Prof. Dr. Ahmet Çoker

Kanserden Korunmak İçin Neler Yapılmalı?

2024-2027 arasında yürüteceğim EFISDS (Avrupa Federasyonu Uluslararası Sindirim Cerrahisi Derneği) Eğitim Komitesi Başkanı olarak, UEG (Birleşik Avrupa Gastroenterolojisi) Eğitim Komitesi’ne katıldım.

Dünyanın her köşesinde sağlığımız için gece gündüz demeden çalışan tüm doktorlarımızın, hemşirelerimizin, sağlık çalışanlarımızın Tıp Bayramı kutlu olsun! Varlıklarıyla hayatımıza değer katan, fedakârca görev yapan tüm sağlık çalışanlarımıza minnettarız. Sağlık dolu günler dilerim.

-Dengeli ve sağlıklı beslenme: Pankreas sağlığı için düşük yağlı ve şekerli besinler tüketmek önemlidir. Daha çok sebze, meyve, tam tahıllar, protein kaynakları ve sağlıklı yağlar içeren bir beslenme düzeni uygulanmalıdır.

-Düzenli egzersiz yapmak: Fiziksel aktivite pankreas sağlığını korumaya yardımcı olabilir. Haftada en az 150 dakika orta şiddette aerobik egzersiz yapmak pankreas sağlığını destekleyebilir.

-Sigara ve alkol tüketiminden kaçınmak: Sigara ve aşırı alkol tüketimi pankreas sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle bu tür zararlı alışkanlıklardan uzak durmak önemlidir.

-Sağlıklı kiloyu korumak: Obezite pankreasın yeterli şekilde çalışmasını engelleyebilir. Sağlıklı bir kiloya sahip olmak pankreas sağlığının korunmasına yardımcı olabilir.

-Şeker ve insülin düzeylerini kontrol altında tutmak: Şeker hastalığı (diyabet) pankreas üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Bu nedenle şeker ve insülin düzeylerinin kontrol altında tutulması önemlidir.

Kanserde Erken Teşhisin Önemi

Pankreas kisti, pankreas bezinde oluşan sıvı dolu keseciklere verilen isimdir. Pankreas kistleri çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Bunlar;

-Pankreatit: Kronik veya tekrarlayan pankreatit (pankreas iltihabı) durumunda, pankreas dokusu zarar görerek kist oluşumuna neden olabilir.
-Tümörler: Pankreas kanseri veya pankreasın diğer tümörleri, kistlerin oluşumuna katkıda bulunabilir.
-Kistik fibrozis: Kistik fibrozis genetik bir hastalıktır ve pankreas dokusunun normal şekilde çalışmasını etkileyebilir, bu da kist oluşumuna yol açabilir.
-Travma: Pankreas yaralanmaları, sıvı birikimine neden olabilir ve sonunda kist oluşumuna yol açabilir.
-Bağ dokusu hastalıkları: Marfan sendromu veya von Hippel-Lindau hastalığı gibi bazı bağ dokusu hastalıkları, pankreas kisti riskini artırabilir.
-Safra kesesi sorunları: Safra kesesi problemleri de pankreas kisti oluşumuna katkıda bulunabilir.

Pankreatit Nedir?

Karaciğer İltihaplanması Nedir?

Pankreas Taşı Nedir?

Dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturun: Düşük yağ içeren, yeterli miktarda protein, lif, vitamin ve mineral içeren bir beslenme planı takip edin. Taze meyve ve sebzeleri, tam tahılları ve sağlıklı yağları diyetinize dahil edin. Ayrıca, işlenmiş gıdalardan, aşırı şekerden ve tuzdan kaçının.

-Alkol tüketimini sınırlayın: Alkol, karaciğer sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturur. Sağlıklı bir karaciğer için alkol tüketimini sınırlamak veya tamamen bırakmak en iyisidir.

-İlaç kullanımını dikkatlice takip edin: Karaciğeri etkileyebilecek ilaçları, özellikle de reçetesiz satılan ağrı kesicileri ve yüksek dozda A vitamini gibi vitamin takviyelerini dikkatli bir şekilde kullanın. Doktorunuzun önerilerine uyduğunuzdan emin olun.

-Egzersiz yapın: Düzenli bir egzersiz rutinini takip etmek, kilo kontrolüne yardımcı olur ve karaciğer sağlığını iyileştirir. Aerobik egzersizler, yoga gibi strese karşı etkili olabilir.

-Sigara içmeyin: Sigara içmek, karaciğerin sağlığını olumsuz etkileyebilir. Sigara içiyorsanız, bırakmak için destek almanız önemlidir.

-Düzenli olarak sağlık kontrolü yaptırın: Karaciğerinizi sağlıklı tutmak için düzenli sağlık kontrolü yaptırın. Bu, karaciğer hastalıklarını erken evrede tespit etmek ve tedavi etmek için önemlidir.

Hemokromatozun iki şekli vardır: birincil ve ikincil. Birincil hemokromatozis, yiyeceklerden çok fazla demir emmenize neden olan kalıtsal bir genetik hastalıktır. İkincil hemokromatoz ise, diğer tıbbi durumlar tarafından bir demir birikimi meydana geldiğinde meydana gelir.

Karaciğer apsesi, karaciğerde oluşan bir bakteri enfeksiyonu sonucu meydana gelen sıvı enfeksiyonudur. Apse, beyaz kan hücrelerinden ve ölü hücrelerden oluşan vücudun enfeksiyon kapması neticesinde meydana gelir. Karaciğer apsesinin belirtileri genellikle safra kesesi inflamasyonu veya kitlesel enfeksiyona benzemektedir. Şiddetli karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, yüksek ateş, ishal, eklemlerde oluşan ağrı, titreme, sarılık, iştah kaybı, ani oluşan kilo kaybı, özellikle gece terleme gibi belirtiler görülebilir. Karaciğer apsesi, antibiyotik tedavisi veya cerrahi müdahale ile tedavi edilebilir

Sarılık tedavisinin yöntemi altında yatan nedene bağlı olarak değişebilir. Sarılığın nedeni hepatit, karaciğer hastalıkları, safra yolları tıkanıklığı veya kan kaynaklı olabilir. Hepatit veya karaciğer hastalıkları nedeniyle oluşan sarılık tedavisinde, temel hedef hastalığın tedavisidir. Bunun için ilaçlar kullanılabilir veya gerektiğinde karaciğer nakli yapılabilir. Safra yolları tıkanıklığına bağlı sarılıkta tedavi, tıkanıklığın nedenine bağlı olarak değişir. Bazı durumlarda, tıkanıklığın giderilmesi için endoskopik yöntemler kullanılabilir veya cerrahi müdahale gerekebilir. Kan kaynaklı sarılıkta, altta yatan hastalığın tedavi edilmesi gereklidir. Bazen kan transfüzyonu gerekebilir. Sarılık belirtilerini hafifletmek için ise bazı semptomatik tedaviler uygulanabilir. Bu tedaviler arasında hafif yiyeceklerle beslenme, bol sıvı alımı, kaşıntıyı hafifletmek için ilaçlar kullanma gibi yöntemler bulunur.

Sarılık tedavisi, sorunun nedenine, hastanın genel sağlık durumuna ve semptomlara bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, sarılık şikayetleri olan bir kişi, alanında uzman bir doktora danışmalıdır.

Safra taşı, safra kesesinde bulunan safra sıvısının içinde birikerek oluşan katı maddelerdir. Safra taşları genellikle kolesterol, kalsiyum tuzları veya bilirubin maddelerinden oluşur. Safra taşları, farklı şekillerde oluşabilir ve büyüklükleri değişebilirler. Taşlar bazen küçük ve zararsız olabilirken, bazen de büyük veya çok sayıda olduğunda hastalığa sebep olabilirler. Safra taşları, çoğunlukla safra kesesinde bulunur ve genellikle belirti vermezler. Ancak taşlar safra kanalına düştüğünde, safra kesesinde ağrıya, şişmeye ve iltihaba yol açabilirler. Ayrıca safra kanalını tıkayarak sarılık gibi ciddi sorunlara da yol açabilirler. Safra taşları genellikle tedavi gerektiren bir durumdur. Tedavi, taşların büyüklüğüne, sayısına, hastanın semptomlarına ve komplikasyon riskine bağlı olarak değişebilir. Tedavi, safra kesesinin veya safra kanallarının cerrahi olarak çıkarılması olabileceği gibi ilaçlarla da kontrol altına alınabilir.

Kemoterapi, kanser tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Bir tür ilaç tedavisi olan kemoterapi, kanserli hücrelerin büyüme ve çoğalmasını engellemek veya öldürmek amacıyla kullanılır. Kemoterapi ilaçları, kanser hücrelerini hedef alırken, normal sağlıklı hücrelere de etki edebilir ve yan etkilere yol açabilir. Kemoterapi, kanserin türüne, ilerlemesine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak farklı şekillerde uygulanabilir. Kemoterapi, kanserin kontrol altına alınmasına, kanser hücrelerinin yok edilmesine veya tümörün küçültülmesine yardımcı olabilir. Bazı durumlarda kemoterapi, cerrahi müdahale, radyoterapi veya immünoterapi gibi diğer tedavilerle birlikte kullanılabilir.

Kanser teşhisi için çeşitli yöntemler kullanılır. Bunlar arasında görüntüleme testleri (röntgen, tomografi, manyetik rezonans görüntüleme), biyopsi, kan testleri ve genetik testler yer alır. Tedavi yöntemleri ise kanserin türü, evresi ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Kanserin tedavisi cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi gibi yöntemleri içerebilir. Erken teşhis ve tedavi ile birçok kanser türü başarıyla tedavi edilebilir. Bunun için düzenli sağlık kontrolleri yapmak, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek (sigara kullanmamak, sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak, güneşe karşı koruma uygulamak) ve risk faktörlerini minimize etmek önemlidir.

E-AHPBA tarafından düzenlenen HPB (Hepato Pankreato Bilier) Vakaları 2. Oturumu'na, sunulan olgulara uzman görüşü olarak yorum yapmak üzere davetli olarak katılacağım.
18 Ocak Perşembe günü gerçekleşecek olan oturumun konusu "Pankreas başında yer alan kitle lezyonuna bağlı olarak gelişen ağrısız obstrüktif sarılığı olan bir hastanın yönetimi." olacak.

Radyoterapi, kanser tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Yüksek enerjili radyasyon kullanılarak kanser hücrelerinin büyümesi ve bölünmesi durdurulur veya kontrol altına alınır. Radyoterapi, kanserli tümörlerin küçülmesini sağlayarak semptomları kontrol altına alır ve kanserin yayılmasını engellemeye yardımcı olur. Radyoterapi, kanser hastalarının tedavi edilmesinde cerrahi veya kemoterapi ile birlikte kullanılabilir. Genellikle hastaneden olanakları olan bir radyoterapi merkezinde uygulanır ve tedavi süreci genellikle birkaç hafta veya ay sürebilir. Radyoterapinin yan etkileri arasında ağrı, yorgunluk, deri tahrişi, mide bulantısı, kusma veya ishal gibi geçici yan etkiler bulunabilir.

Kanser, hücrelerin anormal bir şekilde bölünüp çoğalması ve kontrolsüz bir şekilde yayılmasıyla karakterize bir grup hastalığı ifade eder. Normalde hücreler belirli bir düzene sahip olarak büyür, çoğalır ve ölürler. Ancak kanserli hücreler bu düzene uymazlar ve kendi kendilerine ölümsüz hale gelebilirler. Kanser, birden fazla faktörün etkileşimi sonucu oluşabilir. Bunlar arasında genetik faktörler, çevresel etkenler, virüsler, sigara kullanımı, yetersiz beslenme, obezite, hormonlar, bazı kimyasal maddeler, radyasyon ve yaşam tarzı faktörleri bulunmaktadır. Kanser birçok farklı organda oluşabilir. En sık görülen kanser türleri akciğer, meme, kolon, prostat, cilt ve mide kanseridir. Kanserin erken aşamalarında semptomlar belirgin olmayabilir, ancak ilerledikçe çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında kilo kaybı, yorgunluk, anemi, ağrı, şişlik, yara iyileşmesinde sorunlar, çürüklerin kolay oluşması, belli bir bölgenin sürekli kanaması veya akıntısı sayılabilir.

Karaciğer kanseri oluşumuna birçok faktör katkıda bulunabilir. Bunlar:

-Hepatit B veya C enfeksiyonu: Uzun süreli hepatit B veya C virüsü enfeksiyonu, karaciğer kanseri riskini artırabilir.

-Siroz: Kronik alkol kullanımı, hepatit enfeksiyonları veya diğer nedenlerle oluşan siroz, karaciğer kanseri riskini artırır.

-Alkol kullanımı: Aşırı alkol tüketimi, karaciğerde hasara ve siroza yol açarak kanser riskini artırır.

-Obezite: Obezite, yağlı karaciğer hastalığına ve sonuç olarak karaciğer kanserine yol açabilir.

-Aflatoksin: Aflatoksinler, mantarlar tarafından üretilen doğal toksinlerdir. Kontamine tahıllar ve yer fıstığı gibi yiyeceklerin tüketimi, karaciğer kanseri riskini artırabilir.

-Anabolik steroidler: Uzun süreli anabolik steroid kullanımı, karaciğer kanseri riskini artırabilir.

-Tanner hastalığı: Bu nadir genetik hastalık, karaciğer kanseri riskini artırır.

-Diyabet: Diyabetli kişilerde karaciğer kanseri gelişme riski artabilir.

-Sigara içimi: Sigara içmek, karaciğer kanseri gelişme riskini artırır.

-Ailesel faktörler: Ailesinde karaciğer kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha yüksek olabilir.

Yeni yılda tüm isteklerinizin gerçekleşmesi temennisiyle, mutlu yıllar!

Pankreas, sindirim sistemi organı olan bir bezdir. Pankreas hastalıkları, bu bezde meydana gelen çeşitli sorunları ifade eder. En yaygın pankreas hastalıkları şunlardır:

-Pankreatit: Pankreasın iltihaplanmasıdır. Akut pankreatit ani ve şiddetli ağrı, mide bulantısı, kusma, ateş gibi semptomlara neden olabilir. Kronik pankreatit ise tekrarlayan ve sürekli hale gelen inflamasyonla karakterizedir.

-Pankreas Kanseri: Pankreas hücrelerindeki anormal büyümeyi ifade eder. Erken evrelerinde belirti vermeyebilir, ancak ilerlediğinde mide ağrısı, kilo kaybı, sarılık gibi semptomlar görülebilir.

-Pankreas Kistleri: Pankreasın içinde sıvı dolu keseciklerin oluşmasıdır. Bazı kistler benign (iyi huylu) olabilirken, bazıları kansere dönüşme potansiyeline sahip olabilir.

-Pankreas Fibroplazisi: Pankreasta dokusal değişikliklere neden olan bir hastalıktır. Pankreas kanallarının daralmasına, inflamasyon ve nedbeleşmeye yol açabilir.

-Pankreatogenez: Pankreasın işleyişinde bir bozukluk olduğunda, pankreastan salgılanan enzimlerin bağırsaktaki sindirim sürecini etkileyen bir hastalıktır.

-Pankreas Apsesi: Pankreas dokusunda enfeksiyon ve irin birikimiyle oluşan bir durumdur.

-Pankreatik Eksokrin Yetmezlik: Pankreasın yeterli miktarda enzim üretememesi sonucu sindirim sürecinde bozukluğa neden olan bir hastalıktır.

-Pankreas Polipleri: Pankreasın içinde oluşan küçük kitlelerdir.

Safra sistemi, karaciğerden salgılanan safra ile depolanıp sonra ince bağırsağa salgılanan bir sıvıyı içerir. Bu sistem, safra kesesi, safra kanalları ve safra kanallarını içerir. Aşağıda safra hastalıklarının bazıları listelenmiştir:

-Safra taşları: Safra kesesi veya safra kanallarında oluşan taşlardır. Taşlar, safra akışını engelleyebilir ve bu da ağrı, sarılık ve safra enfeksiyonlarına neden olabilir.

-Safra kesesi iltihabı (kolesistit): Safra kesesinin iltihaplanmasıdır. En yaygın neden safra taşlarının sıkışmasıdır. Ağrı, ateş, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler gösterebilir.

-Safra yolunda tıkanma (safra kanalı tıkanıklığı): Safra kanallarının daralması veya tıkanması durumudur. Tümörler, safra taşları veya enfeksiyonlar safra kanallarında tıkanmaya neden olabilir. Sarılık, kilo kaybı, iştahsızlık gibi belirtilere neden olabilir.

-Safra yolu enfeksiyonları (kolanjit): Safra yollarının enfeksiyonudur. Enfeksiyonlar genellikle safra taşları veya safra yolunda tıkanıklığa bağlı olarak ortaya çıkar. Ağrı, sarılık, ateş, halsizlik gibi belirtilere neden olabilir.

-Safra kanalı iltihabı (kolangit): Safra kanallarının iltihaplanmasıdır. Genellikle safra taşları veya safra yolu tıkanıklığına bağlı olarak ortaya çıkar. Sarılık, ağrı, ateş, halsizlik gibi belirtiler gösterebilir.

-Safra kesesi kanseri: Safra kesesinde büyüme veya tümör oluşumu olarak tanımlanır. Erken aşamalarında genellikle belirti vermez, ilerleyen evrelerde ise kilo kaybı, iştahsızlık, ağrı, sarılık gibi belirtiler gösterir.

Göbek fıtığından korunmak için aşağıdaki adımları uygulayabilirsiniz:

-Doğru şekilde ağırlık kaldırın: Ağır nesneleri kaldırırken doğru pozisyonda durun ve çalışırken bacak, kalça ve bel kaslarınızı kullanın. Çalışırken sık sık mola verin ve dinlenin.

-Düzenli olarak egzersiz yapın: Düzenli olarak spor yapmak, kasları ve bağ dokularını güçlendirir. Karın kaslarını ve sırt kaslarını güçlendiren egzersizleri tercih edin.

-Sağlıklı bir kiloda kalın: Fazla kilolu olmak, göbek fıtığı riskini artırabilir. Sağlıklı bir kiloya sahip olmak için dengeli bir beslenme planı uygulayın ve egzersiz yapın.

-Yanlış duruşları düzeltin: Uzun süre oturmak veya aşırı bükülme veya bükülme hareketleri yapmak, göbek fıtığı riskini artırabilir. Dik oturun, düzgün bir duruşu koruyun ve gerektiğinde vücudunuzu doğru bir şekilde pozisyonlandırın.

-Sigarayı bırakın: Sigara içmek, göbek fıtığı riskini artırabilir. Sigarayı bırakarak genel sağlığınızı iyileştirir ve fıtık oluşumunu önleyebilirsiniz.

-Aşırı zorlayıcı egzersizlerden kaçının: Aşırı zorlayıcı egzersizler, kas ve bağ dokularında yırtılmaları tetikleyebilir ve göbek fıtığı riskini artırabilir. Egzersizlerinizi doğru şekilde yapın ve aşırı zorlamaktan kaçının.

-Düzenli olarak sağlık kontrolleri yaptırın: Düzenli sağlık kontrolü yaptırarak doktorunuzun belirtileri erken teşhis etmesine yardımcı olabilirsiniz.

Kasık fıtığı genellikle kendiliğinden geçmez ve tedavi gerektirir. Kasık fıtığı, kasık bölgesindeki dokuların zayıflaması veya yırtılması sonucu, iç organların fıtık kesesine doğru yer değiştirmesi durumudur. Genellikle cerrahi müdahale gerektiren bir durumdur. Fıtık düzeltilmezse, komplikasyonlar ortaya çıkabilir ve tedavi edilmezse ağrı, şişlik, kilo kaybı, bağırsak tıkanıklığı gibi sorunlara neden olabilir. Bununla birlikte, tedavi yöntemi kişinin durumuna, semptomlara ve fıtığın tipine bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, varsa kasık fıtığı belirtileri gösterdiğinizde, bir sağlık uzmanına başvurmanız ve uygun tedavi için tavsiye istemeniz önemlidir.

Pankreas Kanseri Risk Faktörleri:

-Erkekler ve 60 yaş üzeri bireyler, hastalık açısından risk oranı yüksek kişilerdir.
-Sigara ve alkol tüketimi fazla olan kişiler.
-Ailede bulunan pankreas hastalığı kalıtımsal olarak diğer bireylerde de görülebilmektedir.
-Aşırı yağlı besinleri sıkça tüketmek, risk faktörünü arttırıcı etkidedir.
-Pankreas iltihabı sorunu bulunanlar.
-Stres ve üzüntü ile iç içe yaşayan kişiler.
-Tıbben şeker hastası olan kişilerin bu hastalık bakımından riskli olduğu kesin olarak belirlenmese de hastalığa yakalanan çok sayıda şeker hastası bulunmaktadır.

Safra Yolu Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Pankreas Kanserinden Korunma Yolları

Pankreas kanseri belirtileri genellikle hastalık ilerledikçe ortaya çıkar ve erken evrelerde fark edilmesi oldukça zordur. Bu nedenle, aşağıdaki belirtileri gösteren kişilerin bir doktora danışması ve gereken tetkikleri yaptırması oldukça önemlidir.

-İştah kaybı ve kilo kaybı: Pankreas kanseri, besinlerin sindirimine yardımcı olan enzimleri üretme yeteneğini etkileyebilir. Bu nedenle, hasta yemek yemekten ve kilo kaybetmeye başlayabilir.

-Karın ağrısı: Pankreas kanseri, karın bölgesinde ağrıya sebep olabilir. Bu ağrı, genellikle sırtta veya karında hissedilir.

-Sarılık: Pankreas kanseri, safra kanalını tıkayabilir ve sarılığa neden olabilir. Sarılık, cildin ve gözlerin sarı renkte görünmesine sebep olan bir durumdur.

-Bulantı ve kusma: Pankreas kanseri, sindirim sistemiyle ilgili sorunlara yol açabilir ve bu da bulantı ve kusmalara neden olabilir.

-Sindirim sorunları: Pankreas kanseri, sindirim enzimlerinin üretimini etkileyerek sindirim sorunlarına neden olabilir. Bu, yağlı dışkılar, ishal veya steatorrhea gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

-Diyabet: Pankreas kanseri, pankreastaki insülin üretimine zarar verebilir ve insülin dengesizliklerine neden olabilir. Bu da diyabetin ortaya çıkmasına veya diyabet kontrolünün zorlaşmasına sebep olabilir.

-Yorgunluk ve halsizlik: Pankreas kanseri, vücuttaki enerji düzeyini etkileyebilir ve hasta yorgun ve halsiz hissedebilir.