Universiteitsarchief KU Leuven

Vandaag starten de examens aan KU Leuven. Succes aan alle studenten!

Tekening uit het archief van cartoonist Joris Snaet

Niet alleen kiesdag, maar ook Internationale Archievendag vandaag!
Samen schrijven we geschiedenis... Wie al eens in onze studiezaal komt, herkent deze leuze van op onze potloden.
We zijn bijzonder trots dat we met onze rijke collecties kunnen terugblikken op zes eeuwen Leuvense universiteitsgeschiedenis.
In Sonar, het magazine van , lees je boeiende verhalen uit het verleden. Verhalen die we enkel vertellen omdat we zorg dragen voor de erfgoedcollecties van onze universiteit. De kracht van verwondering, daar doen we het voor.

Benieuwd naar de eerste meisjesstudenten in Leuven, de Slimste Mens ter Wereld avant la lettre of de ontdekking van de Limburgse steenkoolmijnen door een Leuvense prof?
👉 https://stories.kuleuven.be/nl/dossier/zes-eeuwen-ku-leuven

Succes aan alle blokkende studenten!

Maak kennis met zuster Jules-Marie ... via haar inschrijvingsfiche in het Universiteitsarchief KU Leuven!

Ook benieuwd naar de studieresultaten van alumni? In onze studiezaal vind je de fiches van alle Leuvense studenten uit de 19de en vroege 20ste eeuw!

Dé pionier van verpleegkunde in België krijgt eigen straat in Leuven: maak kennis met zuster Jules-Marie Heymans Gezondheid Dé pionier van verpleegkunde in België krijgt eigen straat in Leuven: maak kennis met zuster Jules-Marie Heymans Jules-Marie Heymans krijgt vandaag een straatnaam in Leuven en een herdenkingsplaat aan de verpleegstersschool die ze mee oprichtte, bekend als ‘de school van zuster Jules-...

Aan KU Leuven staat de zestiende-eeuwse anatoom Andreas Vesalius vandaag centraal. Terwijl in de Grote Leeszaal van de Universiteitsbibliotheek het nieuw verworven meesterwerk 'De humani corporis fabrica' van Vesalius wordt voorgesteld, plaatsen wij een gerelateerde schenking in de kijker.

Kom een kijkje nemen in het Atrium, waar de recent verworven penningen en postzegels met het portret van Vesalius tentoongesteld worden. De postzegels worden bewaard in het Universiteitsarchief; de penningen bij de dienst Kunstpatrimonium (raadpleegbaar via de collectiedatabank Blendeff.be).

Met dank aan de Werkgroep Andreas Vesalius voor deze interessante schenking en mooie aanvulling op onze collectie!
kuleuven

Leuven herdenkt vandaag de verwoestende bombardementen van precies 80 jaar geleden. In de nacht van 11 op 12 mei 1944 misten geallieerde bommen hun doel en eisten ze 233 slachtoffers in Wilsele en in het centrum van Leuven.

Ook voor de universiteit was de schade enorm: het nieuwe Instituut voor Natuurkunde (Premonstreitcollege) en het Heilige Geestcollege werden compleet vernield. Het Bacteriologisch Instituut, het Instituut voor Dierkunde (Koningscollege), het Spoelberchinstituut, het Carnoy-instiuut (Plantkunde) en de Universiteitshal werden zwaar getroffen.

Aan de universiteit vielen 14 doden: professor Louis Marchal, negen studenten, drie bedienden en kanunnik Raymond Naets. Naets was inspecteur, een functie die de voorloper was van de algemeen beheerder. Hij stierf in de schuilkelder onder de kapel van het Heilige Geestcollege terwijl hij de laatste sacramenten toediende aan de honderden mensen die daar hun toevlucht hadden genomen.

Rector Honoré Van Waeyenbergh, die op dat ogenblik door de Duitse bezetter gevangen zat in Tervuren, ontsnapt en rijdt meteen naar Leuven om er de schade op te meten en foto's te nemen. Hij schreef dat er 38 doden vielen in de kelder, veelal buurtbewoners die er ook naartoe waren gevlucht.

De eerste foto toont de schuilkelder waar Raymond Naets het leven liet; het tweede beeld het vernielde Heilige Geestcollege. Beide beelden werden genomen door de rector.

Wereldboekendag vandaag! 📖 Wist je dat je in het Universiteitsarchief niet enkel archiefdocumenten, maar ook boeken kan raadplegen?

In onze studiezaal vind je een uitgebreide handbibliotheek die aansluit bij de thema's van onze erfgoedcollecties. Wil je je verdiepen in de geschiedenis van de universiteit en de stad Leuven, of wil je meer weten over het studentenleven of de archiefwetenschap? Dan bieden wij de lectuur die je zoekt!

🔎 Zoeken in onze bibliotheekcollectie kan via de online catalogus LIMO 👉https://kuleuven.limo.libis.be

Wist je dat dit stuk uit onze collecties bij jou thuis aan de muur kan hangen?

Dit ontwerp voor behangselpapier van kunstenaar Victor Servranckx wordt bewaard in het Universiteitsarchief en is door fabrikant op de markt gebracht. Zo zijn deze schattige konijntjes letterlijk thuis bij velen 🏡

Op vertellen we jullie tijdens een exclusieve rondleiding hoe we van een thuis is maken voor ons erfgoed. Breng je ons ook een bezoekje?

📅 Zondag 21 april 2024
⏰️ Doorlopend bezoek van 10 tot 18 uur
📌 Universiteitsarchief, Mgr. Ladeuzeplein 21, 3000 Leuven

Wist je dat studentenrestaurant Alma dit jaar zijn 70ste verjaardag viert? 🎉

In 1954 opende de Leuvense universiteit haar eerste studentenrestaurant, als antwoord op de stijgende levensduurte en het groeiend aantal studenten uit bescheiden milieus. De eerste Alma was gevestigd aan de Bondgenotenlaan, in het huidige pand van kledingketen H&M.

Ben je benieuwd naar het eerste menu van ALMA KU Leuven, of wil je nostalgisch terugblikken bij oude foto's en video's? Kom dan vanaf zondag 21 april langs op onze 𝐄𝐱𝐩𝐨 '𝐊𝐔𝐥𝐢𝐧𝐚𝐢𝐫. 𝐕𝐨𝐞𝐝𝐢𝐧𝐠 𝐞𝐧 𝐞𝐞𝐭𝐜𝐮𝐥𝐭𝐮𝐮𝐫 𝐢𝐧 𝐝𝐞 𝐮𝐧𝐢𝐯𝐞𝐫𝐬𝐢𝐭𝐚𝐢𝐫𝐞 𝐜𝐨𝐥𝐥𝐞𝐜𝐭𝐢𝐞𝐬'. De tentoonstelling loopt nog tot en met 20 mei 2024 en is gratis te bezoeken op Erfgoeddag.

'KUlinair' kadert in het Erfood - Culinair erfgoedfestival Leuven en is een initiatief van de dienst Academisch en Historisch Patrimonium (Universiteitsarchief KU Leuven, Kunstpatrimonium en Wetenschappelijke Collecties & Erfgoed) en KU Leuven Bibliotheken Bijzondere Collecties.

𝐌𝐄𝐄𝐑 𝐈𝐍𝐅𝐎 👉 https://erfgoeddag.be/.../kulinair-voeding-en-eetcultuur...

Wie kent dit neogotische gebouw?
In onze collecties bewaren we dit prachtige koperen schrijn van het Leuvense Studentenhuis uit 1881. Het is een uniek historisch object dat van belang is voor de geschiedenis van de studentenbeweging, de architectuurhistorie en van de universiteit in de Eerste Wereldoorlog.

Bewonder dit schaalmodel zelf tijdens een bezoek op Erfgoeddag. Wij vertellen jullie met veel plezier het verhaal van het negentiende-eeuwse Studentenhuis, dat van Leuven een thuis maakte voor velen.

📆 Zondag 21 april 2024
⏱ Doorlopend van 10 tot 18 uur
📍 Universiteitsarchief, Mgr. Ladeuzeplein 21, 3000 Leuven (gelijkvloerse verdieping van de Universiteitsbibliotheek)

Zondag 21 april zetten we onze deuren open voor Erfgoeddag!

We bieden voor elk wat wils:

🔘 Maak kennis met onze werking en neem een kijkje in ons erfgoeddepot tijdens een 𝐞𝐱𝐜𝐥𝐮𝐬𝐢𝐞𝐯𝐞 𝐫𝐨𝐧𝐝𝐥𝐞𝐢𝐝𝐢𝐧𝐠 𝐚𝐜𝐡𝐭𝐞𝐫 𝐝𝐞 𝐬𝐜𝐡𝐞𝐫𝐦𝐞𝐧 📦
🔘 Bekijk 𝐦𝐚𝐫𝐤𝐚𝐧𝐭𝐞 𝐬𝐭𝐮𝐤𝐤𝐞𝐧 𝐮𝐢𝐭 𝐨𝐧𝐳𝐞 𝐜𝐨𝐥𝐥𝐞𝐜𝐭𝐢𝐞𝐬 in het thema 'Thuis' 🏠
🔘 Bezoek de 𝐞𝐱𝐩𝐨 '𝐊𝐔𝐥𝐢𝐧𝐚𝐢𝐫' over voeding en eetcultuur in de universitaire collecties in het kader van Erfood - Culinair erfgoedfestival Leuven 🍽

𝐌𝐄𝐄𝐑 𝐈𝐍𝐅𝐎
👉 https://erfgoeddag.be/activiteit/thuis-aan-ku-leuven
👉 https://erfgoeddag.be/activiteit/kulinair-voeding-en-eetcultuur-de-universitaire-collecties



Foto: Michael De Lausnay

Wil je graag eens een kijkje nemen achter de schermen van het Universiteitsarchief? Of meer weten over onze collecties? Kom dan langs op zondag 21 april, want wij ontvangen jullie graag op Erfgoeddag!

Erfgoeddag staat dit jaar in het teken van het thema 'Thuis'.
Al bijna 600 jaar is de Leuvense universiteit een geliefde thuis voor velen. We pakken uit met onze collecties en dompelen je onder in de habitat van professoren en studenten.
Waarom ontving een hoogleraar studenten in zijn woning? Waar woonde de rector? Mocht iedereen studentenkoten verhuren? Op deze en vele andere vragen krijg je een antwoord op Erfgoeddag.
Bezoek het Universiteitsarchief en ontdek markante stukken uit de collecties, van unieke achttiende-eeuwse architectuurtekeningen tot originele ontwerpen voor behangselpapier. Tijdens een exclusieve rondleiding achter de schermen kom je te weten hoe ook academisch erfgoed thuis is aan KU Leuven.

📆 Zondag 21 april 2024
⏱ 10 tot 18 uur
📍 Universiteitsarchief, Mgr. Ladeuzeplein 21, 3000 Leuven (gelijkvloerse verdieping van de Universiteitsbibliotheek)

👉https://erfgoeddag.be/activiteit/thuis-aan-ku-leuven

Ook wij betreuren de stopzetting van de interuniversitaire Master-na-Master Archivistiek😢

Master Archivistiek verdwijnt: 'Vlaanderen zet een stap achteruit' Vanaf volgend academiejaar zal de interuniversitaire Master in de archivistiek: erfgoed- en informatiebeheer niet meer worden ingericht. De kost ervan werd voor sommige deelnemende faculteiten te groot. Ze geraakten het bovendien onderling niet eens over mogelijke alternatieven. De sector reageert t...

🔔 VROLIJK PASEN! 🔔 Deze foto uit 1928 toont fiere havenarbeiders, poserend bij de beiaardklokken die pas in het land waren aangekomen vanuit de Engelse klokkengieterij, klaar om naar de gloednieuwe Leuvense Universiteitsbibliotheek te worden gebracht.

Nadat de bibliotheek van de Leuvense universiteit in augustus 1914 in vlammen opging, rees het idee voor een herstel van de bibliotheek. Het nieuwe monumentale bouwwerk aan het toenmalige Volksplein, het huidige Mgr. Ladeuzeplein, was geheel en al in Amerikaanse handen, en dat merk je ook aan de beiaard. Die bestond uit achtenveertig klokken, evenveel als de staten van de Verenigde Staten. Het is ook het enige Engelse carillon in België, waar vroeger de voorkeur werd gegeven aan eigen klokkengieters. De beiaard werd ingespeeld op 4 juli 1928, de Amerikaanse Independence Day.

De beiaard werd niet beschadigd tijdens de bibliotheekbrand van 1940 en ontkwam aan opeising door de bezetter doordat de toren na de brand moeilijk toegankelijk was geworden. Lange tijd is de beiaard niet geïntegreerd geweest in het leven van de universiteit. Het instrument werd niet systematisch onderhouden en pas vanaf 1976 werd een wekelijkse bespeling voorzien. Sinds de grondige renovatie in 1983 wordt de beiaard alom geprezen als één van de mooiste klokkenspellen ter wereld.

❗️ Van maandag 25 maart tot en met donderdag 28 maart zullen er geen archiefstukken of boeken kunnen worden opgehaald uit ons magazijn. ❗️
De toegang tot ons archiefdepot bevindt zich die week in een werfzone. Archiefraadplegingen stel je dus best uit tot de week nadien. De handbibliotheek opgesteld in open rek in onze studiezaal blijft wel toegankelijk.
Onze excuses voor het ongemak.

SAVE THE DATE! Op zondag 21 april 2024 zetten we onze deuren weer open voor ! Dit jaar organiseren we twee bijzondere activiteiten. Benieuwd? Hou deze pagina in de gaten of kom alvast een programmabrochure halen in onze studiezaal!

Op kotenjacht? Dat zag er 30 jaar geleden zo uit 😊

Foto: Johan Van Cutsem, 1994. Archief Campuskrant

Veto blaast 50 kaarsjes uit!

Dat viert het Leuvense studentenblad met een uitgebreide tentoonstelling over haar rijke geschiedenis. Het magazine wordt al een halve eeuw gemaakt voor en door studenten - aanvankelijk als een activistisch en links blad van de studentenbeweging in de vroege jaren 1970, tegenwoordig als een belangrijke, onafhankelijke nieuwsbron over alles wat het studentenleven en het hoger onderwijs betreft.

Benieuwd? Loop tussen 5 maart en 2 april even langs in de Universiteitsbibliotheek en ontdek het verhaal van VETO aan de hand van uniek archiefmateriaal uit het Universiteitsarchief en andere leuke stukken geselecteerd door de redactie!

Op dinsdag 6 februari zal onze studiezaal uitzonderlijk gesloten zijn.
Wij zijn die dag present op de eerste Dag van de Universiteitsarchivaris, georganiseerd door onze collega's van het Universiteitsarchief van de UAntwerpen 🥳

2 februari: Patroonsfeest van KU Leuven, Lichtmis en pannenkoeken!

In het familiearchief Roegiers vonden we dit recept voor Normandische pannenkoeken. Marie Van der Plaetsen noteerde het in 1932 tijdens de lessen huishoudkunde die ze toen volgde in Sleidinge.

Marie Van der Plaetsen (1913-1995) was de moeder van wijlen professor Jan Roegiers, die het Universiteitsarchief leidde van bij het ontstaan van de dienst in 1975 tot zijn emeritaat in 2010.
Het archief van Jan Roegiers en het familiearchief Roegiers worden bewaard in het Universiteitsarchief. Zijn zus Miek zet zich in voor het ordenen en beschrijven van het familiearchief.

Aan alle blokkende studenten van KU Leuven : heel veel succes, en hou vol! 💪

Foto: Johan Van Cutsem (Archief Campuskrant, 1994)

❄️Het sneeuwt in Leuven! ❄️

Met deze foto stuurden we eind vorig jaar onze kerst- en nieuwjaarswensen uit. Meer weten over de traditie van de toga? 👇

In toga en warm ingeduffeld trotseren de Leuvense professoren de sneeuw. De traditie van de toga is even oud als de universiteit zelf. Al van bij de opening van het eerste academiejaar in 1426 werd hij gedragen door professoren en studenten. Tot zowat het einde van de negentiende eeuw doceerden de hoogleraren in toga. Niet alleen onderlijnde het kledingstuk de academische status, het vervulde ook een andere behoefte. In de armtierige auditoria, spaarzaam uitgerust met potkacheltjes, was een warme toga meer dan welkom. Nadien droegen professoren hem enkel nog bij plechtigheden. Nog steeds trekt twee keer per jaar de stoet der togati door de Leuvense straten, bij de opening van het academiejaar en bij het Patroonsfeest.

Foto: Rob Stevens, Patroonsfeest 2001. Universiteitsarchief KU Leuven. Archief Campuskrant

Fantastisch nieuws uit het Rijksarchief Leuven!

De paus bezoekt KU Leuven in 2024!
Naar aanleiding van de 600ste verjaardag van onze universiteit plant paus Franciscus volgend jaar een bezoek aan Leuven.
Het vorige pausbezoek aan KU Leuven dateert van 1985, toen paus Johannes Paulus II ontvangen werd door rector Pieter de Somer.

Hij komt, hij komt... ook in 1978 in de Universiteitsbibliotheek!

Foto: De Sint op bezoek bij de historici in de Centrale Bibliotheek, 1978. Archief Historia.

KU Leuven Bibliotheken - Libraries KU Leuven Bibliotheken Artes Kring Historia

Wat als ons academisch erfgoed er op een dag niet meer zou zijn? Historische universiteitsgebouwen of collecties, archieven en oude boeken, mythische verhalen en culturele symboliek, verdwenen uit het straatbeeld, uit ons dagelijks leven! Wat doet dat met een mens?

In het AHa!-project willen onderzoekers van KU Leuven samen met jou nadenken over de toekomst van het academisch erfgoed. AHa! is één van de drie citizen science projecten waarbij de universiteit in de aanloop naar haar 600ste verjaardag in 2025 burgers wil betrekken bij het onderzoek. Met welk project we verdergaan, bepaal je zelf door te stemmen!

👉 Klik op de link en geef jouw stem aan het AHa!-project. Stemmen kan tot 30 november!

Stem op je favoriete citizen science project In 2025 viert KU Leuven haar 600-jarig bestaan. Een mooie gelegenheid om jullie eens wat dieper mee te nemen in ons onderzoek. Wil je samen met onze onderzoekers aan de slag gaan? Stem dan voor één van deze drie projecten en beslis mee met welk citizen science project we verder gaan. Stemmen kan t...

Een student zonder boeken is als een soldaat zonder wapens... Op 28 september 1466 vaardigde hertog Filips de Goede een bevelschrift uit waarin hij het kopen en in pand nemen van boeken van Leuvense studenten zonder toestemming van de rector strafbaar stelt.

Ook in de beginjaren van de Leuvense universiteit zochten studenten naar manieren om hun ontoereikende middelen aan te vullen. Dat ze daarvoor hun boeken verkochten of verpandden, was een doorn in het oog van de universitaire overheid. Het studiemateriaal was toen nog handgeschreven en dus schaars. Gedrukte boeken waren er in het midden van de vijftiende eeuw nog niet.

Op vraag van de academische overheid verbood hertog Filips de Goede in deze oorkonde aan lommerdhouders, geldwisselaars en anderen om zonder toestemming van de rector boeken van studenten aan te kopen of in pand te nemen. Bij overtreding zouden zowel de handelaars als de studenten gestraft worden, want 'een student zonder boeken is als een soldaat zonder wapens'.

Benieuwd om dit prachtige stuk uit het Universiteitsarchief van dichtbij te bekijken? Nog tot 14 januari ligt deze oorkonde in één van de vitrines van de tentoonstelling 'Kennis aan de ketting' in de Universiteitsbibliotheek. Koop hier je tickets: https://ticketshop.ticketmatic.com/kuleuven/expo

New Horizons - Dieric Bouts Festival KU Leuven Bibliotheken - Libraries