Déjà Vu

Goedenavond✨ gezwommen in bacardi lemon of ben je bijna verdronken in stress? Wees gerust! Julia vertelt ons alles over de comeback van BLUR en de strijd tussen BLUR en OASIS. Voor wie kies jij?
Happy sunday 🌙

Ook zo’n zin om even helemaal tot rust te komen na een lange week? Babs neemt ons mee naar warmwaterbronnen van Bath! Waarom staan deze bronnen bekend als helend? Swipe! 🧖🏽

🚨SNEAK PEEK🚨
Je herkent het vast wel. Je bent met je ouders op vakantie met de auto, en jij zit niet met je handen aan de muziekknoppen. Dus zet je vader een album van ‘echte artiesten’ op van vroeger. ‘Dat was tenminste goede muziek’, zegt hij dan. Maar, buiten het feit dat jij je ergert aan stoffige oude zangers die voor jouw gevoel uit het stenen tijdperk komen, is die muziek echt zoveel beter dan nu?

Hallo allemaal! Vrijdag waren we er even niet, daarom beginnen we de week vandaag goed! Jan neemt ons mee naar NYC🗽hij zal ons alles vertellen over de Nederlandse restanten in New York.
Veel lees plezier!

Ps.
Morgen maken we het thema van onze nieuwe editie bekend! 🧃
Houd onze insta in de gaten😉

Goedemiddag allemaal! Jeejtje dat is lang geleden… Maar we zijn gelukkig weer terug met een nieuw column. Rose-Marente herinnerd ons deze week even aan de goede voornemens. Lukt dat een beetje bij jullie? Heel veel lees plezier en een fijn weekend!

Déjà Vu presenteert: Gesprekken met Geschiedenis met Louis Sicking!
Luister vanaf vrijdag naar hoe Louis terugkijkt op zijn studententijd en hoor wat hij te zeggen heeft over wat er misgaat in Nederland, hoe de NS je leven beïnvloedt, complottheorieën en academische vrijheid.
Vanaf vrijdag online!

Hello! Wouter neemt ons deze week mee naar de VS 🇺🇸waar de Midterms het gespreksonderwerp van de dag is. Happy Friday!

Het gevoel van het hebben van een deja vu is ontzettend vervreemdend: hoe kan het dat een handeling voelt alsof het al eerder gebeurd is, terwijl dat niet kan? Dit, samen met de vraag of er wel zoiets als een vrije wil bestaat en de bizarre Black Mirror-special "Bandersnatch", bespreekt redactielid Wouter in de blog van deze week. Nieuwsgierig? Lees het hieronder!
..

Déjà vu, vrije wil en Bandersnatch

Wanneer ik déjà vu ervaar, dan is dat in twee soorten te onderscheiden. De eerste soort is degene die we allemaal kennen; we maken iets mee waarvan we zweren dat we dat ooit eerder hadden gedaan. In andere woorden, we gaan uit van een verleden gebeurtenis. Maar de andere soort déjà vu is veel opmerkelijker – het voelt eerder paranormaal aan – namelijk het gevoel krijgen dat je iets al had meegemaakt, ook al had dit onmogelijk in het verleden kunnen gebeuren; bijvoorbeeld omdat je nooit bij die plek bent geweest. Deze vorm van déjà vu wijst dus juist naar de toekomst. Zelf ervaar ik dit soort déjà vu met enige regelmaat, en het laat me altijd achter in grote verwarring. De enige (onwetenschappelijke) verklaring die ik zou kunnen geven, is dat het komt door het creëren van irreële scenario’s in de toekomst. Hoe meer scenario’s je verzint over een toekomstige gebeurtenis, des te groter de kans dat één van die verzonnen scenario’s veel lijkt op wat er later zou gebeuren. En dan komt het proces van déjà vu op gang.

Het besef hiervan schoot me te binnen na het kijken van Bandersnatch op Netflix, een speciale interactieve aflevering van Black Mirror. In de aflevering, die zich afspeelt in 1984, bepaal jij de keuzes die de hoofdpersoon maakt. Maar wat opvalt is dat je ‘foute’ keuzes – die je terug forceren naar een eerder keuzepunt – toch een invloed blijken te hebben op toekomstige keuzes, terwijl je zou denken dat je het gewoon opnieuw moet proberen. Dat wil dus zeggen dat niet alleen jij keuzes maakt op basis van hindsight, maar ook de hoofdpersoon, die op sommige momenten zweert dat hij het ‘foute’ scenario had meegemaakt. Sterker nog: elke keer wanneer je terug moet gaan naar een eerder punt, wordt de hoofdpersoon wakker (met enige schuddingen); alsof hij die ‘foute’ keuzes had gemaakt in een scenario die hij zelf had bedacht in zijn slaap! Dit bepaalt dan vervolgens ook hoe hij zal reageren op bepaalde situaties die oud of nieuw voor hem zijn.

Maar de aflevering gaat niet over déjà vu, zoals ik het nu beschrijf (al is het een interessante connectie om te maken). In de aflevering wordt het voor de kijker zeer duidelijk dat het gaat om vrije wil; de hoofdpersoon voelt zich, na enige tijd, niet meer in controle over zijn eigen keuzes (mede dankzij de kijker die de keuzes voor hem maakt). Zelf ontwikkelt hij een computerspel, Bandersnatch, waarbij de speler keuzes maakt over het verloop van het verhaal. Maar hij voelt zich als het spel dat hij ontwikkelt; vrije wil is voor hem een illusie. Dit laat zich in de aflevering op soms schokkende wijzen zien aan zowel de kijker als de hoofdpersoon in de aflevering.

Maar hoe kan de aflevering over vrije keuze gaan, als de hoofdpersoon nadenkt met hindsight van eerdere foute pogingen van de kijker? Wil de aflevering ons daarmee leren dat vrije wil een illusie is, of is het juist een satire op deterministisch denken? Ik nodig de lezer uit om zijn of haar eigen conclusies te trekken na het kijken van deze letterlijk mindboggling aflevering.

De blog van deze week komt als geroepen, want de huidige lockdown heeft amper goede effecten op onze al wat karige studentenlevens. Ben jij ook al door al je netflixseries heen en heb je zin in wat nieuws? Nick geeft je hieronder twee tips voor leuke én leerzame podcasts. Lees de blog hieronder!
..

Verveeld? Hier twee aanraders om je tijd mee te vullen!

Heb jij deze lockdown ook al heel Netflix uitgekeken, alle video’s van je favoriete Youtubers gezien en al je playlists op Spotify grijsgedraaid? Laat mij je dan helpen aan twee nieuwe podcasts om je tijd mee te vullen en tegelijkertijd nog iets te leren ook.

1. Lions led by Donkeys.
Vernoemd naar een bekende leus over het Britse leger in de Eerste Wereldoorlog, neemt deze Engelstalige podcast je mee door bizarre en stupide episodes in de militaire geschiedenis. Host en veteraan Joe Kassabian bespreekt, samen met een wisselende ploeg van co-hosts, deze onderwerpen op een luchtige en ludieke manier en geeft daarmee een inkijkje in de meest lachwekkende bladzijden van de gewapende historie.

Wil je meer weten over een gevaarlijk N**i-vliegtuig? Luister dan de aflevering “The N**i Rocketplane That Melted Its Pilots”. Meer geïnteresseerd in Afrikaanse geschiedenis? Luister naar “The Napoleon Nerd Who Took Over a Country and Crowned Himself Emperor”. Heb je liever wat leedvermaak over Amerikaanse incompetentie? Neem dan de aflevering “The MK14 Torpedo and How the US Hated Their Own Submariners”. Dit en nog veel meer, allemaal te beluisteren bij Lions Led By Donkeys!

2. Well There’s Your Problem.
Heb je je ooit afgevraagd hoe de Titanic nu precies zonk, wat er precies gebeurde op 9/11 of waarom de Hindenburg explodeerde? Dan is dit de podcast voor jou. Well There’s Your Problem is een Engelstalige Youtube podcast, mét slides, over engineering rampen en andere ongelukken. Host Justin Rożniak spreekt jou en zijn co-hosts Alice Caldwell-Kelly en Liam Anderson bij over rampen in het verleden en heden. Met diepgang, expertise en veel donkere humor leren deze drie je meer over de gebeurtenissen. Je steekt dus al relaxend iets op!

Een paar afleveringen om zeker te luisteren zijn: “The Nedelin Catastrophe”, over een stel Sovjetwetenschappers die zichzelf per ongeluk opblazen met hun eigen raket, “Armored Trains“, over hoe wereldwijd deze inzetten en “V-22 Osprey”, over het slechtste militaire vliegtuig dat nog steeds gebruikt wordt. Al deze afleveringen, en afleveringen over de Hindenburg, Titanic en 9/11 zijn allemaal te beluisteren op Youtube bij “Well There’s Your Problem”.

Hopelijk kunnen deze twee aanraders je door deze (hopelijk laatste) lockdown helpen. Maar, smaken verschillen: laat jouw favoriete podcasts vooral achter in de comments hieronder!

De blog van de week is wederom door een nieuw redactielid geschreven! Jan neemt je mee in een onderwerp dat niet alleen actueel is, maar voor Leidse studenten ook best dichtbij komt. Lees hieronder meer over die ene bekende zin: 'Big Brother is watching you.'
..
..

‘Big Brother is watching you’

Iedere Leidse student zal wel iets van de commotie rondom de classroom scanners hebben meegekregen. Over de aanleiding van deze commotie is al veel gezegd, dus het leek mij niet nodig om dat hier nog eens uiteen te zetten. Het artikel van Mare, de aanhoudende commotie en de walk out van Unsee Us hebben ervoor gezorgd dat de camera’s voorlopig uitgeschakeld worden.

Wanneer iets of iemand de privacy van mensen in het gedrang brengt, wordt er vaak gegrepen naar een vergelijking met de verhalen uit het boek ‘1984’ van George Orwell. Bij de classroom scanners was dit ook het geval. Of het nou een gesprek in één van de welbekende geschiedenis appgroepen was of een spandoek bij de demonstratie op het pleintje voor het Lipsius: de scanners werden bestempeld als Orwelliaans en werden aangeduid met de welbekende leus: ‘Big Brother is watching you’. Als iets als Orwelliaans bestempeld wordt, hoef je niet eens het daadwerkelijke boek gelezen te hebben om te begrijpen wat er bedoeld wordt. Mocht je het boek nog niet gelezen hebben: het is zeker een aanrader. Orwell schrijft over een dystopische samenleving in de toekomst, waarin iedereen in het gareel gehouden wordt door een totalitair regime. Naast de maatschappelijke betekenis van het boek, is het bovendien ook een boek met een goede verhaallijn. Een alwetende verteller werpt het licht op het leven van Winston Smith die steeds meer rebelleert tegen het regime. Ook geeft het boek een interessante blik op de geschiedenis. Smith werkt namelijk voor het ministerie van Waarheid, waar hij zich bezighoudt met geschiedenisvervalsing ten gunste van het regime. Iets dat je doet denken aan de geschiedenisvervalsing in de USSR onder Stalin.

Lees hier het artikel van Mare: https://www.mareonline.nl/achtergrond/opeens-hangen-er-overal-slimme-cameras-en-die-zien-alles/

Deze week heeft Hilde, één van de nieuwe redactieleden, een blog geschreven over een wel heel bijzondere plek. Lees hieronder het verhaal van een klein eiland dat per ongeluk miljoenen verdiende door de opkomst van het internet.
..
tv: Hoe een eilandje miljoenen verdient aan het internet

In 1993 werd het internet opengesteld voor particulieren. Al snel stroomde het net vol met blogs, filmpjes, chatrooms en webpagina’s. Al die bestemmingen op het internet hadden een adres nodig. De ISO, International Organisation for Standardization, stelde al snel een internationaal erkende standaard op voor webadressen. Het adres begon met www, om aan te geven dat het om een webpagina ging. Daarna volgde een ‘vrije ruimte’ voor de naam van de webpagina. Adressen moesten tot slot eindigen met informatie over de herkomst. De geografische herkomst van een webpagina werd aangegeven met een unieke twee-letterige code die gebonden was aan elk land. .nl voor Nederland, .ca voor Canada en .in voor India. Zonder het zelf te weten, had één land de jackpot gewonnen.
Tuvalu is een klein eilandje in het midden van de Grote Oceaan. Het land telt iets meer als 10.000 inwoners en heeft een oppervlakte van zo’n 26 vierkante meter. Het eiland ligt afgelegen. Nieuw-Zeeland ligt vanaf Tuvalu kilometers achter de horizon. Al eeuwen leeft de bevolking van het eiland van de visserij, maar sinds een paar decennia heeft het eiland er een nieuwe inkomstenbron bij. Het verkopen van .tv webadressen levert het eiland een fortuin op: naar schatting ongeveer 5 miljoen per jaar. Dat is goed voor zo’n 10% van het bbp.
Met het extra inkomen is de afgelopen 20 jaar hard aan de weg getimmerd. Er werd geïnvesteerd in betere scholing, betere bereikbaarheid en oplossingen voor de stijgende zeespiegel. Daarnaast kon het eiland eindelijk de toetredingskosten voor de VN van 100.000 dollar betalen.
Inmiddels is het land uitgegroeid tot leider van recycletechnieken. Met de toekomstige groei van het internet, en daarmee het bbp van Tuvalu kan deze kennis steeds verder verspreid worden. Hiermee ligt de weg naar een groenere toekomst open. Niet gek voor een avondje jouw favoriete Twitch-streamer kijken.

Deze week heeft onze eigen hoofdredacteur Enzo een blog geschreven over de VOC. Check 'm hieronder!
..

Het monopolie van de VOC

De VOC is opgericht in 1602 als fusie van de verschillende compagnieën die in de jaren daarvoor actief waren in Azië. In maart van dat jaar kwam men tot een octrooi bestaande uit 46 artikelen, waarmee de compagnie in haar octrooigebied bijna statelijke privileges zou ontvangen. In dit gebied, dat liep van de Kaap tot aan de Straat Magellaan, mocht men verdragen sluiten, gouverneurs aanstellen, nederzettingen bouwen en een staand leger onderhouden. Om de handel vanuit het gebied te concentreren, werd besloten tot een volledig monopolie. Enkel de VOC mocht handelen in het gebied. Hoe zag dit monopolie er in de praktijk uit en hoe heeft het zich in de loop der tijd ontwikkeld?

Na enkele jaren van opbouw in het gebied, waarin onder andere met geweld Portugese forten zijn veroverd in de Molukken en de archipel, werd overgegaan op consolideren. Onder Gouverneur Generaal Jan Pieterszoon Coen werd in de vroege 17e eeuw ingezet op het meedoen aan het intra-Aziatische handelsnetwerk. De VOC was in de eerste plaats een handelscompagnie, maar het was niet mogelijk om alle aangeboden handelswaar aan te varen vanuit Nederland. Daarom speelde de compagnie, in navolging van de Portugezen, slim in op het bestaande Aziatische handelsnetwerk.

Door als een vrachtvaarder de verschillende Aziatische vraag en aanboden bij elkaar te brengen, kon de compagnie veel geld verdienen. Zo veel zelfs, dat deze handel eigenlijk de volledige compagnie kon financieren. Alle schepen die, gevuld met specerijen en andere Aziatische luxegoederen, retour gingen naar Nederland, waren volledig winst. Volgens sommigen is dít de reden dat de VOC in de 17e eeuw zo succesvol kon worden.

Toch was de VOC niet de enige speler in het gebied. Naast de Portugezen waren er ook chinezen en inheemsen actief in de archipel. In Ceylon werd daarnaast ook veel gehandeld met en door Indiase handelaren. Deze losse handel wierp de vraag op in hoeverre dit rijmde met het monopolie dat de compagnie (op papier) had veroverd. Om de handel te kanaliseren werd besloten tot het gebruik van een passensysteem, naar voorbeeld van het Portugese cartazensysteem. Iedereen die voor de compagnie voer kreeg een pas, waarmee men handel kon drijven in de aangewezen havens. Had men bij controle deze pas niet aan boord, werden schip en goederen in beslag genomen door de compagnie.

Dit systeem werkte op papier vrij goed: via de passen kon men buitenlandse concurrentie weren. Problematisch was echter dat als de VOC geen passen verstrekte, deze wél verstrekt konden worden door de Engelsen of Fransen. Als een Indiaas schip aan kwam varen met een Engelse pas, werd het diplomatiek steeds moeilijker om deze te weigeren. Te streng optreden zou tot een diplomatieke rel kunnen leiden, waarmee men de positie van de compagnie kon verzwakken. Daarom werd later eigenlijk alleen gewaarschuwd bij overtredingen.

Dit systeem leidde ook tot discussie over de betekenis van het monopolie tussen handelaren, compagniedienaren en de heren XVII. Deze werd pas enigszins bekoeld toen Gouverneur-Generaal van Imhoff halverwege de 18e eeuw onder druk van de Britse concurrentie en het verlichtingsdenken enkele hervormingen doorvoerde. Deel van deze hervormingen was het vrijgeven van de handel. Deze hervorming leidde echter niet tot een herleving van het koloniaal succes in de 17e eeuw. De particuliere scheepvaart wist niet op gang te komen door een gebrek aan kapitaal en kennis. Daarbovenop kwam dat de meest lucratieve handelsproducten, zoals de specerijen, nog steeds onder het compagniemonopolie viel. Daarom werden de hervormingen onder Gouverneur-Generaal Mossel weer teruggedraaid. Ondanks latere schommelingen in het liberaliseringsbeleid, zou het nog tot de 19e duren voordat de staat en de NHM een volledig liberaal systeem in de koloniën instelden.

Het is weer zover: 12 oktober organiseert de Déjà Vu samen met de ACCIE de lancering van de nieuwe en laatste editie van 2020-2021! Voor het gelijknamige thema, ‘ondergronds’, zal drs. Madeleine van der Bruggen ons in haar lezing meenemen in de duistere wereld van internetcriminaliteit. Vanaf 20.00 kan je aansluiten in de achterzaal van café de Vergulde Kruik.

Schrijf je dus snel in voor deze leerzame en gezellige avond! Het formulier vind je via deze link:
https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=fY8qc0IXF0ufQqJQFxeFS4XBjRkG6J5LpKN7oCFaH19URVdRMjRTR0pZUUswSVVWVDBXWjQ5WTRXNS4u

Déjà Vu Redactiebezoek 2021 Voor het Déjà Vu redactiebezoek van 2021 besloten wij in gesprek te gaan met twee podcastmakers van de Volkskrant. In een klein half uurtje hoor je van de ex...

Het Déjà Vu redactiebezoek is nu online! Wil jij meer weten over hoe het is om een podcast te maken? Schuif dan aan bij het gesprek van de Déjà Vu met Corinne van duin en Simone Eleveld van de Volkskrant podcastredactie!
https://www.youtube.com/watch?v=QQr99PM-G98&t=1s

Déjà Vu Redactiebezoek 2021 Voor het Déjà Vu redactiebezoek van 2021 besloten wij in gesprek te gaan met twee podcastmakers van de Volkskrant. In een klein half uurtje hoor je van de ex...

Er staat weer een nieuwe blog op je te wachten in de HSVL-app! Deze week heeft Sjors een interessant verhaal geschreven over Mutti Merkel, lezen dus!

Er staat weer een nieuwe wekelijkse Déjà Vu-blog in de HSVL-app! Lees deze week Tom's verhaal over een van de meest legendarische formatiemomenten; die van 1977. Van Agt en Wiegel beide met een sigaar al onderhandelende in een lokaal restaurant naast het Binnenhof. Wat ging hier vooraf en hoe kon Den-Uyl zijn bril verliezen?

Er staat weer een nieuwe Déjà Vu blog in de HSVL-app! Jimmy heeft deze week een interessante blog geschreven over de pracht van taal, het buitenaards leven en slechthorende Nicaraguanen. Veel leesplezier!

Er staat weer een nieuwe blog online! Heb jij je altijd al willen verdiepen in de geschiedenis van de Ludendorffbrug? Deze week heeft Enzo er over geschreven. Lees het nu in de HSVL-app of op de website:
https://dehsvl.nl/de-ludendorffbrug/

Er staat weer een nieuwe blog online! Deze week heeft Marit geschreven over de geschiedenis van Bridgerton! Lees het nu in de HSVL-app of op de website https://dehsvl.nl/de-geschiedenis-van-bridgerton/

Er staat weer een nieuwe blog online! Deze week heeft Sjors geschreven over het boek 'Met een oranje das' dat gaat over het jaar dat Nederland in de Veiligheidsraad zat. Lees het nu in de HSVL-app of op de website! https://dehsvl.nl/met-een-oranje-das/

Er staat weer een nieuwe blog online! Deze week was de eer aan Tom, die van de kans gebruik maakte om een te schrijven over het boek 'Socrates op Sneakers' van Elke Wiss in de blog 'Griekse Wijsheid Voor Gepensioneerden'. Lees het nu in de HSVL-app of op de website! https://dehsvl.nl/griekse-wijsheid-voor-gepensioneerden/

Griekse wijsheid voor gepensioneerden – Historische Studievereniging Leiden Déjà Vu BlogGeen categorieRecensie Griekse wijsheid voor gepensioneerden by Déjà Vu 25 februari 2021 written by Déjà Vu 25 februari 2021 Tom Fahner Op 23 december is mijn opa 71 jaar oud geworden. Helaas bleef een feestje door de lockdown uit en moest de hele familie over verschillende dagen v...