებით გვაქვს სერიოზული წინსვლა. უკანასკნელი 5 წლის განმავლობაში ტუბერკულოზის შემთხვევების გავრცელება 71%-ით შემცირდა და 65%-დან 80%-მდე გაიზარდა განკურნების მაჩვენებელი“,-განაცხადა მიხეილ სარჯველაძემ.

#ჯანდაცვა2024

„მაისი - გაზომვების თვე“ ჰიპერტენზიის სკრინინგის მსოფლიო კამპანიის ფარგლებში დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნულ ცენტრში წნევის გაზომვის აქცია გაიმართა.
გლობალურ კამპანიას საქართველო უკვე მეექვსედ, შეუერთდა.

აქცია ქ.თბილისში დაიწყო და გაგრძელდება რეგიონებში აგვისტოს ბოლომდე.
მომატებული არტერიული წნევა საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის გლობალური პრობლემაა და სიკვდილობის ძირითად, ხოლო ინვალიდობის მესამე უმთავრეს მიზეზს წარმოადგენს მსოფლიოში. არტერიული ჰიპერტენზია რისკ-ფაქტორია ისეთი მძიმე სისხლძარღვოვანი გართულებებისა, როგორიცაა თავის ტვინის ინსულტი, გულის კუნთის ინფარქტი, თირკმლის ქრონიკული დაავადება და სხვა.
საქართველოში მომატებული არტერიული წნევის მაჩვენებელი (≥140/90 მმ ვწყ. სვ.) 18-69 წწ პოპულაციაში 37.7%-ია; 80%-ს აღემატება არაკონტროლირებული ჰიპერტენზია. მნიშვნელოვანია, მედიცინის მუშაკთან ერთად, ყველამ შეაფასოს საკუთარი წნევის ციფრები.

ქრონიკული დაავადებების მართვის გაუმჯობესების მიზნით, საქართველოში საყოველთაო ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში ქრონიკული დაავადებების სამკურნალო მედიკამენტები, მ.შ. ანტიჰიპერტენზიული მედიკამენტები, უზრუნველყოფილია მოსახლეობის მიზნობრივ ჯგუფებში, მ.შ. საპენსიო ასაკის, შეზღუდული შესაძლებლობის სტატუსის მქონე, სოციალურად დაუცველი პირები და სხვ.
გაიზომე არტერიული წნევა სწორად,
აკონტროლე და იცხოვრე დიდხანს!

C ჰეპატიტის ელიმინაციის პროგრამის ტექნიკურ მრჩეველთა ჯგუფის შეხვედრა

ჯანდაცვის სამინისტროს, დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრისა და აშშ-ის დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრების მიერ C ჰეპატიტის ელიმინაციის პროგრამის ტექნიკურ მრჩეველთა ჯგუფის მე-9 შეხვედრა გაიმართა. ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის პირველმა მოადგილემ თამარ გაბუნიამ
მოწვეულ სტუმრებს საქართველოში C ჰეპატიტის ელიმინაციის პროგრამის მიღწევები, არსებული გამოწვევები, მათი გადაჭრის გზები და სამომავლო გეგმები გააცნო.
შეხვედრაზე აღინიშნა რომ C ჰეპატიტის ელიმინაციის პროგრამა, ქვეყნის საზოგადოებრივი ჯანმრთელობისათვის უმნიშვნელოვანესია და ინტერსექტორული თანამშრომლობის საუკეთესო მაგალითს ქმნის.
ისაუბრეს ელიმინაციის სტრატეგიის მნიშვნელოვან ასპექტებზე, B ჰეპატიტის მკურნალობის პროგრამის ინტეგრაციაზე, პროგრამის ძლიერ და სუსტ მხარეებზე, გადაცემის პრევენციაზე, ინფიცირებული პირების გამოვლენაზე, ლაბორატორიული დიაგნოსტიკის მეთოდების გაუმჯობესებასა და ცნობიერების ამაღლებაზე.
თამარ გაბუნიას განცხადებით, საქართველოში C ჰეპატიტის დიაგნოსტიკასა და მკურნალობაზე საყოველთაო წვდომამ ქვეყანაში მნიშვნელოვნად შეამცირა დაავადების ტვირთი და საქართველო მსოფლიოს მასშტაბით მისაბაძი ქვეყანა გახდა.
ბოლო წლებში დაიხვეწა და გაუმჯობესდა C ჰეპატიტთან დაკავშირებული სერვისები სხვადასხვა მიმართულებით. სერვისების დეცენტრაცილიზაციამ გაზარდა გეოგრაფიული ხელმისაწვდომობა.

ორდღიანი შეხვედრა ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის პირველმა მოადგილემ თამარ გაბუნიამ დახურა. იმედი გამოთქვა, რომ ვირუსული C ჰეპატიტის პროგრამა კვლავ წარმატებით გაგრძელდება და შედეგად მიღწეული იქნება ელიმინაცია.

საერთაშორისო ექსპერტებისგან შემდგარი ტექნიკურ მრჩეველთა ჯგუფი აშშ-ის დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრებისა და ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის მხარდაჭერით 2016 წელს ჩამოყალიბდა. მას შემდეგ, ჯგუფი ყოველწლიურად იკრიბება და განიხილავს C ჰეპატიტის ელიმინაციისკენ მიმართულ პროგრესს, არსებულ გამოწვევებსა და მათი გადაჭრის გზებს.

17 მაისი - ჰიპერტენზიის მსოფლიო დღე 2024 წელი

გაიზომე არტერიული წნევა სწორად, აკონტროლე და იცხოვრე დიდხანს!
ჰიპერტენზიის მსოფლიო დღე ყოველწლიურად 17 მაისს აღინიშნება და მისი მიზანია საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება ჰიპერტენზიის განვითარების, მისი რისკების, პრევენციის, გამოვლენის, შეფასების და მართვის შესახებ.

მომატებული არტერიული წნევა საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის გლობალური პრობლემაა და სიკვდილობის ძირითად, ხოლო ინვალიდობის მესამე უმთავრეს მიზეზს წარმოადგენს მსოფლიოში. არტერიული ჰიპერტენზია რისკ-ფაქტორია ისეთი მძიმე სისხლძარღვოვანი გართულებებისა, როგორიცაა თავის ტვინის ინსულტი, გულის კუნთის ინფარქტი, თირკმლის ქრონიკული დაავადება და სხვა.
საქართველოში მომატებული არტერიული წნევის მაჩვენებელი (≥140/90 მმ ვწყ. სვ.) 18-69 წწ პოპულაციაში 37.7%-ია; 80%-ს აღემატება არაკონტროლირებული ჰიპერტენზია. მნიშვნელოვანია, მედიცინის მუშაკთან ერთად, ყველამ შეაფასოს საკუთარი წნევის ციფრები და არ ჩათვალოს ჰიპერტენზია, როგორც დროებითი, სიტუაციური მოვლენა.

ჰიპერტენზიის პრევენციის და მართვის გაუმჯობესების მიზნით, მნიშვნელოვანია საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება და ჯანდაცვის პროფესიონალების, მედიის, არასამთავრობო ორგანიზაციების და სამთავრობო სტრუქტურების თანმშრომლობის გაძლიერება.
ქრონიკული დაავადებების მართვის გაუმჯობესების მიზნით, საქართველოში საყოველთაო ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში ქრონიკული დაავადებების სამკურნალო მედიკამენტები, მ.შ. ანტიჰიპერტენზიული მედიკამენტები, უზრუნველყოფილია მოსახლეობის მიზნობრივ ჯგუფებში, მ.შ. საპენსიო ასაკის, შეზღუდული შესაძლებლობის სტატუსის მქონე, სოციალურად დაუცველი პირები და სხვ.
სუფრის მარილის მოხმარების შემცირება, თამბაქოსათვის თავის დანებება, ალკოჰოლის ჭარბ მოხმარებაზე უარის თქმა, ჯანსაღი კვების პრინციპების დაცვა და რეგულარული ფიზიკური აქტივობა ჰიპერტენზიის პრევენციის საუკეთესო საშუალებაა!

ვირუსული ჰეპატიტების ელიმინაციისთვის ჯანმოს კოლაბორაციული ცენტრის ეგიდით მე-3 სადემონსტრაციო პლატფორმა (სასწავლო ტური) გაიმართა. ღონისძიების ფარგლებში საქართველოს სომხეთის, უკრაინის და ყაზახეთის დელეგაციები და ჯანმოს რეგიონული ოფისის წარმომადგენლები ეწვივნენ.

სასწავლო ტურის ფარგლებში დელეგაციას შეხვდა საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრის პირველი მოადგილე თამარ გაბუნია. მან შეხვედრაზე ქვეყნების წარმომადგენლებს გაუზიარა ვირუსული ჰეპატიტების ელიმინაციის პროგრამის მიღწევები საქართველოში.

თამარ გაბუნიამ დელეგაციის წევრებს ვირუსული ჰეპატიტების ელიმინაციის გზაზე წარმატებები უსურვა და გამოთქვა დახმარების მზადყოფნა სხვადასხვა მიმართულებით.

ერთიანი ჯანმრთელობის ჭრილში, ანტიმიკრობულ რეზისტენტობასთან მიმართებაში, ბაქტერიოფაგების ფართო გამოყენების პერსპექტივებoს მიზნით შეხვედრა გაიმართა.

შეხვედრა დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს, დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრის, ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის (ჯანმო) ევროპის რეგიონალური ოფისის და ანტიმიკრობული რეზისტენტობის კვლევისა და განვითარების გლობალური ცენტრის Global AMR R&D Hub თაოსნობით ჩატარდა.

ღონისძიების მიზანი იყო ანტიმიკრობულ რეზისტენტობასთან მიმართებაში ფართო გამოყენების ფაგოთერაპიის სამეცნიერო საფუძვლების განხილვა და განმტკიცება.

შეხვედრას დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისყტის პირველი მოადგილე თამარ გაბუნია, გ.ელიავას სახელობის ბაქტერიოფაგიის, მიკრობიოლოგიისა და ვირუსოლოგიის ინსტიტუტის დირექტორი მზია ქუთათელაძე, ჯანმოს ევროპის რეგიონის ოფისის ამრ-ის კონტროლის საკითხებში რეგიონული მრჩეველი დანილო ლო ფო ვონგი ესწრებოდნენ. ასევე, საერთაშორისო და ადგილობრივი მკვლევარები, პოლიტიკის შემქმნელები, ჯანდაცვის პროფესიონალები, ფაგების მწარმოებლები და სოფლის მეურნეობისა და გარემოს დაცვის წარმომადგენლები.

7 მაისი - ასთმის მსოფლიო დღე
ასთმის მსოფლიო დღე, ასთმის გლობალური ინიციატივის და ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის ინიციატივით, ყოველწლიურად მაისის პირველ სამშაბათს აღინიშნება და მისი მიზანია ასთმის შესახებ ცნობიერების ამაღლება საზოგადოებაში.
წელს ასთმის მსოფლიო დღე 7 მაისს აღინიშნება სლოგანით “ასთმის შესახებ განათლება გვაძლიერებს“.
გლობალური კამპანია ხაზს უსვამს ასთმის მქონე პირების გაძლიერების საჭიროებას სათანადო განათლებით, საკუთარი დაავადების მართვის და ექიმთან დროული მიმართვის პრაქტიკის გაუმჯობესების მიზნით.
ასთმა საკმაოდ გავრცელებული ქრონიკული რესპირაციული დაავადებაა, რომელსაც ახასიათებს სუნთქვის გაძნელება, ქოშინი და შეხუთვის შეტევითი და განმეორებითი ეპიზოდები სხვადასხვა სიმძიმითა და სიხშირით.
2022 წლის მონაცემებით საქართველოში ასთმისა და ასთმური სტატუსით სულ რეგისტრირებულია 8974 პირი. 2008 წლიდან 2022 წლამდე ასთმისა და ასთმური სტატუსის გავრცელება 1.7-ჯერ, ხოლო ახალი შემთხვევების რაოდენობა 1.95-ჯერ შემცირდა. 2011-2021 წწ მნიშვნელოვნად შემცირდა აგრეთვე ასთმით ჰოსპიტალიზებულთა რაოდენობა.
ქრონიკული დაავადებების მართვის გაუმჯობესების მიზნით, საქართველოში საყოველთაო ჯანმრთელობის დაცვის სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში ქრონიკული დაავადებების სამკურნალო მედიკამენტებით უზრუნველყოფილია მოსახლეობის მიზნობრივი ჯგუფები, მ.შ. საპენსიო ასაკის, შეზღუდული შესაძლებლობის სტატუსის მქონე, სოციალურად დაუცველი პირები და სხვ.
ცხოვრების ჯანსაღი წესის დაცვით და თაანმედროვე სამკურნალო საშუალებებით ასთმა სრულად ექვემდებარება კონტროლს!

ჯანდაცვის სამინისტრომ, ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციასთან თანამშრომლობით, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სისტემის შეფასების პროცესი დაიწყო. მისიის ფარგლებში, მულტისექტორულად შეფასდება საზოგადოებრივი ჯანდაცვის საფრთხეებზე საქართველოს პრევენციის, მზადყოფნისა და რეაგირების შესაძლებლობები.

შეფასების პროგრამა, ჯანდაცვის სამინისტროს, დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრისა და ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის ხელმძღვანელებმა წარადგინეს.

ღონისძიება ჯანდაცვის მინისტრის პირველმა მოადგილემ გახსნა. თამარ გაბუნიას განცხადებით, პროცესი 19 ტექნიკური მიმართულებით, სისტემის მზაობის შეფასებას, შემდეგ კი სპეციალური რეკომენდაციების მომზადებას ითვალისწინებს.

როგორც მინისტრის მოადგილემ აღნიშნა, ჯანდაცვის სისტემების შეფასება და რეკომენდაციები, ქვეყანას, ჯანდაცვის უსაფრთხოების მიმართულებით, პრიორიტეტების განსაზღვრაში, ხარვეზების აღმოფხვრაში, ეროვნული სამოქმედო გეგმის შემუშავებასა და განხორციელებაში დაეხმარება. პროგრამის მნიშვნელობაზე ისაუბრა ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის საქართველოს ოფისის ხელმძღვანელმა სილვიუ დომენტემაც.
ღონისძიებას ესწრებოდნენ: სოფლის მეურნეობისა და გარემოს დაცვის მინისტრის მოადგილე აპოლონ კაკაბაძე, დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრის, სხვადასხვა საჯარო უწყებებისა და პარტნიორი საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლები.

იმუნიზაციის კვირეული 21-27 აპრილი, 2024
ევროპის იმუნიზაციის კვირეული, ყოველწლიურად, აპრილის ბოლო კვირას აღინიშნება და მისი მიზანია საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება ვაქცინაციის მნიშვნელობის შესახებ. მიმდინარე წელს, კვირეული 21-27 აპრილს აღინიშნება და ევროპის რეგიონში იმუნიზაციის გაფართოებული პროგრამის (EPI) 50 წლის საიუბილეო თარიღთან დაკავშირებით, ყურადღებას ამახვილებს პროგრამის მიღწევებზე 50 წლის განმავლობაში და იმაზე, თუ როგორ იცავს ვაქცინაცია თაობების ჯანმრთელობას ვაქცინაციით მართვადი დაავადებებისაგან.

1974 წელს დაიწყო იმუნიზაციის გლობალური გაფართოებული პროგრამა, რათა ყველა ბავშვს, ყველა ქვეყანაში, ესარგებლა სიცოცხლის გადამრჩენი/შემანაჩუნებელი ვაქცინებით 6 პოტენციურად ფატალური დაავადების წინააღმდეგ. 1974 წლიდან, ვაქცინაციის წყალობით აღმოიფხვრა ყვავილი, შემცირდა ველური პოლიოვირუსის გავრცელების გეოგრაფიული დიაპაზონი ორ ქვეყანამდე; მკვეთრად შემცირდა წითელას, წითურას, ტუბერკულოზის, ყივანახველას, ტეტანუსის და დიფთერიის შემთხვევები. ვაქცინაციამ უდიდესი წვლილი შეიტანა ბავშვთა სიკვდილიანობის შემცირებაში.

რუტინული იმუნიზაციის პროგრამები განაგრძობს ინოვაციების დანერგვას და გაფართოებას და დღეისათვის, მოიცავს ბავშვებთა, მოზარდთა და მოზრდილთა ვაქცინაციას ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ რეკომენდებული სულ მცირე 13 დაავადების წინააღმდეგ.

საქართველოში იმუნიზაციის სახელმწიფო პროგრამის მიზანია მოსახლეობის დაცვა ვაქცინით მართვადი ინფექციებისგან და იგი უზრუნველყოფს უფასო ვაქცინაციას იმუნიზაციის კალენდრით და ეპიდჩვენებით განსაზღვრული ვაქცინებით. სახელმწიფო უზრუნველყოფს 13 ინფექციის - ტუბერკულოზის, დიფთერიის, ყივანახველას, ტეტანუსის, პოლიომიელიტის, ყბაყურას, წითურას, წითელას, B ჰეპატიტის, როტავირუსული ინფექციის, ადამიანის პაპილომავირუსის, პნევმოკოკური ინფექციის და ჰემოფილუს ინფლუენცა ტიპი b საწინააღმდეგო ვაქცინაციას.

სახელმწიფო პროგრამა ასევე მოიცავს სეზონური გრიპის, ყვითელი ცხელების საწინააღმდეგო ვაქცინაციას სხვადასხვა რისკ-ჯგუფში და ანტირაბიული პრეპარატებით უზრუნველყოფას.