Κωνσταντίνος Παντελής - BSc, MA Ψυχολόγος

Σύγχρονη επιδημία ο Σακχαρώδης Διαβήτης - LarissaPress Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί μια σύγχρονη επιδημία τονίστηκε στο πλαίσιο εκδήλωσης – ενημέρωσης για τη νόσο, που πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής,

🧠Κρίσεις Πανικού vs 🫀Έμφραγμα του Μυοκαρδίου

Η καρδιά αποτελεί ένα όργανο η λειτουργία του οποίου συχνά επηρεάζεται από διάφορες ψυχικές καταστάσεις. Σε περιπτώσεις έντονου άγχους, όπως στις κρίσεις πανικού, κατά την ενεργοποίηση της αντίδρασης «πάλης ή φυγής», είναι αναμενόμενο και εξαιρετικά φυσιολογικό να μεταβληθεί ο καρδιακός ρυθμός. Αυτή όμως η μεταβολή αποτελεί συχνά σημείο σύγχυσης για πολλά άτομα με αποτέλεσμα πολλοί να θεωρούν ότι παθαίνουν καρδιακή προσβολή.

Ωστόσο, τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού διαφέρουν από εκείνα του εμφράγματος του μυοκαρδίου. Η κατανόηση και διάκριση μεταξύ αυτών των δύο καταστάσεων μπορεί όχι μόνο να ανακουφίσει από την αγωνία αλλά επίσης να διευκολύνει το άτομο να κατευθυνθεί πιο στοχευμένα στην αντιμετώπιση του πραγματικού ζητήματος.

📊 Το γνωρίζατε; 📊
Μελέτες δείχνουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων απευθύνεται στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) με αναφερόμενα συμπτώματα εμφράγματος του μυοκαρδίου τα οποία όμως δεν είναι άλλα από μια κρίση πανικού. Έχει εκτιμηθεί ότι τα άτομα με κρίσεις πανικού αποτελούν περίπου το 9% των περιστατικών του ΤΕΠ (Gul et al., 2017) ενώ μεταξύ των ατόμων με αναφερόμενο καρδιακό άλγος αποτελούν το 20-25% (Foldes-Busque et al., 2011).

🚨 Κρίσεις Πανικού
Πρόκειται για ξαφνικά επεισόδια έντονου φόβου, τα οποία συνήθως είναι σύντομα σε διάρκεια (10 – 20 λεπτά) αλλά μπορεί να βιώνονται ως εξαιρετικά δυσφορικά από το άτομο. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

⚡️Αίσθημα παλμών, αύξηση του καρδιακού ρυθμού
⚡️Εφίδρωση
⚡️Τρέμουλο
⚡️Αίσθηση δύσπνοιας ή ασφυξίας
⚡️Αίσθημα πνιγμού
⚡️Πόνος ή δυσφορία στο στήθος
⚡️Ναυτία ή κοιλιακή δυσφορία
⚡️Αίσθημα ζάλης, αστάθειας, ζαλάδας ή λιποθυμίας
⚡️Αποπραγματοποίηση (αίσθημα αποσύνδεσης από τον εαυτό) ή αποπροσωποποίηση (αίσθημα αποσύνδεσης από το περιβάλλον)
⚡️Φόβος απώλειας ελέγχου
⚡️Φόβος θανάτου
⚡️Παραισθησίες (μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα)
⚡️Ρίγος ή εξάψεις

Οι κρίσεις πανικού εντάσσονται στις αγχώδεις διαταραχές και δεν προκαλούν μόνιμες σωματικές βλάβες. Ωστόσο, τα συμπτωμάτα συχνά παρερμηνεύονται ως μιας κατάσταση που απαιτεί επείγουσα νοσοκομειακή παρέμβαση. Σε αυτό συντελούν δύο παράγοντες. Ο πρώτος αφορά την ενεργοποίηση της συμπαθητικής μοίρας του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος που ενεργοποιεί το σώμα να αντιμετωπίσει έναν κίνδυνο (απάντηση «πάλης ή φυγής»). Ο δεύτερος αφορά τον έντονο φόβο που κυριεύει το άτομο με αποτέλεσμα την αδυναμία λήψης ορθολογικών αποφάσεων και αντικειμενικής αξιολόγησης της σωματικής κατάστασης ως απλά μια συνθήκη κατά την οποία το σώμα ενεργοποιείται για να αντιμετωπίσει μια απειλή.

🫀Έμφραγμα του Μυοκαρδίου
Το έμφραγμα του μυοκαρδίου συμβαίνει όταν η ροή του αίματος προς τον καρδιακό μυ μειώνεται ή εμποδίζεται, συνήθως λόγω θρόμβου. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

📌Αίσθημα σφιξίματος ή συμπίεσης στο στήθος ο οποίος εντοπίζεται οπισθοστερνικά (μέση του θώρακα και ελαφρώς αριστερά)
📌Πόνος (συνήθως διαξιφιστικός) ή δυσφορία στο θώρακα που ανακλάται στον αριστερό ώμο, τον αυχένα, τη γνάθο, το λαιμό ή την πλάτη
📌Πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα (καούρα)
📌Δύσπνοια
📌Ναυτία ή έμετος
📌Ζάλη ή λιποθυμία
📌Ψυχρή εφίδρωση

Αρκετές φορές παρουσιάζονται προειδοποιητικά συμπτώματα μερικές ημέρες ή ακόμα και εβδομάδες πριν από το έμφραγμα στα οποία συχνά συμπεριλαμβάνονται το σφίξιμο στο στήθος (σαν να σφίγγει ένα χταπόδι), πλάκωμα στο στήθος, στη πλάτη και μούδιασμα στο αριστερό χέρι.

Αν κάποιος υποπτεύεται μια πιθανή καρδιακή προσβολή πρέπει να επισκέπτεται άμεσα τον προσωπικό ιατρό ή την πλησιέστερη μονάδα υγείας. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να διευκρινιστεί αν πρόκειται για μια καρδιακή ή ψυχολογική κατάσταση.

👍Οι αγχώδεις διαταραχές και ιδίως η διαταραχή πανικού μπορεί να είναι έως και πλήρως ιάσιμες. Η αναζήτηση της κατάλληλης υποστήριξης, η οποία περιλαμβάνει τα γνωστικά ψυχοθεραπευτικά μοντέλα και τη φαρμακευτική αγωγή αποτελούν την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα μέσω της μείωσης των υποτροπών και την κατανόηση των υποκείμενων αιτιών.

Εάν εσείς ή κάποιος γνωστός σας αντιμετωπίζει συμπτώματα κρίσεων πανικού ή διαταραχής πανικού, συνιστάται να ζητήσετε την καθοδήγηση ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας 🎓 για ακριβή διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία.

🔍Ψυχιατρικά Φάρμακα: Μύθοι & Αλήθειες

📚Μύθος: «Τα φάρμακα είναι μια γρήγορη λύση και προκαλούν εθισμό».
💡Αλήθεια: Η ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίζει χημικές ανισορροπίες στον εγκέφαλο, προάγοντας τη σταθερότητα και την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Όταν χρησιμοποιούνται υπό ιατρική παρακολούθηση, δεν προκαλούν εθισμό. Όταν μιλάμε για ψυχική υγεία η γρήγορη λύση είναι μύθος. Αυτή η παρανόηση προκύπτει από τη δυτική σκέψη “here and now” που αναζητά μια άμεση και ανώδυνη λύση στα προβλήματα. Παρότι επιθυμητό, μοιάζει τελικά περισσότερο με μια ουτοπική παρά ρεαλιστική σκέψη.

📚Μύθος: «Η λήψη φαρμάκων είναι ένδειξη αδυναμίας»
💡Αλήθεια: Η αναζήτηση βοήθειας, συμπεριλαμβανομένης της φαρμακευτικής αγωγής, αποτελεί ένδειξη δύναμης. Οι ψυχικές διαταραχές είναι πολύπλοκες και μπορεί να προκύψουν από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών. Άραγε, μπορούμε πάντα να λύνουμε μόνοι μας τα προβλήματά μας; Αν βιαστείτε να απαντήσετε «ναι» τότε σας προκαλώ να επισκευάσετε μόνοι σας το αυτοκίνητό σας ενώ δεν έχετε τις σχετικές γνώσεις και την απαιτούμενη εργαλειοθήκη.

📚Μύθος: «Η φαρμακευτική αγωγή αλλάζει την προσωπικότητά μου».
💡Αλήθεια: Η φαρμακευτική αγωγή δεν αλλάζει αυτό που είστε στον πυρήνα σας. Αντίθετα, μπορεί να σας βοηθήσει να ανακτήσετε την ισορροπία σας, επιτρέποντας στον πραγματικό σας εαυτό να αναδειχθεί χωρίς το βάρος των συμπτωμάτων.

📚Μύθος: «Μπορώ να σταματήσω να παίρνω φάρμακα μόλις νιώσω καλύτερα».
💡Αλήθεια: Η απότομη διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να οδηγήσει σε υποτροπή των συμπτωμάτων. Η σταδιακή διακοπή υπό την καθοδήγηση ενός ιατρού είναι υψίστης σημασίας για να διασφαλιστεί μια ομαλή μετάβαση.

📚Μύθος: «Η ψυχοθεραπεία από μόνη της είναι αρκετή, δεν χρειάζομαι φαρμακευτική αγωγή».
💡Αλήθεια: Η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή είναι ισχυροί σύμμαχοι. Ενώ η ψυχοθεραπεία αντιμετωπίζει τις υποκείμενες αιτίες και διδάσκει στρατηγικές διαχείρισης, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα, καθιστώντας τη θεραπεία πιο αποτελεσματική.

📚Μύθος: «Μόλις αρχίσω να παίρνω φάρμακα, θα τα παίρνω για πάντα».
💡Αλήθεια: Η διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής ποικίλλει ανάλογα με τις ατομικές ανάγκες. Ορισμένοι μπορεί να χρησιμοποιούν τη φαρμακευτική αγωγή βραχυπρόθεσμα, ενώ άλλοι μπορεί να βρίσκουν ευεργετική τη μακροπρόθεσμη χρήση της. Ο ειδικός θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα την ανάγκη και το χρονικό πλαίσιο της λήψης της αγωγής.

📚Μύθος: «Η φαρμακευτική αγωγή θα επηρεάσει τη δημιουργικότητα και τα συναισθήματά μου».
💡Αλήθεια: Η φαρμακευτική αγωγή στοχεύει στη σταθεροποίηση των ακραίων διακυμάνσεων και όχι στην εξάλειψη των συναισθημάτων. Στην πραγματικότητα μπορεί να ενισχύσει την ικανότητά σας να συμμετέχετε πλήρως στη ζωή, χωρίς να κατακλύζεστε από έντονα συναισθήματα.

📚Μύθος: «Οι φυσικές θεραπείες είναι καλύτερες από τα φάρμακα».
💡Αλήθεια: Οι φυσικές θεραπείες μπορούν να συμπληρώσουν τη θεραπεία, αλλά μπορεί να μην παρέχουν την απαραίτητη παρέμβαση για κάποιες καταστάσεις. Ιδίως σε ζητήματα ψυχικής υγείας, οι φυσικές θεραπείες είναι μάλλον παραπλανητικές και στηρίζονται στην αγωνία των ανθρώπων για τα συμπτώματα που βιώνουν συνδυαστικά με τις αρνητικές στάσεις τους σχετικά με τη ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή.

Η πιο αποτελεσματική προσέγγιση συχνά περιλαμβάνει συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής. Να θυμάστε, η αναζήτηση θεραπείας είναι μια απόδειξη της δύναμης και της δέσμευσής σας να ζήσετε μια πιο υγιή και ευτυχισμένη ζωή. Καταρρίπτοντας τους μύθους αγκαλιάζουμε την αλήθεια και αισθανόμαστε πιο δυνατοί για την βελτίωση της ψυχικής ευεξίας.

Οδική Οργή: Θυμός πίσω από το τιμόνι 💢🚗

Έχετε βιώσει ποτέ εκείνη την ξαφνική έξαρση εκνευρισμού κατά την οδήγηση, γνωστή ως οδική οργή (road rage); 🤬😡 Πρόκειται για ένα συνηθισμένο φαινόμενο που οι περισσότεροι από εμάς (περίπου το 80%, American Automobile Association, 2019) έχουμε αντιμετωπίσει κάποια στιγμή στο δρόμο.

Η οδική οργή μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες: κυκλοφοριακή συμφόρηση, επιθετική οδήγηση ή ακόμη και προσωπικούς στρεσογόνους παράγοντες. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η οδική οργή είναι κάτι περισσότερο από κορναρίσματα και έντονες φωνές - μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην ψυχική μας ευεξία και φυσικά στην οδική ασφάλεια.

👉 Η αντίδραση "Πάλη ή Φυγή": Όταν αντιλαμβανόμαστε μια απειλή στο δρόμο, το σώμα μας αντιδρά σαν να βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που απειλεί τη ζωή μας. Αυτό πυροδοτεί την αντίδραση "πάλης ή φυγής", που οδηγεί σε συναισθήματα θυμού, απογοήτευσης και στην ανάγκη να ανταποδώσουμε.
👉 Στρέσορες: Η οδική οργή μπορεί να επιδεινωθεί από το στρες που προέρχεται από άλλους τομείς της ζωής. Όταν αισθανόμαστε ήδη καταβεβλημένοι, οι μικροενοχλήσεις στο δρόμο μπορεί να μοιάζουν με την τελευταία σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι.

💡 Εξασκηθείτε στην αυτογνωσία: Αφιερώστε λίγο χρόνο στο να αναγνωρίσετε τα σημάδια κλιμάκωσης του θυμού. Αν παρατηρήσετε ότι συσσωρεύεται ένταση, κάντε μια παύση και ελέγξτε τον εαυτό σας. Αναγνωρίστε τα συναισθήματά σας χωρίς να τα κρίνετε.
💡 Βαθιές αναπνοές: Όταν νιώθετε ότι η αγανάκτηση κορυφώνεται, εξασκηθείτε σε τεχνικές βαθιάς αναπνοής. Εισπνεύστε βαθιά από τη μύτη σας, κρατήστε για μερικά δευτερόλεπτα και εκπνεύστε αργά από το στόμα σας. Αυτή η απλή πράξη μπορεί να σας βοηθήσει να παραμείνετε συγκεντρωμένοι και ψύχραιμοι.
💡 Αναπροσαρμόστε τις αρνητικές σκέψεις: Αμφισβητήστε τις αρνητικές σκέψεις που τροφοδοτούν την οδική οργή. Αντί να σκέφτεστε: «Επίτηδες το κάνει για να με νευριάσει;», σκεφτείτε εναλλακτικές εξηγήσεις όπως: «Ίσως έχει χαθεί».
💡 Αποφύγετε την εξατομίκευση: Να θυμάστε ότι οι ενέργειες των άλλων οδηγών δεν απευθύνονται σε εσάς προσωπικά. Αποφύγετε να παίρνετε τα πράγματα προσωπικά και υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι όλοι κάνουν λάθη στο δρόμο.
💡 Δώστε στον εαυτό σας επιπλέον χρόνο: Δώστε ένα περιθώριο στο πρόγραμμά σας για απροσδόκητες καθυστερήσεις. Όταν δεν είστε βιαστικοί, είναι λιγότερο πιθανό να αντιδράσετε έντονα στις προκλήσεις του δρόμου.
💡 Αποφύγετε την οπτική επαφή και τις χειρονομίες: Αποφύγετε την οπτική επαφή ή τη χρήση επιθετικών χειρονομιών προς τους άλλους οδηγούς. Αυτό συμβάλλει στην αποφυγή περιττών καβγάδων και κλιμάκωσης.
💡«Γιατί;»: Τελικά αναρωτηθείτε, «ποιος ο λόγος να νευριάσω;», «τα νεύρα μου θα με πάνε πιο γρήγορα στον προορισμό μου;», «υπάρχει περίπτωση με τα νεύρα να αλλάξω αυτό που έγινε;», «αν ανταποκριθώ στις προκλήσεις των άλλων τι κατάληξη μπορεί να έχει;»…

Στο γραφείο με επισκέπτονται συχνά γονείς που εκφράζουν τη δυσκολία τους να επικοινωνήσουν με τα παιδιά τους κατά τη περίοδο της εφηβείας. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η εφηβεία είναι μια δύσκολη περίοδος τόσο για τους ίδιους τους έφηβους όσο και για τους γονείς τους, αλλά η αποτελεσματική επικοινωνία μπορεί να βοηθήσει στη γεφύρωση του χάσματος.

Δείτε ορισμένες πρακτικές συμβουλές για το πώς μπορείτε να επικοινωνήσετε πιο αποτελεσματικά με τα παιδιά σας:

1. Ακούστε ενεργητικά: Είναι σημαντικό να δίνετε στον έφηβο την πλήρη προσοχή σας όταν σας μιλάει. Αυτό σημαίνει να απομακρύνετε τυχόν περισπασμούς, όπως το κινητό ή τον υπολογιστή σας, και να επικεντρωθείτε σε αυτό που σας λένε. Διατηρείστε οπτική επαφή και κάντε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου για να δείξετε ότι ασχολείστε και ενδιαφέρεστε για τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.

2. Δώστε αξία και αναγνωρίστε τα συναισθήματά τους: Οι έφηβοι περνούν πολλές αλλαγές, τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά. Είναι σημαντικό να δίνετε αξία στα συναισθήματά τους, ακόμη και αν δεν συμφωνείτε απαραίτητα μαζί τους. Δώστε τους να καταλάβουν ότι τα συναισθήματά τους είναι φυσιολογικά και ότι καταλαβαίνετε από πού προέρχονται.

3. Αποφύγετε την κριτική: Οι έφηβοι μπορεί να είναι ευαίσθητοι και η κριτική μπορεί γρήγορα να ρίξει τις γέφυρες επικοινωνίας μαζί τους. Αντ' αυτού, προσπαθήστε να προσεγγίζετε τις συζητήσεις με μια αξιολογητική και μη-επικριτική στάση. Αν διαφωνείτε με κάτι που λένε, εξηγήστε την άποψή σας χωρίς να επιτίθεστε στη δική τους.

4. Δείξτε σεβασμό: Οι έφηβοι συχνά αγωνίζονται να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους, γεγονός που μπορεί μερικές φορές να φανεί ως έλλειψη σεβασμού. Είναι σημαντικό οι αλληλεπιδράσεις μαζί τους να διέπονται από σεβασμό, ακόμη και αν δεν ανταποκρίνονται. Αποφύγετε να φωνάζετε ή να χρησιμοποιείτε υποτιμητικές λέξεις και προσπαθήστε να παραμείνετε ψύχραιμοι, ακόμη και αν αισθάνεστε απογοητευμένοι.

5. Θέστε όρια: Ενώ είναι σημαντικό να δείχνετε σεβασμό, είναι επίσης σημαντικό να θέτετε όρια. Ενημερώστε τον έφηβο για το ποιες συμπεριφορές είναι αποδεκτές και ποιες όχι. Να είστε συνεπείς με τις προσδοκίες σας και τις συνέπειές των πράξεων. Το ναι είναι ναι και το όχι – όχι.

6. Μην αποφεύγετε τις δύσκολες συζητήσεις: Ως γονέας, μπορεί να χρειαστεί να κάνετε δύσκολες συζητήσεις με τα παιδιά σας. Είναι σημαντικό να είστε ειλικρινείς και άμεσοι, αλλά και συμπονετικοί. Να θυμάστε ότι ο απώτερος στόχος σας είναι να βοηθήσετε τον έφηβο να μεγαλώσει και να εξελιχθεί σε έναν υπεύθυνο ενήλικα.

Να θυμάστε ότι η αποτελεσματική επικοινωνία χρειάζεται εξάσκηση. Μην αποθαρρύνεστε αν οι συζητήσεις σας δεν πάνε όπως τις είχατε σχεδιάσει. Συνεχίστε να προσπαθείτε και να είστε υπομονετικοί με τον εαυτό σας και τα παιδιά σας. Με χρόνο και προσπάθεια, μπορείτε να οικοδομήσετε μια ισχυρότερη, πιο ουσιαστική σχέση μεταξύ σας.

📢 4 ερωτήσεις που πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας όταν είμαστε αγχωμένοι

Όταν είμαστε αντιμέτωποι με μια αβέβαιη κατάσταση τα επίπεδα άγχους αυξάνονται και δυσκολευόμαστε να σκεφτούμε καθαρά

Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι συχνά υπάρχουν περισσότερες από μια καλές αποφάσεις που θα μπορούσαμε να πάρουμε

Σε τέτοιες περιπτώσεις, καλό είναι να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να θέτουμε στον εαυτό μας 4 βασικά ερωτήματα:

➡️Υπάρχουν περισσότερες από μια καλές αποφάσεις;
➡️Αν αυτό για το οποίο ανησυχώ εξελιχθεί καλά, πως θα ευχόμουν να το είχα διαχειριστεί;
➡️Μήπως η ανησυχία μου επηρεάζει αρνητικά τις αποφάσεις που παίρνω;
➡️Το να σκέφτομαι επίμονα αυτό που με απασχολεί προσφέρει κάποια λύση άμεσα? Τι το κακό έχει να κάνω ένα μικρό διάλλειμα και να δώσω λίγο χρόνο στον εαυτό μου;

Όταν η διαχείριση του άγχους ξεφεύγει από τα πλαίσια των δυνατοτήτων μας απαιτείται η συμβολή ενός πιστοποιημένου ειδικού ψυχικής υγείας 👌

Κωνσταντίνος Παντελής - BSc, MA Ψυχολόγος updated their phone number.