Studencka Poradnia Prawna Wydziału Prawa i Administracji UŚ

👉 Jako Sekcja Prawa Karnego zajmujemy się szeroko rozumianym prawem karnym. Pomożemy w sytuacji, gdy jest mowa o popełnieniu zarówno przestępstwa, jak i drobnego wykroczenia - niezależnie na jakim etapie postępowania (przygotowawcze, sądowe czy wykonawcze) znajduje się Państwa sprawa. ⚖️

✅ Pomoc prawna w zakresie prawa karnego nie ogranicza się wyłącznie do oskarżonych czy skazanych - jeżeli jesteś osobą pokrzywdzoną, Tobie również pomożemy! 🤝

✨ Zrozumiały język oraz poprawność merytoryczna - to cechy charakteryzujące udzielane przez nas porady. Są one tworzone w języku przystępnym dla Klienta, tak aby treść nie pozostawiała żadnych wątpliwości. Ponadto, każda porada jest weryfikowana przez opiekuna naukowego.

📝 Członkowie naszej sekcji zadbają również o załączenie wszelkich wzorów oraz dokumentów potrzebnych w danej sprawie (np. wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie). ✔️

✨ Zapraszamy do kontaktu!

⚖️ KLINIKA PRAWA SPP UŚ - czyli Studencka Poradnia Prawna Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach ⚖️

👉 Poradnia działa w formie koła naukowego na Uniwersytecie Śląskim, a naszym celem jest udzielanie bezpłatnej pomocy prawnej studentom i osobom niezamożnym, które w danej sprawie nie posiadały lub nie posiadają profesjonalnego pełnomocnika. 🤝

🧑‍⚖️ Dzięki temu, że w Poradni funkcjonują różne sekcje, możemy udzielać kompleksowych porad prawnych z zakresu m.in. prawa cywilnego, karnego, prawa pracy, czy z szeroko pojętego prawa administracyjnego! 🙂‍↕️



🧐 Chcecie dowiedzieć się więcej o sekcjach działających w naszej Klinice Prawa? Koniecznie obserwujcie nasze social media, żeby poznać nas lepiej i nie przegapić najnowszej serii postów! 🤩

INFORMACJA O FUNKCJONOWANIU PORADNII W MIESIĄCACH OD LIPCA DO WRZEŚNIA 2024 r.

📣 W okresie wakacyjnym dyżury SPP odbywać się będą we wtorki oraz czwartki w godzinach od 10:00 do 14:00.

📣 Informujemy, że z uwagi na rozpoczynającą się letnią sesję egzaminacyjną, dyżury Studenckiej Poradni Prawnej w dniach od 17.06 do 30.06 zostają zawieszone.

Wszystkim studentom życzymy powodzenia na egzaminach🤞🏼

☀️ A my wracamy w lipcu z nowym wakacyjnym grafikiem!

👉 Wczoraj członkowie Studenckiej Poradni Prawnej wzięli udział w warsztatach zorganizowanych przez Katedrę Medycyny Sądowej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. 🧑‍⚕️🩺

🤓 W ramach zajęć studenci uczestniczyli w sekcji zwłok przeprowadzanej na potrzeby postępowania przygotowawczego.

🤩 Dzięki warsztatom studenci mieli wyjątkową okazję poznać od podszewki pracę biegłych sądowych przeprowadzających badania pośmiertne. W trakcie zajęć biegli podzielili się z nami swoimi uwagami na temat praktycznych aspektów stosowania przepisów procedury karnej i postępowania dowodowego w tym zakresie, co dla aspirujących prawników było szczególnie cenne!

🤝 Bardzo dziękujemy Wydziałowi Nauk Medycznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach za możliwość uczestniczenia w warsztatach i żywimy nadzieję, że w przyszłości uda nam się wykonać wiele innych wspólnych projektów.

Dla członków naszej Poradni wizyta w prosektorium była niezwykłym (choć również niełatwym) doświadczeniem! 😊

Od poniedziałku, po przerwie majowej, wracamy z nowym harmonogramem dyżurów. 🗓️⏰

Zapraszamy do zapoznania się☺️

Uprzejmie informujemy, że w dniach 29.04-05.05.2024 r. dyżury Studenckiej Poradni Prawnej zostają zawieszone, z uwagi na przerwę w zajęciach dydaktycznych.

Uprzejmie informujemy, że w dniu 12 kwietnia 2024 (piątek) dyżur w godzinach 15:30-17:00 zostaje odwołany. Za wszelkie niedogodności przepraszamy

Uprzejmie informujemy, że w dniach od 28.03 do 02.04 dyżury w Poradni zostają zawieszone, z uwagi na świąteczną przerwę wiosenną.

Dziękujemy II LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. E. Plater w Sosnowcu za zaproszenie nas na corocznie organizowaną „Wiosenną Akademicką Emilkę”, czyli cykl wykładów akademickich dla licealistów.

Swoje wystąpienie poświęciliśmy „Praktycznym aspektom prawa dla nastolatków”. W trakcie warsztatów opowiedzieliśmy licealistom klas prawno-politologicznych o podstawowych pojęciach prawa karnego oraz cywilnego, a także przeprowadziliśmy quiz wiedzy o prawie (rozwiązany zresztą przez licealistów śpiewająco).

Mamy nadzieję, że po naszych zajęciach uczniowie nabyli ważną wiedzę o otaczającym nas prawie i w razie potrzeby będą mogli ją zastosować w praktyce ☺️

📣 Przedstawiamy zaktualizowany harmonogram dyżurów SPP, obowiązujący od poniedziałku, 4 marca 2024 r. 🗓️

🙌🏼 Z radością informujemy o wznowieniu dyżurów Studenckiej Poradni Prawnej i przedstawiamy nowy harmonogram! 🗓️🤩

Informujemy, że w dniach od 29 stycznia do 18 lutego dyżury Studenckiej Poradni Prawnej zostają zawieszone, ze względu na zimową sesję egzaminacyjną oraz przerwę semestralną.

📣 Przypominamy, że po przerwie świątecznej dyżury Poradni zostały wznowione.

👉🏻 Aktualny harmonogram dyżurów prezentuje się następująco:

🗓️ PONIEDZIAŁEK: w godzinach 8:00 - 9:30, 11:30 - 13:00 oraz 15:30 - 18:45 ⏰
🗓️ WTOREK: od godziny 13:45 do 18:45 ⏰
🗓️ ŚRODA: od 8:00 do 11:15 oraz od 13:45 do 20:30 ⏰
🗓️ CZWARTEK: od godziny 8:00 do 13:00 oraz od 15:30 do 18:45 ⏰
🗓️ PIĄTEK: w godzinach 8:00 - 9:30 oraz 15:30 - 17:00 ⏰

⚠️ Dyżur Przewodniczącego Studenckiej Poradni Prawnej w sprawie skarg, wniosków i zażaleń na pracę Poradni odbywa się w środy w godzinach 8:00-9:30

Zapraszamy! 😄🙌🏼

📣 W niedzielę obchodziliśmy MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ PRAW CZŁOWIEKA! Z tej okazji zapraszamy do zapoznania się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi praw człowieka oraz praw pracowniczych. 👇

📆 10 grudnia 1948 roku trzecia sesja Ogólnego Zgromadzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych, obradująca w Paryżu, uchwaliła Powszechną Deklarację Praw Człowieka - dokumentu, stanowiącego zbiór praw człowieka i wyznaczającego międzynarodowe standardy ich ochrony. 📝 Uchwalona przez ONZ deklaracja ustanowiła podwaliny współczesnego systemu międzynarodowej ochrony praw człowieka, a standardy nią wyznaczone zostały przyjęte niemal na całym świecie. W celu upamiętnienia przyjęcia tego dokumentu, co roku w dniu 10 grudnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. 🙌🏼

🤔 Jednak czym są wspomniane prawa człowieka?
Prawa człowieka to zbiór podstawowych norm przysługujących każdemu z nas. Źródłem wszystkich przysługujących praw i wolności jest niezbywalna i przyrodzona godność człowieka, która przysługuje każdemu z uwagi na sam fakt bycia człowiekiem. 👥 Godność człowieka jest nienaruszalna i przypisuje się jej charakter egalitarny, tj. dążący do równouprawnienia, równości. Prawom człowieka przypisuje się charakter:

1. powszechny – oznacza to, że są one takie same dla każdego człowieka, niezależnie od wyznawanych wartości, poglądów czy religii;
2. przyrodzony – ich istnienie nie jest zależne od woli władzy lub obowiązujących przepisów prawa, rola państwa sprowadza się wyłącznie do tworzenia systemu zapewniającego ich ochronę;
3. niezbywalny – to znaczy, że żadna władza nie może ich z góry odebrać, nie można też ich się zrzec;
4. nienaruszalny – prawa człowieka istnieją niezależnie od woli władz i nie mogą być przez nie w sposób dowolny regulowane;
5. naturalny – źródłem ich posiadania jest godność człowieka, sam fakt bycia człowiekiem - a nie czyjaś odgórna decyzja bądź nadanie;
6. niepodzielny – prawa człowieka stanowią integralną, współzależną całość.

‼️ Przestrzeganie przyznanych jednostce praw powinno być przez państwo gwarantowane i chronione.

W związku z tym można również dokonać podziału na:
1. prawa (tj. prawa pozytywne), w przypadku których to na władzy spoczywa obowiązek podjęcia niezbędnych działań na rzecz jednostki, a jednostka ma prawo żądać przysługujących jej praw np. prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa osobistego;
2. wolności (tj. prawa negatywne), gdzie obowiązek władz polega na powstrzymywaniu się od działań w określonych obszarach życia, np. wolności osobiste, wolności polityczne.

✖️ Ograniczenie ww. praw możliwe jest tylko w ściśle określonych sytuacjach, a jego wprowadzenie powinno odbyć się w sposób przewidziany prawem. Co więcej ograniczenie praw musi być niezbędne dla osiągnięcia danego celu oraz powinno charakteryzować się proporcjonalnością i tymczasowością.

👉 Warto jednak wskazać na istnienie praw zwanych prawami absolutnymi, które to w żadnym wypadku nie mogą zostać ograniczone – są to:
1. wolność od tortur
2. wolność od niewolnictwa

🤝 PRAWA PRACOWNICZE JAKO PRAWA CZŁOWIEKA

Katalog przysługujących nam praw i wolności dzieli się z reguły na trzy generacje:
1️⃣ I generacja praw człowieka - obejmuje prawa osobiste człowieka, tzw. prawa wolnościowe,
2️⃣ II generacja praw człowieka - są to prawa gospodarcze, społeczne i kulturowe,
3️⃣ III generacja praw człowieka - czyli tzw. prawa kolektywne, inaczej określane również jako solidarnościowe.

👉 Warto wskazać, że trzecia generacja praw człowieka ma dyskusyjny charakter i jest poddawana krytyce. Niektórzy autorzy wskazują, że rozrost i formułowanie coraz to nowszych praw prowadzi do zjawiska tzw. inflacji praw człowieka. Przedmiotem krytyki jest również często nieprecyzyjnie sformułowana treść poszczególnych praw.

✨ Podział na pierwszą, drugą i trzecią kategorię może błędnie sugerować, że występuje pewnego rodzaju hierarchia tzn., że prawa pierwszej generacji są ważniejsze od praw trzeciej generacji, co oczywiście nie jest prawdą. Wszystkie prawa wzajemne się uzupełniają i przenikają.

Jak można wywnioskować prawa pracownicze należą do grupy praw II generacji. Takimi prawami są m.in.:
1. prawo do pracy,
2. prawo płatnego urlopu,
3. prawo do godziwego wynagrodzenia,
4. prawo do organizowania się;
5. prawo do strajku.

‼️ Państwo w ramach nałożonego na nie obowiązku ma za zadanie zapewnić ich ochronę i przestrzeganie poprzez bezpieczne warunki pracy, urlop płatny czy ubezpieczenie społeczne. Prawa pracownicze są wprost wskazywane w międzynarodowych i krajowych aktach prawnych.

🌍 Na szczeblu międzynarodowym można wskazać art. 15 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, który wskazuje, że ,,Każdy ma prawo do podejmowania pracy oraz wykonywania swobodnie wybranego lub zaakceptowanego zawodu.”. Szukając dalej takich regulacji należy zwrócić uwagę na art. 4 § 1 Europejskiej Karty Społecznej, który odnosi się do kwestii prawa do godziwego wynagrodzenia, a także na treść Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 131 dotyczącą ustalania plac minimalnych, zwłaszcza w odniesieniu do krajów rozwijających się.

💫 A już w najbliższy weekend (od 9.12 do 11.12) widzimy się na Śląskim Festiwalu Nauki w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. 🤩

🤝 Zapraszamy na nasze stoisko, poświęcone tematyce nieodpłatnej pomocy prawnej. Przygotowaliśmy dla Was informatory, quizy, kazusy oraz wiele więcej! 🧐

🔗 Link do wydarzenia: https://fb.me/e/1Nv3yRe44B

Do zobaczenia! 🫵☺️

📣 Wczoraj grupa studentów naszego wydziału, w tym kilku członków Studenckiej Poradni Prawnej odwiedziło Areszt Śledczy w Mysłowicach. 🚨

👉 Na początku odbyła się prelekcja, w trakcie której mogliśmy poznać organizację pracy oraz funkcjonowanie AŚ z perspektywy różnych pionów służby. Następnie mieliśmy możliwość przejścia po terenie jednostki penitencjarnej pod opieką funkcjonariuszy. 🏢

🤝 Bardzo dziękujemy za tę możliwość oraz oprowadzenie nas i przybliżenie aspektów związanych z funkcjonowaniem Aresztu Śledczego. Niewątpliwie dla wielu z nas była to cenna lekcja! 🤩

Uprzejmie informujemy, że w dniu 15 listopada 2023 (środa) dyżur w godzinach 19:00-20:30 zostaje odwołany. Za wszelkie niedogodności przepraszamy

📣 Informujemy, że dyżury Studenckiej Poradni Prawnej WPiA UŚ w dniach od 31.10 do 3.11 ze względu na święto Wszystkich Świętych nie odbędą się. ‼️

Przedstawiamy zaktualizowany harmonogram dyżurów 🗓️

Opis harmonogramu:
✅ PONIEDZIAŁEK: od 15:30 do 18:45
✅ WTOREK: od 8:00 do 9:30 oraz od 17:15 do 20:30
✅ ŚRODA: od 8:00 do 11:15 oraz od 13:45 do 20:30
✅ CZWARTEK: od 8:00 do 11:30 oraz od 17:15 do 18:45
✅ PIĄTEK: od 15:30 do 17:00

‼️ Dyżur Przewodniczącego w sprawie skarg i wniosków odbywa się w środę w godzinach 8:00 - 9:45 ⏰

👉🏼 Przewińcie w bok, żeby zobaczyć legendę 👀

W piątek 20 października 2023 r. członkowie Studenckiej Poradni Prawnej WPiA UŚ oraz Koło Naukowe Kryminologii UŚ mieli okazję zwiedzić Areszt Śledczy w Zabrzu. Była to wyjątkowa okazja, aby zobaczyć tego typu miejsce oraz dowiedzieć się wielu ciekawych informacji. 👮🏻‍♀️

Dzisiejszy post poświęcony jest tematyce kary 25 lat pozbawienia wolności oraz nowelizacji kodeksu karnego w tym aspekcie - zapraszamy do lektury! ☺️

Kara 25 lat pozbawienia wolności została wprowadzona do polskiego prawodawstwa przez kodeks karny z 1969 roku, obowiązujący od 1 stycznia 1970 roku. Kodeks karny z 1997 r. (który zaczął obowiązywać od 1998 r.) nie wyeliminował kary 25 lat pozbawienia wolności, w takiej postaci w jakiej funkcjonowała w okresie prawie trzech poprzednich dekad, a więc od 1970 roku. Zarówno wtedy, jak i po uchwaleniu nowego kodeksu karnego, kara ta, była jedną z najsurowszych sankcji jaką mógł wymierzyć sąd za najcięższe zbrodnie. Od początku istnienia tej figury w ustawie karnej, kara ta była samoistną sankcją, sztywno wypunktowaną w katalogu kar.

Do 1 października 2023 przepis art. 32 k.k., określał następujący katalog kar:
grzywna;
ograniczenie wolności;
pozbawienie wolności;
25 lat pozbawienia wolności;
dożywotnie pozbawienie wolności.

Obecnie pkt 4 powyższego artykułu został uchylony w dniu 1 października 2023r.

Ratio legis omawianej kary upatrywano w tym, że traktowano ją jako substytut najpierw – kary śmierci, a później kary dożywotniego pozbawienia wolności. Pisząc o tej karze w zasadzie należałoby używać czasu przeszłego. 1 października 2023 weszła w życie nowelizacja, która uchyla wyżej zacytowany przepis w pkt. 4. Jednakże z uwagi na art. 4 par. 1 k.k., który stanowi: „jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy;” sądy będą stosować prawo łagodniejsze wobec sprawców, którzy popełnili czyny zabronione w czasie obowiązywania korzystniejszej dla nich ustawy karnej. Oznacza to, że kara ta nie będzie już samoistną karą pozbawienia wolności, tylko trafi do grupy kar pozbawienia wolności. Tak, więc czasu przeszłego powinniśmy używać odnośnie funkcjonowania tej kary jako samoistnej, sztywno określonej sankcji. Nie można twierdzić, że nowelizacja październikowa usunęła ten wymiar kary z polskiego prawodawstwa. Sądy nadal będą mogły wymierzyć tę karę, ale już w ramach zastosowania terminowej sankcji karnej w trybie art. 32 pkt. 3 k.k. Od 1 października 2023r. karę pozbawienia wolności będzie można orzekać w wymiarze od 1 miesiąca do 30 lat, a nie tak jak było do tej pory od 1 miesiąca do 15 lat pozbawienia wolności w świetle obecnego art. 32 pkt.3 k.k.

Twórcy Kodeksu karnego, uzasadniając obecność kary 25 lat pozbawienia wolności w katalogu kar, odwołali się, nie bez racji, do znanej już argumentacji, że „jej obecność w systemie sankcji powinna wpływać na rzadsze korzystanie z kary dożywotniego pozbawienia wolności”. Jednocześnie wskazali, że za wprowadzeniem kary 25 lat pozbawienia wolności do nowego kodeksu przemawiały podobne względy, jak za karą dożywotniego pozbawienia wolności, tj. bardzo wysoki ciężar zbrodni, za które jest przewidziana, wzgląd na opinię społeczną oraz potrzeba długotrwałej eliminacji z życia społecznego niebezpiecznych dla porządku prawnego sprawców przestępstw. Kara 25 lat pozbawienia wolności występuje w kodeksie wyłącznie w sankcjach złożonych alternatywnie wraz z karą pozbawienia wolności od lat 8, 10 albo 12 oraz z karą dożywotniego pozbawienia wolności albo wraz z karą pozbawienia wolności od lat 5. Karę 25 lat pozbawienia wolności można zatem wymierzyć, gdy występuje w sankcji przepisu części szczególnej Kodeksu karnego, a ponadto jako karę łączną według zasad określonych w art. 86 § 1a k.k. Przepis ten stanowi, że karę 25 lat pozbawienia wolności można wymierzyć nawet wtedy, gdy żadna z kar orzeczonych składających się na karę łączną nie była karą 25 lat pozbawienia wolności, ale suma jednostkowych kar pozbawienia wolności wynosi 25 lat lub więcej, przy czym chociażby jedna z kar pozbawienia wolności podlegających łączeniu wynosi nie mniej niż 10 lat.

Kara 25 lat pozbawienia wolności jest niewątpliwie karą o charakterze szczególnym, przewidzianą za kilkanaście najcięższych zbrodni. Jej funkcje są bardziej zbliżone do funkcji kary dożywotniego pozbawienia wolności niż terminowej kary pozbawienia wolności. Kara ta pełni przede wszystkim funkcję eliminacyjną, ma zabezpieczyć społeczeństwo przed niebezpiecznym sprawcą przestępstwa o wysokim stopniu społecznej szkodliwości czynu i wysokim stopniu winy sprawcy.
Jednak z drugiej strony z uwagi na bardzo długi czas izolacji od świata zewnętrznego, trudno jest twierdzić, że kara 25 lat pozbawienia wolności ma charakter resocjalizacyjny i po tak długim odizolowaniu od życia na wolności będzie można spodziewać się pozytywnych efektów wychowawczych. Instytucja kary 25 lat pozbawienia wolności doczekała się komentarzy ze strony karnistów, którzy zarówno wskazywali na jej zalety jak i wady. Komentarze te powstały zanim mówiono o możliwości nowelizacji k.k. w zakresie katalogu kar. Zdaniem Leszka Wilka, za uznaniem wyjątkowego charakteru kary 25 lat pozbawienia wolności przemawia jej niestopniowalny charakter, a przede wszystkim bardzo znaczna odległość od górnego pułapu zwykłego terminowego pozbawienia wolności wynoszącego 15 lat. Z kolei z krytyką kary 25 lat pozbawienia wolności wystąpił Leon Tyszkiewicz, który przyznając, że kara ta chociaż nie ma wielu wad kary dożywotniego pozbawienia wolności, to ma jeden podstawowy mankament, który przemawia za jej eliminacją, w postaci sztywności kary. Zdaniem profesora Tyszkiewicza wskazany mankament stwarza niepokonalne trudności przy wymierzaniu kar za najpoważniejsze przestępstwa popełnione w ramach współdziałania, między innymi przy wymierzaniu kar uczestnikom groźnych grup przestępczych. W takim wypadku tak zwana wewnętrzna sprawiedliwość wyroku wymaga wymiaru różnych kar osobom współdziałającym, ale różnica między tymi karami nie powinna przekraczać 2 czy 3 lat pozbawienia wolności, a w jeszcze obecnym stanie prawnym wynosi ona minimum 10 lat.

Z uzasadnienia do ustawy z dnia 7 lipca 2023r. (ustawy o zmianie ustawy k.k. z 1997r.) wynika, że „oznaczony punktowo, sztywny wymiar kary 25 lat pozbawienia wolności powoduje, że sąd, decydując się na jej zastosowanie, pozbawiony jest możliwości miarkowania kwantum prawnokarnej dolegliwości. Z kolei znaczny odstęp między górną granicą terminowej kary pozbawienia wolności a karą 25 lat pozbawienia wolności może niekiedy prowadzić do wymierzenia przez sąd kary nieadekwatnej do stopnia społecznej szkodliwości czynu i winy sprawcy, tj. kary zbyt łagodnej lub zbyt surowej. Negatywne konsekwencje takiego rozwiązania na płaszczyźnie zasady indywidualizacji wymiaru kary są szczególnie widoczne przy wymierzaniu kary za najpoważniejsze przestępstwa popełnione w warunkach współdziałania. W wielu tego typu przypadkach zasada tzw. wewnętrznej sprawiedliwości wyroku wymaga zróżnicowania kar wymierzanych współdziałającym, ale różnica między tymi karami nie powinna przekroczyć kilku lat.”

Ponadto należy zważyć, „że ustawowy dobór sankcji powinien uwzględniać ciężar danego przestępstwa, przy czym im w bardziej ogólny, syntetyczny sposób zostały zakreślone typy przestępstw, tym bardziej sankcja karna musi uwzględniać różny stopień natężenia winy i społecznej szkodliwości, który może zajść w konkretnym przypadku, a zatem musi być zakreślona przez odległe od siebie na skali surowości minimum i maksimum kary. Biorąc pod uwagę fakt, że obowiązujący Kodeks karny posługuje się szeroko opisanymi, zgeneralizowanymi typami przestępstw, pożądane jest rozszerzenie możliwej reakcji prawnokarnej przez znaczne zróżnicowanie między dolną i górną granicą ustawowego zagrożenia karą. Stąd też w celu zapewnienia swobody orzeczniczej sądu i umożliwienia wymierzenia w pełni zindywidualizowanej kary, zgodnej z kodeksowymi zasadami jej wymiaru, w projekcie wydłużono karę terminowego pozbawienia wolności do 30 lat, pozostawiając jako dolną granicę tej kary 1 miesiąc. Należy również zauważyć, że w obecnym stanie prawnym przewidziana jest możliwość wymierzania kary łącznej również w granicach 15–20 lat pozbawienia wolności (art. 86 § 1 k.k.) i rozwiązanie to nie jest krytykowane w literaturze.”

Jak podkreślają projektodawcy: „owa zmiana nie spowoduje automatycznego wzrostu poziomu represyjności w zakresie systemu kar, gdyż można racjonalnie oczekiwać, że skutkiem tej zmiany będzie również nie tylko możliwość wymierzenia kary surowszej (np. 20 zamiast 15 lat pozbawienia wolności), ale również wymierzenie sprawcy kary łagodniejszej niż zostałaby orzeczona w oparciu o obowiązujący stan prawny (np. kara 20 lat zamiast kary 25 lat pozbawienia wolności). Projektowana zmiana pozwoli zatem na wyeliminowanie niekorzystnych konsekwencji prawnych, jakie wiążą się ze znacznym odstępem między górną granicą terminowej kary pozbawienia wolności a „sztywną wysokością” odrębnej rodzajowo kary 25 lat pozbawienia wolności, oraz adekwatną reakcję karną w tych przypadkach, gdzie nie jest wystarczające wymierzenie kary 15 lat pozbawienia wolności, a kara 25 lat pozbawienia wolności jawi się jako nadmiernie surowa.”

Źródła:
1. L. Wilk, w: M. Melezini (red.), System…, op. cit., s. 322–323; J. Lachowski, Zasady…, op. cit., s. 44–47.
2. L. Tyszkiewicz, Aktualne problemy i kierunki polityki penalizacyjnej w Polsce, w: A.J. Szwarc (red.), Represyjność polskiego prawa karnego. Materiały Zjazdu Katedr Prawa Karnego (Gniezno, 26–29 września 2006 r.), Poznań 2008, s. 67–68
3. WOKÓŁ PROPOZYCJI ZMIANY GÓRNEJ GRANICY KARY POZBAWIENIA WOLNOŚCI ORAZ REZYGNACJI Z KARY 25 LAT POZBAWIENIA WOLNOŚCI.
M I R O S Ł A W A M E L E Z I N I DOI: 10.26399/iusnovum.v16.3.2022.23/m.melezini/ Ius Novum 3/2022
4. Druk nr 2024: Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2024

Drodzy Studenci oraz Sympatycy Studenckiej Poradni Prawnej!

W dzisiejszym poście chcielibyśmy omówić pokrótce tematykę handlu ludźmi.

👥 Handel ludźmi jest kwalifikowany jako jeden z rodzajów przestępczości zorganizowanej. Stanowi problem globalny współczesnego świata. Jedną z form instytucji i praktyk zbliżonych do niewolnictwa jest handel kobietami i dziećmi. Wynika to między innymi z Konwencji Uzupełniającej w sprawie zniesienia niewolnictwa.

Handel ludźmi godzi w jedne z podstawowych praw jakie przysługują człowiekowi. Dochodzi do pogwałcenia m.in. wolności, integralności cielesnej, swobody przemieszczania się. Rozwijaniu tego przestępstwa sprzyjają otwarte granice w państwach należących do strefy Schengen, a także łatwość w zorganizowaniu podróży w dalsze miejsca. Jednym z czynników zdecydowanie wpływającym na owe zjawisko jest funkcjonowanie seksbiznesu.

👉 Organizacją i werbowaniem zajmują się grupy przestępcze ulokowane przy samej granicy. Ofiary handlu ludźmi najczęściej nie wiedzą, jaki los ich spotka. Zwykle dobrowolnie wyjeżdżają myśląc, że jadą za granicę w celu wykonywania jakiejś konkretnej pracy, często sezonowej. Według Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości handel ludźmi jest trzecim, po handlu bronią i narkotykami, najbardziej dochodowym przestępstwem na świecie. W dzisiejszych czasach niewolnictwo może przybierać formę wykorzystania seksualnego, pracy przymusowej, handlu organami, zmuszania do żebractwa lub przymusowego małżeństwa. A także pojawiły się nowe sposoby, którymi są: wykorzystywanie ludzi do wyłudzania świadczeń socjalnych i zasiłków, kradzież tożsamości.

🇵🇱 Polska jest krajem tranzytowym, granica na zachodzie jest najczęściej przekraczana przez ofiary pochodzące z Litwy, Mołdawii i Łotwy. Krajem docelowym są Niemcy, a punktem przerzutowym okolice Świnoujścia i Szczecina. Na podstawie badań prowadzonych w Prokuraturze Krajowej można stwierdzić, że Polska stała się krajem, na którego terytorium dochodzi do sprzedaży i wykorzystywania ofiar pochodzących z Bułgarii, Rumunii, Ukrainy, Białorusi oraz innych krajów byłego bloku wschodniego.

👉 Sprzedaż kobiet do domów publicznych odbywa się najczęściej wielokrotnie, co utrudnia jednostkom ścigania namierzenie ofiar. W biurze Komendy Głównej Policji funkcjonuje Wydział do Walki z Handlem Ludźmi. Jego zadaniem jest zwalczanie handlu ludźmi, sutenerstwa, stręczycielstwa i kuplerstwa, a także zwalczanie pedofilii i pornografii dziecięcej.
Werbownicy zwykle szukają osób niedoświadczonych, w słabej sytuacji finansowej. Ofiary często nie znają języków obcych. Jest to o tyle istotne, że dla werbowników taka osoba staje się łatwiejszym celem, mają oni pewność, że będzie miała trudność ze znalezieniem pomocy za granicą. Osoby takie kuszone są ofertami pracy, gdzie oferowane są wysokie zarobki. Przykładowo kobiety odpowiadają na ogłoszenia o pracę w charakterze kelnerek, pomocy domowych, hostess, a po przyjeździe na miejsce zmuszane są do prostytucji. Podobnie jest w przypadku mężczyzn, którzy odpowiadają na oferty pracy za granicą, a później wykorzystywani są np. do niewolniczej pracy czy działalności przestępczej. Dlatego tak ważne jest, aby w razie wyboru pracy za granicą sprawdzić dokładnie przyszłego pracodawcę.

⚖️ Karta praw podstawowych Unii Europejskiej zabrania handlu ludźmi. Został on również wskazany jako przestępstwo w art. 83 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przestępstwa wymienione w art. 83 znane są jako „europrzestępstwa”. Są to przestępstwa �o wymiarze transgranicznym, uznawane jako szczególnie poważne.
Również w polskim kodeksie karnym owe przestępstwo znalazło swoje miejsce.

📝 Art. 189a. [Handel ludźmi]
§ 1. Kto dopuszcza się handlu ludźmi, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§ 2. Kto czyni przygotowania do popełnienia przestępstwa określonego w § 1,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

👉 Według słowniczka ustawowego Handlem ludźmi jest werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem:
1) przemocy lub groźby bezprawnej,
2) uprowadzenia,
3) podstępu,
4) wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania,
5) nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności,
6) udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub nadzór nad inną osobą
- w celu jej wykorzystania, nawet za jej zgodą, w szczególności w prostytucji, pornografii lub innych formach seksualnego wykorzystania, w pracy lub usługach o charakterze przymusowym, w żebractwie, w niewolnictwie lub innych formach wykorzystania poniżających godność człowieka albo w celu pozyskania komórek, tkanek lub narządów wbrew przepisom ustawy. Jeżeli zachowanie sprawcy dotyczy małoletniego, stanowi ono handel ludźmi, nawet gdy nie zostały użyte metody lub środki wymienione w pkt 1-6.

‼️ W razie podejrzenia, że ktoś z naszych bliskich padł ofiarą handlu ludźmi albo w przypadku posiadania jakichkolwiek informacji na temat tego przestępstwa, należy zgłosić to mailowo lub telefonicznie. W ramach Biura Kryminalnego KGP funkcjonuje obecnie specjalna infolinia. Dzięki niej można przekazać informacje o przypadkach handlu ludźmi lub uzyskać stosowną pomoc: +48 477 256 502. Dzwoniąc na wskazany numer lub pisząc na adres: [email protected], można zapobiec ludzkim tragediom.

Drodzy Studenci oraz Sympatycy Studenckiej Poradni Prawnej!

Dziś chcielibyśmy poruszyć niezwykle ważny temat, nie tylko dla studentów prawa, ale przede wszystkim dla osób pozbawionych wolności, które to osoby niejednokrotnie są klientami Studenckiej Poradni Prawnej. A mianowicie kwestię opieki zdrowotnej w zakładach karnych oraz jej dostępności dla więźniów. Trzeba bowiem zaznaczyć, iż każdy człowiek, niezależnie od swojego statusu społecznego/materialnego, zasługuje na godną opiekę zdrowotną.

🏥 OPIEKA ZDROWOTNA W ZAKŁADACH KARNYCH – DLACZEGO TO WAŻNE?
Każdy osadzony ma prawo do opieki zdrowotnej na takim samym poziomie, jak osoby wolne. Jest to zasada zagwarantowana przez polskie prawo, która także znajduje swoje uzasadnienie w prawie międzynarodowym.

🌍 AKTY PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO REGULUJĄCE KWESTIE OPIEKI ZDROWOTNEJ W ZAKŁADACH KARNYCH:
Wymaga podkreślenia, iż obowiązkiem każdego państwa, jako społeczności międzynarodowej jest zapewnienie człowiekowi skutecznej ochrony, zwłaszcza jego praw egzystencjalnych, w tym prawa do zdrowia.
👉 Podstawowym aktem prawnym regulującym prawa człowieka, w tym prawa pacjenta jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ z 10 grudnia 1948 roku. W świetle art. 25, każdy człowiek ma prawo do poziomu życia zapewniającego zdrowie, dobrobyt jemu i jego rodzinie, opiekę lekarską i świadczenia socjalne.
👉 Zapisy Deklaracji rozwija Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, który mówi o prawie każdego do korzystania z najwyższego osiągalnego poziomu ochrony zdrowia.
👉 Jeszcze bardziej szczegółowe obowiązki państw w skali światowej określa Konwencja nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego. Nie bez znaczenia dla omawianej dziedziny życia jest również Europejska Karta Społeczna przyjęta w 1961 w ramach Rady Europy, która w swoich postanowieniach stwierdza, ze każdy ma prawo do korzystania z wszelkich środków umożliwiających mu osiąganie możliwie najlepszego stanu zdrowia, niezależnie od sytuacji materialnej.
👉 Ponadto regulacje dotyczące opieki zdrowotnej osadzonych w zakładach karnych wynikają z Konwencji o Prawach Człowieka i Biomedycynie, a także Konwencji przeciwko Torturom i Innym Okrutnym, Nieludzkim lub Poniżającym Traktowaniom.

‼️ Polskie przepisy muszą być zgodne z wyżej wymienionymi międzynarodowymi standardami.

🇵🇱 AKTY PRAWA POLSKIEGO REGULUJĄCE KWESTIE OPIEKI ZDROWOTNEJ W ZAKŁADACH KARNYCH:
👉 Najważniejszym aktem prawnym traktującym o prawie każdego człowieka o ochronie zdrowia jest Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Stanowi ona w art. 68, iż każdy ma prawo do ochrony zdrowia, a obywatelom niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.
Przy tej okazji warto zaznaczyć, że uregulowanie tejże kwestii w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej nadaje jej wysoką rangę i konieczność respektowania we wszystkich polskich aktach prawnych. Z prawem do ochrony zdrowia, związane jest bowiem prawo do ochrony życia. Są to fundamentalne prawa jednostki, których źródłem jest przyrodzona i niezbywalna godność człowieka. Co za tym idzie, prawa te są niezbywalne, a więc państwo nie może ich przyznać, musi natomiast podkreślić ich znaczenie i istnienie, poddając prawa te szczególnej ochronie. Państwo musi więc zapewnić obywatelom takie prawa, które będą chroniły ich życie i zdrowie, niezależnie od ich statusu społecznego czy też położenia. Co za tym idzie takie same prawa, mimo pozbawienia wolności posiadają więźniowie.
👉 Idąc dalej, jeżeli chodzi o szczególne uregulowania co do opieki zdrowotnej w Zakładach Karnych to wyraz temu daje Kodeks Karny Wykonawczy (zwany dalej KKW), który to w art. 115 stanowi, że skazanemu zapewnia się bezpłatne świadczenia zdrowotne, leki i artykuły sanitarne, ponadto zgodnie z art. 102 KKW skazany ma prawo do odpowiedniego ze względu na zachowanie zdrowia wyżywania, odzieży, warunków bytowych, pomieszczeń oraz świadczeń zdrowotnych i odpowiednich warunków higieny. Zapewnia się mu także bezpłatne świadczenia zdrowotne, leki i artykuły sanitarne.

🩺 Świadczenia zdrowotne osobom pozbawionym wolności udzielane są przez Podmioty lecznicze utworzone w aresztach śledczych i zakładach karnych. Udzielają one osobom pozbawionym wolności świadczeń zdrowotnych związanych z badaniem i poradą lekarską, leczeniem, badaniem i terapią psychologiczną, rehabilitacją leczniczą, opieką nad kobietą ciężarną i jej płodem, porodem oraz połogiem, badaniami diagnostycznymi, w tym analityką medyczną, pielęgnacją niepełnosprawnych i opieką nad nimi, zapobieganiem powstawaniu urazów i chorób przez działanie profilaktyczne oraz obowiązkowe szczepienia ochronne, leczeniem stomatologicznym, orzekaniem i opiniowaniem o stanie zdrowia, zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.
🚨 W przypadku poważnego zagrożenia życia lub istnienia bezpośredniej obawy wystąpienia poważnego zagrożenia dla życia lub zdrowia osadzonego, dyrektor zakładu karnego obejmuje tegoż osadzonego szczególną ochroną w warunkach zwiększonej izolacji zabezpieczenia, która to ochrona polega m.in. na kontroli stanu jego zdrowia oraz udzielaniu pomocy psychologicznej.

❓ TERAPEUTYCZNY SYSTEM KARY:
Skazani z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi, w tym skazani za niektóre przestępstwa popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych, upośledzeni umysłowo, a także uzależnieni od alkoholu albo innych środków odurzających lub psychotropowych oraz skazani niepełnosprawni fizycznie – wymagający oddziaływania specjalistycznego, zwłaszcza opieki psychologicznej, lekarskiej lub rehabilitacyjnej odbywają karę pozbawienia w systemie terapeutycznym. Taką karę wykonuje się przede wszystkim w oddziale terapeutycznym o określonej specjalizacji uwzględniając w postępowaniu ze skazanymi w szczególności potrzebę zapobiegania pogłębianiu się patologicznych cech osobowości, przywracania równowagi psychicznej oraz kształtowania zdolności współżycia społecznego i przygotowania do samodzielnego życia.

❓ ZAKŁAD KARNY, A ARESZT ŚLEDCZY:
Jeżeli chodzi o osoby tymczasowo aresztowane to korzystają one co najmniej z takich uprawnień, jakie przysługują skazanemu odbywającemu karę pozbawienia wolności w systemie zwykłym w zakładzie karnym typu zamkniętego i nie stosuje się do nich ograniczeń innych niż te, które są konieczne do zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego, utrzymania porządku i bezpieczeństwa w areszcie śledczym oraz zapobieżenia wzajemnej demoralizacji tymczasowo aresztowanych.

❓ LEKARZE SPECJALIŚCI DOSTĘPNI W ZAKŁADACH KARNYCH:
W więzieniach I i II klasy powinien być stały lekarz więzienny oraz sanitariusz lub sanitariuszka. Natomiast w więzieniach, w których uruchomione są okręgowe szpitale, pracuje kilku lekarzy. Jeden z nich jest odpowiedzialny za całokształt warunków sanitarno-lekarskich i nosi tytuł „lekarz okręgowego szpitala więziennego”, pozostali zaś lekarze są jego pomocnikami i noszą tytuł „lekarz więzienny”. W więzieniach, przy których uruchomione są szpitale dla nerwowo i umysłowo chorych więźniów, lekarz specjalista nosi tytuł „lekarz kierownik okręgowego psychiatrycznego szpitala więziennego”, drugi zaś „lekarz więzienny”. Jeżeli chodzi o dostępność lekarzy specjalistów, to zależy to od realiów danego zakładu karnego, na przykład w Zakładzie Karnym w Bytomiu osadzonych przyjmują następujący specjaliści:
chirurg, ortopeda, ftyzjatra, neurolog, psychiatra, laryngolog, stomatolog, dermatolog, okulista. Natomiast w Zakładzie Karnym w Nysie zatrudnieni na umowę zlecenie są lekarze specjaliści: psychiatra, neurolog, dermatolog, laryngolog i lekarz medycyny pracy.
Zatem dostępność specjalistów w zakładach karnych może być ograniczona, jednakże osadzeni mają prawo do specjalistycznej opieki.

❓ GDZIE LEKARZE PRZYJMUJĄ WIĘŹNIÓW:
Lekarze mogą przyjmować więźniów zarówno wewnątrz, jak i poza murami więzienia, w zależności od potrzeb medycznych osadzonych.
Opieka stomatologiczna w więzieniu – czy w więzieniu jest dentysta?:
Tak jak już zostało wspomniane podczas odbywania kary pozbawienia wolności skazanemu zapewnia się bezpłatne świadczenia zdrowotne, leki oraz artykuły sanitarne, powyższe dotyczy także opieki stomatologicznej. Pierwszy kontakt z lekarzem dentystą skazany ma po przyjęciu do zakładu karnego. Taka wizyta najczęściej ma miejsce podczas pierwszych 14 dni odbywania kary.

❓ CZY WIĘŹNIOWIE MOGĄ BYĆ OPEROWANI ALBO DOSTAWAĆ CHEMIOTERAPIĘ?
Osadzeni mają prawo do operacji specjalistycznych, a także do specjalistycznych procedur leczniczych, w tym również do chemioterapii, jeżeli jest to medycznie uzasadnione. Co więcej, w wypadku, gdy wykonywanie kary pozbawienia wolności może zagrażać życiu skazanego lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo, dyrektor zakładu karnego, na wniosek lekarza, niezwłocznie powiadamia o tym sędziego penitencjarnego. W wypadku, gdy życiu skazanego grozi poważnie niebezpieczeństwo, stwierdzone co najmniej przez dwóch lekarzy, można dokonać koniecznego zabiegu lekarskiego, nie wyłączając chirurgicznego, nawet mimo sprzeciwu skazanego.

❓ PRAWO WYBORU LEKARZA CZY PIELĘGNIARKI PRZEZ SKAZANEGO:
Warto zaznaczyć, że zgodnie z art. 115 § 1a KKW osadzeni nie mają prawa wyboru lekarza i pielęgniarki ambulatorium z izbą chorych, a także lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki podstawowej i położnej podstawowej opieki zdrowotnej, świadczeniodawcy udzielającego ambulatoryjnych świadczeń opieki zdrowotnej, lekarza dentysty oraz szpitala. Nie mniej jednak osadzony może uzyskać zgodę dyrektora, po pozytywnym zaopiniowaniu przez lekarza, na leczenie na własny koszt przez wybranego przez siebie lekarza oraz na korzystanie z dodatkowych leków i innych wyrobów medycznych (o czym z kolei stanowi art. 115 § 2 KKW).

❓ OBOWIĄZKI SKAZANEGO:
Oprócz praw, które przysługują skazanemu w kwestii opieki zdrowotnej, nie należy także zapominać o obowiązkach, ciążących na skazanym w trakcie odbywania kary, służących zachowaniu jego dobrostanu zdrowotnego i są to następująco:
- obowiązek przestrzegania higieny osobistej i czystości pomieszczeń, w których przebywa skazany
- obowiązek poddania przewidzianym przepisami badaniom, leczeniu, zabiegom lekarskim, sanitarnym oraz rehabilitacji, a także badaniom na obecność w organizmie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych – niezależnie od obowiązków zawartych w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych, wenerycznych i gruźlicy, alkoholizmowi oraz narkomanii.

🤔 Jeśli masz wątpliwości dotyczące praw osadzonych w zakresie opieki zdrowotnej lub potrzebujesz pomocy w rozwiązaniu konkretnej sprawy, to Studencka Poradnia Prawna jest tu, aby Cię wesprzeć! Nasi studenci, przy wsparciu opiekunów naukowych chętnie udzielą Ci informacji i wsparcia. 🤝



Źródła:
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks Karny Wykonawczy
• ZARZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 8 kwietnia 2014 r. w sprawie utworzenia podmiotu leczniczego dla osób pozbawionych wolności w Zakładzie Karnym w Inowrocławiu oraz nadania statutu
• Europejski Komitet do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (CPT): Opieka zdrowotna w zakładach karnych, Wyciąg z Trzeciego Sprawozdania Ogólnego, opublikowany w 1993
• Robert Tabaszewski: Prawo do zdrowia w systemach ochrony praw człowieka, Lublin 2016
• Paulina Ilnicka: Realizacja praw pacjenta w transgranicznej opiece zdrowotnej, Wrocław 2014
• https://sw.gov.pl/aktualnosc/zaklad-karny-w-przytulach-starych-wiezienne-blaski-i-cienie-sluzba-zdrowia
• https://www.sw.gov.pl/strona/biuro-sluzby-zdrowia-opis
• https://www.sw.gov.pl/galeria/szpital-i-ambulatorium-z-izba-chorych
• https://www.sw.gov.pl/aktualnosc/zaklad-karny-w-nysie-opieka-medyczna-w-zakladzie-karnym-w-nysie
• https://www.sw.gov.pl/aktualnosc/okregowy-inspektorat-sluzby-wieziennej-w-krakowie-gdy-za-kratami-boli-zab