Dr. Cevat Bayrak

rın kullanılması, ne yazık ki şiddetli ağrı olasılığını ortadan kaldırmak için yeterli değildir. Şiddetli ağrı meydana gelmesi olasılığına karşı anestezi (narkoz) uygulanabilir. Ancak anestezi yapılması ek riskler oluşturmakta, rahim filmi maliyetini ve inceleme için harcanacak süreyi arttırmaktadır.

“Ağrısız rahim filmi” anestezi ile yani narkoz altında yapılan HSG incelemesi değildir. Çığ gibi gelişen teknolojinin imkanlarından yararlanarak, C kollu, dedektörlü röntgen makinesi ile, uygun fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip yeni kuşak kontrast madde kullanılarak, bu maddeyi rahim boşluğuna doldurmak için özel olarak geliştirilmiş, çok ince, yumuşak kanüllerden (borucuk) birisini rahim ağzının yapısına göre kişiye özel tercih ederek yapılan rahim filmi incelemesidir.

Öte yandan rahim filmi çekecek ekibin tecrübesi de önemli bir faktördür. Örneğin tüplerinin kapalı olduğu ve açılmasının da mümkün olmadığı alınan ilk görüntülerde anlaşılabilecek bir kişiye; tüpünün açık olabileceği beklentisiyle gereksiz yere yüksek kontrast basıncı uygulamak, sadece o kişinin acısının artmasına sebep olacaktır. Panik ataklı birisine, vajinismus hikayesi olan birisine, çeşitli fobileri olabilen insanlara nasıl davranılacağını bilir. Hangi hastaya hangi kanülün kullanılması gerektiğine, hangi basıncı uygulaması gerektiğine, incelemeyi ne zaman sonlandıracağına bilgi ve tecrübesiyle karar verir. Bir merkezde ideal bir şekilde Ağrısız Rahim Filmi HSG çekilebilmesi için gereken şeyler şunlardır:

1-C kollu röntgen cihazı (Bu cihazlar rahim ne yöne dönük olursa olsun, inceleme sırasında onun karşısına geçecek şekilde hareket edebildikleri için rahmi çengelli alet ile itip çekmeye ihtiyaç kalmaz. Ayrıca üst üste gelen bazı yapıları birbirinden ayrı gösterebilmek de bu makinelerle mümkün olmaktadır. Öte yandan bu cihazlarda artık yeni dedektör (flat panel dedektör) ve tüp teknolojileri kullanılmakta, yeni yazılımlarla birlikte hastaların ve uygulayıcıların maruz kaldığı radyasyon miktarı en az seviyeye indirilebilmektedir. (Merkezimizde Siemens marka Artis zee model en gelişmiş C kollu flat panel dedektörlü dijital röntgen cihazı bulunmaktadır).

2-Ağrısız Rahim Filmi tekniğini bilen tecrübeli hekim ve tıbbi personel. (Ağrısız rahim filmi tekniğini 10 seneden uzun süredir uygulayan ve geliştiren Dr. Cevat Bayrak ekibiyle birlikte merkezimizde görev yapmaktadır).

3-Yeni nesil kontrast maddeler (Suda çözünebilir, organik iyotlu, uygun vizkosite ve osmolaritede, fiziksel özellikleri uygun şekilde düzenlenmiş kontrast maddeler).

4-Farklı yapılardaki hastaların her birisi için gerekli olabilecek birbirinden farklı yeni nesil, çeşitli, tek kullanımlık özel kanüller.



İdeal rahim filminde şu özellikler aranır:

1-Nasıl ki bir vesikalık fotoğraf insanın yüzünün tam karşısından çekilmesi gerekiyorsa, rahim filmi görüntüleri de rahmin ön yüzü veya arka yüzünün tam karşısından çekilmiş olmalıdır. Aksi takdirde rahmin doğumsal anomalileri, rahim içindeki polip, myom veya yapışıklık gibi problemler görülemeyebilir.

2-Alınan filmlerde tüplerin içindeki kabartıların iyi görülebilmesi, gerektiğinde tüp kıvrımlarının çeşitli açılardan görüntülenmesi gerekir.

3-İnceleme kısa sürmeli, ağrısız ve kanamasız olmalıdır.

4-Alerji ve enfeksiyon gibi komplikasyonların meydana gelme riski en düşük seviyede olmalıdır.

5-Eski ve yeni nesil cihazlar arasında, hastaların maruz kaldığı zararlı radyasyon açısından çok büyük farklar vardır. Hastalar maruz kaldıkları radyasyonu hissedemezler ancak kullanılan X ışınları sessizce dokularda ve hücrelerde zararlı etki yaparlar. Bu zararlı etkilerin sonuçları uzun dönemde ortaya çıkabilir. İdeal rahim filminde bu radyasyon miktarı en düşük seviyede olmalı, tercihan hastanın aldığı radyasyon miktarı ayrı bir rapor halinde kendisine verilebilmelidir (Merkezimizde mevcut cihaz ve kullanılan teknik sayesinde çok düşük radyasyon kullanılmakta, her hastanın aldığı radyasyon miktarı kendisine rapor edilebilmektedir).

6-İnceleme için ödenecek ücret (maliyet) makul bir seviyede olmalıdır.