Sofia Verulashvili - psychologist, psychotherapist

©️ ბესიკ ხარანაული

ასპარეზზე გამოვლენ ახლები

დამთავრდა ერა
ჰალსტუხიანების,
მუცელგველიანების!

გინდ არქვი მგლები,
გინდ არქვი ძაღლები,
ასპარეზზე გამოვლენ
ახლები!

აიყრება დახლები.
გაწმენდენ,
გაწმენდენ,
სიმღერის თანხლებით.

ასპარეზზე გამოვლენ ახლები!

მე შორს დავუდგები,
შორს დავესახლები,
ვუყურებ,
დავტკბები,
ვუყურებ,
გავძღები :

ასპარეზზე გამოვლენ ახლები!

დნმ-ის ტესტი (გენის დაქტილოსკოპიის მეთოდი) ქართველმა მეცნიერმა, აპოლონ ჯინჭარაძემ შექმნა. ის 1989 წელს, 28 წლის ასაკში გარდაიცვალა. მეცნიერის გარდაცვალების შემდეგ მის მიერ აღმოჩენილი ზონდის მეშვეობით მოხდა რუსეთის მეფის ნიკოლოზ II ნეშტის იდენტიფიცირება იაპონიაში შემონახული მეფის სისხლით გაჟღენთილი დოლბანდის საშუალებით.
აუცილებლად უნდა იცნობდეს ფართო საზოგადოება ასეთ ნიჭიერ ქართველებს.

მოდით გავარკვიოთ რას მოიცავს სიამოვნება და შესაძლებელია თუ არა იცხოვრო სამყაროში, რომელშიც არ არის სიამოვნება, მაგრამ არის სიხარულისა და ნეტარების უდიდესი გრძნობა. ყველა ჩვენგანი გამუდმებით სიამოვნებას ამა თუ იმ ფორმით ეძებს: ინტელექტუალურ სიამოვნებას, გრძნობებით ტკბობას თუ კულტურით გართობას; სიამოვნებას რეფორმების გატარებით, სხვების სწავლებით, საზოგადოების ნაკლოვანებების გამოსწორებით; სიამოვნებას ფიზიკური დაკმაყოფილებისაგან, დიდი გამოცდილებისაგან, ცხოვრების ღრმა წვდომისაგან, გონების უმანკო თუ ეშმაკური ხრიკებისაგან. დაბოლოს, რა თქმა უნდა, ღმერთის შეცნობის სიამოვნებას.

სიამოვნება – ეს საზოგადოების ერთგვარი სტრუქტურაა. ადრეული ბავშვობიდან მოყოლებული და თვით სიკვდილამდე, ჩვენ, ღიად თუ ფარულად, სიამოვნების ძიებაში ვართ. ამიტომ, სიამოვნების რომელ ფორმაზეც არ უნდა ვილაპარაკოთ, აუცილებელია ნათლად დავინახოთ თვითონ პრობლემა, რადგან სიამოვნებისკენ სწრაფვა კვლავაც წარმართავს და ფორმას აძლევს ჩვენს ცხოვრებას. სწორედ ამიტომ, თითოეული ჩვენგანისათვის ასე რიგად მნიშვნელოვანია ყურადღებით, ფრთხილად და მიუკერძოებლად გამოვიკვლიოთ სიამოვნების ეს პრობლემა, რამდენადაც, მივიღოთ სიამოვნება, შემდეგ კი შევინარჩუნოთ და გავახანგრძლივოთ შეგრძნება, ჩვენი ცხოვრების მთავარი მოთხოვნილებაა და მის გარეშე ცხოვრება მოსაწყენი, სულელური, განმარტოებული და უაზრო ხდება.

თქვენ შეიძლება მკითხოთ, თუ ასეა, ცხოვრება რატომ არ უნდა იყოს სიამოვნებისაკენ სწრაფვა? იმ უბრალო მიზეზით, რომ სიამოვნებას აუცილებლად მოაქვს ტანჯვა, იმედგაცრუება, მწუხარება და შიში, და შიშის შედეგი როგორც – ძალმომრეობა. თუ თქვენ გინდათ ასეთი ცხოვრებით იცხოვროთ – იცხოვრეთ. ადამიანების უმრავლესობა ხომ სწორედ ასე ცხოვრობს, მაგრამ თუ თქვენ გინდათ თავისუფალი იყოთ მწუხარებისგან, მაშინ სიამოვნების მთლიანი სტრუქტურა უნდა გაიგოთ.

სიამოვნების გაგება არ ნიშნავს მის უარყოფას. ჩვენ მას არ განვსჯით, არ ვამბობთ კარგია ის თუ ცუდი, მაგრამ თუ მას ვეძებთ, მაშინ გახელილი თვალებით უნდა ვეძიოთ, რადგან ვიცით, რომ სიამოვნების მაძებარი გონება გარდაუვლად იპოვის მის ჩრდილს – ტანჯვას. ისინი არ შეიძლება განცალკევებული იყვნენ, თუმცა ჩვენ სიამოვნებას ვეძებთ და ვცდილობთ ტანჯვას თავი ავარიდოთ.

და მაინც, რატომ არის, რომ გონება ყოველთვის სიამოვნებას ითხოვს? რატომ ჩავდივართ კეთილშობილ თუ მდაბალ საქციელს და მალულად სიამოვნებას განვიცდით? რატომ ვიღებთ მსხვერპლს და ვიტანჯებით სიამოვნების წვრილი ძაფისათვის? რა არის სიამოვნება და როგორ ჩნდება ის? მაინტერესებს რომელიმე თქვენგანს ოდესმე თუ დაუსვამს საკუთარი თავისთვის ეს შეკითხვები და მიგიდევნებიათ თუ არა ყურადღება პასუხებისთვის ბოლომდე?

სიამოვნება მოდის 4 სტადიის გავლით: აღქმა, შეგრძნება, კონტაქტი და სურვილი. ვთქვათ, მე ვხედავ მშვენიერ ავტომანქანას. შემდეგ, როცა მას ვუყურებ, მიჩნდება შეგრძნება, რეაქცია; შემდეგ მანქანას ვეხები, ან წარმოვიდგენ, რომ ვეხები, რის შემდეგაც მიჩნდება სურვილი ვფლობდე მას და თავი მოვიწონო; ან ლამაზ ღრუბლებს ან მთებს ვხედავ, მკაფიოდ რომ ჩანს ცის ფონზე, ან გაზაფხულის პირველ ფოთოლს, ან ღრმა ველს, ხიბლითა და მშვენებით სავსეს, ან მზის დიდებულად ჩასვლას, მშვენიერ სახეს, ჭკვიანურს, ცოცხალს, საკუთარ სილამაზეს რომ ვერ აცნობიერებს, (სხვაგვარად ხომ ლამაზიც არ იქნებოდა) – ამ ყველაფერს აღტაცებით ვუყურებ და ვერ ვამჩნევ, რომ დამკვირვებელი აღარ არსებობს, არის მხოლოდ მშვენიერება, სიყვარულის მსგავსი. წამიერად მე აღარ ვარ მთელი ჩემი პრობლემებით, შფოთვებით და ტანჯვით, არამედ არის მხოლოდ ეს რაღაც სასწაული. მე შემიძლია ვუყურო მას მთელი სიხარულით და შემდეგ წამს დავივიწყო ის, ან გონება ჩაირთვება და მაშინ პრობლემა ჩნდება. ჩემი გონება ფიქრობს იმაზე, რაც დაინახა და რა მშვენიერი იყო ის. მე საკუთარ თავს ვეუბნები, რომ კიდევ მრავალჯერ მინდა იმის ნახვა, რაც ვნახე. ფიქრი იწყებს შედარებას, განსჯას და ამბობს: „მე ეს ხვალ კიდევ უნდა ვნახო“. ის, რაც ერთი წამის სიამოვნება იყო, ხანგრძლივდება და ამაში ფიქრი უწყობს ხელს. ზუსტად ასე ხდება სექსუალურ, ან ყველა სხვა სურვილთან დაკავშირებით. თვითონ სურვილში არ არის რაიმე არასწორი და ასე რეაგირება სრულიად ნორმალურია. თუ ქინძისთავით მიჩხვლეტთ, მე ამაზე რეაგირებას გავაკეთებ, თუ პარალიზებული არ ვარ, მაგრამ, როცა აღტაცებაში აზრი ერთვება, კვლავ და კვლავ განიცდის მას და სიამოვნებად აქცევს. ფიქრს სურს გაიმეოროს ეს გამოცდილება და რაც უფრო მეტად იმეორებს, მით უფრო მექანიკური ხდება ის, ხოლო, რაც უფრო მეტს ფიქრობთ ამაზე, ფიქრი მით უფრო მეტ ძალას აძლევს სიამოვნებას. ამდენად, ფიქრი ქმნის და ინარჩუნებს სიამოვნებას სურვილის საშუალებით; ხანგრძლივობას სძენს მას და შესაბამისად ბუნებრივი რეაქცია სურვილისა ნებისმიერ ლამაზ ნივთზე ფიქრითაა დამახინჯებული. აზრი ამ რეაქციას მოგონებად აქცევს, კვებავს ამ მოგონებას და მას კვლავ და კვლავ უბრუნდება. მოგონება, რა თქმა უნდა, გარკვეულ დონეზე უდავოდ აუცილებელია. ყოველდღიურ ცხოვრებაში ჩვენ მის გარეშე ვერ ვიმოქმედებთ. თავის სფეროში ის საჭიროა, მაგრამ არსებობს გონების ისეთი მდგომარეობა, როცა მეცნიერება ძალიან უმნიშვნელო როლს თამაშობს. გონება, რომელიც არ არის დამახინჯებული მოგონებებით, ნამდვილად თავისუფალია.

ოდესმე თუ შეგიმჩნევიათ, რომ, თუ რაიმეზე მთლიანად, მთელი გულით რეაგირებდით, მეხსიერება ამაში მონაწილეობას თითქმის არ იღებდა? მხოლოდ მაშინ, როცა გამოწვევას მთელი თქვენი არსებით არ პასუხობთ, ხდება კონფლიქტი, ბრძოლა და ამას მოაქვს შეხლა-შემოხლა, სიამოვნება და ტანჯვა და ეს ბრძოლა გრძელდება მოგონებებში. ერთ მოგონებას სხვები ემატება და სწორედ აქ იმალება პასუხი. ეს ყველაფერი მოგონებებიდან მოდის, და ამდენად, ძველია და არასოდეს არ არის თავისუფალი. არ არსებობს ისეთი რამ, როგორიცაა აზრის თავისუფლება. ეს სრული სისულელეა.

აზრი არასოდეს არ არის ახალი, იმიტომ, რომ ის არის პასუხი მეხსიერების, გამოცდილებისა და ცოდნის. აზრი, რომელიც ძველია, აძველებს იმ ყველაფერს, რასაც თქვენ აღტაცებითა და უდიდესი განცდებით უყურებდით რაღაც მომენტში. თქვენ სიამოვნებას ძველისგან იღებთ და არასდროს ახლიდან, რადგან ახალში დრო არ არსებობს.

ამრიგად, თუ თქვენ შეძლებთ უყუროთ ნებისმიერ რაიმეს ისე, რომ სიამოვნებას ნებას არ მისცემთ ჩაერთოს – სახეს, ჩიტს, სარის ფერს, წყლის ზედაპირის მშვენიერებას მზის შუქზე მოლიცლიცეს, მოკლედ, აღტაცების გამომწვევ ნებისმიერ რამეს, თუ თქვენ შეგიძლიათ უყუროთ ამ ყველაფერს ისე, რომ არ ისწრაფოდეთ განცდების განმეორებისკენ, მაშინ არ იქნება ტანჯვა, შიში, არამედ იქნება მხოლოდ უზარმაზარი სიხარული.

მხოლოდ სწრაფვა იმისკენ, რომ სამუდამოდ შეინარჩუნო სიამოვნება, აქცევს მას ტანჯვად. დაუკვირდით ამას საკუთარ თავში. სწორედ სიამოვნების განმეორებისკენ სწრაფვა ბადებს ტკივილს, იმიტომ, რომ ის არ იქნება ისეთი, როგორიც გუშინ იყო. თქვენ იბრძვით, რომ იგივე აღტაცება განიცადოთ, მთელი თქვენი არსებით, თუმცა ნაწყენი და იმედგაცრუებული რჩებით, რადგან ამას ვერ ახერხებთ.

აკვირდებით თუ არა, რა ხდება თქვენში, როცა თქვენ, თუნდაც მცირეოდენ სიამოვნებაზე უარს გეუბნებიან? როცა სასურველს ვერ იღებთ, თქვენ შფოთვა გიპყრობთ, შურითა და სიძულვილით ივსებით. შეგიმჩნევიათ თუ არა, რომ როცა დალევა, მოწევა, სექსი თუ სხვა სიამოვნება მიუწვდომელი ხდებოდა თქვენთვის – ამჩნევდით თუ არა როგორ ბრძოლას იწვევდა ეს თქვენში? ეს შიშის რაღაც ფორმაა, ასე არ არის? თქვენ გეშინიათ, რომ ვერ მიიღებთ სასურველს ან დაკარგავთ იმას, რაც გაქვთ. როცა რომელიმე რწმენა ან იდეოლოგია, რომელსაც თქვენ წლების განმავლობაში იზიარებდით ფიასკოს განიცდის და მისგან აღარაფერი რჩება, არ გეშინიათ, რომ მარტო დარჩებით? ეს რწმენა ხომ მრავალი წლის განმავლობაში გავსებდათ კმაყოფილებითა და სიამოვნებით, მაგრამ როცა ის დაკარგეთ მშრალზე დარჩით და თავი გამოცარიელებულად იგრძენით. ეს შიში თქვენი მეგზური იქნება მანამ, სანამ სიამოვნების სხვა ფორმას, სხვა რწმენას არ მონახავთ.

ეს მე ისე უბრალო რამედ მეჩვენება, და სწორედ იმიტომ, რომ ასე უბრალოა, ჩვენ უარს ვამბობთ დავინახოთ ეს უბრალოება. ჩვენ ხომ ყველაფრის გართულება გვიყვარს. როცა თქვენი ცოლი ზურგს გაქცევთ, განა თქვენ არ ნერვიულობთ? განა რისხვა არ გიპყრობთ? განა არ გძულთ ადამიანი, რომელმაც ის მიიზიდა? და ეს ყველაფერი ხომ შიშია რაღაც ისეთის დაკარგვისა, რასაც თქვენთვის მოჰქონდა სიამოვნება, ურთიერთობა, თვითდაჯერების გარკვეული მდგომარეობა, დაუფლების კმაყოფილება.

თუ თქვენ მიხვდით, რომ იქ, სადაც არის სიამოვნების ძებნა, ტანჯვაც აუცილებლად იქნება და თუ თქვენ ეს გსურთ, იცხოვრეთ ასე, მაგრამ, დაე, ნუ იქნება ეს თქვენი შეცდომა არცოდნის გამო. და თუ თქვენ გინდათ, რომ სიამოვნებაზე უარი თქვათ, რაც ტანჯვის დასასრულსაც მოასწავებს, მაშინ მთელი ყურადღება უნდა მიაპყროთ მთლიანად სიამოვნების სტრუქტურას, არ დაანაწევროთ ის, როგორც ამას აკეთებენ ბერები და სანიასები არასდროს რომ არ უყურებენ ქალს, რადგან ამას ცოდვად თვლიან და ამით თავიანთი გაგების სასიცოცხლო საფუძველს ანგრევენ. მაგრამ, თუ თქვენ სიამოვნების მთელ აზრსა და მნიშვნელობას გააცნობიერებთ, მაშინ სიცოცხლის უზარმაზარი სიხარული მოგიცავთ. სიხარულზე თქვენ არ შეგიძლიათ იფიქროთ, რადგან სიხარული რაღაც უშუალოა და ის წამიერად ჩნდება. მასზე ფიქრით თქვენ მას სიამოვნებად აქცევთ. იცხოვრო ახლანდელით, ეს იმას ნიშნავს უშუალოდ აღიქვა სილამაზე და აღტაცებული იყო მისით, მაგრამ ისე, რომ სიამოვნება არ ეძიო მისგან.

© ჯიდუ კრიშნამურტი / თავისუფლება ცნობილისგან

https://akti.ge/ka/book-read/2351