EIS Kenniscentrum Insecten, Leiden Videos

Insect van de Week 226: Aziatische hoornaar In het Jaar van de wesp mag de Aziatische hoornaar niet ontbreken. Het is misschien wel het meest besproken insect van de laatste jaren. Deze fraaie wesp is in 2004 in Frankrijk geïntroduceerd met aardewerk uit Azië. Sinds die tijd heeft de soort zich sterk uitgebreid in Europa. In Nederland werd ze voor het eerst aangetroffen in 2017, in Zeeland. Daarna volgde ook hier een snelle uitbreiding. Aanvankelijk werden zoveel mogelijk nesten opgespoord en vernietigd. Maar ondanks alle inspanningen heeft de Aziatische hoornaar zich inmiddels in alle provincies gevestigd en is uitroeiing nu niet meer realistisch. Het is wel begrijpelijk dat imkers niet blij zijn met de Aziatische hoornaar, omdat ze honingbijen voor de bijenkasten wegvangen. Het zijn overigens niet zo handige jagers, want ze grijpen vaak mis. Aziatische hoornaar gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology #jaarvandewesp

Insect van de Week 225: Meeldauwlieveheersbeestje De meeste lieveheersbeestjes eten bladluizen, maar sommige zijn vegetariër. Het meeldauwlieveheersbeestje is een van die uitzonderingen. Deze eten meeldauw, een soort schimmel die op planten groeit. De larven zijn mooi heldergeel met zwarte accenten. Voor ze gaan verpoppen hechten ze zich aan de onderzijde van een blad. Je herkent ze dan aan de kenmerkende kromme pose. De poppen schieten bij aanraking omhoog. Meeldauwlieveheersbeestje gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology

Insect van de Week 224: Gouden dennenstamjager Roofvliegen zijn de grote katten onder de insecten. Met hun snelheid en krachtige poten overmeesteren ze de snelste prooien. In Nederland komen ruim 40 soorten roofvliegen voor en de gouden dennenstamjager is wel een van de meest indrukwekkende. Ze zijn ruim 2 cm groot en hebben een prachtige goudbruine vacht. Die zit in rust overigens verborgen onder de vleugels. Ze zitten graag op stammen en leggen de eieren in dood hout. Voor 2000 was het een uiterst zeldzame soort in ons land, maar de afgelopen jaren zien we een sterke uitbreiding. Inmiddels kun je haar in bossen op zandgrond tegenkomen ten zuiden van de lijn Haarlem, Lelystad en Assen. We zijn blij met de gouden dennenstamjager! Gouden dennenstamjager gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology

Insect van de Week 223: Houtpantserjuffer De houtpantserjuffer vliegt nog tot laat in het jaar. Het is een heel algemene libel die je ook in de stad veel tegenkomt. De meeste libellen zetten hun eieren in het water af. Het vrouwtje van de houtpantserjuffer heeft een andere tactiek. Met haar stevige legboor wurmt ze haar eitjes in takken die boven het water hangen. De eieren ontwikkelen zich gedurende de winter en in het voorjaar laten de jonge larfjes zich in het water vallen en ontwikkelen zich daar verder. Als de larven op een droge plek terecht komen dan kunnen ze zich met sprongetjes naar het water begeven. De plekken waar de houtpantserjuffer haar eieren heeft afgezet blijven herkenbaar aan het regelmatig patroon aan littekens op de schors. Houtpantserjuffer gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology

Insect van de Week 222: Spiegelelfje Vorige week is de rode lijst zweefvliegen gepubliceerd in de Staatscourant. Dat is heugelijk nieuws, want eindelijk krijgen deze insecten de aandacht die ze verdienen. Zweefvliegen bezoeken veel bloemen en na de bijen zijn ze dan ook de belangrijkste groep bestuivers. De rode lijst laat een onverwacht negatief beeld zien. Maar er zijn ook positieve signalen, zoals zuidelijke soorten die oprukken en doodhoutsoorten die toenemen. De zweefvliegen die een negatieve trend vertonen zijn met name soorten waarvan de larven bladluizen eten. Het spiegelelfje is daarvan een goed voorbeeld. Ze is te herkennen aan de twee grote lichte stippen achter op het borststuk. Spiegelelfje gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology

Insect van de Week 221: Oranje maanmug Langpootmuggen zijn niet de meest bekende bodemdieren. Toch kunnen de larven behoorlijk algemeen zijn in de bodem en in dood hout. Deze emelten worden ook wel als plaagdieren beschouwd, omdat ze zich met gewassen voeden. Ze dragen echter ook bij aan het beschikbaar maken van voedingsstoffen voor andere soorten. Verder zijn ze een lekker hapje voor vogels en andere insecteneters. De volwassen muggen kun je soms nectar zien drinken op schermbloemen, zoals fluitenkruid. Dus, wie weet, kunnen ze ook nog een rol spelen bij de bestuiving. De emelt van de oranje maanmug is nogal saai grijs, maar de bijbehorende langpootmug is fraai bruinrood gekleurd. Het mannetje heeft een opvallend dikke achterlijfspunt waar allerlei onderdeeltjes uitsteken die een functie hebben bij de paring. Het vrouwtje heeft een scherpe legboor. Oranje maanmug gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. Meer weten over langpootmuggen, zie de Catalogue of the Craneflies of the World (https://ccw.naturalis.nl). #bodemdierendagen #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology

Ongewervelde van de Week 220: Kustaardkruiper De Bodemdierendagen lopen van 20 september tot 7 oktober. Met dit project wordt de diversiteit aan bodemfauna gevierd. Als je er oog voor hebt dan kun je in eigen tuin snel veel verschillende soorten tegenkomen: pissebedden, miljoenpoten, duizendpoten, regenwormen, slakken, springstaarten etc. De kustaardkruiper is één van de ruim 50 soorten duizendpoten die in ons land voorkomen. Daarvan kun je ook diverse soorten in de tuin tegenkomen, maar de kustaardkruiper zul je daar niet treffen. Die is gebonden aan zilte omstandigheden. Als ze zich thuis voelen kunnen ze in grote aantallen onder stenen en stukken hout zitten. Duizendpoten zijn echte predatoren en zo gedragen ze zich ook: ze schieten snel en slangachtig over de bodem, op zoek naar een lekker hapje. Miljoenpoten zijn vegetariërs en bewegen zich veel slomer. Hun eten loopt immers niet weg. Kustaardkruiper gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. #bodemdierendagen #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology

Insect van de Week 219: Zadelsprinkhaan De zadelsprinkhaan is een van de iconische heidesoorten. Ze was de afgelopen tijd flink in het nieuws. Na lange tijd werd deze fraaie sprinkhaan weer in Nationaal Park de Hoge Veluwe gezien en bij Venlo werden de soort uitgezet. In tegenstelling tot veel andere sprinkhanen gaat het met de zadelsprinkhaan namelijk niet zo goed. De meeste populaties bevinden zich op de Veluwe, daarnaast ook nog in het Rijk van Nijmegen. Ze maken een heel herkenbaar geluid: tsediet, tsediet. Ook het uiterlijk is onmiskenbaar. Vooral het zadelvormige halsschild is kenmerkend, maar ook de bolle, korte vleugels. Zadelsprinkhaan gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology

Insect van de Week 218: Suzuki-fruitvlieg Fruitvliegen zijn lastig op naam te brengen. De meeste zijn klein en oranje en je moet naar subtiele verschillen kijken. De Suzuki-fruitvlieg vormt een uitzondering. Ze zien er uit als een normaal fruitvliegje, maar door de donkere vlek in de vleugel zijn ze meteen te herkennen. Het is een invasieve exoot, afkomstig uit Azië, die pas in 2012 voor het eerst in ons land aangetroffen. Het is een probleemsoort voor de fruitteelt. De meeste fruitvliegen leggen eieren in reeds beschadigd fruit, maar de Suzuki-fruitvlieg tast ook gave vruchten aan, bijvoorbeeld van aardbei, kers, druif en blauwe bes. Suzuki-fruitvlieg gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology

Insect van de Week 217: Bontewilgentakluis Bladluizen zijn een ondergewaardeerde groep insecten. Als je er op googlet dan vind je vooral manieren om ze te bestrijden. En dat terwijl bladluizen een belangrijk onderdeel zijn van de Nederlandse biodiversiteit. Wie de moeite neemt om ze eens van dichtbij te bekijken zal ontdekken dat ze niet alleen prachtig zijn, maar ook heel divers en een fascinerende levenswijze hebben. Samen met hun voedselplanten en hun vijanden vormen ze een complex ecologisch geheel. De bonte wilgentakluis behoort tot de fraaiste soorten. Ze zijn blauwzwart gekleurd, met fraaie grijze vlekjes. Maar de contrastrerend oranje siphonen zijn hun beste feature. Dit zijn buisjes aan het achterlijf. De luizen scheiden een zoete vloeistof af, waar wespen graag van snoepen. Je kunt de wespen dan ook gebruiken om bladuizen op te sporen. Als je in het najaar op een plek veel wespen ziet rondvliegen, dan is er een grote kans dat er een bladluiskolonie zit. Bontewilgentakluis gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. Met dank aan Jochem Kühnen voor zijn hulp. #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology

Insect van de Week 216: Rozevleugel Door klimaatverandering voelen steeds meer sprinkhanen zich thuis in Nederland. Bekende voorbeelden zijn: sikkelsprinkhaan, boomkrekel, zuidelijk spitskopje en grote spitskop. En de volgende in de rij is de rozevleugel. Joris Verhees vond het allereerste exemplaar in 2019 en in 2024 was hij het die de eerste populatie vond, in Groeve 't Rooth in Zuid-Limburg. Niet iedereen is blij met al die nieuwkomers in de natuur maar de rozevleugel kunnen we er goed bij hebben. Het is een prachtig groot insect, met roze achtervleugels en mooi gestreepte ogen. De mannetjes hebben grote, gekromde tangen aan het achterlijf, cerci genaamd. Het is waarschijnlijk dat de rozevleugel zich in de komende jaren verder gaat uitbreiden in ons land. Zoek op warme, stenige plaatsen zoals spoorwegemplacementen, verlaten fabrieksterreinen en braakliggende stukken in de stad. Rozevleugel gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. Foto: Joris Verhees #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology

Insect van de Week 215: Weidevlekoog Bij een mooieogenverkiezing onder insecten zou de weidevlekoog een goede kans maken. De ogen zijn groot en bol en bezet met talloze donkere vlekjes. Dit levert een fraai patroon op. De enige andere zweefvlieg met dergelijke ogen is de kustvlekoog. Deze is wat groter en ook wat zeldzamer. Uit de recent gepubliceerde rode lijst blijkt dat het niet zo goed gaat met veel zweefvliegen. Gelukkig geldt dit niet voor de weidevlekoog. Je kunt de glimmend zwarte vliegjes zien rondschieten tussen hoge kruiden, vaak in de buurt van water. Ze zitten ook vaak op bloemen, zoals berenklauw en kruiskruiden. Ze vallen regelmatig ten prooi aan spinnen en roofvliegen. Vlekoog gezien? Maak een foto en voer in bij Waarneming.nl. #insects #bugs #insectsofinstagram #biodiversity #entomology