Nguyễn Huỳnh

BỐ MẸ HỌC TIẾNG ANH ĐỂ ĐỒNG HÀNH CÙNG CON

Bố mẹ muốn học tiếng Anh để đồng hành cùng con thường có hai mục tiêu chính: có thể tự mình đánh giá con nghe nói chuẩn âm hay chưa và có thể tương tác – nói chuyện tiếng Anh với con.

Để thực hiện được hai mục tiêu này, bố mẹ có thể học cùng con. Đầu tiên là học nghe chuẩn âm, học phonics để hiểu cách đọc từ vựng tiếng Anh. Có nhiều app, giáo trình dạy phonics. Bố mẹ có thể học theo các app, giáo trình phonics con đang học, học qua 2-3 lượt để hiểu rõ quy tắc ghép vần và biết các phonics âm đơn, âm đôi trong tiếng Anh. Trong tiến trình học phonics, bố mẹ có thể sử dụng các hệ thống IXL, Astrid để kiểm tra kỹ năng nghe và đọc chuẩn âm của bản thân cũng như của con.

Bố mẹ nào có nhu cầu tự mình tương tác – nói chuyện tiếng Anh với con, để hỗ trợ con thì có thể học và thực hành cùng con các câu giao tiếp cơ bản, thường sử dụng trong các tình huống giao tiếp hàng ngày. Bố mẹ có thể tìm thấy các mẫu câu, tình huống này trên Youtube. Mức độ thành công của giai đoạn này phụ thuộc vào việc bố mẹ có kiên trì thực hành thường xuyên hay không. Ban đầu bố mẹ có thể tập nói trước gương, in sẵn để nhìn vào giấy đọc nếu sợ quên. Cần thực hành thường xuyên để cả bố mẹ và con cùng phát triển kỹ năng nói, để việc nói tiếng Anh như một công cụ giao tiếp tự nhiên.

Sau khi có nền tảng tiếng Anh, nếu bố mẹ có nhu cầu sử dụng tiếng Anh phục vụ học tập, làm việc, thi cử, thì tùy vào mục tiêu mà lựa chọn các phương pháp, công cụ phù hợp. Cá nhân mình thường sử dụng tiếng Anh để đọc tài liệu nên hầu như mình chỉ sử dụng kỹ năng đọc hiểu. Mình thường đọc các tin tức, bình luận, đánh giá, chia sẻ… về chủ đề mình có nhu cầu học hỏi, tìm hiểu như bóng đá, kinh tế - chính trị, homeschool… Mình thường đọc tài liệu tiếng Việt trước để có kiến thức cơ bản về lĩnh vực đang quan tâm. Khi thấy tài liệu tiếng Việt không còn đáp ứng nhu cầu tìm hiểu thì mình tìm kiếm các nguồn tài liệu tiếng Anh để đọc tiếp. Mỗi lĩnh vực sẽ có những thuật ngữ chuyên môn riêng, là những từ thường xuyên xuất hiện trong các bài viết. Đây là những từ bạn cần tra từ điển để hiểu được nội dung bài viết. Ban đầu đọc bài ngắn, khi đã quen với các từ ngữ chuyên môn thì đọc những bài phân tích, bình luận dài. Bài nào đọc chưa hiểu thì bỏ qua, tìm bài khác. Đọc xong tóm tắt lại nội dung, các ý chính của bài viết, những thông tin – dữ kiện mới mà bài viết cung cấp.

Trường hợp bố mẹ thích học qua nghe nhìn thì có thể xem video trên các trang tin tức, bình luận hoặc Youtube. Nguyên tắc cũng tương tự đọc tài liệu. Đầu tiên tìm những video ngắn, phát âm dễ nghe để xem, tra cứu nghĩa các từ vựng chuyên môn mình chưa nắm. Sau đó nghe các video dài, các bình luận, đánh giá.

Bố mẹ thường bỏ cuộc khi học tiếng Anh có thể vì không có tính kỷ luật, vì không có mục tiêu rõ ràng, không biết phương pháp học phù hợp mục tiêu nên sau một thời gian thì không thấy tiến bộ, nản và bỏ cuộc. Một số phụ huynh ngại thực hành giao tiếp nên kỹ năng nói không phát triển, không tương tác được với con.

LÀM SAO ĐỂ TRẺ THÍCH HỌC?

Một đứa trẻ thích học sẽ học được rất nhiều thứ và nhớ rất lâu những gì trẻ học được. Một đứa trẻ bị ép học sẽ ngày càng ghét việc học và quên rất nhanh những gì trẻ học. Vì vậy, hãy tập trung vào việc giúp trẻ yêu thích việc học, thay vì bắt trẻ học, nhồi nhét thật nhiều kiến thức cho trẻ.

🍄Khi còn nhỏ, giai đoạn trước 5 tuổi, trẻ em rất tò mò về thế giới xung quanh. Bố mẹ hãy tạo điều kiện để trẻ khám phá thế giới, giải thích ý nghĩa những việc bố mẹ đang làm cho trẻ. Trẻ em hứng thú với việc tìm hiểu cách mọi việc xung quanh mình vận hành như thế nào hơn là chơi những món đồ chơi dành cho trẻ con. Khoảng 3-4 tuổi, khi đã nói tốt, trẻ thường xuyên đặt câu hỏi về mọi việc xung quanh, hãy kiên nhẫn trả lời các câu hỏi của trẻ. Bạn cũng có thể trả lời những câu hỏi của trẻ bằng một câu hỏi khác để trẻ suy nghĩ. Đừng nổi cáu, làm lơ các câu hỏi của trẻ. Việc không được quan tâm, trả lời thỏa đáng những câu hỏi trong giai đoạn này làm trẻ mất đi sự tò mò và hứng thú học hỏi, khám phá thế giới.

🍄Quan tâm đến việc học của trẻ. Hãy hỏi trẻ về quyển sách trẻ đang đọc, mối quan hệ với thầy cô giáo và bạn bè, tình hình học tập trên trường, bài tập về nhà của trẻ. Khi trẻ chia sẻ về những khó khăn trong vấn đề học tập, bố mẹ hãy hỏi xem trẻ có cần bạn hỗ trợ việc làm bài tập hoặc xử lý các vấn đề phát sinh trong trường học hay không.

🍄Tạo không gian học tập cho trẻ. Cho trẻ tự chọn, trang trí góc học tập theo ý thích cá nhân. Bố mẹ hướng dẫn trẻ sắp xếp, vệ sinh góc học tập cho gọn gàng, sạch sẽ. Dán thời khóa biểu, hình ảnh, sticker nhiều màu sắc giúp trẻ hào hứng với việc học. Không gian học tập bố trí ở khu vực riêng, giúp trẻ tập trung vào việc học, không bị sao nhãng bởi hoạt động của các thành viên khác trong gia đình như gọi điện thoại, xem TV, nghe nhạc, nói chuyện...

🍄Làm gương cho trẻ. Trẻ em học tập thông qua quan sát và bắt chước. Những hành động vô thức của bố mẹ sẽ tác động đến trẻ. Bố mẹ thường xuyên học tập, đọc sách, nghiên cứu là tấm gương tốt để trẻ học theo.

🍄Khen ngợi những điểm tích cực của trẻ. Đánh giá sự tiến bộ của trẻ trong tiến trình học tập. Khen ngợi những ưu điểm của trẻ, góp ý để trẻ hoàn thiện, phát triển bản thân. Sử dụng phần thưởng một cách phù hợp, thận trọng. Đừng để trẻ hiểu lầm học tập tốt đồng nghĩa với phần thưởng vật chất. Trẻ sẽ thường xuyên đòi hỏi phần thưởng cho việc học tập nếu bố mẹ thưởng sai cách.

🍄Không tạo áp lực về điểm số đối với trẻ. Khi trẻ đạt điểm tốt, hãy cùng trẻ nhìn nhận nguyên nhân tạo ra kết quả tốt và khuyến khích trẻ tiếp tục phát huy. Khi trẻ nhận điểm kém, hãy cùng trẻ phân tích những nguyên nhân làm cho điểm kém và thảo luận, thống nhất những việc trẻ cần làm để cải thiện tình hình.

🍄Để trẻ lựa chọn chủ đề học tập. Khi được quyền lựa chọn, trẻ sẽ hành xử có trách nhiệm hơn. Đồng thời, việc được học môn yêu thích sẽ giúp trẻ học tập tích cực và tự tin hơn vào bản thân.

🍄Tìm hiểu cách học hiệu quả với con. Mỗi trẻ sẽ có cách học khác nhau vì vậy bố mẹ cần tìm hiểu về 9 loại hình trí thông minh và quan sát xem con mình phù hợp, thoải mái nhất với hình thức học tập nào. Tạo điều kiện để trẻ học theo cách của mình, giúp trẻ cảm thấy thoải mái nhất trong việc học.

🍄Đề ra mục tiêu học tập và cùng con hoàn thành mục tiêu. Tùy vào độ tuổi của con, bố mẹ có thể đặt ra những mục tiêu theo ngày, tuần, tháng, quý, năm. Cần đánh giá kết quả học tập của trẻ. Bố mẹ đừng quên khen ngợi động viên trẻ kịp thời để tạo động lực cho trẻ.

Trên đây là một vài chia sẻ về việc làm sao để trẻ thích học.

GIÚP CON HỌC KỸ NĂNG VIẾT

Viết là kỹ năng quan trọng và cũng là kỹ năng khó học nhất trong 4 kỹ năng NGHE - NÓI - ĐỌC - VIẾT khi học 1 ngôn ngữ. Bằng những hoạt động đơn giản, bạn có thể giúp con phát triển kỹ năng viết ngay từ những năm đầu đời.

TẠI SAO PHẢI HỌC VIẾT?
Viết là kỹ năng cần thiết để phục vụ cuộc sống hàng ngày. Bạn cần viết thư, email, biên bản họp, điền hồ sơ khi đi học, đến bệnh viện... Mọi người cần biết cách trình bày thông tin rõ ràng, rành mạch.
Viết cũng là kỹ năng quan trọng khi con bạn đi học để hoàn thành tốt các bài kiểm tra, bài thi ở trường. Càng học lên cao, con bạn càng phải sử dụng kỹ năng viết nhiều hơn trong việc học tập.

HỌC VIẾT THÔNG QUA ĐỌC SÁCH
Hãy đọc sách với trẻ và khuyến khích trẻ đọc sách thường xuyên. Đọc sách giúp trẻ có vốn từ vựng phong phú và biết cách diễn đạt thành câu hoàn chỉnh. Khi đọc sách với trẻ, bạn có thể giải thích các từ ngữ mới mà trẻ chưa hiểu, hãy nói chuyện với trẻ về nội dung sách, đặt ra những câu hỏi phù hợp với độ tuổi của trẻ như một phần của hoạt động đọc sách. Nếu trẻ tự đọc một mình, hãy dành thời gian hỏi trẻ về chủ đề - nội dung sách, hỏi trẻ về những chi tiết trong sách làm trẻ thích thú, ấn tượng. Hãy chia sẻ với trẻ chủ đề - nội dung những cuốn sách bạn đang đọc.

HỌC VIẾT THÔNG QUA VẼ TRANH
Trẻ em trong độ tuổi mầm non có thể bắt đầu học viết thông qua hoạt động vẽ tranh. Hãy trang bị cho trẻ các công cụ cần thiết như bút chì, bút màu, sổ/giấy vẽ tay, kéo an toàn cho trẻ, góc phục vụ hoạt động vẽ. Bạn có thể khuyến khích trẻ vẽ những bức tranh đơn giản, có lời thoại ngắn. Hãy thường xuyên động viên trẻ vẽ lại những gì trẻ tưởng tượng hoặc đọc được theo cách hiểu của trẻ. Cổ vũ trẻ vẽ nhiều bức tranh kết hợp thành các tình tiết trong một câu chuyện.
Hãy khuyến khích trẻ vẽ và viết những biểu tượng, quy định gia đình, tên của trẻ và người thân dán ở cửa phòng hoặc vị trí phù hợp. Ví dụ: Phòng của Quang Minh, WC, TV, Phòng ngủ, Góc học tập, Góc đọc sách, Vui lòng không làm ồn, Vui lòng tắt đèn...

HỌC VIẾT THÔNG QUA KỂ CHUYỆN
Sau khi vẽ tranh, bạn hãy khuyến khích trẻ diễn đạt bằng lời nói những bức tranh đã vẽ. Hoặc bạn có thể khuyến khích trẻ kể lại câu chuyện mà trẻ vừa được đọc cho nghe hoặc tự đọc. Hoạt động kể chuyện giúp trẻ học cách diễn đạt bằng ngôn từ một cách rõ ràng, rành mạch và mở rộng vốn từ, hiểu rõ nghĩa của từ và sử dụng từ ngữ phù hợp với văn cảnh. Hãy luôn khuyến khích trẻ diễn đạt, kể chuyện về chủ đề yêu thích của trẻ, những việc liên quan đến trẻ như bạn bè ở trường, hoạt động tại trường và những việc trẻ làm ở nhà trong ngày.

THỰC HÀNH VIẾT CƠ BẢN
Hãy khuyến khích trẻ viết nhật ký. Bạn có thể mua cho trẻ một quyển sổ để trẻ viết nhật ký cá nhân. Khuyến khích trẻ viết thư cho thầy cô giáo, bạn bè vào những dịp quan trọng như cuối năm học, khi thầy cô - bạn bè chuyển đến hoặc chuyển đi, các ngày lễ trong năm. Nếu trẻ thích một bài thơ, bài hát nào đó, bạn hãy khuyến khích trẻ chép lại. Khi trẻ khoảng 10 tuổi, hãy dạy trẻ kỹ năng viết và trả lời email, điền hồ sơ cá nhân.

THỰC HÀNH VIẾT BÀI LUẬN
Từ 10 tuổi, bạn có thể khuyến khích trẻ viết bài luận về các chủ đề mà trẻ quan tâm hoặc chủ đề bạn cần trẻ học hỏi. Bài luận là bài viết trình bày quan điểm cá nhân về một chủ đề nào đó. Thông qua đó bạn có thể hiểu rõ hơn tính cách, sở thích của trẻ và có thể hỗ trợ trẻ xây dựng, hoàn thiện tính cách.

NHỮNG VIỆC BỐ MẸ CẦN LÀM
Luôn quan tâm, sắp xếp thời gian để trẻ tham gia các hoạt động giúp trẻ hoàn thiện kỹ năng viết. Thường xuyên động viên, nhận xét góp ý cho trẻ khi trẻ hoàn thành các hoạt động tập viết. Viết là kỹ năng khó học vì vậy bố mẹ cần kiên nhẫn, khuyến khích trẻ thực hành thường xuyên để hoàn thiện kỹ năng.

Bài viết có tham khảo tư liệu của Bộ Giáo dục Hoa Kỳ.

100 Word Challenge

Thử thách viết bài có 100 từ tiếng Anh, dành cho học sinh từ 16 tuổi trở xuống trên toàn thế giới. Bài viết của bạn có cơ hội được chọn làm bài viết tiêu biểu trong tuần, cho tất cả mọi người cùng đọc.

Trang 100wc.net dành cho những bạn học sinh hứng thú với việc luyện viết tiếng Anh. Hàng tuần họ đưa ra thử thách là một số từ vựng hoặc hình ảnh gợi ý. Nhiệm vụ của các bạn là viết một đoạn văn có khoảng 100 từ vựng. 100WC có đội ngũ tình nguyện viên viết bài bình luận, nhận xét cho bài viết của bạn.

Các bước tham gia 100WC:
1/ Đăng ký ID trên 100WC bằng email
2/ Lập 1 blog chuyên đăng bài viết hoặc dùng app Seesaw
3/ Đọc thử thách hàng tuần và viết bài trên blog hoặc Seesaw
4/ Đăng link bài viết (blog/Seesaw) lên 100WC
5/ Kiểm tra kết quả đăng bài

Bạn nào muốn vào nhóm riêng của mình trên app Seesaw hoặc cần hướng dẫn cách tham gia thì nhắn cho mình nha.

Duolingo English Test - Kiểm tra kỹ năng tiếng Anh

Duolingo hiện có cung cấp bài kiểm tra tiếng Anh bao gồm 4 kỹ năng NGHE - NÓI - ĐỌC - VIẾT. Họ có bài kiểm tra thử miễn phí, thời gian làm bài khoảng 15-30 phút, chỉ cần đăng ký tài khoản miễn phí.

Để làm bài kiểm tra trên máy tính, bạn cần sử dụng trình duyệt Chrome, cho phép Duolingo truy cập microphone ghi âm giọng nói của bạn.

Bài kiểm tra có phí ($49) của Duolingo hiện được khá nhiều trường đại học chấp nhận thay cho chứng chỉ IELTS, TOEFL iBT, CEFR.

Đăng ký và làm bài kiểm tra miễn phí tại đây:
https://englishtest.duolingo.com/