Tạp chí da liễu

Ca Gout đến nhà thuốc

Không chịu ăn kiêng, không chịu điều trị tới nơi tới chốn. Chỉ uống Corticoid và giảm đau nhiều năm do thấy rẻ và hiệu quả đỡ đau, đỡ sưng luôn 😔
Ảnh: Hà Thúy Nga

🍁Retinoid- Ai Cũng Cần Biết 🍁

𝐑𝐞𝐭𝐢𝐧𝐨𝐢𝐝𝐬 là một nhóm rất lớn các hợp chất có nguồn gốc từ vitamin A. Trên thực tế, có một số dạng từ thuốc không kê đơn (OTC) là có thể tự mua dùng đến thuốc kê đơn (cần chỉ định và theo dõi của bác sĩ)
Retinoids không cần kê đơn có nhiều trong serum, kem dưỡng và kem mắt.

OTC gồm: retinol, retinoid este và adapalene.
𝐑𝐞𝐭𝐢𝐧𝐨𝐥 tác dụng phụ ít hơn retinoic acid( tretinoin), nó chuyển đổi ở cấp độ tế bào của da, do đó mất vài tháng đến một năm để có kết quả rõ ràng

𝐑𝐞𝐭𝐢𝐧𝐨𝐢𝐝 𝐞𝐬𝐭𝐞: yếu nhất trong gia đình retinoid, nhưng là điểm khởi đầu tốt cho người mới bắt đầu hoặc loại da nhạy cảm.

𝐀𝐝𝐚𝐩𝐚𝐥𝐞𝐧𝐞( biết đến nhiều với Differine): giảm sự phát triển quá mức của “the lining of pore” và giảm viêm, lý tưởng trong điều trị mụn trứng cá.

Dạng kê đơn gồm:
𝐑𝐞𝐭𝐢𝐧𝐨𝐢𝐝 𝐚𝐜𝐢𝐝 (Tretinoin, Retin - A): hoạt động nhanh hơn đáng kể so với retinol vì không cần chuyển đổi trong da nhưng cần theo dõi vì khả năng gây kích ứng rất cao.
𝐈𝐬𝐨𝐭𝐫𝐞𝐭𝐢𝐧𝐨𝐢𝐧 ( Acnotin..) Thuốc uống được kê đơn cho các dạng mụn trứng cá nặng và cần có sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.

Bs: Lương Huyền

Đừng cố nuốt nho (hoặc thức ăn lớn) mà không nhai. Bức ảnh cho thấy đường hô hấp trên của một người đàn ông 43 tuổi bị tắc nghẽn và ch.ết vì ngạt thở.

HỘI CHỨNG GARO DO TÓC - HAIR TOURNIQUET SYNDROME
Hôm nay cô y sĩ khám một bé gái 4 tháng tuổi tới vì mẹ thấy ngón chân bất thường sáng nay. Ngón chân bé có một lằn rãnh hằn sâu vòng quanh ngón chân và phần đầu ngón chân hơi đỏ và sưng nhẹ. Người mẹ rất thông minh, nói rằng cô nghĩ là do một sợi tóc quấn lấy ngón chân. Cô y sĩ (Nurse Practitioner) kiếm hoài không thấy sợi tóc đâu, bối rối bèn chạy qua cầu cứu tôi. Tôi vào xem thì rất nghi ngờ một trường hợp hội chứng garo do tóc quấn, mặc dù là không thấy được sợi tóc. Đó là vì con nít tuổi này da mỏng và mềm chứ chưa mặt dày như người lớn, nên sợi tóc dễ dàng cắt vào sâu trong da và bị tế bào da che phủ làm không thấy được sợi tóc vốn đã rất mỏng manh và đang bị căng ra
Bệnh này là một cấp cứu nhi khoa hiếm gặp, do sợi tóc khi ướt quấn chặt một phần cơ thể, khi khô sợi tóc này co lại và siết chặt vào trong da, nếu không loại bỏ, sợi tóc này sẽ tiếp tục cắt ngày càng sâu vào trong da làm thiếu máu vùng cơ thể đó, tổn thương dây thần kinh, mạch máu, thậm chí xương (bone erosion), hoại tử và cuối cùng phải cắt bỏ phần cơ thể đó.
Triệu chứng thường gặp nhất để đi khám bệnh là bé đau và quấy khóc
Bệnh hay gặp nhất ở ngón chân, ngón tay và dương vật, nhưng có thể xảy ra ở các phần khác như âm hộ, môi lớn, dái tay, rốn, núm vú, lưỡi và uvula (quên tiếng Việt).
Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ với tuổi trung bình khoảng 5 tháng tuổi (ngón tay: 3 tuần tuổi, ngón chân: 4 tháng tuổi, bộ phận sinh dục: 2 tuổi)
Yếu tố nguy cơ là bệnh rụng tóc khi mang thai, mẹ rụng tóc nhiều làm trẻ dễ bị tai nạn này. Tuy nhiên đã có trường hợp mẹ cố tình buộc tóc vào cơ thể bé (bạo hành)
Điều trị dĩ nhiên là loại bỏ sợi tóc này để giải áp, có khi phải dùng đến cả phẫu thuật trong trường hợp nặng đe doạ hoại tử khi sợi tóc đã ăn sâu vào da.
Biết là phải cắt bỏ sợi tóc, mà tới mặt mũi nó đâu còn không thấy làm sao cắt??? Đành phải dùng con dao hoá học vậy.
Trường hợp này còn mới, tóc chưa ăn sâu, tôi chạy đi mua chai kem làm rụng lông hiệu Nair ở chợ sát bên phòng khám, bôi lên vòng rãnh do tóc và chờ từ 5-10 phút và sau đó rửa sạch. Kem này có chứa hợp chất Calcium Hydroxide và Sodium Hydroxide, có tác dụng phá huỷ cấu trúc keratine của tóc trong vài phút.
Kết quả tuyệt vời, sau khi rửa sạch kem, không còn thấy vết hằn sâu do sợi tóc siết chặt, nếu nhìn kỹ sẽ thấy một vết cắt trên da vòng quanh ngón chân mà trước đó không thấy được. Ngón chân không còn đỏ và sưng nữa. Bệnh nhân được cho kháng sinh bôi da và tái khám 2 ngày sau.
Nhớ đừng dùng kem quá 10 phút, rửa sạch sau khi dùng, quan sát hiện tượng dị ứng và cho kháng sinh bôi ngừa nhiễm trùng.
Lần đầu tiên gặp trường hợp này, hên là đã có đọc qua nên không bối rối.

SẼ ĐI VỀ ĐÂU?

Rồi trường y lâu đời nhất miền Tây cũng nâng mức học phí, điều mà tui đã tiên đoán từ 2 năm trước, lên 44 triệu đồng/năm (35 tín chỉ x 1.371.000).

Xứ sở này bà con sống bằng làm ruộng nhiều lắm. Nếu lấy nông dân trồng lúa làm tiêu chuẩn thì nhẫm tính: Một vụ lúa mỗi công đất thu hoạch khoảng 30 giạ x 20 kg/giạ x 6000 đồng/kg = 3.6 triệu đồng. Trừ đi chi chí, 01 công đất có tiền lời khoảng 2 triệu đồng/vụ x 3 vụ = 6 triệu đồng/năm.

Một sinh viên y Cần Thơ tốn sinh hoạt phí tối thiểu 3.5 triệu/tháng x 12 tháng = 42 triệu + học phí 44 triệu = 86 triệu/năm. Quá trình học lại có những đợt tăng học phí và lạm phát. Tính ra học 6 năm không dưới 600-700 triệu, chưa kể các chi phí phát sinh.

Gia đình nông dân nuôi 1 đứa con học y phải có tối thiểu 15 công đất trồng lúa 3 vụ mỗi năm. Đây là diện tích canh tác thuộc dạng tương đối lớn đối với người dân ở vùng miền này. Nếu nhà nào nuôi 2-3 đứa con đi học cùng lúc thì đỡ sao nổi.

Ở quê hay có câu chuyện: cha mẹ nhịn ăn, nhịn mặc, nhịn đi khám bệnh để gửi tiền mỗi tháng cho con đi học kiếm cái nghề nuôi thân. Nếu không học thì lại làm thuê, làm mướn như đời trước (và nhiều hoàn cảnh đã chọn phương án này).

Học 6 năm đại học xong lại tốn kém thêm nhiều tiền để có CCHN và học bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn. Tương lai không biết thế nào với mức lương kiểu này.

Có lần tôi hỏi, người giàu học y làm gì vì chịu cực không nổi? Có ý kiến rằng họ học y để làm những chuyên ngành nhẹ nhàng. Thế 100% người học y đều là người giàu thì tất cả đều bỏ các chuyên khoa cổ điển hay sao? Vậy ngành y sẽ đi về đâu?

UMP tăng học phí thì coi như nhà giàu lên SG học, nhà nghèo học ở quê. Nay CTUMP cũng tăng học phí, thì nhà nghèo học y ở đâu? Rồi những đứa nhỏ không đủ kinh tế nhưng muốn làm bác sĩ nghèo sẽ đi về đâu?

Phải chăng ngành y khoa đang dần dần thực sự biến mất khỏi những cảnh nghèo vượt khó!
——
Chuyện tăng học phí là không thể tránh khỏi, vì CBNV các trường cũng phải lo cho bản thân và gia đình. Nhưng có một khoảng trống rất lớn giữa lương nhà nước và chi phí ngoài xã hội. Đầu vào và đầu ra đang mất cân đối nghiêm trọng.

Nguyễn Thành Luân

Vì sao Zona có thể gây tổn thương mắt???

1. Dây thần kinh số V (dây thần kinh sinh ba)
Dây thần kinh số V là dây thần kinh lớn nhất trong số 12 dây thần kinh não, nó gồm ba nhánh chính là nhánh mắt (V1), nhánh hàm trên (V2) và nhánh hàm dưới (V3) do đó còn được gọi là dây thần kinh sinh ba. Trong đó, nhánh mắt (V1) chi phối cảm giác từ vùng da của mí mắt trên, giác mạc, tuyến lệ, phần trên khoang mũi, một bên mũi, trán và một nửa trước da đầu. Nhánh V2 và V3 chi phối cảm giác cho phần còn lại của mắt.
2. Vì sao Zona có thể gây tổn thương mắt ?
Bệnh Zona do virus varicella-zoster (VZV) gây nên, đây cũng là virus gây ra bệnh thủy đậu. Thông thường bệnh nhân sẽ nhiễm VZV và bị thủy đậu lúc còn nhỏ. Sau khi khỏi thủy đậu, VZV không được loại bỏ hết khỏi cơ thể mà cư trú trong một số dây thần kinh ở dạng ngủ đông. Nhiều năm sau, khi hệ miễn dịch suy yếu, VZV sẽ tái hoạt động và gây nên bệnh Zona.
VZV thường kí sinh ở hạch cảm giác của dây thần kinh tủy. Khi tái hoạt động, chúng sẽ đi theo các dây thần kinh tủy đến da và gây nên các mụn phỏng nước đau đớn ở da.
Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, VZV sẽ kí sinh ở hạch của dây thần kinh sinh ba. Trong trường hợp này, khi tái hoạt động, VZV sẽ gây tổn thương đến ba nhánh của dây thần kinh này. Trong đó, nhánh mắt (V1) dễ bị tổn thương gấp 5 lần các nhánh khác, gây nên các bệnh về mắt như viêm kết mạc, viêm giác mạc, viêm củng mạc, thậm thí trong trường hợp nặng có thể đe dọa thị lực như hoại tử võng mạc cấp tính, viêm dây thần kinh thị giác, hội chứng đinh - ổ mắt, viêm hậu củng mạc, glo-com thứ phát,…
Nguồn: Cập nhật Y khoa- Medical updates

LỰA CHỌN DỊCH TRUYỀN TĨNH MẠCH (IVF) TRÊN CƠ SỞ LÝ SINH HỌC
Nước chiếm 50-60% trọng lượng cơ thể. Ba ngăn chứa nước của cơ thể là khoang nội bào, khoảng kẽ và huyết tương.
Có bốn loại dịch truyền tĩnh mạch (IVF): dextrose, saline, lactated Ringer's, plasma expander.
Một trong những yếu tố quan trọng nhất hướng dẫn việc lựa chọn dịch truyền tĩnh mạch là sự phân bố của nó giữa ba khoang nước của cơ thể.
Dịch dextrose phân bố ở cả 3 khoang nước cơ thể nên được sử dụng phổ biến nhất.
Saline đẳng trương (0,9%) cung cấp NaCl và nước đến khoang huyết tương và khoảng kẽ. Việc sử dụng saline đẳng trương thích hợp nhất là trong điều trị mất nước và giảm thể tích tuần hoàn.
Giống như các dung dịch saline đẳng trương, Ringer lactate được giữ lại trong khoang ngoại bào. Dung dịch này được pha chế để tạo ra một dung dịch thay thế và duy trì phù hợp sinh lý hơn saline. Vì lactate là một anion hữu cơ dễ chuyển hóa, khi bị oxy hóa sẽ tạo ra bicarbonate, dd bị chống chỉ định ở những bệnh nhân bị nhiễm toan lactic, nhiễm kiềm chuyển hóa.
Plasma expander là các chế phẩm từ máu người. Các thành phần của plasma expander không thể vượt qua màng mao mạch; do đó, dịch này vẫn nằm hoàn toàn trong khoang huyết tương, vì vậy được dùng nhằm bù thể tích nội mạch trong các tình huống cụ thể.
Tài liệu tham khảo: The Fluid, Electrolyte & Acid-Base Companion.

Cũng dễ :((((
Cre: Medus

CÁCH ĐỂ NGỦ TRONG 10 - 60 - 120 GIÂY
Cách ngủ trong 10 giây
Đây là phương pháp quân sự phổ biến, được nhắc đến lần đầu tiên bởi Sharon Ackerman, trong một cuốn sách có tựa đề “Thư giãn và chiến thắng: Hiệu suất vô địch”.
Theo Ackerman, Trường đào tạo tiền bay của Hải quân Hoa Kỳ đã tạo ra một thói quen giúp phi công có thể ngủ thiếp đi trong vòng 2 phút hoặc ít hơn. Các phi công phải mất khoảng 6 tuần thực hành, nhưng nó đã hoạt động, ngay cả sau khi uống cà phê và xung quanh có tiếng súng.
Cách thực hiện:
Thư giãn toàn bộ khuôn mặt, bao gồm cả các cơ bên trong miệng.
Thả vai xuống để giải phóng lực căng và thả hai tay xuống ngang người.
Thở ra, thư giãn lồng ngực.
Thư giãn chân, đùi và bắp chân.
Giải tỏa tâm trí trong 10 giây bằng cách tưởng tượng ra một khung cảnh thư giãn.
Nếu cách này không hiệu quả, hãy thử nói đi nói lại từ “đừng nghĩ” trong 10 giây.
Trong vòng 10 giây, bạn sẽ chìm vào giấc ngủ!
Cách ngủ trong 60 giây
Nếu bạn là người mới bắt đầu thử các phương pháp dễ ngủ này thì có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn, khi tập luyện nhiều rồi, bạn mới có thể ngủ trong số giây mà mình mong muốn.
PHƯƠNG PHÁP THỞ 4-7-8
Phương pháp 4 - 7 -9 là cách kết hợp sức mạnh của thiền định và hình dung. Nếu bạn có tình trạng hô hấp, chẳng hạn như hen suyễn hoặc COPD, hãy cân nhắc kiểm tra với bác sĩ trước khi bắt đầu, vì phương pháp này có thể khiến tình trạng bệnh của bạn nghiêm trọng hơn.
Để chuẩn bị, hãy đặt đầu lưỡi lên vòm miệng, sau hai răng cửa. Luôn giữ lưỡi ở đó và mím môi nếu bạn cần.
CÁCH THỰC HIỆN MỘT CHU KỲ THỞ 4-7-8:
Để môi hơi hé mở và phát ra âm thanh vù vù khi thở ra bằng miệng.
Sau đó mím môi lại và hít vào im lặng bằng mũi. Đếm đến 4 trong đầu.
Sau đó, giữ hơi thở của bạn trong 7 giây.
Tiếp tục thở ra (kèm theo âm thanh vù vù) trong 8 giây.
Tránh quá tỉnh táo vào cuối mỗi chu kỳ. Cố gắng thực hành nó một cách vô tâm.
Hoàn thành chu kỳ này trong bốn nhịp thở đầy đủ. Hãy để cơ thể bạn ngủ nếu bạn cảm thấy thư giãn đến sớm hơn dự đoán.
Thư giãn cơ liên tục.
Thư giãn cơ lũy tiến, còn được gọi là thư giãn cơ sâu, giúp bạn thư giãn.
Trong quá trình thở hãy tưởng tượng sự căng thẳng rời khỏi cơ thể khi bạn thở ra.
Cách chìm vào giấc ngủ trong 120 giây
Nếu các phương pháp trước đó vẫn không hoạt động, bạn có thể đang quá căng thẳng hay lo lắng. Hãy thử những kỹ thuật này!
Tự nhủ phải tỉnh táo
Cách này còn được gọi là ý định nghịch lý, tự nhủ mình phải tỉnh táo có thể là một cách tốt để đi vào giấc ngủ nhanh hơn.
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người thực hiện ý định nghịch lý ngủ nhanh hơn những người không thực hiện. Nếu bạn thường xuyên thấy mình căng thẳng khi cố gắng ngủ, phương pháp này có thể hiệu quả hơn các phương pháp thở truyền thống, có chủ đích.
Thay vì đếm cừu, hãy thử tưởng tượng một khung cảnh thanh bình và tất cả những cảm giác khi bạn sống trong khung cảnh đó. Ví dụ, bạn có thể tưởng tượng một thác nước, những âm thanh vang vọng, nước chảy ào ào và mùi rêu ẩm. Điều quan trọng là hãy để hình ảnh này chiếm không gian trong não của bạn để ngăn bản thân bạn “quay trở lại với những suy nghĩ, lo lắng và băn khoăn” trước khi ngủ.
------------------------
Cre: Healthline, Sleep Education

Tại sao thiếu vitamin b12 gây thiếu máu??

B12 cần thiết cho sự biến đổi ribonucleotide thành deoxyribonucleotide, một trong những giai đoạn quan trọng của sự tạo thành ADN, do đó thiếu vitamin B12 sẽ ngăn chặn sự phân chia tế bào và sự trưởng thành của nhân (maturation of nucleus). Đối với sự sản xuất hồng cầu, thiếu vitamin B12 gây ức chế sự sản xuất hồng cầu. Các tế bào nguyên hồng cầu (erythroblast) của tủy xương (medulla bone) trở nên lớn hơn bình thường, được gọi là hồng cầu non lớn (megaloblast) và hồng cầu trưởng thành có kích thước lớn được đặt tên là đại hồng cầu (macrocyte), hình quả trứng lớn không đều. Các đại hồng cầu sau khi vào máu tuần hoàn không thực hiện chức năng chuyên chở oxi do chúng dễ bị vỡ, gây thiếu máu ác tính (pernicious anemia) hay còn goi là thiếu máu hồng cầu khổng lồ.
Trong bệnh thiếu máu ác tính, do cơ thể không hấp thu được vitamin B12 vì dạ dày thiếu sự bài tiết của các yếu tố nội tại tiết ra từ phần thân và đáy dạ dày. Bản chất là các mucopolysaccharide hoặc mucopolypeptid. Yếu tố nội tại (intrinsic factor - IF) kết hợp với B12 để tạo thành một hợp chất thích ứng trong cơ chế hấp thu tại ruột non.
Cơ chế: Đầu tiên yếu tố nội tại kết hợp chặt chẽ với vitamin B12 . B12 sẽ được bảo vệ khỏi sự phá hủy của các men ruột. Tiếp đến trong dạng kết hợp với B12, yếu tố nội tại gắn vào màng tế bào niêm mạc ruột. Phức hợp được chuyển vào trong tế bào và khoảng 4 giờ sau các vitamin B12 được phóng thích vào máu.
Sau khi Vitamin B12 được hấp thu từ bộ máy tiêu hóa, chúng được dự trữ ở trong gan (storage in the liver) , được phóng thích từ từ khi tủy xương hoặc các mô khác của cơ thể cần đến vitamin B12. Lượng Vit B12 cần thiết là 1-3 microgram / ngày, trong khi gan có khả năng dự trữ B12 khoảng hơn 1000 lần. Vì vậy thiếu Vit b12 trong nhiều tháng mới có thể gây nên tình trạng thiếu máu ác tính này. Ví dụ như bệnh nhân bị teo niêm mạc dạ dày (atrophic gastric mucosa), hoặc cắt bỏ toàn bộ dạ dày mà không tiêm B12 thường xuyên, hoặc một bệnh tự miễn (autoimmune) làm mất các yếu tố nội tại bởi hệ thống miễn dịch ( immune system) của bệnh nhân tấn công những tế bào viền của dạ dày-là những tế bào sản xuất yếu tố nội tại.
Nguồn: Cập nhật y khoa-Medical updates

Một bé gái 8 tuổi bị viêm da dị ứng có bệnh sử 3 ngày nổi ban đỏ lan tỏa kèm mụn nước ngứa, lõm hình rốn, ban đỏ kèm theo sự ăn mòn và đóng vảy trên bề mặt cơ gấp của chân và tay.
Chẩn đoán của bạn là gì?
Đáp án dưới phần bình luận

Một người đàn ông 40 tuổi có tiền sử uống rượu quá mức đến khám vì đau bụng và bầm tím tự phát.
⁉️Chẩn đoán có khả năng là gì?
✅ Xin mời các bác cho ý kiến phía dưới nhé.

⚠Lưu ý quan trọng cho cả phụ huynh và dược sĩ nhà thuốc: TUYỆT ĐỐI KHÔNG CHO TRẺ CÓ DẤU HIỆU DỊ ỨNG DO THỰC PHẨM HAY THUỐC, VACCINE (CHO DÙ MỚI LÀ TRÊN DA NHƯ NỔI MỀ ĐAY) DÙNG ANTIHISTAMINE (vd Benedryl hay diphenhydramine).
Lí do:
- Thuốc này không thể cấp cứu khi sốc phản vệ
- Thuốc chỉ che mất đi dấu hiệu trên da (vd, uống xong thấy mề đay lặn KHÔNG CÓ NGHĨA là khỏi, hết nguy hiểm)
- Thuốc sẽ làm bé buồn ngủ (sedation), càng khó theo dõi nếu phản vệ xảy ra
❌ Thói quen khi thấy bị dị ứng, mề đay thì nghĩ không có gì to tát, tự mua thuốc uống và dược sĩ nhà thuốc vẫn bán vẫn còn rất phổ biến. Điều này rất nguy hiểm và cần thay đổi.
❓Vậy khi nào mới được dùng antihistamin khi dị ứng?
- Bệnh nhân đang được theo dõi, bác sĩ trong bệnh viện cho uống thì được (giúp dễ chịu hơn trong lúc theo dõi phản ứng)
- Dị ứng không thuộc dị ứng type 1 và không dẫn tới phản vệ. VD: dị ứng thời tiết, viêm da tiếp xúc, côn trùng cắn… => ‼️ tốt nhất đi gặp dược sĩ, bác sĩ tư vấn, không tự kết luận vì nhiều trường hợp mẩn ngứa, mề đay không phải luôn là dị ứng type 1/phản vệ, cần người có chuyên môn xác định.
Nếu phải dùng thì ưu tiên thế hệ 2, vì ít tác dụng phụ gây buồn ngủ hơn thế hệ 1 như diphenhydramine tức Benedryl (dù thói quen người dân và một số dược sĩ vẫn quen recommend loại này).
❓Vậy khi bị dị ứng thực phẩm, thuốc, vaccine thì cần làm gì?
- Nếu chỉ trên da (mẩn ngứa, mề đay): chỉ theo dõi, KHÔNG UỐNG GÌ HẾT.
- Nếu có BẤT CỨ triệu chứng nào khác (nôn ói, chóng mặt, phù môi lưỡi, khó thở, mạch nhanh…): lập tức chích Epipen (adrenaline) và đi cấp cứu ngay lập tức. KHÔNG UỐNG GÌ HẾT.
👉👉👉 Đây là khuyến cáo và thực tế thực hành của các bác sĩ chuyên khoa miễn dịch dị ứng (allergist) cũng như bs trong bệnh viện Sickkids, bệnh viện tuyến đầu về Nhi ở Ontario - Canada, tương tự Bv Nhi đồng HCM.
Nguồn: DS Trang Tran Thu Pham

CƠ CHẾ GÂY HO CỦA THUỐC ỨC CHẾ MEN CHUYỂN

Thuốc ức chế men chuyển là một trong những nhóm thuốc được dùng để điều trị tăng huyết áp hay suy tim. Tuy nhiên, có khoảng 5 – 35% số người dùng thuốc gặp phải một tác dụng phụ là ho khan dai dẳng, đôi khi điều này làm họ phải ngưng dùng thuốc. Cơ chế nào gây nên hiện tượng này ?

enzym chuyển angiotensin, viết tắt là ACE. ACE tham gia vào hai hệ: (1) hệ renin-angiotensin-aldosterone và (2) hệ kinin.

Hệ renin - angiotensin-aldosterone (RAAS) :

Hệ AR là một hệ gồm các enzyme và hormon, có vai trò ổn định huyết áp cho cơ thể

Trục renin-angiotensin-aldosterone là cơ chế điều tiết chính của sự bài tiết natri tại thận. Khi thể tích máu, GFR giảm hoặc nồng độ natri máu giảm, các tế bào cạnh cầu thận sẽ tiết ra một loại enzyme có tên là renin vào máu. Trong máu, Renin gặp và hoạt hóa protein Angiotensinogen (renin substrate) (do gan sản xuất) thành Angiotensin I. Angiotensin I lưu hành trong máu đến phổi, dưới tác dụng của enzyme ACE (Angiotensin coverting enzyme) của phổi, Angiotensin I sẽ được phân tách thành Angiotensin II có các chức năng sau :

Tăng hoạt động của hệ giao cảm : làm tăng nhịp tim, tăng tuần hoàn và tăng huyết áp

Kích thích vùng dưới đồi gây khát

Gây co mạch máu đến thận

Kích thích tuyến thượng thận tiết Aldosteron làm tăng tái hấp thu ion Na+ và nước ở ống thận

Tăng tiết ADH

Hệ RRA có tác dụng ổn định huyết áp khi huyết áp giảm.

Hệ Kinin :

Bradykinin là một trong các kinin huyết tương, có vai trò quan trọng trong phản ứng viêm. Trong cơ thể, bradykinin bị phân hủy bởi ba loại men kinase là enzyme biến đổi angiotensin, aminopeptidase P và carboxypeptidase N.

Như vậy, ACE không chỉ xác tác biến Angiotensin I thành Angiotensin II mà còn có vai trò trong sự phân hủy bradykinin thành các chất bất hoạt

Cơ chế khiến thuốc ức chế men chuyển gây ho vẫn chưa được hiểu rõ. Các nhà nghiên cứu cho rằng bradykinin có thể đóng vai trò quan trọng. Nhóm thuốc ức chế men chuyển ức chế ACE nhằm làm giảm huyết áp cho bệnh nhân. Việc ức chế ACE dẫn tới bradykinin sẽ không được thoái hóa và tích tụ ở phổi và đường hô hấp, từ đó làm người dùng bị ho.

Nếu xác định ho do thuốc sẽ cho thay thuốc ức chế men chuyển đang dùng gây ho bằng thuốc mới gọi là thuốc đối kháng thụ thể Angiotensin II type I (AT1) (như loartan, valsartan, irbesartan, candesartan,...). Thuốc AT1 ức chế chọn lọc trên thụ thể Angiotensin II chứ không ức chế ACE. Do đó, bradykinin vẫn được thoái hóa và không tích tụ ở phổi, bệnh nhân vừa kiểm soát được huyết áp, vừa không bị ho khi dùng thuốc ức chế men chuyển.

Cre: Hồi Sức Cấp Cứu Và Tích Cực Chống Độc

Hình ảnh nội soi thực quản ở một bệnh nhân mắc chứng khó nuốt.
❓ Chẩn đoán có khả năng là gì ??
✅ Xin mời đóng góp ý kiến ở phía dưới nhé ạ.

List các thuốc hết bản quyền trong năm 2023 và 380 thuốc hết bản quyền trong giai đoạn 2020-2025

A. Top 10 thuốc hết bảo hộ tại thị trường Hoa Kỳ năm 2023
1, Humira (adalimumab) của AbbVie
Là một kháng thể đơn dòng từ protein người, ức chế miễn dịch để trị Viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vẩy nến, viêm cột sống dính khớp, bệnh Crohn và bệnh vẩy nến
Doanh số bán hàng tại Hoa Kỳ năm 2022: 18,62 tỷ USD

2, Stelara (ustekinumab) của Johnson & Johnson
Cũng là một kháng thể đơn dòng từ protein người trị ệnh vẩy nến, viêm khớp vẩy nến, bệnh Crohn và viêm loét đại tràng
Doanh số bán hàng tại Mỹ 2022: 6,39 tỷ USD

3, Vyvanse (lisdexamfetamine) của Takeda
Điều Trị bệnh Rối loạn tăng động giảm chú ý
Doanh thu tại Mỹ năm 2022 : 2,53 tỷ USD

4, Aubagio (teriflunomide) của Sanofi
Điều Trị bệnh Đa xơ cứng
Doanh thu tại Mỹ năm 2022: 1,5 tỷ USD

5, Actemra (tocilizumab) của Roche
Trị Viêm khớp dạng thấp, viêm động mạch tế bào khổng lồ, viêm khớp tự phát ở trẻ vị thành niên, hội chứng giải phóng cytokine và COVID-19
Doanh thu: 1,2 tỷ USD

6, Xyrem (natri oxybate) của Jazz Pharmaceuticals
Trị hứng ngủ rũ
Doanh số bán hàng tại Hoa Kỳ năm 2022: 1,02 tỷ đô la

7, Symbicort (budesonide/formoterol) của AstraZeneca
Trị Hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
Doanh thu tại Mỹ : 973 triệu đô la

8, Lexiscan (regadenoson) của Astellas Pharma và Gilead Science
Sử dụng: Test gắng sức của tim (kiểm tra mức độ căng thẳng tim)
Doanh số bán hàng tại Hoa Kỳ 2022: 720 triệu đô la

9, Gattex (teduglutide) của Takeda
Dùng cho Hội chứng ruột ngắn
Doanh số bán hàng tại Mỹ năm 2022: 540 triệu USD

10, Trokendi XR (topiramate) của Supernus Pharmaceuticals
Trị Bệnh: Động kinh, phòng ngừa chứng đau nửa đầu
Doanh thu tại Mỹ: 261 triệu USD

👉 Xem chi tiết tại đây: https://www.fiercepharma.com/special-reports/top-10-drugs-losing-us-exclusivity-2023

B. List các thuốc hết bản quyền ở Mỹ và có thuốc Generic thay thế
👉List of Off-Patent, Off-Exclusivity Drugs without an Approved Generic: https://www.fda.gov/drugs/abbreviated-new-drug-application-anda/list-patent-exclusivity-drugs-without-approved-generic
👉https://www.fda.gov/media/105829/download?fbclid=IwAR36Qel71CnMe3PnheZs7locsY_bjO7Quon6JZz2MFTH85vxuHmpm_3KX-o

C. List các thuốc hết bản quyền ở Mỹ nhưng chưa có Generic thay thế
👉 https://www.fda.gov/drugs/abbreviated-new-drug-application-anda/list-patent-exclusivity-drugs-without-approved-generic

D. Check thuốc generic
👉Generic Drugs - Availability and Patent Status: https://www.drugs.com/availability/

E. Danh sách 380 thuốc hết bản quyền trong giai đoạn 2020-2025 xin xem thêm phần bình luận

Cre: DsTrần Bình Định

Áp lực thẩm thấu huyết thanh

1. Chỉ định xét nghiệm áp lực thẩm thấu huyết thanh
Kiểm tra sự cân bằng giữa nước và hóa chất trong máu.

Tìm hiểu mức độ mất nước nghiêm trọng hoặc mất nước.

Kiểm tra xem cơ thể có đủ ADH không.

Tìm nguyên nhân co giật hoặc hôn mê. Trong trường hợp nghiêm trọng, những điều này có thể được gây ra bởi sự mất cân bằng giữa nước và chất điện giải trong cơ thể.

Tìm hiểu co thể đã uống phải chất độc, chẳng hạn như cồn, cồn gỗ hoặc chất chống đông.

2. Ý nghĩa lâm sàng chỉ số xét nghiệm
Xét nghiệm thẩm thấu huyết thanh đo lượng chất trong phần huyết thanh của máu.

Kết quả thường có sẵn trong khoảng 4 giờ

- Bình thường: 278 - 300 millios trên mỗi kilôgam (mOsm / kg) nước (278 - 300 mmol / kg nước).

- Giá trị cao

Quá ít nước trong cơ thể (mất nước).

Nồng độ muối hoặc đường cao trong máu. Điều này có thể được gây ra bởi các vấn đề như bệnh tiểu đường được kiểm soát kém.

Tổn thương thận. Điều này có thể gây ra sự tích tụ urê trong máu.

Ngộ độc với một số chất. Chúng bao gồm ethanol (rượu trong đồ uống có cồn), cồn xát (isopropanol), rượu gỗ (metanol) và chất chống đông (ethylene glycol).

Một căn bệnh hiếm gặp, chẳng hạn như bệnh tiểu đường insipidus, khiến mất nước và sản xuất một lượng lớn nước tiểu.

- Giá trị thấp

Quá nhiều nước trong cơ thể.

Một mức độ thấp của muối trong máu. Điều này có thể được gây ra bởi một số loại thuốc, bao gồm thuốc lợi tiểu và một số loại thuốc huyết áp.

Một tình trạng gọi là hội chứng bài tiết hormone chống bài niệu không phù hợp (SIADH). SIADH đôi khi xảy ra với bệnh phổi, ung thư, bệnh của hệ thống thần kinh trung ương hoặc sử dụng một số loại thuốc.

3. Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm áp lực thẩm thấu huyết thanh

Có thể không thể làm xét nghiệm hoặc kết quả có thể không hữu ích, nếu:

Uống rượu ngay trước khi xét nghiệm.

Gần đây đã được truyền máu.

GÂY MÊ, GÂY TÊ trong tiếng Anh là gì?
🔷 Anesthesia (n): Phương pháp vô cảm
🔸 General Anesthesia: Gây mê toàn thân
🔸 Regional Anesthesia: Gây tê vùng (chủ yếu bao gồm Spinal Anesthesia - Gây tê tủy sống và Epidural Anesthesia - Gây tê ngoài màng cứng)
🔸 Local Anesthesia: Gây tê tại chỗ (ví dụ trong nhổ răng, sinh thiết, tẩy nốt ruồi,...)
🔷 Anesthetics (n): Thuốc gây mê / gây tê
🔸 Topical Anesthetic Spray: thuốc gây tê tại chỗ dạng xịt
🔸 Injectable Anesthetics: thuốc gây tê dạng tiêm
🔸 Numbing Cream: kem bôi gây tê
Cre: Medical updates

ĐIỀU TRỊ NÁM – MỘT SỐ THUỐC CẦN BIẾT
1. Thuốc bôi bộ ba phối hợp.- TRILUMA
TC chứa fluocinolone acetonide – FTC (FA 0.01%, HQ 4%, RA 0.05%)
Thời gian bôi 8-12 tuần, Sau đó có thể duy trì 2 lần/ tuần.
P/s: khá mạnh và đặc hiệu trong điều trị. Cần theo dõi trong điều trị.
𝟐. 𝐇𝐲𝐝𝐫𝐨𝐪𝐮𝐢𝐧𝐨𝐧 𝟒%
HQ 4% là thuốc bôi hiệu quả trong điều trị nám. Và chất phổ biến, tuy nhiên cần điều trị theo hướng dẫn có chuyên môn.
Thời gian sử dụng tối đa là 16 tuần.
𝟑. 𝐑𝐞𝐭𝐢𝐧𝐨𝐢𝐝𝐬
hiệu quả điều trị vừa phải. sử dụng trong một số trường hợp nám có diện tích nhỏ, hoặc kết hợp điều trị mụn, lão hóa da.
𝟒. 𝐀𝐳𝐞𝐥𝐚𝐢𝐜 𝐚𝐜𝐢𝐝
Azelaic acid nồng độ 20%. Tác dụng tương đối. Có chức năng trị thâm, lỗ chân lông thông thoáng.
𝟓. 𝐀𝐫𝐛𝐮𝐭𝐢𝐧
arbutin sử dụng để điều trị nám do tính chất ức chế enzym sản sinh melanin. Tuy nhiên tác dụng chậm nhưng an toàn hơn.
𝟔. 𝐊𝐨𝐣𝐢𝐜 𝐀𝐜𝐢𝐝
Kojic Acid có thể phối hợp với HQ 2% để làm tăng hiệu quả điều trị. Thường hay điều sử dụng nồng độ 2%.
𝟕. 𝐆𝐥𝐲𝐜𝐨𝐥𝐢𝐜 𝐩𝐞𝐞𝐥
Peel GA có thể được sử dụng trong điều trị nám
Hiệu quả của phương pháp này có thể tăng lên khi phối hợp với HQ 2% hoặc tretinoin 0.25%.
8. 𝐓𝐫𝐚𝐧𝐞𝐱𝐚𝐦𝐢𝐧 𝐮𝐨̂́𝐧𝐠
TXA 500-750 mg/ngày dạng uống có thể được sử dụng để điều trị nám với hiệu quả điều trị ở mức độ nhẹ đến trung bình trong khoảng thời gian điều trị tối đa là 6 tháng.

THÂM MỤN VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ.
I. Thâm mụn ( PIH) là kích thích hắc tố bào ở thượng bì tăng sản xuất hắc tố melamin
II. Điều Trị
👉Sp thoa mờ vết thâm, ngăn ngừa mụn:
- Retinol, Tretinon: đào thải nhanh tế bào sắc tố
- Niacinamide: giảm viêm, giảm nhờn, sáng da
- AHA: tẩy tế bào chết, phân hủy và giảm sản xuất melanin
- BHA: tiêu sừng, tẩy tế bào chết, giảm nhờn
- Vitamin C: giảm viêm, chống Oxy hoá, giảm sản xuất melanin
👉Những biện pháp hỗ trợ khác:
- Chống nắng
- Uống thuốc giúp sáng da: vitamin C, glutathione,..
III. Lưu ý:
Để hạn chế những vết thâm mụn khi đang có mụn bs Đạt khuyên không rờ, nặn mụn nhé, và nhất là nhớ chống nắng đấy. Kết quả sau 2 tuần điều trị cơ bản.

"Đắp lên da" cả "tỉ" thứ nhưng da không đẹp vì không đúng cái mà da cần. Đây là 4 cặp đôi serum chọn làm sáng mịn da, giảm nhăn, căng bóng
1. Re.tinol + Vitamin C => giúp làm sáng da, tăng kích thích tăng sinh tổng hợp collagen, giảm nhăn chống lão hóa tốt
Cách dùng:
- Sáng : Sữa rửa mặt - Toner- Serum C - dưỡng ẩm - kem chống nắng
- Tối : Tẩy trang - sữa rửa mặt - Toner- Re.tinol - dưỡng ẩm
2. Retinol + Nia.cinamide => se khít lỗ chân lông, giảm dầu, sáng đều màu da - chống lão hóa
Cách dùng:
- Sáng : Sữa rửa mặt - Toner- Nia.cinamide - dưỡng ẩm - kem chống nắng
- Tối : Tẩy trang - sữa rửa mặt - Toner - Re.tinol - dưỡng ẩm
3. Vitamin C + Nia.cinamide => giảm dầu, thu nhỏ lỗ chân lông, làm sáng da và kích thích tăng sinh tổng hợp collagen chống lão hóa
Cách dùng:
- Sáng : Sữa rửa mặt - Toner - serum C - dưỡng ẩm - kem chống nắng
- Tối : Tẩy trang - sữa rửa mặt - Toner - Nia.cinamide - dưỡng ẩm
(Hoặc dùng ngược lại)
4. Re.tinol + Vitamin C + Nia.cinamide
Cách dùng:
- Sáng : Sữa rửa mặt - Toner - serum C - dưỡng ẩm - kem chống nắng
- Tối : Tẩy trang - sữa rửa mặt - Toner - Nia.cinamide - (cách khoảng 10 phút)- Re.tinol - dưỡng ẩm
(Có thể đổi lại vị trí của serum c và Nia.cinamide)
Trong mỗi chu trình chăm sóc da trên nếu thêm được serum HA sẽ càng tốt. HA là serum cấp ẩm với khả năng giữ nước có thể gấp 1000 lần trọng lượng của nó là lựa chọn đầu tiên được nhắc đến khi muốn cấp ẩm, muốn có da căng đầy, hỗ trợ giảm nhăn do khô da, da thiếu ẩm, khô sạm.
Dùng HA sáng - tối sau bước toner hoặc sau serum C và Niacinamide (tùy vào tình trạng cụ thể để điều chỉnh cách dùng phù hợp)
** Trong đó:
- Serum Nia.cinamide: Giúp tăng sinh col.lagen => hỗ trợ làm mờ các nếp nhăn, thu nhỏ lỗ chân lông làm sáng da - chống lão hóa. Chống viêm hỗ trợ trong quá trình t.rị m.ụn trứng cá, cấp ẩm, tăng cường chức năng hàng rào bảo vệ da
- Serum vitamin C: Tăng cường thúc đẩy chữa lành vết thương trên da, cải thiện tình trạng sáng đều màu da, mờ thâm, tăng cường độ ẩm cải thiện làn da. Xử lý những nếp nhăn nông nhỏ mảnh và hạn chế sự hình thành nếp nhăn mới => chống lão hóa hiệu quả
- Serum Re.tinol: Có khả năng kích thích sản xuất col.lagen tự thân => giúp cải thiện tình trạng mỏng da do lão hóa (đến độ tuổi lão hóa thì hệ thống đệm đỡ trong da suy giảm), ngăn ngừa hình thành nếp nhăn và xử lý nếp nhăn đã có giúp căng da - chống lão hóa da.

XỬ LÝ VÀ ĐIỀU TRỊ MỤN VIÊM ĐÚNG CÁCH
I. Hoạt chất điều trị mụn viêm.
𝟏. 𝐁𝐞𝐧𝐳𝐨𝐲𝐥 𝐩𝐞𝐫𝐨𝐱𝐢𝐝𝐞
- benzoyl peroxide hoạt động bằng cách tạo ra các gốc oxy tự do, giết chết khuẩn P.acnes là vi khuẩn kị khí.
𝟐. 𝐊𝐡𝐚́𝐧𝐠 𝐬𝐢𝐧𝐡
- Kháng sinh có khả năng tiêu diệt vi khuẩn hay kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu. Một số kháng sinh hay dùng trong điều trị mụn: clindamycin, erythromycin...
𝟑. 𝐀𝐳𝐞𝐥𝐚𝐢𝐜 𝐚𝐜𝐢𝐝
- Azelaic acid có tác dụng điều trị mụn viêm kém hơn, chậm hơn. Nhưng an toàn hơn.
II. Sử dụng trong điều trị:
1. Giai đoạn đầu: khi mụn bắt đầu viêm, sưng, dùng kết hợp hoạt chất retinoid với kháng sinh, chấm lên vùng mụn.
2. Giai đoạn xuất hiện mủ trắng: là thời điểm vàng để dùng hoạt chất benzoyl peroxide, nốt mụn mủ sẽ giảm viêm nhanh chóng.
3. Giai đoạn tăng sắc tố sau viêm: dùng các hoạt chất làm sáng da như azelaic acid, arbutin, kojic acid… kết hợp retinoid giúp b**g lớp tế bào sừng, đẩy nhanh quá trình sản sinh tế bào da.
III. 𝑳𝒖̛𝒖 𝒚́:
1. Tránh chạm tay vào mụn viêm, tránh tình trạnh bội nhiễm vi khuẩn.
2. Không cạy nặn mụn, lấy mụn nếu ko đảm bảo vô khuẩn.
3. Mụn viêm cần được tư vấn, tham khảo ý kiến của những người có chuyên môn trong điều trị.
Cre: ĐIỀU TRỊ BỆNH DA LIỄU.