Green Valley Sr. Sec. Public School

Wishing everyone a joyful Rabindranath Tagore Jayanti! Today, as we celebrate the birth anniversary of the eminent poet and philosopher, let's reflect on his timeless wisdom and profound contributions to literature and education. Tagore's teachings and writings continue to inspire generations.

ਸ੍ਰੀ ਸਹਿਜ ਪਾਠ ਸੇਵਾ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਸਦਕਾ ਸ. ਰਾਜਪਾਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਸਕੂਲ ਸੈਮੀਨਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਡਿੱਗ ਰਹੀਆਂ ਨੈਤਿਕ ਕਦਰਾਂ - ਕੀਮਤਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਿਸਨੂੰ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਅਤੇ ਤਜਰਬਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਉੱਚਾ- ਸੁੱਚਾ ਬਣਾ ਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਕੇ ਆਪਣਾ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਸ. ਰਾਜਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਾਤਾ -ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਵੱਡਿਆਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਆਗਿਆ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਿਉਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸੈਮੀਨਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣ ਵੀ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਾਂਗੇ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ, ਜਪੁਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਾਠ ਅਤੇ ਮੂਲ - ਮੰਤਰ ਉਚਾਰਨ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਸਦਕਾ ਇਸ ਮੌਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਹਿਜ ਪਾਠ ਅਤੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਕਾਪੀ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਟੀਕ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲਈ ਵੀ ਤਿਆਰ ਹੋਏ।

Winners and Runners-up from 𝖲𝖼𝗂𝖾𝗇𝖼𝖾, 𝖬𝖺𝗍𝗁 𝖺𝗇𝖽 𝖤𝗇𝗀𝗅𝗂𝗌𝗁 𝖮𝗅𝗒𝗆𝗉𝗂𝖺𝖽 𝖼𝗈𝗆𝗉𝖾𝗂𝗍𝗂𝗈𝗇 .

“Painting the Town Red: Fashion Fiesta at Green Valley Public School! ❤️👠

Today was a kaleidoscope of vibrant hues as our playway and Kg students celebrated ‘Red Day’ in style! From bold crimson to rich ruby, our little fashionistas strutted their stuff on the runway, showcasing their favorite red outfits in a dazzling fashion show. With giggles and twirls, they spread joy and cheer, proving that even the tiniest touches of color can make a big statement. What a delightful way to celebrate creativity and self-expression! 🎈💃
Proud 🌟👗”

INTER HOUSE GK QUIZ COMPETITION

“Knowledge has power. It controls access to opportunity and advancement."

To encourage the students to enhance their knowledge GVPS organized an Inter House GK Quiz Competition for the students of classes VIII to X.

All the students enjoyed the quiz enthusiastically and put all their efforts to make this event a healthy one. It was very informative and knowledgeable experience for the talented minds of students.

Glimpses of the QUIZ COMPETITION.

🏆 CONGRATULATIONS TO ALL THE PARTICIPANTS🏆

Poetry: The best words in the best order.”-

It is believed that poetry is no less than art, it is a beautiful blend of words and emotions of a poet. For students to create a niche in the field of poetry, an activity was organized for the students of grade 3rd to 8. Students had to write a poem on their own on any one of the following topics like Spring season, Memories of school days, or My aspiration. Students successfully showed their creative side and submitted beautiful poems. Time and again our young students proved their talent and skill in all fields and this activity proved to be one such example.

World English Language Day observed today is celebrated to mark the significance of cultural diversity and multilingualism around the world and promote the six official languages around the world.
Today also marks the birth and death anniversary of Sir William Shakespeare, one of the greatest linguists and writers of all time. English is one of the most-spoken languages in the world with 369.7 million speakers as their first language around the world.
Happy World English Day!

Happy Earth Day! It's a time to appreciate the beauty of our planet and reflect on how we can protect it for future generations. Let's celebrate by taking action to reduce our environmental impact, whether it's planting trees, recycling more, or advocating for sustainable practices. Every small effort counts towards a healthier, more sustainable Earth.

🌟INTER HOUSE QUIZ-COMPETITION ON EARTH DAY🌍🌟

📝🏆All the teams participated with great enthusiasm.
Check out the glimpses.
Stay engaged with us as we foster a culture of learning and collaboration. 🌟 🏆📝

Admissions Open
For Academic Year 2024-25
Class Nursery to XII

WORLD HERITAGE DAY 2024
The day is about preserving human heritage, diversity and vulnerability of the world's build monuments & heritage sites. Also the efforts required to protect it,conserve it and to draw attention towards it.

On this holy occasion of Ram Navami, We wish that the blessings of Lord Ram are with you and your family. May your heart and home be filled with happiness, peace and prosperity.

RAM NAVAMI, one of the most significant Hindu festivals, that commemorates the birth of Lord Rama, falls on the ninth day of Shukla Paksha in the month of Chaitra. The auspicious occasion coincides with the final day of Chaitra Navratri festivities every year. On Day 9 of Chaitra Navratri, Maa Durga and her incarnation Maa Siddhidatri is worshipped.

Lord Rama is considered the seventh incarnation of Lord Vishnu as per Hindu mythology. Born to King Dasharatha and Queen Kaushalya of Ayodhya, Rama was their eldest son. Lord Rama is revered as an embodiment of truth, duty, righteousness and compassion. Having all the traits of an ideal person, he was also known to be Maryada Purushottama. The festival celebrates the life and times of Lord Rama and the victory of good over evil.

Position holders and participants of Dastar Competition and Position holders of Dharmik Prikhya 2023 were honoured today... Keep it up greenites...

Baisakhi, a festival of joy and gratitude, was celebrated with great enthusiasm at Green Valley Public School. Students and teachers came together to commemorate this auspicious occasion, honoring both its cultural and religious significance.

The day commenced with a special assembly, where students showcased their talents through vibrant performances, including traditional Punjabi dances like Bhangra and Giddha. These performances not only entertained but also educated the audience about the rich cultural heritage associated with Baisakhi.

Furthermore, students participated in various activities centered around Baisakhi themes. From card making and celebrating the spirit of the harvest season to art and craft activities, depicting the essence of rural Punjab, the creativity and enthusiasm of our students was truly commendable.

As a part of our commitment to foster cultural awareness and inclusivity, students learned about the historical significance of Baisakhi through field visit. Students gained insight into its roots as a harvest festival in the Punjab region as well as its religious significance for Sikhs.

Through the celebration of Baisakhi, we not only honored our cultural heritage but also reinforced the values of unity, compassion and gratitude among our school community.

World Health Day, celebrated annually on April 7th, serves as a reminder of the importance of global health and well-being.

As we commemorate World Health Day, it's essential to recognize the tireless efforts of healthcare workers, researchers, and public health professionals who continue to work tirelessly to safeguard our health and well-being. It's also a time to reaffirm our commitment to achieve universal health coverage, promoting health literacy, and investing in preventive healthcare measures.

On this World Health Day, let us unite in our efforts to build a healthier, more resilient future for all. By working together, we can overcome the challenges ahead and create a world where everyone has the opportunity to lead a healthy and fulfilling life.

A day of pride, joy and new beginnings for our students! 🎓✨
We can't wait to see the legacy you create as you go forward in strides.

🎓📸 Capture the magic of our Kindergarten Graduation Ceremony ! Swipe through our gallery to witness the joy, pride, and unforgettable moments as our little stars take their first big step towards success. From adorable caps and gowns to beaming smiles, each picture tells a story of achievement and growth. Join us in celebrating these young scholars and their bright futures ahead!

🎉🌟

🙏🙏Path Shri Sukhmani Sahib ji 🙏🙏
In the holy presence of Sri Guru Granth Sahib Ji, the staff & school management committee bowed their heads and received blessings. Thank the Almighty for His benevolence during the previous session and seek the blessings of Almighty at the beginning of new session.
We pray God that our students strive and achieve success in their studies

MAY
GURU GOBIND SINGH JI
bless you with a
SOUND MIND AND
A SOUND BODY
in the spirit of
the festival of
HOLA MOHALLA

Holi, also known as the Festival of Colors, is one of the most vibrant and joyous festivals celebrated in India and by the Indian diaspora worldwide. It marks the arrival of spring and the victory of good over evil. The festival is characterized by the throwing and smearing of colorful powders and waters, symbolizing love, unity, and the renewal of life.

Holi is more than just a festival; it's a celebration of life, love, and unity. It transcends religious and cultural boundaries, bringing people together in a riot of colors and joy. As we celebrate Holi, let us embrace its spirit of inclusivity, forgiveness, and renewal, while also being mindful of our environmental responsibilities.

MARTYRS' DAY

March 23 is remembered as the day when three brave freedom fighters, namely Bhagat Singh, Shivaram Rajguru, and Sukhdev Thapar, were hanged by the British.

Salute to real heroes

Shaheed Diwas, or Martyrdom Day, commemorates the sacrifice of Bhagat Singh, one of India's most revered freedom fighters. Bhagat Singh, along with Rajguru and Sukhdev, was executed on March 23, 1931, by the British colonial government for his involvement in the fight for India's independence.

On this day, people pay homage to Bhagat Singh and his companions for their unwavering dedication, courage, and sacrifice in the struggle against British oppression. Bhagat Singh's ideology and actions continue to inspire people around the world in their pursuit of justice and freedom.

Celebrating Women's Achievements and Empowerment, International Women's Day is observed globally on March 8th to honour the social, economic, cultural and political achievements of women. It is a powerful reminder of the ongoing struggle for gender equality and women's rights.

It is a day to celebrate the achievements of women in the past and present, while also renewing our commitment towards building a more inclusive and equitable world for future generations.

ॐ त्रयम्बकं यजा महे सुगंधिम पुष्टि वर्धनम।
उर्वारुकमिव वंदनाम मृत्योर्मुक्षीय मामृतात॥

Maha Shivratri is one of the most sacred festivals mentioned in Hindu Scriptures. This festival is specially associated with Lord Shiva. As per the Scriptures, it was the day when Lord Shiva saved the whole universe from darkness and ingnorance and drank all the poison which was produced during the time of churning of the ocean.
Another story is also associated with this festivals when lord Shiva got married to Goddess Parvati after a strict penance of Maa Parvati. It is believed that Goddess Parvati took 108 birth to get Lord Shiva as her husband. So, people celebrate this festival with great grandeur and enthusiasm by praying both of them together.

Green Valley believes that Shivratri urges us to wake up from the delusional sleep of ignorance and find peace and beauty within ourselves.

Happy Maha Shivratri !!!!

On Science Day, we commemorate the legacy of Sir C.V. Raman, an eminent Indian physicist whose groundbreaking work on light scattering earned him the Nobel Prize in Physics in 1930. His discovery, known as the Raman Effect, revolutionized our understanding of the interaction between light and matter, leading to numerous applications in diverse fields such as chemistry, biology, and materials science. Raman's contributions continue to inspire generations of scientists and underscore the importance of curiosity-driven research in advancing scientific knowledge and innovation.

🗓️ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ (ਮਿਤੀ 24 ਫ਼ਰਵਰੀ, 2024) ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

🔹 ਜਨਮ ਦਿਹਾੜਾ: ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ 🔹

ਮਾਤਾ ਜੀ: ਮਾਤਾ ਦਿਆਰੀ ਜੀ (ਕੁਝ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਾਤਾ ਕੌਂਸਾ ਦੇਈ ਜਾਂ ਕਲਸਾਂ ਦੇਵੀ)

ਪਿਤਾ ਜੀ: ਬਾਬਾ ਸੰਤੋਖ ਦਾਸ ਜੀ

ਜਨਮ ਮਿਤੀ: 30 ਜਨਵਰੀ, ਸੰਨ 1399 ਈ. (7 ਫੱਗਣ, ਸੰਮਤ 1456 ਬਿ.)

ਜਨਮ ਸਥਾਨ: ਪਿੰਡ ਮੰਡੂਰ (ਨੇੜੇ ਬਨਾਰਸ), ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (ਕੁਝ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਂਸ਼ੀ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼)

🔸 ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ: ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਸਲਾਹ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਚੰਮ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਘੜਨ ਵਾਲੇ (ਚਮਾਰ) ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਖੌਤੀ ਧਰਮੀ ਅਲੰਬਰਦਾਰ ਸ਼ੂਦਰ ਕਹਿ ਕੇ ਦੁਰਕਾਰਦੇ ਸਨ।ਸ਼ੂਦਰ ਕਹੇ ਜਾਂਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਇਸ ਲਈ ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਕਿਸੇ ਪਾਠਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਈ। ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਆਪ ਜੀ ਵਿੱਚ ਨਿਰਵੈਰਤਾ, ਨਿਡਰਤਾ, ਸ਼ਾਂਤ ਸੁਭਾਅ, ਸੱਚ ਕਹਿਣ ਦੀ ਦਲੇਰੀ, ਪ੍ਰਾਣੀ ਮਾਤਰ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਆਦਿ ਗੁਣ ਉਤਪੰਨ ਹੋ ਗਏ।

🔸 ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਸੰਤਾਨ: ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਪਿੰਡ ਮਿਰਜ਼ਾਪੁਰ ਵਾਸੀ ਬੀਬੀ ਲੋਣਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਪੁੱਤਰ ਦੀ ਦਾਤ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਈ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਵਿਜੈ ਦਾਸ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਸਪੁੱਤਰ ਵੀ ਨਰਮ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲਾ ਦਿਆਲੂ ਪੁਰਸ਼ ਸੀ ਜੋ ਪਿਤਾ ਪੁਰਖੀ ਧੰਦੇ ਰਾਹੀਂ ਹੋਈ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਨਿਰਬਾਹ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਬਚੇ ਪੈਸੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ, ਸਾਧੂਆਂ-ਸੰਤਾਂ ਲਈ ਖਰਚ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਸੀ।

🔸 ਬਾਣੀ ਰਚਨਾ: ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦੇ 16 ਰਾਗਾਂ ਵਿੱਚ 40 ਸ਼ਬਦ ਦਰਜ ਹਨ। ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਮਨੋਰਥ, ਸਰਬਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਸਲਾਹ, ਜੀਵ ਆਤਮਾ ਦੇ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਵਿੱਚ ਅਭੇਦ ਹੋਣ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫ਼ਰਮਾਨ ਹੈ:
ਤੋਹੀ ਮੋਹੀ ਮੋਹੀ ਤੋਹੀ ਅੰਤਰੁ ਕੈਸਾ॥
ਕਨਕ ਕਟਿਕ ਜਲ ਤਰੰਗ ਜੈਸਾ॥
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਗ ੯੩)

ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਬਿਆਨ ਕਰਦਿਆਂ ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਫ਼ਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪ੍ਰਭੂ ਇੰਨਾ ਸਮਰੱਥ ਹੈ ਕਿ ਨੀਵਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਉੱਚਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ:
ਐਸੀ ਲਾਲ ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਕਉਨੁ ਕਰੈ॥
ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜੁ ਗੁਸਈਆ ਮੇਰਾ ਮਾਥੈ ਛਤ੍ਰੁ ਧਰੈ॥
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਗ ੧੧੦੬)

ਭਗਤ ਜੀ ਅਨੁਸਾਰ ਮਨ ਵਿੱਚੋਂ ਮੇਰ ਤੇਰ ਖਤਮ ਹੋ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਮਿਲਾਪ ਹੋ ਜਾਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਪ੍ਰਥਾਇ ਉਹ ਲਿਖਦੇ ਹਨ:
ਬੇਗਮ ਪੁਰਾ ਸਹਰ ਕੋ ਨਾਉ॥
ਦੂਖੁ ਅੰਦੋਹੁ ਨਹੀ ਤਿਹਿ ਠਾਉ॥
(ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਗ ੩੪੫)

🔸 ਜੋਤੀ ਜੋਤ: ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਸਿੰਘ ਅਜ਼ਾਦ ਅਤੇ ਭਾਈ ਬਰਕਤ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪ ਜੀ ਸੰਨ 1527 ਈ. (ਸੰਮਤ 1584 ਬਿ.) ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪੰਜ ਭੌਤਿਕ ਸਰੀਰ ਛੱਡ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਗਏ।

🔸 ਸਿੱਖਿਆ: ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਮਿਲਾਪ ਲਈ ਸਾਡਾ ਰੰਗ, ਰੂਪ, ਜਾਤ, ਕੁਲ, ਨਸਲ ਆਦਿ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਬਣਦੇ। ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚੋਂ ਹਉਮੈ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜੇ ਵੀ ਸਾਡਾ ਸਮਾਜ ਜਾਤਾਂ ਪਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਕੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਜੋਤ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਝਗੜੇ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।

🗓️ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ (ਮਿਤੀ 22 ਫ਼ਰਵਰੀ, 2024) ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

🔹 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਗੁਰਪੁਰਬ: ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ 🔹

ਮਾਤਾ ਜੀ: ਮਾਤਾ ਨਿਹਾਲ ਕੌਰ ਜੀ

ਪਿਤਾ ਜੀ: ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ

ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਮਿਤੀ: 19 ਮਾਘ, ਸੰਮਤ 1686 ਬਿ.

ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਥਾਨ: ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਰੂਪਨਗਰ, ਪੰਜਾਬ

ਗੁਰਿਆਈ: 11 ਚੇਤ, ਸੰਮਤ 1701 ਬਿ.

ਮਹਿਲ: ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਜੀ

ਸੰਤਾਨ: ਰਾਮਰਾਇ ਜੀ, (ਗੁਰੂ) ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ

ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਮਿਤੀ: ਕੱਤਕ ਵਦੀ 9, ਸੰਮਤ 1718 ਬਿ.

ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਥਾਨ: ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਰੂਪਨਗਰ, ਪੰਜਾਬ

🔸 ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ: ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਕੋਮਲ ਹਿਰਦੇ ਅਤੇ ਸੰਤ-ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ।ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਜਨ ਬੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।ਛੇਵੇਂ ਗੁਰੂ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਆਪਣੇ ਪੋਤੇ, ਬਾਲ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰੱਖਦੇ।ਬਾਲ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ-ਲਿਖਾਈ, ਸ਼ਸਤਰ ਵਿੱਦਿਆ ਅਤੇ ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ ਆਦਿ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸਿਖਲਾਈ ਵੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਹੇਠ ਕਰਵਾਈ।ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੋਤਰੇ ਨਾਲ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਤੇ ਗਿਆਨ, ਵੈਰਾਗ ਅਤੇ ਸੱਚ ਦੇ ਮਾਰਗ ਦੀ ਚਰਚਾ ਉਚੇਚ ਨਾਲ ਕਰਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ।ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਲ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਜੀ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਤ ਅਤੇ ਸਿਪਾਹੀ ਦੇ ਗੁਣ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਗਏ।ਆਪ ਜੀ 8 ਸਾਲ ਦੇ ਹੀ ਸਨ ਜਦੋਂ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ ਸਨ।ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮਾਤਾ ਕਿਸ਼ਨ ਕੌਰ ਜੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ।ਆਪ ਦੇ ਘਰ ਦੋ ਪੁੱਤਰਾਂ, ਬਾਬਾ ਰਾਮਰਾਇ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ (ਗੁਰੂ) ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ।

🔸 ਗੁਰਿਆਈ ਦੀ ਜ਼ੁੰਮੇਵਾਰੀ: ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ, ਬਾਲ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਨੂੰ ਯੋਗ ਜਾਣ ਕੇ 11 ਚੇਤ, ਸੰਮਤ 1701 ਬਿ. ਵਿੱਚ ਗੁਰਿਆਈ ਦੀ ਜ਼ੁੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਭਾਲ ਦਿੱਤੀ।ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਉਮਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਿਰਫ਼ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ।

🔸 ਦਵਾਖਾਨਾ ਅਤੇ ਰੱਖ (sanctuary) ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਉਣਾ: ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਦਵਾਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦੇ ਵੈਦ ਤੇ ਹਕੀਮ ਸਨ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਜੜ੍ਹੀ ਬੂਟੀਆਂ ਤੋਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਬਹੁਤ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਗਿਆ।ਹਕੀਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਾਫ਼ੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਅਰਾਮ ਨਾ ਆਇਆ। ਹਕੀਮਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਹਰੜਾਂ ਅਤੇ ਲੌਂਗਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਦੇ ਦਵਾਖਾਨੇ ਤੋਂ ਹੀ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਪਰ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ ਨੂੰ ਭੁਲੇਖਾ ਸੀ ਕਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਇਹ ਜੜੀ ਬੂਟੀਆਂ ਉਸਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਮੁਗਲ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਪੰਜਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਤੱਤੀ ਤਵੀ ਤੇ ਬਿਠਾ ਕੇ ਤਸੀਹੇ ਦੇ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਪਰ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਆਸ ਦੀ ਕਿਰਨ ਦਿਖਾਈ ਨਾ ਦੇਣ ਕਾਰਨ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਰਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਹੀ ਪਿਆ।ਸਰਬੱਤ ਦਾ ਭਲਾ ਮੰਗਣ ਵਾਲੇ ਨਿਰਵੈਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਵੈਰੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਭੁੱਲਾਂ ਮਾਫ਼ ਕਰਕੇ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਠੀਕ ਹੋ ਗਿਆ।ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਰਨ ਆਏ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦਾ ਗੁਣ ਭਰ ਦਿੱਤਾ।ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜਦੋਂ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਆਪ ਜੀ ਪਾਸ ਆਇਆ ਤਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਕੀਰਤਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਰਹਿਣੀ-ਬਹਿਣੀ ਤੋਂ ਬੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ।

🔸 ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਇੱਕ ਰੱਖ (sanctuary) ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਕਰਵਾਇਆ।ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਜਾਨਵਰਾਂ/ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਨਵੇਕਲ਼ੇ ਕਾਰਜ ਅਰੰਭ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਅੰਦਰ ਕੁਦਰਤ ਦੀਆਂ ਦਾਤਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸੋਮਿਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਗੁਣ ਵੀ ਭਰ ਦਿੱਤਾ।

🔸 ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਦੇ ਕਾਰਜ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ: ਪਹਿਲੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਨੇ ਵੀ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜ ਕੀਤੇ।1646 ਈ. ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਲ ਪਿਆ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਦਸਵੰਧ ਦੀ ਮਾਇਆ ਨਾਲ ਕਾਲ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਨੇਕਾਂ ਲੰਗਰ ਲਗਾਏ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਰੂਰੀ ਵਸਤਾਂ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਈਆਂ।ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਲਈ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਦੁਆਬੇ ਅਤੇ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਦੌਰੇ ਕੀਤੇ।ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਭਾਈ ਸੁਥਰੇ ਸ਼ਾਹ, ਸੰਨਿਆਸੀ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ ਅਤੇ ਭਾਈ ਫੇਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ।ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ 360 ਕੇਂਦਰ ਕਾਇਮ ਕੀਤੇ ਸਨ।

🔸 ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ: ਜਦ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਤਖ਼ਤ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਅਤੇ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਹੋਈ, ਤਦ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਾਸ ਆਇਆ ਅਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਲਈ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਰੋਕ ਲੈਣ ਤਾਂ ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਪੁੱਜ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਬਚ ਜਾਵੇਗਾ।ਤਦ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹੌਂਸਲਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਛਕਾ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਨੂੰ ਤੋਰ ਦਿੱਤਾ।ਫਿਰ ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ 2200 ਘੋੜ ਸਵਾਰਾਂ ਦੀ ਫੌ਼ਜ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਪੱਤਣ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਬੇੜੀਆਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲੈਣ।ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਤੇ ਇੰਝ ਹੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦਾ ਖੂਨ ਵੀ ਨਹੀਂ ਡੁੱਲਿਆ ਅਤੇ ਦਾਰਾ ਸ਼ਿਕੋਹ ਦੀ ਜਾਨ ਵੀ ਬਚ ਗਈ।

🔸 ਰਾਮਰਾਇ ਜੀ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਭੇਜਣਾ: 1658 ਈ. ਵਿੱਚ ਜਦ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਤਖ਼ਤ ਤੇ ਬੈਠਿਆ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੇ ਦੋਖੀਆਂ ਨੇ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼, ਉਸ ਦੇ ਕੰਨ ਭਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ।ਉਸਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਸੱਦਿਆ।ਗੁਰੂ ਜੀ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਸਨ।ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਰਾਮਰਾਇ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਭੇਜਿਆ।ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਰਾਮਰਾਇ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਨਿਡਰ ਹੋ ਕੇ ਸੱਚੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਅਤੇ ਕਰਾਮਾਤ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਉਣੀ।ਰਾਮਰਾਇ ਜੀ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਜਾ ਕੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੇ ਸ਼ੰਕੇ ਦੂਰ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਤਸੱਲੀ ਹੋ ਗਈ।ਇਸ ਨਾਲ ਰਾਮਰਾਇ ਜੀ ਹੰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੇ ਕਹਿਣ ਉੱਤੇ ਕਰਾਮਾਤਾਂ ਵਿਖਾਉਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੇ ਰਾਮਰਾਇ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਇੱਕ ਤੁਕ "ਮਿਟੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕੀ ਪੇੜੈ ਪਈ ਕੁਮਿ੍ਆਰ॥" ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਬਦਨਾਮੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਰਾਮਰਾਇ ਨੇ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਤੁਕ ਗਲਤ ਪੜ੍ਹੀ ਅਤੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ।ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ "ਮਿਟੀ ਬੇਈਮਾਨ ਕੀ ਪੇੜੈ ਪਈ ਕੁਮਿਆਰ" ਹੈ।ਜਦ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਨੂੰ ਇਸ ਤੁਕ ਬਦਲਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਹੋਇਆ।ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਮੁੜ ਰਾਮਰਾਇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਮੱਥੇ ਨਾ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਚਾਪਲੂਸਾਂ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਾਮਦੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਕੀਤੀ।

🔸 ਜੋਤੀ ਜੋਤ: ਆਪਣਾ ਅੰਤਲਾ ਸਮਾਂ ਨੇੜੇ ਪ੍ਰਤੀਤ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰ ਹਰਿਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ (ਉਮਰ 5 ਸਾਲ) ਨੂੰ ਗੁਰਿਆਈ ਸੌਂਪ ਕੇ ਕੱਤਕ ਵਦੀ 9, ਸੰਮਤ 1718 ਬਿ. ਨੂੰ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾ ਗਏ।

🔸 ਸਿੱਖਿਆ: ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਕਿਰਤ ਕਰਨ, ਨਾਮ ਜਪਣ, ਵੰਡ ਛਕਣ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਨ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੰਦਾ ਨਾ ਬੋਲਣ, ਸ਼ਰਨ ਵਿੱਚ ਆਏ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ, ਖੁਸ਼ਾਮਦੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ, ਦਸਵੰਧ ਦੀ ਯੋਗ ਥਾਂ ਤੇ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ, ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _
English translation

🗓️ The History Today (February 22, 2024)

🔹 Parkash Gurpurab: Sri Guru Harrai Ji 🔹

Mother: Mata Nihal Kaur Ji

Father: Baba Gurdita Ji

Date of Parkash (Birth): 19 Maagh, 1686 Bikrami Sambat

Place of Parkash: Kiratpur Sahib, District Roopnagar, Punjab

Guruship: 11 Chet, Sambat 1701 Bikrami

Wife: Mata Kishan Kaur Ji

Children: Ram Rai Ji, (Guru) Harkrishan Ji

Date of Jotee Jot: Kattak Vadee 9, 1718 Bikrami Samat

Place of Joti Jot: Kiratpur Sahib, District Roopnagar, Punjab

🔸 Early Life: Since childhood Sri Guru Harrai Ji had a tender heart and possessed a saintly demeanor. He was always engrossed in the worship of Almighty. He was only eight years old when his father Baba Gurdita Ji left for heavenly abode. The sixth guru, Sri Guru Har Gobind Ji, his grandfather, always kept him in his holy company.

🔸 From time-to-time Guru Ji discussed matters of spiritual knowledge with his grandson. The child Harrai Ji completed his education, arms training, and training in horse riding under the supervision of Guru Hargobind Ji. Under the divine influence of his grandfather, the child Harrai Ji developed the qualities of a saint-soldier. Guru Harrai Ji was married to Mata Kishan Kaur Ji and had two sons, Baba Ram Rai and Sri Guru Harkrishan Ji.

🔸 Guruship: Finding Guru Harrai Ji a deserving candidate, Guru Hargobind Ji gave him the responsibility of Guruship in 11 Chet, Sambat 1701 Bikrami. At that time, he was only 14.

🔸 Establishment of Hospital and Research Centre: Guru Ji’s medical centre had very learned hakeems and the medicines prepared from unique types of herbs.

🔸 Once the son of Shah Jahan, Dara Shikoh, fell seriously ill. The best physicians were consulted but in vain. It was suggested if myrobalan and clove could be administered to the patient he would be restored to health. But the required items were available only in the Guru’s storehouse and Shah Jahan had reservations about getting help from Guru Harrai Ji, as the Mughal emperor had martyred the fifth Guru, Guru Arjan Dev Ji. The fifth guru had been made to sit on a hot plate and was tortured brutally.

🔸 Eventually, when he had no other alternative, Shah Jahan had to seek Guru Harrai Ji’s shelter. A great proponent of ‘welfare of all’, the impartial Guru over-looked all his mistakes and cured his son with the required medicines. Thus Guru Ji inculcated among his Sikhs the quality of helping anyone and everyone, even if it is an enemy, who seeks their shelter. When Dara Shikoh came to express his gratitude to Guru Ji he was highly impressed by Gurbani kirtan and the way Sikhs led their lives.

🔸 Guru Ji also built a sanctuary for animals and birds. He worked tirelessly to protect their freedom and save their rare species. Through his personal example, he inspired his Sikhs to love and protect all creation.

🔸 Guru’s Altruism and Propagation of Sikhism: Like his predecessors, Sri Guru Harrai Ji did ample work for the welfare of human beings. During the 1646 drought in Kashmir and Punjab, Guru Ji helped the victims with the money received from dasvand. He organized langar and provided them other basic necessities.

🔸 To spread Sikhism, Guru Ji travelled Malwa and Doaba regions of Punjab. He sent Suthre Shah, Sanyasi Bhagat Bhagwan and Bhai Ferru Ji to far off places for the purpose. He established 360 centres in Uttar Pradesh and Bihar to preach religion.

🔸 Helping Dara Shikoh: When there was a war waged between Shah Jahan’s son Aurangzeb and Dara Shikoh- for the throne, the latter sought shelter of Guru Ji. Dara Shikoh requested him if he could stop Aurangzeb for a day at Goindwal Sahib so that he would manage to reach Lahore and be saved. Guru Ji accepted his plea, offered him prasad and sent him to Lahore. Then he commanded his mighty cavalry of 2200 horsemen to hold back all the boats at Goindwal Sahib for a day. In this way, no bloodshed occurred and the life of Dara Shikoh was also saved.

🔸 Sending Ram Rai Ji to Delhi: When in 1658 Aurangzeb ascended the throne, the rivals started filling his ears against Guru Ji. He called Guru Ji for a conversation at Delhi. Guru Ji, well aware of Aurangzeb’s mischievous-ness, sent his oldest son Ram Rai to Delhi. He advised Ram Rai to talk fearlessly and instructed him not to engage in the display of any miracle. When Ram Rai Ji presented himself before the court, he was able to clear all the doubts of Aurangzeb and impressed him with his intellect and charm. However, by winning Aurangzeb’s respect, he became arrogant and started doing miracles on his demand.

🔸 Aurangzeb raised an objection with Ram Rai that in one verse of Gurbani (Mitti musalman ki peirei paee kumihar) a Muslim had been defamed. To please the emperor, Ram Rai explained that this verse had been written incorrectly and the word was not musalman but be-iman (meaning faithless). When Guru Harrai Ji came to know about the change of the verse he was very upset. Guru Ji refused to see him again on account of his infidelity and also advised his Sikhs to remain away from such flatterers.

🔸 Jotee Jot: The Guru Ji bestowed guruship to his young-est son Harkrishan Ji at the age of five and left for the heavenly abode on Kattak Vadee 9, 1718 Bikrami Sambat.

🔸 Moral: Sri Guru Harrai Ji’s life is an exemplary lesson in the service to God, virtues of caring and sharing, reverence of Gurbani, abstinence from slandering and all forms of perversion, protection of those in asylum, utilizing dasvand to the best purpose, and protecting nature and environment.

Atam Pargas