Psychology needs / Special needs education

Where Will Your Child Be 6 Months From Now? With online video sessions and tools, Gemiini uses play-based learning to teach speech and reading skills. Learn more about how Gemiini is changing the lives of families across the globe.

හොඳයි මචන් මන් අද උබලට කියලා දෙන්න ආවේ පුරුදු ගැන."අපෝ පුරුදුද අපිට නම් ඇති තරම් තියෙනවා"කියලා උබලා කියයි..මන් අද උබලට පුරුදු ගැනම නෙමෙයි කියලා දෙන් ආවේ.නරක පුරුද්දක් කොහොමද නැති කරගන්නේ කියලා.

මේක මාත් use කරන tricks එකක්..උබලා දැනටමත්,කන පැලෙන්න අහලා ඇති,දවස් 21ක් එක දිග⁣ට දෙයක් කලොත් ඒක පුරුද්දට යනවා කියලා.ඒක සිරා.කතාව.
ඒත් උබලා දැනන් හිටියද උබලගේ හැසීරීමත් පුරුද්දක් කියලා ?

උබලා දැනටමත් පුරුදු වෙලා ඉන්නේ,මුල්ලකට වෙලා යාලුවෙක් නැතුව,කිසිම ආතල් එකක් නැතුව life එක ඔහේ ගත කරන්නද.නැත්තං කොල්ලා/කෙල්ල එක්ක හැමදාම cl කර කර උට/ඒකිට වද දිදි උබව එපා වෙනකම්ම පස්සෙන් යන්නද.

මේවා ඔක්කොම පුරුදු,උබට උපතින් හම්බ උන් දේවල් වත්,උබට කර්මය නිසා(බුදුහාමුදුරුවො කර්මය කියලා අදහස් කරලා තියෙන්නේ අපි කරන දේ,නැතුව හැම තැනදිම පින පව නෙමෙවි..පින පව බලපාන්නේ නැති අවස්තා තියෙනවා) වත් නෙමෙයි.උබ පොඩි කාලේ ඉඳන් පුරුදු උන දේවල් නිසා

මෙහෙම හිතපන් උබ cigarette ගහනවා ඒක උබේ නරක පුරුද්දක්.අනිත් අතට උබ පොත් කියවනවා ඒක උබේ හොඳ පුරුද්දක්.මෙතනින් උබට නරක පුරුද්ද අත් ඇරගන්න බැරුව නේද ඉන්නේ.ඒක නිකන් උබේ ජීවීතේම කෑල්ලක් වෙලා කියලා නේද හිතන් ඉන්නේ ?

ඒ වගේම බය,උබේ කලෑටි කම,කෙල්ලෙක්ට කතා කරන්න බය කම,කෙල්ලෙක් උබට අකමැති වෙයි,"අනේ මට හොඳ අනාගතයක් නෑ''කියලා හිතන එක උබේ ජීවීතේම කෑල්ලක් කියලා නේද හිතන් ඉන්නේ.

උබට සෑහෙන්න වැරදිලා සහෝදරයා එහෙනම්..මේ හැමදේම උබ විසින්ම උබට ලියවගත්ත පුරුදු..උබ බය ගුල්ලෙක් නෙමෙයි, බය පුරුද්දට ගියපු එකෙක්.උබ බේබද්දෙක් නෙමෙයි,බොන එක පුරුද්දට ගියපු එකෙක්..උබ කෙල්ලෙක් දාගන්න තරම් කැතැයි නෙමෙයි,ඒකට උබ ගට් එක පුරුදු කරලා නෑ.

උබ ඕක නැකි කරගන්න මේ trick එක use කරපන්(මේක මාත් use කරන එකක්).calendar එකක් ගනින් ඒකේ දවස් 21ක් mark කරගනින්..උබේ පුරුද්ද කරන් නැතිව ඉන්න දවස් 21 ක් pass කරපන්.දිනයෙන් දිනය කප කප(එකදිගට ඕක හැබැයි).උබට ඒකෙන් මාරම good feeling එකක් එනවා දින ටික කැපි කැපි යද්දි.අන්තිමට උබ දන්නෙත් නැතුව උබේ නරක පුරුද්ද නැති කරගෙන

මේ උබලට කියලා දීලා තියෙන්නේ මගේ අත්දැකීමෙන් කරපු දේවල්.උබලට මේක හරියනවා මට ශුවර්.ප්‍රශ්න මොනවා හරි තියෙනවනම් පල්ලෙහින් comment එකක් හරි,social කියන්න බැරි අව්ලක් වගේනම් inbox msg එකක් හරි දහන්..මන් උදව් කරන්න පුලුවන් තරම් උත්සහ කරන්නම්..උබලා මේක කරලා බලහන්..අනිවා වැඩ.

තව මේ වගේ post කියවන්න page එකට like එකක් දාලා තියාගන්න.අපි තවත් මේ වගේම post එකකින් Set වෙමු

ගැහැණුන්ගේ භාෂාව හරි වැඩියි. සැමියෙකුට පුළුවන් නම් තමන්ගේ බිරිඳට විනාඩි දහයක් වත් දවසට ඇයව විනිශ්චය නොකර, ඇගේ කතාවට බාදා නොකර අහගෙන ඉන්න ඇයට මානසිකව සුවපත් වන්න එයම ඇති. ඇතැම් පිරිමි විවාහයෙන් පසු ගැහැණියගේ කතාව දකින්නේ කරච්චලයක් ලෙසයි. හැමවිටම මග හැරිය යුතු දෙයක් ලෙසයි. නමුත් ඇයටත් කතාකරන්න, ඇහුම්කන් දෙන්න කෙනෙකු සිටිය යුතුමය. ඇතැම් ගැහැනු වෙනත් සම්බන්ධතාවලට යන්නේ බොහෝවිට ඉහත කියු කාරණා නිසාවෙනි. මෙවැනි සම්බන්ධතා හරි හෝ වැරදි හෝ මිනිසුන් මේ සදහා පෙළඹෙන කාරණා සියුම්ව සොයාගත යුතුය. ගැහැණිය නිර්මාණය වි ඇත්තේ පිරිමියාට හාත්පසින් වෙනස්ව ය. මේ වෙනස්කම් යම් තරමකට හෝ අවබෝධ කරගැනිම ඔබගේ විවාහ ජිවිතය සාර්ථක කරගැනිමට අනිවාර්ය හේතුවක් වේ. ❤️

අඩුම දවසට විනාඩි දහයක්වත් සක්‍රීයව බිරිඳගෙ කතාවට ඇහුම්කන් දීමට පුරුදු වෙමු.

කොවිඩ්-19 නිසා දරුවන් මුහුනදෙන මානසික ගැටළු කොවිඩ් -19 වසංගතය නිසා දරුවන් මුහුනදෙන මානසික ගැටළු හා පීඩාකාරී තත්වයන් පිළිබඳව ඔබ දැනුවත්ද?

Depression Feeling මොකක්ද මේ හැමෝම Depression ගැනම කතා කරද්දී මට හිතුනා Depression Feeling අපි කොහොමද පාලනය කරගන්න ඕනේ කියලා කියන්න.....

මම Counsiller කෙනෙක්වට් Doctor කෙනෙක් නෙවෙයි හැබැයි මට දැනෙන දේ මම වචන කරනවා...

Depression කියන්නේ ඔය මම අපි හැමෝම මුණ දෙන ප්‍රශ්නයක් වෙන්න පුළුවන් එහෙමත් නැත්නම් ඔයා අද මුහුණ දෙන දවසක මට මුණ දෙන්න සිදුවෙන සිදුවීමක් වෙන්න පුළුවන් අපිට මේ Depression ඇතිවෙන්නේ අපිට ඒ මොහොතේ සිදුවන යම් කිසි සිදුවීමක් අසිමීත බලපෑමක් නිසා කියලා මම විශ්වාස කරනවා
උදා විදිහට Exam Fail වුන ගැහැණු ළමයෙක් දිනෙන් දිනම ඒ ගැන සිත සිත කාලය ගත කරහොත් මේ Depression ඇතිවීමට ඉඩ ඉතාම බහුලයි...
ඉතින් දැන් ඔබට සරලවම පැහැදිලියි මේ Depression කියන්නේම යම් සිදුවිමකින් අපිට දැනෙන අසිමීත බලපෑමක්...❤️

කොහොමද අපි Depression වලින් බේරෙන්නේ එහෙමත් නැත්නම් Depression වලට ගොදුරු නොවී ඉන්නේ කොහොමද ඒකට මම මේන්න මෙහෙම විසදුමක් දෙන්නම්
1 කිසිදු දෙයක් අසීමිතව බලාපොරොත්තු වෙන්න එපා
2 සිදුවන හැමදෙයක්ම ඒ මොහොතේ සිදු වී අවසන් යනුවෙන් අමතක කර දමන්න
3 ඔබට කල හැකි හොදම දේ කිසිම දේයක අසිමිත සිතිම නවත්තන්න...
ඕන්න ඔය ටික ඔබ කරොත් ඔබට පුළුවන් Depression වලට ගොදුරු නොවී ඉන්න යම් අවස්ථා තියෙනවා Counsiller කෙනෙක් ගාවට යන්න සිද්ද වෙන ඒ තරම් බැරෑරුම් අවස්ථාවකට හැර ඔබ තුල තියෙන්නේ ඔබට පාලනය කල හැකි මානසික පීඩනයක් එය ඔබ කරන්න....

මොකද එය අප තුල අපේ මනස තුල උප්පද්දවන්නේ අපිමයි
ඒය මැරිය හැක්කේ තමන්ටමයි...
අපි ඊලගට කතා කරමු Depression Feeling ගැන මේතන තමා වැදගත්ම කොටස Depression කියන්නේ මොකක්ද කියලා අපි දැන් දන්නවා එත් මොනවාද මේ Depression Feeling කියන්නේ කොහොමද මම මට Depression තියෙනවා නම් හදුනගන්නේ

❤ කල්පනා කිරීම
❤️නිතරම ඇඩීම
(යම්.අවස්ථා වලදී අඩන්නේ නැතුව Depression අවස්ථා වලට මුහුණ දෙනවා මොකද ඔවුන්ට ඒ මොහොතේ හැගීම පිට කරන්න අවස්ථාවක් හමුනොවෙන නිසා)
❤️අදික කෙන්තිය
❤️එකම තැනකට සිර වී තනියම හුදෙකලාව කාලය ගත කිරීමට ඇති කැමැත්ත
❤️එදිනෙදා වැඩ වලට මැලි වීම
❤️Depression ගැඹුරුම අවස්ථා වලදී තමන් තමන් සමගම තනියම කතා කරන අවස්ථාවට මුහුණ දීමට සිදුවේ...
❤️වැදගත්ම දේ තමන් ගැන අසීමිත කලකිරිමක් ඇති වීම
❤️තමන් ගැන කිසිදු විශ්වාසයක් නොමැතිව තමන්වම පහත් තත්වයට තමා තමන් ගැන් සිතීම
❤️ආහාර ගැනිම ප්‍රතික්ෂේප කිරිම
❤️කණ්ඩායම් සමගින් යාලුවන් සමගින් විනෝදයෙන් කාලය ගත කිරිමට අකමැති වීම.

මේවැනි හැගීම් වලට ඔබ හෝ ඔබ ලගින් සිටින අයෙක් ගොදුරු වී සිටිනවා හෝ ගොදුරු විය හැකියි...
එය ඔබ උත්සාහ කරොත් ඉතාමත් පහසුවෙන් පාලනය කල හැකි...
අවසාන වශයෙන් මම මතක් කරන්න්නම්

උප්පත්තිය ඔබ තුලින් නම්
මරණය ඔබට තීරණය කල හැක..😌

නිශී හෙට්ටීආරච්චී✍️
Psychology group

ඉතාමත් පහසුවෙන් පහත link එකෙන් ඔබේ නම සහ දුරකථන අංකය ලබා දෙන්න.
අපි ඔබව අමතන්නම්
https://www.seventeachers.com/psychological-counseling
වැඩි විස්තර සදහා අමතන්න 0773975717

#විවාහවීමට_සිටින_ඔබට_උපදෙසක් ! 01 ❤️
සුදුසු සහකරු තෝරා ගැනීම !
__________________________________________________________
විවාහ දිවියට පිවිසෙන ඔබට වැදගත් වන මනෝවිද්‍යාත්මක / ජීවිත කළමනාකරණ උපදෙස් ලබා දෙන ලිපි මාලාවක පළමු වැන්න. 🙏

(Pre- Marital Counselling) පූර්ව විවාහ උපදේශන ලිපි මාලාව අද පටන් ආරම්භ වනවා.

අද පළමු මාතෘකාව - සුදුසු සහකරු තෝරාගැනීම ! ❤️

විවාහ වන ඕනෑම කෙනෙකුගේ ප්‍රධානම වැදගත්ම දෙය වන්නේ සුදුසු සහකරු තෝරා ගැනීමයි. 🙏

මේ දේ වැරදුනොත් ජීවිතයම වැරදුනා වෙනවා.

අපේ ජීවිතයේ වසර 30 ක්, 40ක් නැතිනම් 50 ක් පමණ එකට ජීවත් වීමට නියමිත සහකරු හෝ සහකාරිය තෝරාගැනීම සඳහා අපි කොතරම් සැලකිලිමත්ද ?

අද කාලයේ දරුවන් මේ සඳහා යොදවන්නේ අඩු අවධානයක් !

ඒ නිසාම වැරදි සහකරුවකු / සහකාරියක විවාහ කරගෙන ජීවිත කාලයම දුක්විදින්නට සිදුවෙනවා.

සුදුසු සහකරුවකු තෝරාගැනීම යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද ?

ජීවිත කාලයම - එක බත්පත බෙදාහදාගෙන කන්නට, එක වහලක් යට ජීවත් වන්නට, එක සයනයක නිදා ගන්නට ආදී වශයෙන් මෙකී නොකී සියළු දේම බෙදා හදාගෙන ජීවත් වන්නටත් - ලාභයේදීත්, අලාභයේදීත්, යසසේදීත්, අයසේදීත්, නින්දාවේදීත්, ප්‍රසංසාවේදීත්, සැපේදීත්, දුකේදීත් යන අටලෝ දහමේදීම නොවනෙස්ව ජීවත්වීමට සුදුසු කෙනෙකු තෝරාගැනීමයි. ❤️

ඉතින් ඒ වගේ බරපතල වැදගත් දෙයක් තෝරාගැනීමේදී අපි කෙතරම් නොසැලකිලිමත්ද ?

සමහරු මේ තීරණය ගන්නේ තත්පර ගණනකින්, නැතිනම් එක SMS එකකින්.

නමුත් ඔබට ගැලපෙන සහකරු හෝ සහකාරියට තිබිය යුතු සුදුසු කම් මොනවාද ?

(1) දූලාට වචනයක් ! ❤️

ලස්සන සුන්දර පවුල් ජීවිතයක් ගත කිරීම සෑම දියණියකගේම සිහිනයක්. මේ සඳහා පහත උපදෙස් ගැන සැලකිලිමත් වන්න.

ඔබ ඉහල ආත්ම සම්මානනයකින් සිතන්න පුරුදු වන්න. 👍

බොහෝ දියණියන් තමා එතරම් ලස්සන නැත, සුන්දර නැත, උගත් නැත, පෙනුම නැත යනුවෙන් මෙකී නොකී දහසක් අඩුපාඩු තමාම ආරෝපනය කරගෙන අඩු ආත්ම සම්මානනයකින් ජීවත් වෙනවා. ඒ නිසාම ඒ අය තමා ගැන අඩු තක්සේරුවෙන් සිතාගෙන සිටිනවා.

මේ නිසාම ඔබේ වටිනාකමට නියම ලංසුවක් ඔබම තබාගෙන නැහැ.

ඒ නිසාම කොහේ හරි ආතක් පාතක් නැති අපතයෙකුට අහු වෙනවා.( සමාවෙන්න මේ ග්‍රාම්‍ය වචනය පාවිච්චි කළාට - මෙහෙම නොකීවානම් තේරෙන්නේ නැහැ )

බිරිඳක්, පවුලක් නඩත්තු කර ගන්නවත් ආර්ථිකයක්, හැකියාවක්, ආත්ම අභිමානයක් නැති පිරිමි එමටයි. ඒ අයට අහුවුනොත් ජීවිත කාලයම දුක් විඳින්න වෙනවා.

ඔබ උපන්නේ කුමන තරාතිරමක වුවත්, උගත්තේ කොපමන අඩු මට්ටමකට වුනත් ඔබට අවශ්‍ය නම් ඉතා ඉහල උසස් ගතිගුණ ඇති කර ගන්නට පුළුවන්. 👍

කියමනක් තියෙනවා නේ, ලස්සන සුවඳ හමන මලක් කැලේ පිපුනත් මිනිස්සු කැලේට පාර කපාගෙන ඇවිත් ඒ මල නෙලා ගන්නවා කියල. 👍

ඉතින් සහකකරුවෙක් සොයා ගන්න කලින් ඔබේ වටිනාකම්, ගුණයහපත් කම්, වැඩි දියුණු කර ගන්න. මැණිකක් වුනත් ඔප මට්ටම් කළාමයි එහි වටිනාකම, දීප්තිය බබලන්නේ. 👍

කලබල වෙලා, හදිසි වෙලා, දුටු පමණින්, ආසාවට හැඟීම් වලට වහල් වෙලා තීරණ ගන්න එපා. ඒ තීරණය ඔබේ ජීවිතය පිළිබඳ තීරණයක් ! 🙏

හොඳින් හිතාමතා ගන්න ඕනෙ තීරණයක්. 🙏

2) පුතාලට වචනයක් ! ❤️

විවාහ ජීවිතයක සම්පූර්ණ වගකීම, බරපැන දරන්න වෙන්නෙ ඔබටයි. මේ සඳහා සුදුසු සහකාරිය තෝරාගැනීමේදී ලස්සන විතරක්ම බලන්න එපා. 👍

ගෙදරක සියළු කළමනාකරණ කටයුතු පැවරෙන්නේ බිරිඳට.

දරුවන්ගේ කටයුතු, නිවසේ කටයුතු, මුදල් හදල් වල කටයුතු කොටින්ම ඔබව නිසි පරිදි රැක බලා ගන්න කටයුත්ත පැවරෙන්නේ ඔබේ සහකාරියටයි.

ඇයට මේ සම්බන්ධව හොඳ අවබෝධයක්, එවන් වගකීමක් දැරීමේ ධාරිතාවයක් තිබෙන්න ඕනෙ. 👍

මොකද ඔබ විවාහ කර ගන්නේ බෝනික්කෙක් නොවේ.

බෝනික්කෙක් අල්මාරියක දාල අරන් තියන්න පුළුවන්. නමුත් ඔබ විවාහ කර ගන්නේ ඔබ සමග මේ ජීවන ගමනේ ඉතිරි දුර ගෙවා ගෙන යන්න පුළුවන් ආත්ම ශක්තියක් ඇති කෙනෙක්. 👍

ඔබට කොතරම් හරි ගියත්, ඔබට කොතරම් වැරදුනත් ඔබත් එක්කම එකටම ඉන්න පුළුවන් කෙනෙක්. 🙏

මේකට හොඳ උදාහරණයක් කියන්නම්.

හෙන්රි ෆෝඩ් මහත්මයාගේ බිරිඳ ක්ලාරා ෆෝඩ් මහත්මිය.

හෙන්රි ෆෝඩ් සාමාන්‍ය කාර්මිකයකුව සිටින කාලයේ එයා කාර් එකක් හඳන්න හිතුවා. දිනපතාම වැඩ ඉවරකරල ගෙදර ඇවිත් රාත්‍රී වනතෙක් ඔහු ගරාජයේ මේ කාර් එක හදන වැඩේ කළා. අසල් වැසියෝ ෆෝඩ්ට පිස්සු හැදිලා කියන තරමට ඔච්චම් කළා. මොකද ඒ වන විට ලෝකයේ මෝටර් රථයක් කිසිදාක නිපදවා තිබුනෙ නැහැ. ඉතින් මිනිස්සු මෙහෙම දෙයක් විශ්වාස කළේ නැහැ.

නමුත් ෆෝඩ් ගේ බිරිඳ ක්ලාරා සිය සැමියා ගැන අසීමිතව විශ්වාස කළා. 👍

අධික ශීතල කාලයේදීත් ඔහු මේ නිර්මාණය කරන තෙක් ලඟට වෙලා අඩු පාඩු සපයමින් එකහිතින් ඔහුට උදවු කළා.

ෆෝඩ් ලෝකයේ පළමු මෝටර් රථය නිර්මාණය කළා. 👍 ඒ නිර්මාණය නිසාම ඔහු ලෝකයේ ධනවත්ම පුද්ගලයා වුනා. මේ සෑම දෙයකදීම සෙවනැල්ල වගේ සිටියේ ඔහුගේ බිරිඳයි. 👍

ඉතින් පුතාලා විවාහයට සහකාරියක් තෝරාගැනීමේදී - තමන්ගේ ජීවිතය ඉහලටම ඔසවා තබන්න පුළුවන්, ආත්ම ශක්තිය වර්ධනය කරන උතුම් ගතිගුණ ඇති කෙනෙක් තෝරා ගන්න අවශ්‍ය වෙනවා. 👍

මෙහෙම කෙනෙක් තෝරා ගැනීම ටිකක් අසීරු වන්නට පුළුවන්. නමුත් උත්සාහ කළොත් බැරිවෙන එකක් නැහැ. 🙏

නිවැරදි සහකරු තෝරාගැනීම සංකීර්ණ මෙන්ම වැදගත් එකක් නිසා තවත් ලිපි කිහිපයකින් තව දුරටත් මේ ගැන පැහැදිලි කරන්නම්. 👍

ඔබේ ප්‍රතිචාරය මට ඉතාම වටිනවා. ❤️ මේ ගැන ඔබේ අදහස් ඉදිරිපත් කරන මෙන් කාරුණිකව ඉල්ලා සිටිනවා. 🙏


එසේනම්, ඔබට සුභපැතුම් ! 😀❤️

මම - ප්‍රදීප් පරණගම 🙏

මනස ලෙඩ වුණාම හංගන්නේ මොක­ටද

මිනිස් ශරී­රය යම් යම් හේතු නිසා රෝගී වන්නා සේම මනස ද රෝගී වන අවස්ථා ඇත. මනසේ ඇති වන රෝග හඳු­න්වන්නේ මාන­සික රෝග ලෙසය. එය ඇසූ පම­ණින් අපේ සමා­ජයේ බොහෝ උද­විය බිය­ටත් අප­හ­සු­ව­ටත් නොස­න්සුන් භාව­ය­ටත් පත් වීම නිරා­යා­ස­යෙන්ම සිදු වෙයි. නමුත් ශරී­රය සේම මන­සද නිසි ප්‍රති­කාර ලබා ගැනී­මෙන් සුව­පත් කිරී­මට හැකිය. නැති­නම් රෝගය පාල­නය කළ හැකි බව අප තේරුම් ගත යුතුය.

මාන­සික රෝග­යක් යනු පුද්ග­ල­යකු ගේ හැඟීම්, සිතු­විලි හෝ හැසි­රීම් යන කාණ්ඩ තුන හි ඇති­වන අස­මා­න­තා­වකි. හැඟීම් වලින් ගත් කල දුක යනු සාමාන්‍ය තත්ත්වය වූවත් එය දිගු කාලී­නව පැවැ­තීම අසා­මා­න්‍යය. එය විටෙක විෂා­දයේ පෙර ලක්ෂ­ණ­යක් වීමට ද පුළු­වන. සිති­වි­ලි­වල ගත්විට උදා­හ­ර­ණ­යක් ලෙස වෙන කෙනකු ගැන ඇති වන දිගු කාලීන සැක­යක් Schizophrenia යන රෝග තත්ත්වයේ ලක්ෂ­ණ­යක් වීමට ද පුළු­වන. හැසි­රීම් පිළි­බඳ විම­සි­ලි­මත් වීමේදී සම­හර පුද්ග­ල­යන්

හේතු­වක් නොමැති ප්‍රච­ණ්ඩ­ත්ව­යෙන් හැසි­රීම, වෙනත් පුද්ග­ල­යන් ට පහර දීම් වැනි ලක්ෂණ Bipolarවැනි මාන­සික රෝගී තත්ත්ව වේ. මෙය මාන­සික රෝග­යක් බවට පත් වන්නේ ජීවි­තයේ එදි­නෙදා කට­යු­තු­ව­ලට විශාල බල­පෑ­මක් තිබෙ­නවා නම් පමණි.

මාන­සික රෝග නොවන මාන­සික ගැටලු ද තිබේ. උදා­හ­ර­ණ­යක් ලෙස විභා­ග­ය­කට හොඳින් සූදා­නම් වූවත් විභා­ගය ආස­න්නයේ දී ඇති­වන අධික බිය හා එනිසා විභා­ගය නිව­ැරැ­දිව කර ගත නොහැකි වීම මාන­සික රෝගී තත්ත්ව­යක් නොවේ. එය සාමා­න්‍ය­ය­යෙන් ඇති වන බිය­කට එහා ගිය මාන­සික ගැට­ලු­වකි. තමන් පිළි­බඳ ඇති­වන අඩු තක්සේ­රුව, ආත්ම විශ්වා­සය හීන වීම ද මාන­සික ගැට­ලු­වකි. අන් අයට ගරු නොකි­රීම, අන් අයගේ දේවල් අන­වශ්‍ය ආකා­ර­යට සොයා බැලීම, නිද­හස සීමා කීරීම වැනි දේවල් මාන­සික ගැටලු මිස රෝග තත්ත්ව නොවේ.

වත්මන් යොවුන් පර­පුර අතර 13% ත් 15% ත් පමණ ප්‍රති­ශ­ත­යක් විශා­ද­යෙන් (Depression)පෙළෙන බව වෛද්‍ය­වරු පෙන්වා දෙයි. දිගු කාලී­නව පව­තින දුක, දැඩි විඩා­බර ගතිය, තමාට ප්‍රිය දේව­ල්ව­ලට කල්යත්ම වැඩි රුචි­ක­ත්ව­යක් නොමැති වීම, නින්දෙහි ඇති­වන වෙනස එනම් නින්ද අඩු හෝ වැඩි­වීම, ආහාර රුචිය අඩු හෝ වැඩි වීම, සිය දිවි හානි­කර ගැනීමේ සිතු­විලි ඇති වීම මෙහි මූලික ලක්ෂණ වේ.

විශා­දය යන රෝගය ඇති වන්නේ ජීවි­තයේ සම්බන්ධ ප්‍රශ්න­ය­ක­දීම නොවේ. අපේ මොළයේ ඉදි­රි­පස කොටසේ පූර්ව මස්ති­ෂ්කය කොටසේ ස්නායු සම්ප්‍රේ­ෂක වල ඇති වන වෙනස්කම් හේතු­වෙනි . කාංසාව ( Anxiety ) නැති නම් අනිසි බිය ද සුල­භව දක්නට ලැබෙන මාන­සික රෝගී තත්ත්ව­යකි. සියයට 30 ප්‍රති­ශ­ත­ය­කට මෙම තත්ත්වය ඇතැයි හඳු­නා­ගෙන තිබේ.

සැකය ද පුද්ගල ජීවිත බොහො සේ විය­වු­ලට ඇද දැමිය හැකි මාන­සික රෝගී තත්ත්ව­යකි. තම සහ­ක­රුවා හෝ සහ­කා­රිය කෙරෙහි පව­තින සැකය, අනෙ­කාට හිස­ර­ද­යක් වන තර­ම­ටම නිතර සොයා බැලීම, දුර­ක­ථන පරීක්ෂා කිරීම, ඔහු හෝ ඇය ආශ්‍රය කරන පුද්ග­ල­යන් පිළි­බඳ හේතු­වක් නොමැ­ති­වත් දැඩි සැක­ය­කින් පසු වීම ආදීය එම පුද්ග­ලයා මෙම මාන­සික රෝග­යට ලක් වී ඇති බව පෙන්නුම් කරන රෝග ලක්ෂ­ණය. එය Morbidjealousy යනු­වෙන් ද හැඳින්වේ.

යම් පුද්ග­ල­යකු මත් ද්‍රව්‍ය හා මත්කුඩු වලට ඇබ්බැහි වන්නේද ඔහුට හෝ ඇයට ඇති­වන මාන­සික රෝගි තත්ත්ව­යක් මතය. මත්ද්‍රව්‍ය වලට ඇබ්බැහි වූ පුද්ග­ල­යකු කල් යත්ම තමා එදි­නෙදා ගනු ලබන මත් ද්‍රව්‍ය හෝ මත් කුඩු මාත්‍රාව වැඩි කිරීම, එය පාවිච්චි නොක­ළොත් විවිධ ශාරී­රික අප­හ­සුතා දැනීම, භාවිත කරන මත්ද්‍රව්‍ය හා ප්‍රමා­ණය අන් අය­ගෙන් සැඟ­වී­මට උත්සාහ දැරීම, මෙම මාන­සික රෝගී තත්ත්­වයේ ලක්ෂ­ණය.

බොහෝ විට වැඩි­හි­ටි­ය­න්ගෙන් ¼ටම සේම ළමා හා නව යොවුන් වියේ පසු­වන පිරි­ස­ගෙන් 1/5ටම ද කිසි­යම් මාන­සික රෝගී තත්ත්ව­ය­කින් පෙළෙන බව සොයා ගෙන ඇත. එදි­නෙදා ජීවි­තයේ ඇති­වන ඕනෑම රෝග­ය­කට වෛද්‍ය­ව­ර­යකු මුණ ගැසී ප්‍රති­කාර ලබා ගත්ත ද බොහෝ විට යම් මාන­සික රෝග­ය­කින් පෙළෙන කෙනකු එම ලක්ෂණ පිටට පෙන්වී­මට උත්සාහ කරන්නේ නැත.

ඔහුගේ හෝ ඇයගේ පවුලේ උද­විය හෝ සමී­ප­ත­ම­යන් පවා රෝගි­යාව වෛද්‍ය­ව­ර­යකු වෙත යොමු කිරී­මට මැළි වෙති. අප රටේ මාන­සික රෝග පිළි­බඳ තිබෙන සාක්ෂ­ර­තා­වය අඩු වීම, මාන­සික රෝග වෛද්‍ය­ව­ර­යකු හමු­වී­මට තිබෙන අක­මැත්ත, සමා­ජ­යෙන් එවැනි රෝගි­ය­කුට ලැබෙන ප්‍රති­චාර සහ පරි­භ­වය නිසා බොහෝ විට සමා­ජ­යෙන් කොන් වේවි යන බිය යන කරුණු කාරණා නිසා ප්‍රති­කාර ලබා ගැනී­මට පසු­බට වේ.

මෙම රෝගය සුව­කර ගත හැකි ක්‍රියා­මාර්ග ලෙස මුලින්ම රෝගය පිළි­බද දැනු­ම්වත් විය යුතුය. තම රෝග ස්වභා­වය හඳුනාගත හැක්කේ එම විෂය සම්බන්ධ වෛද්‍ය­ව­ර­ය­කු­ටය. තමා යම් මාන­සික ගැට­ලු­වක සිටින බව හඳුනාගත් සැණින් සම­හර උද­විය උප­දේ­ශන සේවා­වට යොමු වූවත් රෝගි තත්ත්­වය හඳුනා නොගෙන, එවැනි සේවා­ව­කට යොමු වීමෙන් නිවැ­රැදි ප්‍රති­ඵල අත්ක­ර­ගැ­නීම අප­හ­සුය. උප­දේ­ශන සේවාව යනු පවුල් ප්‍රශ්න, ආර්ථික ප්‍රශ්න, විවිධ සබ­ඳතා නිසා මතු­වන ගැට­ලු­ව­ලට මාන­සික සුව­තා­වක් ගෙනෙන ප්‍රති­කා­ර­යකි. මීළ­ඟට උදා­හ­ර­ණ­යක් ලෙස විශා­දය වැනි රෝග­ය­කින් පෙළෙ­න්න­කුට මනෝ චිකි­ත්සක ප්‍රති­කාර, ඖෂ­ධීය ප්‍රති­කර්ම කළ යුතු වෙයි.

මත්ද්‍ර­ව්‍ය­ව­ලට ඇබ්බැ­හි­වීම හා පවුල් සම්බන්ධ ගැටුම් වලට ද විශේෂ මනෝ චිකි­ත්සක ප්‍රති­කාර ක්‍රම ඇත. ඒ සඳහා ළඟම ඇති රජයේ ,පළාත්, දිස්ත්‍රික් හෝ ශික්ෂණ රෝහ­ල්වල මනෝ වෛද්‍ය­වරු, වැඩි­හිටි මනෝ වෛද්‍ය උප­දේ­ශ­ක­වරු,යොවුන් මනෝ වෛද්‍ය උප­දේ­ශ­ක­වරු හමු වී උප­දෙස් ලබා ගත හැක.

උපදෙස් - ළමා සහ යොවුන් මනස පිළි­බඳ

විශේ­ෂඥ වෛද්‍ය
මියුරු චන්ද්‍ර­දාස
රාගම ශික්ෂණ රෝහල

https://www.youtube.com/channel/UCAdbmZH_knmXNLn6DskqJfA

මොබයිල් ෆෝන් ගේම් ගැසීම මරණයට අතවනන හේතුවක්ද?

(සෑම දෙනාම කියවිය යුතුම වැදගත් ලිපියක්)

‘‘‘ෆෝන් එකෙන් ගේම් ක‍්‍රීඩා කළ තරුණ එක්දරු පියා මොළයේ නහරයක් පුපුරා මිය යයි...’’ මේ පුවත පසුගිය දිනෙක කොළඹින් අසන්නට ලැබිණ.

මේ සම්බන්ධ මරණ පරීක්‍ෂණය කොළඹ නාගරික අතිරේක හදිසි මරණ පරීක්‍ෂිකා ඉරේෂා දේශානි සමරවීර මහත්මිය හමුවේ පැවැති අතර, එහිදී මියගිය අයගේ බිරිඳ මෙසේ පැවසුවාය.

‘‘මියගොස් සිටින්නේ මගේ සැමියා. විවාහයෙන් අපිට එක් දරුවෙක් සිටිනවා. මගේ සැමියාට මීට පෙර ගැස්ට‍‍්‍රයිටිස් තිබුණා. ඒ හැරුණ විට ඔහුට වෙනත් රෝග තිබුණේ නැහැ. රාත‍‍්‍රියේ ඔහුට ෆෝන් එකෙන් ගේම් ප්ලේ කරන්න එපා කීවත් ඔහු ඒ දේම කරනවා. එදිනත් රාත‍්‍රියේ ඔහු ෆෝන් එකෙන් ගේම් එකක් ප්ලේ කරමින් සිටියා. මා දරුවාත් සමග නිදාගත්තා. අලූයම දෙකට විතර බලන විට ඔහු බාත් රූම් එකේ ඉන්න බවක් දැනුණා. නමුත් නැවත අලූයම 2.30 ට විතර බලන විටත් ඔහු නිදාගෙන නැති නිසා බාත් රූම් එකේ දොර විවෘත කර බැලූවා. එසේ බලන විට ඔහු සම්පූර්ණයෙන්ම වතුර තිබූ බේසමක වැටී ඉන්නවා දැක්කා. පසුව අපි ඔහුව කොළඹ ජාතික රෝහලට අරගෙන ගියා.

විශේෂ ප‍‍්‍රකාශයක් කළ කොළඹ නාගරික අතිරේක හදිසි මරණ පරීක්‍ෂිකා ඉරේෂා දේශානි සමරවීර මහත්මිය මෙසේ පැවැසුවාය.

‘‘මේ මියගොස් සිටින අයගේ මරණය මොළයේ නහරයක් පුපුරා යෑම නිසා ඇද වැටී මොළයට ලේ ගැලීම නිසා සිදුව ඇති බව වෛද්‍ය වාර්තා වල සඳහන් වෙනවා. මොහු රාත‍‍්‍රි කාලයේ අලූයම 2 පමණ වනතුරු එකදිගට ජංගම දුරකථනයෙන් ගේම් ගැසීම පුරුද්දක් ලෙස කර ඇති බව ඔහුගේ බිරිඳගේ සාක්‍ෂි අනුව අනාවරණය වුණා. මේ තත්ත්වය ශරීරයේ රුධිර පීඩනයකට ඇතැම් විට බලපෑමක් කරන්නට ඇතැයි අධිකරණ වෛද්‍යවරයාගේ කරුණු අනුව අනාවරණය කරගත හැකිවුණා.’’

ගේම් ගැසීම අද බොහෝ තරුණයන්ගේ වළක්වා ගත නොහැකි ‘‘නරක පුරුද්දක්’’ බවට පත්ව තිබෙන බව පැහැදිලියි.

ෆෝන් එකෙන් ගේම් එකක් ප්ලේ කරමින් සිටි කොළඔ 13 ප‍්‍රදේශයේ පදිංචි මේ තරුණයාගේ මරණය සමාජයට කිසියම් වැදගත් පණිවිඩයක් ලබා දෙනවා. අප ඒ ප‍්‍රස්තුතය මුල් කරගෙන මේ මරණයත් ඔහුගේ ගේම් ක‍්‍රීඩාවත් අතරේ කිසියම් සබඳතාවයක් තිබේදැයි වතුපිටිවල මූලික රෝහලේ කායික රෝග විශේෂඥ වෛද්‍ය තුසිත් ගුණවර්ධන මහත්මාගෙන් විමසුවා.

ගේම් ගැසීමත් මේ මරණයත් අතර සෘජූ සම්බන්ධයක් ගැන මට අදහසක් දෙන්නට බෑ. ඒත් මේ චර්යාව ඔහුගේ මරණයට හේතුවක් වන්නට පුළුවන්.

පැය ගණන් ගේම් ගැසීමට ඇබ්බැහිව සිටි බව මේ තරුණයාගේ බිරිඳ කියනවා. එසේ නම් මොහු බොහෝ විට ව්‍යායාම අඩුවෙන් ලැබෙන පුද්ගලයෙක් වෙන්න ඕනි. පැය ගණන් එක දිගට ඉන්නවා කියන්නේ එක දිගට වාඩි වෙලා, නැත්නම් දිගා වෙලා ඉන්න එක. මෙහෙම වුණාම හෘදයාබාධ, අංශභාගය පාදය වැනි ස්ථානයක ඇති වන රුධිර කැටියක් පෙණහළු වල සිරවීමෙන් ඇතිවන Pulmonary embolism තත්ත්වය වැනි අවදානම් සාධක බලගැන්වෙනවා.

තවත් කාරණයක් තියෙනවා. මේ ජංගම දුරකථන ක‍්‍රීඩා නිර්මාණය කරන්නේ බොහොම ආක‍්‍රමණශීලී ආකාරයට. සටන් කරන්න ඕනි.... පන බේරගන්න ඕනි.... සතුරා විනාශ කරන්න ඕනි. ක‍්‍රීඩාවක් වුණත් මේ මනෝභාවයන් ගේම් ක‍්‍රීඩා කරන පුද්ගලයාට ඇති වෙන්නේ බොරුවට නොවෙයි. ඒ රෞද්‍ර හැඟීම් ඇත්තෙන්ම ඔහුව පෙළනවා.

ඔහු මේකෙන් කිසියම් ත‍්‍රාසජනක අත්දැකීමක් ඇත්තටම විඳින්නෙ. මෙය ආතතිමය තත්ත්වයක්. මේ ආතතියෙ ඔහු පැය ගණන් ඉන්නවා. එය සුදුසු නෑ. ළමයින්ට නම් කොහොමත් සුදුසු නෑ. ස්වභාවයෙන්ම දරුවන් තුළ තිබෙන දායාව, අනුකම්පාව, සහකම්පනය වගේ දේවල් විනාශ වෙනවා. මෙයින් චර්යාත්මකව බරපතල ගැටළු ඇති වෙන්නට පුළුවන්. අනුකම්පාවට ඉස්මතු වෙන්නට මෙයින් ඉඩක් ලැබෙන්නෙ නෑ. ඒ වෙනුවට එකිනෙකා පරයා යාම, යටපත් කිරීම හා විනාශ කිරීම වගේ හැඟීම් තමයි ඇති වෙන්නෙ. ඒ වග්මයි දරුවන්ට හා වැඩිහිටියන්ට කියන මේ දෙපාර්ශ්වයටම විශාදය වගේ තත්ත්ව ඇති වෙන්නට පුළුවන්.

දරුවන්ට හොඳ නැති දේ වැඩිහිටියන්ට හොඳ නැති වෙන්නෙ තවත් ආකාරයකට. වැඩිහිටියන්ට දරුවන්ට නැති අවදානම් සාධකත් බලගැන්වෙනවනෙ. රුධිර පීඩන අසාමාන්‍යතා, රුධිරයේ අවහිරවීම් අති වෙන්නට වගේම තවත් ඔය හිසරදය, ආතතිමය තත්ත්ව වගේ දේවල් ඇති කරන්නටත් හේතු වෙන්න පුළුවන්. මේ තරුණයා මොළයේ නහරයක් පිපිරීමෙන් මිය ගිය බව පැවසෙනවා. ඔව්... ඇත්තටම එයට ගේම් එකට පාර කපන්න පුළුවන්.

පමණ ඉක්මවා මොබයිල් පෝන් ක‍්‍රීඩා වල නිරත වීම දරුවන්ගෙ අනාගතය විනාශ කරනවා. දරුවන් නොදන්නා කමට කරන දේ වැඩිහිටියන් කරන්න ගියොත් වැඩිහිටියන්ගේ ආයුෂ කෙටි කරන ෂෝට්කට් එකක් වෙන්නත් පුළුවන්.

වතුපිටිවල මූලික රෝහලේ කායික රෝග විශේෂඥ වෛද්‍ය තුසිත් ගුණවර්ධන

උපුටාගැනීමකි

" මේ ළමයා ට පුදුම කේන්තියක් එන්නේ සමහර වෙලාවලට මටත් ගහන්න එනවා .හොස්ස ළගින් මැස්සා යන්න බැහැ . ඉස්කෝලේ යන්නේ කලාතුරකින් දවසක , කොච්චරවත් පෝන් එකේ. එයාට යාලුවෝ කියන්නේ මොනවාද ඒක තමයි හරි. ළගදි ඉදලා මට පොඩි සැකයක් තියනවා මෙයා මොනවා හරි මත්ද්‍රව්‍යයක් පාවිච්චි කරනවා ද කියලා .මේ බලන්න මට ඊයේ කොස්සෙන් ගහලා කකුල ඉදිමිලා.."

මේ තරුණ දරුවකු සමග මාගේ සේවය පතා පැමිණි මවකගේ කතාවයි ..මේ දරුවා සෙනුර ලෙස හදුන්වමි . සෙනුර 10 වන ශ්‍රේණියේ ඉගෙනුම ලැබුවේ ය . සෙනුර කුඩා කාලේ සිට අධ්‍යාපනයට දක්ෂ දරුවකු විය . 6 පන්තියේ සිට ටිකෙන් ටික සෙනුරගේ මේ තත්ත්වය ඇතිවිය . සෙනුර පවුලේ එකම දරුවා වීම නිසාම සෙනුරට දෙමාපියන් කිසිම දෙයක් අඩු කලේ නැත . සෙනුරට අවශ්‍ය සෑම දේම එසැනින්ම ලැබුනි. සෙනුර ගේ වයසේ අනෙක් ළමයින් ට නොලැබුණු සෑමදේම සෙනුර ට ලැබුනි.

පසුගිය පාසල් නිවාඩු සමයේ පාසලේ වැඩ කටයුතු සදහා whatsAppe තාක්ෂණය අවශ්‍ය විය . සෙනුර ගේ යහලුවන් බොහෝ දෙනෙක් තම මව්පියන් ගේ දුරකතනය ඔස්සේ පාඩම් ලබාගත්තේ ය. එහෙත් සෙනුර තමාට ස්මාට් දුරකතනයක් කෙසේ හෝ දෙමාපියන් ගෙන් ලබා ගත්තේ ය . එය ඉතාමත් මිල අධික ස්මාට් දුරකතනයකි. සෙනුර පාඩම් වැඩ වලට වඩා කලේ ගේම් ගැසීම හා අන්තර්ජාලය ඔස්සේ විවිධ දේ නැරඹීය. සෙනුර වෙනදා මෙන් නොව දෙමාපියන් ගේ අවසරය නොමැතිව ගෙදරින් පිටවෙයි. සමහර දින වලදී මහ රෑවෙලා ගෙදර එයි.

" කොහෙද පුතේ ඔයා මෙච්චර රෑවෙලා යන්නේ"

" ඔයා කටපියාගෙන ඉන්නවා ද මම ගැන අහන්න එපා "

තම මවට පිළිතුරු දෙන්නේ මෙසේය . සෙනුර නරක යාලුවෝ කල්ලියකට එක්වෙලා. සෙනුර නාන කාමරයට ගිය බොහෝ වේලාවට සිගරැට් දුම් ගදක් මවට දැනී ඇත . මේ පිලිබඳ ව විමසීමේදී අම්මා ට පිස්සු එහෙම එකක් නැහැ කියලා සෙනුර පවසයි.

මේ සෙනුර ගේ කතාවයි ඔබේ දරුවාත් මෙසේ විය හැකිය . කුඩා කාලයේ සිට ශිෂ්‍යත්ව පන්තිය දක්වා දෙමාපියන් දරුවන් ගේ අධ්‍යාපනය පිලිබඳ උනන්දු වෙයි. බොහෝ දෙමාපියන් ශිෂ්‍යත්ව විභාගයෙන් පසු දරුවන් ගේ අධ්‍යාපනය පිලිබඳ සොයා බැලීම පමනක් නොව, පන්ති කවයකට හෝ පාසලට නොයයි. මෙය දරුවා ගේ අධ්‍යාපනය කඩා වැටීමට ප්‍රධාන හේතුවකි.

නව යොවුන් වියේ පසුවන දරුවන් පාසල් යාමට අදිමදි කරන්නේ නම් ඒ ගැන වහාම සලකිලිමත් විය යුතුය . සෙනුර උදේ ට පාසල් යන්න වෙන නිසා බොරු ලෙඩක් ගනී නැතිනම් මව සමග රන්ඩු කරගනි. එහෙත් කිසිම ලෙඩක් නැති සෙනුර ගෙදර ට වී පෝන් එකෙන් විවිධාකාර දේ කරමින් සිටී. පාඩම් වැඩ සදහා යොදා ගත් whatsAppe කණ්ඩායම පාඩම් වැඩ නවතා ඔවුන්ට අවශ්‍ය පනිවිඩ පමනක් හුවමාරු කරගනි.

ස්මාට් දුරකතන වලට පමනක් නොව, බොහොම දරුවන් විවිධාකාර මත්ද්‍රව්‍යවලට ඇබ්බැහි වී ඇත . පුවක් , දුම්කොළ ආදිය හා බුලත් විට කෑම ට දරුවන් පෙලබී අත . මේ පිලිබඳ ව දෙමාපියන් ඉතාමත්සැලකිලිමත් විය යුතුය . එසේම එවැනි අවස්ථාවක දී දෙමාපියන් ආවේගශීලි වීමෙන් වැලකී ඉවසීමෙන් කටයුතු කළයුතුය .

සමහර දරුවන් රෑ එළිවනතුරු අසභ්‍ය වීඩියෝ නරබයි. මේ නිසා බොහෝ මානසික ගැටලු වලට මුහුණ දීලා. මනස විකෘති වෙලා . සමහර දරුවන් ට කෑම කන්න බැහැ. සමහරුන් සුව නොවන හිසේ අමාරු හැදිලා. ඉගෙන ගැනීම නැවතිලා. දරුවන් දෙමාපියන් ට ගහනවා . පීඩා කරනවා. ගෙදරින් එළියට යන්නෙ නැහැ නාන්නේ නැහැ . සහෝදර සහෝදරයන් ට හානි කරනවා. නිතරම කේන්තියෙන්. ගෙදර බඩු භාණ්ඩ වලට හානි කරනවා. ගොඩක් ආත්මාර්තකාමී වෙලා .

දරුවන් විනාශය කරා ගමන් කරන්නේ ස්මාට් දුරකතන භාවිතය හේතුවෙනි . මේ පිළිබඳ ව වග කියව යුත්තේ දෙමාපියන් ය. අවශ්‍ය අනවශ්‍ය දේ තේරුම් බේරුම් කර ගැනීමට දරුවා ට හැකියාවක් නොමැත . දරුවන් එයින් ලබන්නේ වින්දනයක් පමනි . එම නිසාම ඔබේ හයහතර නොතේරෙන දරුවා ට ස්මාට් පෝන් ලබා දීම ඉතාමත් හානි දායකය.

දරුවන් මෙවැනි දේ කරන්නේ ඇයි. මේ සදහා කුමක් කරන්නේ ද මෙවැනි ගැටලු ඇති දරුවන් සිටින බොහෝ දෙමාපියන් ට ඇති ගැටලුවකි.

ඉහත ගැටලු ඇතිනම් කළ යුත්තේ මනෝ විද්‍යා උපදේශක වරයෙකු හමුවී සාකච්ඡා කිරීමයි දරුවා යාමට කැමැත්තක් නොදක්වයි නම් දෙමාපියන් හෝ මනෝ විද්‍යා උපදේශක වරයෙකු මුනගැසී උපදෙස් ලබාගෙන අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර ලබා දිය යුතුය .

ශාන්ති කුමාරි ජයනෙත්ති
ජේෂ්ඨ මනෝ විද්‍යා උපදේශකා හා මනෝ චිකිත්සක
නවලෝක රෝහල -ගම්පහ
නවලෝක රෝහල - මීගමුව
ආරෝග්‍යා රෝහල- ගම්පහ
මෙඩිටෙක් ලැබ්- ගම්පහ
GIOCP/ MLP /00022/2020/SL
0774071401 / 0714827988.
මෙවැනි වීඩියෝ නරඹන්නට පහත ලින්ක් එකෙන් අවස්ථාව ලැබේ https://youtu.be/1LYdou2_rjA

ඕටිසම් කාණ්ඩයට අයත් තවත් රෝග 2 ක්
*********************************

* ඇස්පර්ජර් සහ සැවන්ට් රෝගය හඳුනා ගනිමු .

මහනුවර මහ රෝහලේ මානසික රෝග විශේෂඥ
වෛද්‍ය ගිහාන් අබේවර්ධන

ඉන්දු පෙරේරා

කුඩා ළමයින් හට වැළඳෙන ඕටිසම් ( Autism )නමින් හඳුන්වන මානසික ආබාධය පිළිබඳව මීට පෙර ලිපියකින් අපි සාකච්ඡා කළෙමු .
ඕටිසම් රෝගය අයත් වන්නේ ඕටිස්ටික් ස්පෙක්ට්‍රම් ඩිසෝඩර් ( Autistic Spectrum Disorder )යන රෝග කාණ්ඩයට ය . මේ රෝග කාණ්ඩයටම ඇතුළත් වන තවත් රෝගයක් වන්නේ ඇස්පර්ජර්ස් රෝගය යි. (Asperger ' syndrome )
ඔස්ට්‍රියානු ජාතික ළමා රෝග විශේෂඥ වෛද්‍යවරයකු වන හාන්ස් ඇස්පර්ජර් විසින් මුල්වරට අනාවරණය කර ගනු ලැබීම නිසා මෙය ඇස්පර්ජර් ගේ රෝගය ලෙස හැඳින්වේ .
ඕටිසම් රෝගය මෙන් ම මෙම රෝගය ද දරුවකුගේ වයස අවුරුදු තුන වන විට හඳුනා ගත හැකිය. ඔටිසම් රෝග ලක්ෂණ මේ ළමයින් තුළ ද දැකිය හැකිවේ. ඊට වඩා ඇස්පර්ජර් දරුවන්ගේ වෙනස වන්නේ ඔවුන් කතා කිරීම සහ ඔටිසම් රෝගී දරුවන්ට වඩා ඔවුන්ගේ බුද්ධි මට්ටම ඉහළ තත්වයක තිබීම ය .එම නිසා දරුවා දක්ෂතා දක්වන කිසියම් ක්ෂේත්‍රයකට යොමු කිරීම තුළින් යම් පමණක ඉහළ මට්ටමකට යාමේ හැකියාව තිබේ .
ඇස්පර්ජර් රෝග තත්ත්වය සහිත දරුවන් ගේ කතාබහේ වරදක් නැති මුත් ඔවුන් අන් අය හා කතා කිරීම අඩු ය .කිසිවකුගේ මුහුණ බලන්නට අකමැති අතර සිනාසීමක්ද නැත . සම වයසේ ළමයින් සමග එකතු වන්නට ද අකමැති ය . අන්තර් පුද්ගල සම්බන්ධතා අඩු ය .මේ අනුව ඔවුන් අනෙක් අයගේ හැඟීම්වලට කිසිදු ප්‍රතිචාරයක් දක්වන්නේ නැත .

මීළඟට අපි සැවන්ට් රෝගය ( savent syndrome ) පිළිබඳව විමසා බලමු .
ඉහත දැක්වූ ඇස්පර්ජර් රෝගීන් අතර මන්ද මානසික දරුවන් දක්නට ලැබෙන්නේ නැත . නමුත් සැවන්ට් රෝගී දරුවන්ගේ 50% ක් මන්ද මානසික තත්ත්වයේ පසු වන අයයි .ඉතිරි 50% සාමාන්‍ය අයවේ.
සැවන්ට් රෝගීන් තුළ ද ඉහත කී පරිදි අන්තර් පුද්ගල සම්බන්ධතා අඩුවීම වැනි ඕටිස්ටික් ලක්ෂණ පවතී . මේ අය පුදුම සහගත ලෙස එක ක්ෂේත්‍රයකට සීමා වූ අසීමිත දක්ෂතාවයකින් යුතුය .නිදසුනක් ලෙස ලෝක පූජිත සංගීතඥ බිතෝවන් , ලෝක පූජිත ලේඛක චාල්ස් ඩිකන්ස්, විසිවන සියවසේ මහා ප්‍රාඥයා ලෙස සැලකෙන සාපේක්ෂතාවාදය වැනි නව සොයාගැනීම් රාශියක් කළ ඇල්බට් අයින්ස්ටයින් , ගුරුත්වාකර්ෂණය සොයාගත් අයිසෙක් නිව්ටන් වැනි මහා ප්‍රාඥයන් සැවන්ට් තත්වයෙන් පෙළුණු අය ලෙස සැලකේ .ලෝකප්‍රකට ලේඛක චාල්ස් ඩිකන්ස් ළමා කාලයේ ඉගෙනීමට ඉතාම දුර්වලතා දැක්වූ අතර ඔහුට විභාග සමත් වීමට නොහැකි වූ හේතුවෙන් පාසලෙන් නෙරපා තිබුණි. ඉන් පසු තනිවම පොත පත කියවන්නට පුරුදු වූ හෙතෙම පසුව ලේඛන කලාවට යොමු වී ලෝක පූජිත තත්ත්වයට පත්විය .
අපේ රටේත් මෙවැනි අය දක්නට ලැබේ .මේ අය අතිශය අසාමාන්‍ය බුද්ධිමතුන් ලෙස බැලූ බැල්මට පෙනුණත් ඒ අසාමාන්‍ය බුද්ධිමත්කම ඇත්තේ ඔවුන් දක්ෂතා දක්වන එම ක්ෂේත්‍රය තුළ පමණි . ඉන් එහාට අනිකුත් දේවල් ගැන තිබෙන දැනුම සමාජයේ සාමාන්‍ය පුද්ගලයන් තුළ තිබෙන සාමාන්‍ය දැනුමටත් වඩා ඉතා අඩු වූවකි .ඒ අනුව මෙවැනි අය පුදුම සිතෙන තරමේ බුද්ධිමතුන් ලෙස ඇතැම් මාධ්‍ය මගින් පවා හුවා දැක්වුවද මේ අයට තිබෙන්නේ එක දෙයක් කෙරෙහි පමණක් තියුණු ලෙස ගැඹුරටම ගිය සිතිවිලි ( deep narrow thinking ) බව කිව යුතුය .

සැවන්ට් රෝගීන්ගෙන් සමහරුන්ට පහත දැක්වෙන හැකියාවන් තිබේ. නමුත් එක් රෝගියෙකුට මේ හැම හැකියාවක්ම හෝ කීපයක් නොතිබෙන බවද සැලකිය යුතු ය .

1. ඕනෑම දෙයක් එක වරක් පමණක් බලා සම්පූර්ණයෙන් මතක තබා ගැනීමේ හැකියාව ( memorizing )

2. ඕනෑම සංකීර්ණ ගණනක් සිතින් එකවරම එකතු කිරීමේ , අඩු කිරීමේ , වැඩි කිරීමේ හා බෙදීමේ හැකියාව ( calculate )

3. අතීතයේ හෝ අනාගතයේ ඕනෑම වසරක මාසය හා දිනය කියූ විට ඒ දවස කුමක් දැයි කීමේ හැකියාව ( calendar calculate )
මෙම හැකියාව කොතරම් තියුණු ද කිවහොත් වසර හතළිස් දහසක් අතීතයටත් , වසර හතළිස් දහසක් අනාගතයටත් ඕනෑම මාසයක්, දිනයක්, දවසක් පිළිබඳව කීමේ හැකියාව තිබේ .

4. සංගීතමය හැකියාව ( musical ability )
එනම් එක් සංගීත ඛණ්ඩයක් එක වරක් ඇසු පමණින් ඉතා නිවැරදිව එය වාදනය කර පෙන්වීමේ හැකියාවයි . මෙය සංගීතය ඉගෙන ගෙන කරන දෙයක් නොවේ .

5. චිත්‍ර ඇඳීමේ හැකියාව ( artistic ability )
මෙය ද අසාමාන්‍ය හැකියාවකි .

6. භාෂාමය හැකියාව ( language ability )
විශේෂයෙන් ඉගෙන ගැනීමකින් තොරව අසා හිඳීමෙන් පමණක් විවිධ භාෂා කතා කරන්නට ඇති හැකියාව ලෙස මෙය සැලකේ . භාෂා 15 - 20 ක් වුවත් ඔවුනට මෙලෙස කතා කිරීමේ හැකියාව ඇත .

සැවන්ට් රෝගීන්ගෙන් 50 % ක් පමණම මන්ද මානසික අය බව ඉහත සඳහන් කළෙමු . මන්ද මානසික තත්ත්වයෙන් පසුවන සැවන්ට් රෝගීන් තුළ ඉහත කී ආකාරයෙන් එක් දෙයක් පමණක් කෙරෙහි යොමු වුණු අසීමිත දක්ෂතාවයක් දකින්නට පුළුවන .

ඕටිසම් , ඇස්පර්ජර්ස් සහ සැවන්ට් යන Autistic Spectrum Disorder ( A. S.D ) කාණ්ඩයට අයත් රෝගයක් ඇති දරුවකු වයස අවුරුදු තුන වන විට හඳුනා ගත හැකි පොදු ලක්ෂණයක් තිබේ . එනම් කතා බහ නොකිරීම හෝ කතාබහ ඉතාමත් ම අඩු වීම ඇතුළු අන්තර් පුද්ගල සම්බන්ධතා අඩුකමයි .
මේ අනුව යම් දරුවකු මේ වයසේදී කතාබහකින් තොරව නිහඬව හුදෙකලාවේ තමන්ගේම ලෝකයක හිඳීමට පෙළඹෙන්නේ නම් , කිසිම අයකු සමඟ කිසිදු සම්බන්ධතාවයකට නොකැමති නම් ඒ පිළිබඳව මවුපියන් විමසිලිමත් විය යුතුය .
මෙම රෝග තුනම සුව කළ නොහැකි මුත් මනෝ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර මඟින් රෝග ලක්ෂණ පාලනය කිරීමට හැකියාව ඇත .ඖෂධ මගින් කරන්නේ ඔවුන් තුළ ඇති ඔවුන්ටම කරදරකාරී වන පුරුදු ( obsessive compulsive disorder ) වළක්වාලීමයි .මනෝ චිකිත්සක ප්‍රතිකාර මගින් ඔවුන් තුළ තිබෙන දක්ෂතාවයන් වර්ධනය කර ගැනීමට අත දීම , අන් අයගේ හැඟීම් වලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට ඉගැන්වීම , අනෙක් අය හා කතාබහ කරන ආකාරය ඉගැන්වීම ආදිය කරනු ඇත .

ඔබගේ දරුවා ළමා ක්‍රියාකාරකම් වල නොයේදි දවසේ වැඩි වේලාවක් ජංගම දුරකථනයේ කාලය ගතකරනවාද ?

නැතිනම්,
ඔබට වැදගත් යමක් කිරීමට තිබියදීත් ,ඔබ නිකරුණේ ජන්ගම දුරකථනයට කාලය යොදවන බව ඔබට සිතෙනවද ?

ඔබගේ ඇබ්බැහිය සම්බන්ධ ගැටලු සඳහා සහය වීමට අප සූදානම්. අමතන්න.
නොමිලේ සේවය.

| 0112 693 460 / 0112 694 665 | [email protected]
60, Horton Place, Colombo 07 | Monday to Saturday 8.30 AM - 4.30 PM |

සාර්ථකත්වයට හරි පාර

අපි හැමෝටම අපේ ජිවිතේ එක එක විදියේ හීන තියෙනවා.හැබැයි ඒ හැම හීනයක්ම ඉෂ්ඨ කරගන්න සමහර වෙලාවට අපිට බැරි වෙනවා.අපිට තියෙන ලොකුම ගැටලුව තමයි අභියෝග වලට තියෙන භය.මේ ලෝකෙ ගොඩාක් සාර්ථකත්වයට පත් වුණ මිනිස්සු ගැන අපි හොයලා බැලුවොත් ඒ හැමෝටම වගේ ගොඩක් කරදර වලට මුහුණ දෙන්න සිද්ධ වුණු,ගොඩක් පරාජය වීම් වලට මුහුණ දෙන්න සිද්ධ වුණු,ප්‍රතික්ෂේප වීම් වලට මුහුණ දෙන්න සිද්ධ වුණු අවස්ථා තියෙනවා.හැබැයි උත්සහය,කැපවීම,මහන්සිය මේ හැම දේම නිසා ඒ මිනිස්සු තමන්ගේ ජීවිතේ තමන්ගෙ අරමුණ කරා ළඟා වෙලා තියෙනවා.

ඉතින් එහෙනම් අපිට ඇයි බැරි අපේ ජීවිතේ සාර්ථක කරගන්න?

ගොඩාක් වෙලාවට යම් දෙයක් කරන්න පටන් අරන් එය අසාර්ථකභාවයට පත් වුණොත් අපිට හිතෙන දෙයක් තමයි
"අයියෝ මට මුකුත් හරියට කරගන්න බෑ"
"මම කරන කිසිම දෙයක් හරියන්නේ නෑ"
කියන සිතුවිල්ල.හැබැයි අපිට සාර්ථකත්වය කරා යන්න අවශ්‍යයි නම් අපි මෙන්න මේ සිතුවිල්ල අපේ හිතෙන් අයින් කරන්න ඕනෙ.

අපි සාමාන්‍යයෙන් හිතුවොත් ලංකාවේ පුද්ගලයෙක්ගේ ආයු කාලය අවුරුදු 75යි කියලා දැකපු ගමන් අපිට හිතෙනවා ආ'''''''අපිට අවුරුදු 75ක්ම තියෙනවනේ කියලා.හැබැයි මෙතෙන්දි අපි හිතන්නේ නැති දේ තමයි මේ කාලයෙන් වැඩි කොටසක් අපි නිදාගන්න,කන්න බොන්න සහ අනෙකුත් අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් වෙන් කරනවා කියන එක.ඉතින් එහෙම බලනකොට අපිට ඇත්තටම වැඩ කරන්න එහෙමත් නැත්නම් අපේ ජීවිතේ දියුණු කරගන්න යොදා ගන්න තියෙන්නේ හරිම පුංචි කාලයක්.
ඉතින් ඒ කාලය තුළ අපි කොහොමද අපේ ජීවිතේ සාර්ථක කරගන්නේ කියලා තමයි අද මම මේ ලිපියෙන් කතා කරන්න සූදානම් වෙන්නේ.

1.ආත්ම විශ්වාසය

ආත්ම විශ්වාසය යනු තමන් ගැන තමන් තුළ පවතින විශ්වාසයයි'අපේ ජීවිතය සාර්ථක කරගන්න අපිට අවශ්‍ය නම් අපි ළඟ තියෙන්නම ඕනේ දෙයක් තමයි ආත්මවිශ්වාසය.කෙනෙක් කොයිතරම් දක්ෂ වුනත් ඒ කෙනා ළඟ ආත්ම විශ්වාසය නැත්නම් ඒ පුද්ගලයට තමන්ගේ ජීවිතය සාර්ථකත්වය කරා අරගෙන යන එක ටිකක් අමාරුයි.මම කැමතී ආත්ම විශ්වාසය සාර්ථකත්වයේ අඩිතාලම කියලා හඳුන්වන්න.ආත්ම විශ්වාසය ඒ තරම්ම අපේ ජීවිතයට වැදගත්. යම් කෙනෙක් තුළ ආත්ම විශ්වාසය නොමැති විට ඔහු විසින් තමන් කරන කාර්‍යයන්ම සැක කිරීමට පෙළඹෙනවා.ඉතින් ඔබට තේරෙනවා නේද ආත්ම විශ්වාසයක් නැති එක කොයි තරම් කරදරකාරී විදියට අපේ ජීවිත වලට බලපානවද කියලා......

ඉතින් දැන් ඔබට හිතෙනවා නම් ඔබ තුළත් ආත්ම විශ්වාසය ටිකක් අඩුයි කියලා මම දැන් කියලා දෙන්න හදන්නේ කොහොමද අපි ආත්ම විශ්වාසය ඇති කරගන්නෙ කියලා.

‍@ මුලින්ම ඔයා ඔයාව විශ්වාස කරන්න.ජීවිතයට ඉලක්කයක් තියාගෙන ඒවා ඉෂ්ඨ කර ගැනීම වෙනුවෙන් කැප වෙන්න. ඒ විදියට ඔයාට පුලුවන් වුනොත් ඔයාගෙ එක් ඉලක්කයක් සපුර ගන්න ඔයාගේ ආත්ම විශ්වාසය අනිවාර්යයෙන්ම වැඩි වෙනවා වගේම තවත් ඒ වෙනුවෙන් කැප වෙන්න ඔයා පෙළඹෙනවා.

@ ඔයා මොන තත්වෙකට මුහුණ දීලා හිටියත් සතුටින් ඒ හැමදේම භාරගන්න උත්සහා කරන්න.අසමත් වීම්තුළින් ඉගෙන ගන්න උත්සහා කරන්න.මොකද අපිට අත්දැකීම් ලැබෙන්නේ අසමත්වීම් තුලින් නිසා.

@ හැම මොහොතකම ධනාත්මකව හිතන්න උත්සහා කරන්න. හොද ආකල්ප එක්ක ඔයාගේ දවස ආරම්භ කරන්න.

@ ආත්ම විශ්වාසයේ ලොකුම සතුරා තමයි අසමත්වීමට ඇති බිය.ඉතින් ඒ බිය ඉවත් කරගන්න. අසමත් වීම් අපිට ජීවිතයට ලොකු ලොකු පාඩම් කියලා දෙනවා අපි නොදැනුවත්වම.

@ සොබාදහම සමඟ සම්බන්ධව ජීවත් වීමට උත්සහ කරන්න.මිනිසුන්ට උපකාර කරන්න.අවංක වෙන්න. ඔබ කළ හොද දේ මතක් කරන්න.එය ඔබට ධනාත්මක ශක්තියක් ලබා දේවි.

@ හැම වෙලාවේම තමන් උනන්දුවක් දක්වන ක්ෂේත්‍රයක් කෙරෙහි තමන්ගේ විශ්වාසය ගෙන යාමට උත්සහා කරන්න.

@ වර්තමානයේ ජීවත් වෙන්න.

මෙන්න මේ කරුණු ටික ඔයාගෙ ජීවිතයට එකතු කරගත්තොත් ඔයාට පුලුවන් ඔයාගෙ ආත්ම විශ්වාසය වර්ධනය කරගන්න.

2.නිදහස

අපි හැම වෙලේම යම් කෙනෙක් මත යැපෙන්න උත්සහා කළොත් එය අපේ ජීවිතයේ සාර්ථකත්වයට බාධාවක් වෙන්න පුලුවන්. ඒ නිසා තමන්ගේ ජීවිතය ගැන නිදහසේ තීරණ ගන්නඒ හැබැයි ඒ තීරණ කොයි තරම් නිවැරදිද කියලා බුද්ධියෙන් විමසා බලන්න. යම් කිසි දෙයක් කරන්න පටන් ගනිද්දිම
"අනේ අනිත් අය මොනවා හිතයිද දන්නේ නෑ"
"එයාලා මොනවා කියයිද දන්නේ නෑ"
කියන සිතුවිලි වලට ඉඩ නොදී ඔබ ආරම්භ කරන්න සූදානම් වන දෙයින් ඔබටවත් වෙනත් කෙනෙකුටවත් කරදරයක් වෙන්නෙ නැත්නම් එය ඔබේ දියුණුවට අවශ්‍යය දෙයක් නම් එය කරන්න.
සෑමදෙයක්ම සතුටින් භාරගන්න පුලුවන් වෙන තරමේ මානසික නිදහසක් ඇති කරගන්න. ඔබේ හැකියාවන් ඔබම හඳුනා ගන්න' ඒ හැකියාවන්ගෙන් ප්‍රයෝජන අරගෙන තමන්ගේ ජීවිතය සාර්ථක කරගන්න.

3.වර්තමානයේ ජීවත් වෙන්න

අපට සාමාන්‍යයෙන් දිනකට සිතුවිලි 70000-90000 අතර ප්‍රමාණයක් පහල වන අතර අපගේ සාර්ථකත්වය හෝ අසාර්ථකත්වය මේ සිතිවිලි මත තීරණය වෙනවා කිලා මම කියුවොත් ඔබ එය විශ්වාස කරනවාද?
විද්‍යාඥයින්ට අනුව බොහෝ මිනිස්සුන්ගේ වටිනා කාලයෙන් 70% - 90% පමණ කාලයක් අතීතය,අනාගතය සහ නිෂ්ඵල දේ ගැන සිතීමට ගත වේ.
අතීතය සහ අනාගතය අපිට හරිම වැදගත්.අතීතය අපට අත්දැකීම් ලබලා දෙනවා වගේම අපි අනාගතය වෙනුවෙන් සැලසුම් සකස් කර යුතු වෙනවා.හැබැයි මෙයින් අදහස් කරන්නේ අපි අපේ මුලු කාලයම මේ ගැන හිතන්න යෙදවිය යුතුයි කියන දේ නෙමෙයි.
අපි වර්තමානයේ රැඳී සිටිමින් එය හොඳම කාලය බවට පත් කර ගත යුතුයි.මොකද අතීතය හෝ අනාගතය අපිට පාලනය කරන්න නොහැකියි.

4.වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කිරීම සහ අවධානය යොමු කිරීම

සමහර පුද්ගලයන්ට ඉතා විශාල ඉලක්ක තිබුණත් ඔවුන් ඒ වෙනුවෙන් වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කරන්නේ නෑ.ඒ වෙනුවෙන් අවශ්‍යය අවධානය යොමු කරන්නෙත් නෑ.ඔවුන් කරන්නේ නිතරම තමන්ගේ ඉලක්ක වෙනස් කිරීමට කටයුතු කරන එක.ඉලක්ක සපුරා ගන්න නම් අපි අනිවාර්යෙන්ම බාධක ජයගතයුතු වෙනවා.තමන්ගේ ඉලක්කය සාර්ථක වෙන තුරු උත්සහා කරන්න සිදු වෙනවා.තමන්ගේ ඉලක්කය වෙනුවෙන් හොඳ අවධානයක් තියාගෙන ඒ වෙනුවෙන් වෙහෙස මහන්සි වෙන්න.කැප වෙන්න.ඔයාගේ මහන්සියෙන් ඔයාගෙ ඉලක්කය සාර්ථක වෙද්දී ඔයාගෙ හිත සතුටින් පිරෙයි.

5.ප්‍රායෝගිකත්වය

හැම විටම ප්‍රායෝගික පුද්ගලයෙක් බවට පත් වෙන්න උත්සහ කරන්න.අපි සිංහලෙන් කියන්නේ පොළොවේ පය ගහලා ජීවත් වෙනවා කියලා අන්න ඒකට.
එතකොට තමන්ගේ ඉලක්ක වලට යන්න නිදහස් මනසක් වගේම නිදහස් වට පිටාවක් ඔයාට හමු වෙයි.

ඉතින් මෙන්න මේ විදියට ඔයාටත් පුලුවන් ඔයාගෙ ජීවිතේ සාර්ථක කරගන්න හරි පාර හොයා ගන්න.උත්සහා කරලා බලන්න.දවසක ඔයාට ඔයාගෙම මහන්සියෙන් කැපවීමෙන් ලබගත්ත ලස්සන සාර්ථක ජීවිතයක අයිතිකාරයෙක් වෙන්න පුලුවන් වෙයි.

Nadeera Prashansani
Experienced Counsellor & Trainer
BA (Hons) Psychology -University of Kelaniya
Diploma in Counselling Psychology -Mental Health Foundation