Festiwal Bliski Wschód

Запрашаем усіх жадаючых на онлайн-прэм'еру спектакля Камедыя Юдзіфь на канале нашых любімых Купалаўцаў!

Аўтар п’есы — Сяргей Кавалёў
Рэжысёр — Павел Пасіні
Сцэнаграфія — Аляксандра Канарска
Пераклад — Наталля Русецкая, Малгажата Бухалік, Васіль Сёмуха
Ролі выконваюць — Зоя Белахвосцік, Аляксандр Гарцуеў, Аляксандр Казела, Валянціна Гарцуева

КАМЕДЫЯ ЮДЗІФІ / Сяргей Кавалёў 18+ Новая інтэрпрэтацыя біблейскай гісторыі, якая цягам стагоддзяў неаднаразова прыцягвала ўвагу мастакоў, кампазітараў і паэтаў. Спроба асэнсаваць жыццё і ўчынк...

https://youtu.be/8CtGfiIqRiI

[PL] Zapraszamy również do obejrzenia otwarcia festiwalu oraz wysłuchania koncertu zespołu DVOYRA.

[BY] Таксама запрашаем паглядзець адкрыццё фестывалю і паслухаць канцэрт гурта DVOYRA.

Dzien 1 koncert 1

14 декабря 2023 года в рамках фестиваля Bliski Wschód состоялась премьера моноспектакля "Clausa Fores"
Культурное событие состоялось в г. Люблин, объявленным Европейской столицей молодежи в 2023 году, в зале художественной галереи "Лабиринт". Премьера спектакля анонсировалась в социальных сетях и группах, в средствах массовой информации, в культурной среде театралов, деятелей искусств, студентов и преподавателей продюсером Ириной Лаппо.
Приступая к разбору спектакля, хотелось бы заметить , что в обществе уже, как минимум, 3 года рождалась потребность в подобной постановке. Сердца многих сотен тысяч людей, пострадавших от тирании лукашенковского и путинского режимов, ждали творческого осмысления подобной темы. Большинство публики, в том числе и я, ожидали увидеть в спектакле очевидную и одностороннюю критику любого тоталитарного режима с обличением безусловных преступлений против прав и свобод гражданского общества, развязыванием преступных, захватнических войн.
Однако режиссер Юрий Диваков представил публике особое видение данной темы, изобразив в одном лице обывателя пьющего в квартире чай, поедающего виноград, спящего в собственной кровати, а фоном его жизни и источником информации является включенный телевизор. В этом моменте стоит обязательно упомянуть о техническом решении, предложенном режиссером спектакля. На большом экране, с помощью проектора смоделирована квартира и комната обывателя, его вид из многоэтажного дома, серость и унылость дома и двора, лестничного марша . Во всём этом видна некая безысходность и беспросветность, мрак и одиночество.
Дальше наш герой - обыватель преображается и превращается в эпатажного певца, распевающего тенором стихи (перевод на беларуский и польские языки есть в программе спектакля). Благодаря эффекту музыки ( композитор Ольга Подгайская) , освещению и видеоряду на проекторе спектакль производит сильное впечатление.Удивляя и интригуя зрителя, герой завершает песнопения, снова преображаясь в обывателя , облачившись в домашний халат, он сооружает гроб. Интрига спектакля и, как мне представляется, главная мысль - это кого готовит к смерти герой себя - обывателя или себя - эпатирующего правителя и тирана. Чтобы понять и сложить Ваше собственное мнение, Вы должны сходить на спектакль самостоятельно.
Особое внимание мне хотелось бы уделить таланту артиста и исполнителя главной и единственной роли в моноспектакле Саше Казелло.
В резкой противоположности двух образов, представленных зрителю с нисходящей и восходящей эмоцией в спектакле актёр справился очень удачно.
Длительность спектакля чуть более 1 часа 30 минут. Спектакль проходит в одно действие.

Автор рецензии Андрей Феоктистов

Spektakl "Granice wojny" reżyserowane przez utalentowaną Olenę Yurkevych wybrzmiewa jak echa nie tylko donośnych dźwięków teatralnej sceny, ale także autentycznych opowieści o wojnie.

Scenariusz tego poruszającego spektaklu ukorzeniony jest w brutalnej rzeczywistości - agresji Rosji na Ukrainę w 2022 roku. Jednak to nie tylko opowieść o geopolitycznych zawirowaniach; to próba dotknięcia uniwersalnych aspektów ludzkiego doświadczenia wojny. Młodzi aktorzy wcielają się w role, które w autentyczny sposób przybliżają widzom pytania, które stawiają sobie ludzie w obliczu konfliktu zbrojnego.

Głosy odtwarzane na scenie pochodzą z ust Ukraińców i Polaków, których świadectwa zostały zebrane w Lublinie. To miasto staje się miejscem spotkania różnych historii, które splatają się w mozaikę rzeczywistości wojennej. W tych opowieściach odnajdujemy granice wojny nie tylko na mapie, ale przede wszystkim w sercach i umysłach ludzi, których życia naznaczone są nieuchronnością konfliktu.

Spektakl skupia się nie tylko na brutalnych aspektach wojny, ale także na pytaniach o empatię w czasach konfliktu. Czy można zrozumieć drugiego człowieka, kiedy otacza nas chaos i zagrożenie? Gdzie szukać schronienia przed wojną, jak uciekać przed nią, gdy staje się nieuchronnością? Te pytania nabierają osobistego wymiaru, gdy w dialogu z historią stają młodzi artyści na scenie.

Po zakończeniu spektaklu widzowie mieli możliwość uczestniczyć w rozmowie z reżyserką Oleną Jurkiewicz oraz młodymi aktorami. To nie tylko sztuka teatralna; to spotkanie z ludzkimi losami, przemyśleniami i pytaniem o to, gdzie podczas wojny mieści się miejsce dla indywidualnych historii. "Granice wojny" staje się w Lublinie punktem zetknięcia różnych perspektyw, kulturowych dziedzictw i doświadczeń, które z jednej strony odbierają widzom oddech, a z drugiej sprawiają, że stają się bardziej wrażliwi na subtelności ludzkiego losu.

Tekst: Anastazja Buj

Монадрама "Mój Hleb"

15 снежня прайшоў паказ монадрамы “Мой Глеб” Зоі Белахвосцік, дзе яна распавяла гісторыю сваёй сям'і .
Зоя нарадзілася ў творчай сям’і, таму з самага дзяцінства была акружаная тэатрам і музыкай . Акторка з велізарнай любоўю і пяшчотай успамінае, як яе мама Вольга Глебава спявала ёй народныя песні, асабліва Зоі запомнілася Калыханка «Перапёлка». Бацька Зоі Белахвосцік — Валянцін Белахвосцік быў акцёрам Купалаўскага тэатра, а таксама здымаўся ў кіно. Вялікі ўплыў на акторку меў дзядуля — Глеб Глебаў , якога маленькая Зоя абагаўляла і вельмі любіла, яна заўсёды была рада пагуляць з дзядулям або паслухаць казкі ў ягоным выкананні. Акторка ўспамінае, што яшчэ будучы малой, яна часта хадзіла на спектаклі, у якіх выступаў Глеб Глебаў. Аднойчы Зоя была настолькі захоплена гульнёй, што закрычала: “не біць дзядулю!” — калі персанажа Глебава ўдарылі на сцэне .
Цяпло і пяшчота, з якімі Зоя Белахвосцік распавядала пра сваю сям’ю, далі адчуць сябе ейнымі гасцямі, уявіць тоўсты альбом з сямейнымі фотаздымкамі.
Бясспрэчна, што Зоя і ўсе члены ейнай сям’і ўнеслі вялікі ўклад у развіццё і падтрыманне беларускага тэатра, але дзякуючы кранальнаму аповеду, гледачы як быццам пазнаёміліся з кожным асабіста, разам плакалі і смяяліся.
Сям’я — гэта ўтульнасць, дзе кожны член — асобны персанаж у бясконцай драме жыцця. Разам яны ствараюць свой унікальны сцэнар, дзе каханне — галоўная тэма, а падтрымка — нябачны рэквізіт. Таму я вельмі спадзяюся, што хутка ўсе людзі, якія жывуць удалечыні ад родных, змогуць вярнуцца дадому і нарэшце сустрэцца з любімымі.

Тэкст: Анна Л.
Фота: Томаш Кульбоўскі

Siła jest Judytą

Jaki dzisiaj jest dzień? Dlaczego jesteśmy tu razem? Judyta śpi na wózku. A może tak umarła? Ciało kobiety między innymi częściami ciała. Piersi, piersi i ręce. Nagość poddana całkowitemu zakryciu. Diaboliczny uśmiech Przywódcy. Czerwone błyskawice gniewu i ostrzeżenia. Biały strój i wysokie szpilki. Wysokość Jego Wysokości. Co ona tam z nim robiła? Ucięła mu głowę. Ona kłamie. Głoszą elektrody przypięte do ubrania. Papieros, dym i ciii…rozpoczyna się pieśń. Kupałaucy i neTTheatre zapraszają do wejścia w lustrzany świat Betulii…
Jak zwierzęta znają swoje nory, chodzą po puszczy. Jak ptaki po niebie latają, gniazda budują. Jak ryby czują swoje winy. Jak pszczoły bronią uli. Jak ludzie do miejsc, gdzie się urodzili. Wracają, wracają i nigdy nie wrócą. Dlaczego Judyta kochając ziemię nie wahała się ofiarować siebie? By ojczyznę uratować. Pan pomógł jej pokonać niezwyciężonego. Judyta jest jedyną kobietą, która w Biblii ma dopisaną genealogię. Pochodzi z rodu Jakuba, co w kulturze żydowskiej oznacza, że równa jest mężczyznom. Dosłowne tłumaczenie imienia „Judyta” znaczy „Żydówka”. Judyta pozbawiona jest zatem nawet własnego imienia. Judyta opowiada o każdej kobiecie. Judyta jest każdą kobietą. Jaki dzisiaj jest dzień?
Dźwięk bębna. Wysłuchaj mnie! Judytka kłamie. K**i Boga, zawiera z nim fałszywe przymierze. Stawia siebie na miejscu Stwórcy. Kim WY jesteście, aby odczytać myśli? Pojąć potęgę cudu stworzenia? Pomóc to znaczy móc uratować czy zniszczyć? Dlaczego czekacie na zbawienie? – pyta Głowa. Nie pytajcie, bo nie powiem. Bóg doprowadził do hańby i upokorzenia. Niewolnictwo nie zna godności. Pan wyrzeka się tych, którzy przegrywają.
Biała chusta. Przecież to komedia. Komedia o ścinaniu głowy. To zabawne. To obraz Caravaggio. To historia Jana Chrzciciela i barbarzyńskiego poganina. Wszystkiemu winne są kobiety. Pieśń, zabawa, impreza. Komedia. Jaki dzisiaj jest dzień? Jak długo musimy się ze sobą męczyć? To nasza pokuta. To Vivaldi o mojej tragicznej śmierci. Kto dziś pamięta imiona królów, wodzów i bogów? Wszystkie powieści mają tę samą fabułę. Na płótnach te same postaci. Judyta zaciska uszy dłońmi. Milczmy więc. Mam już dość milczenia. Milczenie ostrzejsze niż słowo. Milczenie może zabijać. Ile zostało do końca świata? Dlaczego jesteśmy tu razem?
Śmiech. Ha, ha, ha. Komedia. Sztuka o szczęśliwym zakończeniu. O męce Chrystusa, ofierze Abrahama i bezpłodnej Annie z Księgi Samuela. Głowa i Kobieta. Holofernes i Judyta. Nierozłączni partnerzy Czyśćca. Skazaniec ułaskawiony za rolę kata. Bóg na ziemi. Wojska przeciwko ludziom. Judyta rozmawia ze Stwórcą. A kto Go słyszał? Judyta poczęła się z modlitwy, z niewiarygodnej relacji z Bogiem. Z więzi. A teraz pozostaje w wieczności NA uwięzi. Naród Judyty to naród, który jeśli wierny jest swojemu Bogu wygrywa wszystko, jeśli zaś zgrzeszy przegrywa zupełnie. Miałaś plan? Tylko modlitwę. Pychę i bezgraniczną wiarę. Siłę, wierność i odwagę.
Jakże bez litanii? Róź na policzkach, koniak, czekolada. Brama. Śmiać się czy współczuć dziwkom? – drwi Holofernes. Judyta ze służącą schodzą ku obozowi asyryjskiemu. Kim jesteście? Po co tu przychodzicie? Judyta zaczyna kłamać. Skończy to robić dopiero, gdy pokona wrogów. A może przez całe życie jej drogę wyznaczały kłamstwa? Małe, obronne kłamstewka. Będzie kłamać cały czas. Będzie oszukiwać wszystkich wokół. Bo taki ma plan. Modliła się do Boga, by dał siłę jej kłamstwu. Namaściła ciało pachnidłem, założyła na siebie kosztowności, bransoletki, lśniące naszyjniki, kolczyki. Porzuca rolę wdowy. Zamienia ją na rolę matki. Na rolę oszusta. Na rolę komedianta. Judyta uruchamia nie tylko swoje piękno, ale także swoją seksualność. Jedna kobieta trzyma stu mężczyzn, stu żołnierzy jak na smyczy. Wzbudza w nich strach. Są wystraszeni siłą, która od niej bije. Stu mężczyzn idzie jak na skazanie, myśląc, że ją eskortują. Ale tak naprawdę to ona eskortuje ich. Ona absolutnie nad nimi panuje.
Ratujesz sprzedajną skórę. Wszyscy powinni zostać zabici, jeżeli są wśród nich nienormalne. Nareszcie ktoś mądry i odważny, chociaż to kobieta. Taniec i zdeptanie lalki. Judyta swoim zachowaniem i wyglądem wyzwala w Holofernesie najgorsze męskie cechy. Judyta to kobieta, która może zrobić z każdym mężczyzną to, co zechce. Nikt nie ma nad nią żadnej władzy. Każdy poddałby się jej, błagałby o oszukanie. O czułe słówka, o pieszczoty. O dominację i ścięcie. Taką władzę ma Judyta nad wrogami swojego narodu. Pozbawia Holofernesa głowy jego własną bronią. Nie wykorzystuje do zbrodni niczego z siebie, tylko jego własną słabość. Jaki dzisiaj jest dzień?
Nie znoszę samotności, kiedy żadna żywa dusza nie słyszy, co mówię. Może są dni, kiedy mnie nie słyszysz, ale są też dni, kiedy mi odpowiadasz. Może mogę sobie wmawiać, że nie mówię do siebie. To mi pozwala kontynuować. A gdybyś umarł? Albo odszedł, zostawił mnie? Wówczas patrzyłabym przed siebie. Do ostatnich dni nie odezwałabym się słowem. Nic nie przerwałoby ciszy. Moje włosy! Czy je uczesałam? Czy powinnam się uczesać czy rozczesać? Stać się służebnicą czy siedliskiem grzechu i pokusy? Nie widzę szczotki i grzebienia. Wzdycham przed lustrem, parskam śmiechem. To jedyna ludzka rzecz, którą mogę zrobić. Taka ludzka natura, ludzka słabość. Naturalna słabość. Włosy na głowie. Ktoś wciąż na mnie patrzy. Oczy w oczy.
O czym można jeszcze mówić? Tak mało jest tematów do rozmów, że mówi się o wszystkim o czym można. Mówię więc: kiedyś modliłam się. Kiedyś, bo teraz trudno to pojąć. Jestem tą, co zawsze, a jednocześnie tak inną. Tak mało jest tematów do rozmów, że mówi się o wszystkim i ani słowa prawdy. Moje ręce. Moje piersi. Moje ciało. Mój ukochany. Jakie ręce? Jakie ciało? Jaki ukochany? Nie wiem, nie mam pewności. Nie zrozumiesz mnie, już nie. Znów mam ten obraz przed oczami. Zawsze coś zostaje. Resztki nawet, gdy rozum się traci, ale nie cały. Ja swój straciłam. Straciłam swoje ciało, swoje włosy i piersi. Straciłam swoją modlitwę i swojego Boga. Straciłam swoją miłość przedniejszą od wina. Straciłam swoją Oblubienicę. Zapach szat i wolności. Bo jak śmierć potężna jest miłość. Zdobędę Betulię. Zdobędę Holofernesa. Zdobędę mojego Boga. Zarzucasz mi chore ambicje i urojenia. Pytasz, czy Bóg wypędziłby wybranych? Twierdzisz, że mój naród zasłużył na to, by go wyrżnąć. Pytasz, czy jestem pewna, że to Bóg? A może Szatan? Może jestem Diablicą? Mówisz o mnie pierwsza terrorystka. A ja przyznaję, że nie słyszałam Głosu. Bóg milczał, a oni czekali. Bóg zawsze milczy. Bóg zawsze czeka do finału. Widowisko powinno mieć finał. Kulminację. Moje długie życie – było karą czy nagrodą? Śmieję się, a więc płaczę. Czerwone łzy krwi kłębią się w kącikach. Spływają, paląc moje policzki. Jestem karmicielką wszy. Mogę żyć tylko dzięki wszom. Skłamałam. Może dlatego tu jesteśmy? Modliłam się – może dlatego tu jesteśmy?
Kiedy po raz pierwszy ujrzałeś światło? Kiedy ujrzysz światło do końca pozostaniesz już takim, jakim jesteś w tej chwili. Cichy głos i oddech. Czy na pewno Głos mówi? Czy nie podsłuchuje rozmów nie dla niego przeznaczonych? Czy nie zasiewa niepewności w umyśle? Twój i mój rozum nigdy dość żywe. Czy niebo nie znajduje się dalej niż się wydaje? Czy nie zdaje się znacznie bliżej aniżeli faktycznie? Głos mówi do ciemności. Głos mówi do Judyty. Im mniej się myśli, tym lepsze towarzystwo. Im mniej się myśli, tym lepiej jest się widzianym. Jaki dzisiaj jest dzień?
Kim jest Judyta? Judyta jest władczynią. Rządzi całym miastem, rządzi swoim ciałem, wrogiem i myślą. Żaden mężczyzna nad nią nie panuje, względem żadnego mężczyzny nie ma poddańczego pożądania. Judyta jest Ewą sprzed upadku. Judyta wzbudza podziw, lęk i siłę. Judyta jest Karmicielką. Domem dla całego swego ludu. W domu jest bezpiecznie. Judyta jest pewna tego, kim jest. Judyta jest materią cielesną. Judyta jest pięknem. Judyta jest odwagą i siłą. Judyta jest mordercą i ofiarą. Judyta jest aniołem i demonem. Judyta jest wodą i krwią. Judyta jest połączeniem przeciwieństw. Judyta jest pożądaniem i oziębłością. Judyta jest królową i poddaną. Judyta jest człowiekiem i duchem. Judyta jest Kobietą. Judyta jest…zaraz, zaraz, a jaki dzisiaj jest dzień?

Tekst: Olga Kalinowska
Foto: Tomasz Kulbowski

“Nie ma strachu” w kontekście Ofiary Obowiązku

Spektakl "Nie ma strachu", reżyserii Pani Viktorii, to wyjątkowe arcydzieło, które w sposób niezwykle sugestywny i poruszający oddaje głębokość ludzkich emocji i konfliktów. Ta niezwykła produkcja, wystawiona w ramach Festiwalu Bliski Wschód w Lublinie, pozwala na przeżycie teatralnego doświadczenia, które wciąga od pierwszych chwil.
Scenografia, choć minimalistyczna (ograniczona bowiem jedynie do dwóch stołów i paru krzeseł) jest mistrzowsko wykorzystana. Wszystko oświetlone jest dwoma strumieniami światła budując przy tym niesamowitą atmosferę dusznego, klaustrofobicznego świata, dodając głębi emocjonalnej przy interpretacji przedstawionych w sztuce osób.
Spektakl oparty na sztuce Eugène'a Ionesco "Ofiary obowiązku" przedstawia nam dwie postaci, gdzie jedna z nich- aktorka, która straciła pracę w zawodzie, przeżywa sztukę, którą czyta. Druga postać natomiast uwięziona jest w roli w “teatrze życia”. Podporządkowuje się temu co narzuca mu społeczeństwo. Braku dialogów czy interakcji, między postaciami, tylko pogłębia ten dualizm, pozwalając widzom zrozumieć dramatyczną kontrastującą egzystencję tych postaci.
Same aktorki – Pani Aksana oraz reżyserka, Pani Viktoria, są niezwykle przekonujące w swoich rolach. Ich monologi - choć wypowiadane czasami pozornie obojętnie - wciąż niosły ze sobą konkretne emocje. Nawet w ich stonowanych wypowiedziach, treść monologów nadal potęgowała konflikty, z jakimi zmagały się postacie. Brak dialogów między postaciami pozwala nam zanurzyć się w wewnętrznym świecie każdej z bohaterek.
Muzyka Philipa Glassa i Jules'a Masseneta perfekcyjnie komponuje się z atmosferą spektaklu, dodając mu dynamiki i głębi emocjonalnej. Ich dźwięki doskonale podkreślają napięcie i niepokój, jakie towarzyszą każdemu monologowi.
"Nie ma strachu" jest teatrem, który nie pozostawia obojętnym. To przemyślana, głęboka analiza ludzkiej egzystencji w świetle społecznych oczekiwań i presji. To spektakl, który zostaje z widzem na dłużej, pozostawiając refleksję nad własnym życiem i decyzjami, jakie podejmujemy w wielowymiarowej rzeczywistości.

Tekst: Sylwia Walęciuk
Foto: Anastasia Gulina

Jeszcze kilka zdjęć z otwarcia festiwalu

11 grudnia o godzinie 16:00 w Sali Widowiskowej Centrum Kultury odbyło się otwarcie Festiwalu "Bliski Wschód". Organizatorzy festiwalu, Paweł Passini i Irina Lappo, przywitali widzów w języku polskim i białoruskim, opowiadając również o planowanych wydarzeniach na najbliższy dzień. Ich słowa powitania stały się rodzajem akordu początkowego, przygotowującego wszystkich na oczekiwanie nadchodzącej sztuki.

Foto: Tomasz Kulbowski

Długo wyczekiwany pogrzeb
O “Clausa fores” pisze Zuzanna Żelazek

Wstrząsający motyw przewodni tegorocznego festiwalu BLISKI WSCHÓD - “Zaproszenie do piekła” obiecywał płomienie, lecz Piekło okazało się niesamowicie zimne. Zimne, jak sala Galerii Labirynt w Lublinie, w której odbył się spektakl “Clausa fores” reż. Jura Dzivakou, będący nietuzinkowym doświadczeniem teatralnym.
W niedużej, skąpanej w ciemności sali z łatwością zmieściła się nieliczna publiczność rozdzielona sceną. Scenografia ograniczona do kilku symbolicznych rekwizytów działała pobudzająco na wyobraźnię widowni, od początku angażując ją w samodzielne dopowiadanie kontekstów. Brak scenografii potęgował także uczucie pustki i niepokoju obecne już od samego początku spektaklu, które było konsekwentnie budowane aż do końca.
Postać mistrzowsko odgrywana przez Alaksandra Kazełło zachowywała się, jakby nie powinna być obserwowana. Jego spojrzenie na widownię za każdym razem wydawało się być podszyte strachem, jakby oczy widzów naruszały jego intymność. Kiedy w pewnym momencie aktor spojrzał mi prosto w oczy, poczułam się, jakbym faktycznie obserwowała mężczyznę wbrew jego woli. To była kompletna nowość w porównaniu do tradycyjnego teatru, który znałam.
“Clausa fores” zaprezentowało nowatorski teatr ruchów, gestów, wyrazów twarzy. Każda zmiana ubrania przez aktora wnosiła na scenę nowe znaczenia, których można by się dopatrzeć. Odniosłam wrażenie, że cała sala na moment przestawała oddychać, kiedy aktor przebierał się w kolejną kreację.
Co jakiś czas aktor wyrywał siebie, więc również nas, z melancholijnej ciszy poprzez piosenki śpiewane po włosku, które rozbijały monotonię spektaklu. Zdecydowanie były najmocniejszą częścią całego przedstawienia, poruszającą aż do szpiku kości.
Zakończenie spektaklu pogrzebem raczej nikogo nie zaskoczyło. To nie był nagły zwrot akcji, który miał zadziwić i wybić widownię z foteli do stojącej owacji. Był drogą do śmierci od początku do końca, ale to właśnie o drogę chodziło. Droga ta była do granic możliwości przepełniona bodźcami i symbolami, których widz nie był w stanie zauważyć i przetworzyć jednocześnie. Ciągłe zmieniające się klipy wygenerowanych przez sztuczną inteligencję zwierząt i lokacje wyciągnięte niczym z gry komputerowej mogłyby być przedmiotem długich rozważań, na które jednak nie pozostaje czasu przy natłoku informacji, którymi zasypywany jest widz.
“Clausa fores” można śmiało obejrzeć kilkakrotnie i za każdym razem wyjść z sali przeświadczonym, że opowiada o czymś kompletnie innym. Wystarczy przegapić jeden szczegół, by zmieniła się interpretacja. Jeżeli, tak jak większość zebranej widowni (włącznie ze mną), założy się, że przedstawienie kończy się wraz z aktorem opuszczającym salę, zakopywanie trumny na zewnątrz z łatwością umyka naszej uwadze.
Jest to spektakl, którego trzeba doświadczyć i znaleźć jego sens nie w tym, co reżyser podaje nam na talerzu, a na podstawie własnych przemyśleń. Ci, którzy nie mieli styczności z nowoczesnym teatrem, zdecydowanie wyjdą z “Clausa fores” oszołomieni. Nie znaczy to jednak, że teatralni laicy powinni go omijać - wręcz przeciwnie! Warto zafundować sobie taką dawkę materiału rozbudzającego umysł i nieco utrudnić sobie życie, zmuszając się do myślenia podczas tego spektaklu. “Clausa fores” to wyjątkowe doświadczenie dla tych, którzy chcą wyjść poza konwencje tradycyjnego teatru, poszukując głębszego sensu i aktywnego uczestnictwa w interpretacji nowoczesnego dzieła.

Tekst: Zuzanna Żelazek
Foto: Tomasz Kulbowski

"Komedia Judyty" - spektakl o konflikcie między indywidualnym szczęściem a publicznym obowiązkiem

12 grudnia o godzinie 19:00 w Sali Czarnej odbył się niesamowity spektakl "Komedia Judyty". Spektakl został zrealizowany na podstawie sztuki Siergieja Kovaleva, reżyserem został Paweł Passini. Aktorzy niezależnej grupy Kupałaucy zagrali swoje role w spektaklu z pełnym zaangażowaniem, przekazując widzom intensywne emocje i wiarygodne interpretacje postaci.

W centrum narracji jest historia jednej kobiety - Judyty. Judytka jest osadzona w limbo, otoczona książkami, obrazami, płytami i filmami, jakby uwięzioną w mazurskim lesie narracji. Cała ta otoczka medialna stawia pytanie: Kiedy opór przeciwko przemocy zamienia się w przemoc, a wiara staje się fanatyzmem? Judyta staje w obliczu pytań, które rozdzierają duszę każdego widza. Czy pojedyncza jednostka może być zbawcą kraju, broniąc go przed tyranią i agresją? Judyta czeka na wyrok, a tysiąclecia nie przynoszą odpowiedzi od milczącego Boga. Media natomiast pracują niestrudzenie, generując nowe wersje tej samej historii.
W tym niezwykłym przedstawieniu ucięta głowa Holofernesa staje się świadkiem osobistej historii Judyty. To opowieść o zderzeniu ludzkich losów z nieuchronnością historii, konflikcie między indywidualnym szczęściem a publicznym obowiązkiem. "Komedia Judyty" stawia przed widzem niewygodne pytania dotyczące patriotyzmu, terroryzmu, natury tyranii i metod jej zwalczania.

Ta sztuka to nie tylko widowisko teatralne. To manifest artystyczny, protestujący przeciwko przemocy, broniący ciemiężonych narodowych tożsamości i praw każdego narodu do własnego losu. Aktory zespołu Kupałaucy tworzą dzieło, które staje się donośnym głosem w współczesnym kontekście politycznym i kulturowym. Elementy światła stroboskopowego dodają tej komedii dramatycznej niepowtarzalnej atmosfery, sprawiając, że widzowie zanurzają się jeszcze głębiej w wir emocji i refleksji, które rozkwitają na scenie.

Tekst: Anastazja Buj
Foto: Maciej Rukasz

Mistyczna podróż w głąb korzeni kultury Polesia

Spektakl "Zaklęcie" w reżyserii Maksima Szyszko odbył się 12 grudnia o szóstej wieczorem w Sali Widowiskowej. To była mistyczna podróż w głąb korzeni kultury Polesia, fascynującego obszaru granicznego pomiędzy Białorusią a Ukrainą. Koncepcja tego wydarzenia teatralnego opiera się na archaicznych pieśniach i rytuałach, odnajdując inspirację w zapomnianym gatunku ustnej poezji ludowej z Białorusi – tajemniczym "zaklęciu". Ta starodawna forma artystyczna, kiedyś przypisywana magicznym właściwościom, staje się fundamentem spektaklu, który przenosi tradycję w realia epoki cyfrowej.

W scenariuszu spektaklu głęboko zakorzeniono 'zaklęcie' jako próbę odkrycia dawnej tożsamości, jednocześnie adaptując ją do oczekiwań odbiorców współczesnych. Twórcy, wykorzystując nowoczesne narzędzia, eksperymentują z formą folkloru, pragnąc zainteresować zarówno dzisiejszego widza, jak i przyszłe pokolenia. W ich oczach, spektakl nie tylko odradza zapomniane obrzędy, ale również staje się interaktywnym mostem między tradycją a nowoczesnością.

Ważnym elementem tego projektu jest osobiste zaangażowanie twórców, którzy jako przedstawiciele pokolenia skrzyżowania epok, korzystają zarówno z komputerów i telefonów komórkowych, jak i z dziedzictwa przekazywanego przez dziadków. "Zaklęcie" nie tylko wzbudza fascynację mistycyzmem dawnych czasów, ale również eksploruje głosy współczesnych ludzi, wplatając w narrację obrazy przeszłości i współczesności. To nie tylko spektakl, lecz także intymna podróż w poszukiwaniu nowego znaczenia w bogatym krajobrazie tradycji i nowoczesności.



Tekst: Anastazja Buj
Foto: Tomasz Kulbowski

Uroczyste otwarcie Festiwalu “Bliski Wschód”

11 grudnia o godzinie 16:00 w Sali Widowiskowej Centrum Kultury odbyło się otwarcie Festiwalu "Bliski Wschód". Organizatorzy festiwalu, Paweł Passini i Irina Lappo, przywitali widzów w języku polskim i białoruskim, opowiadając również o planowanych wydarzeniach na najbliższy dzień. Ich słowa powitania stały się rodzajem akordu początkowego, przygotowującego wszystkich na oczekiwanie nadchodzącej sztuki.

W świecie, w którym zgiełk codziennego życia często pozostawia nas w poszukiwaniu wyjątkowego i ekscytującego, koncert staje się magicznym portalem do cudownego świata sztuki. Każda nuta, każdy akord jest cząstką energii, która budzi w duszy słuchacza emocje, których nie można wyrazić słowami. To wyjątkowa przygoda, która przenosi nas w świat niewyobrażalnego piękna i inspiracji.

Festiwal "Bliski Wschód" rozpoczął się ekscytującym koncertem, w którym głównymi wykonawcami była grupa Shofar. Ten zespół muzyczny został założony przez utalentowanych muzyków: Raphaela Rogińskiego, Mikołaja Trzaskę i Macia Morettiego. Ich twórcza interakcja przyniosła znaczące innowacje współczesnej muzyki żydowskiej w Polsce, kładąc fundamenty pod nowy kierunek.

Grupa Shofar wyróżnia się nie tylko profesjonalizmem, ale także autorskim podejściem do muzyki żydowskiej. Ich współpraca z jazzem free nadaje projektowi unikalne cechy, dzięki czemu zespół stał się znaczącym graczem we współczesnej polskiej scenie muzycznej. Szczególną uwagę zwraca się na włączenie do repertuaru tradycyjnej religijnej muzyki żydowskiej, co nadaje ich twórczości głębi i łączy ją z dziedzictwem historycznym.
Na koncercie zespół Shofar nie tylko zaprezentował swoje kompozycje. On stworzył prawdziwą podróż do świata muzyki i sztuki, dał widzom kilka unikalnych wariantów swoich kompozycji, podkreślając ich twórczą wszechstronność.
Kompozycje zespołu starają się odkryć wspólny mianownik między tradycyjną muzyką chasydzką a wolnym jazzem, kontynuując tradycję muzyki żydowskiej na żywo. Album zawiera utwory wybrane z przedrewolucyjnych badań muzycznych prowadzonych na terenie Ukrainy, Polski i Mołdawii. Są to głównie "niguny" – magiczne melodie religijne, czasami mające wywoływać trans i ekstazę, oraz "frejlaksy" - kompozycje taneczne zaczerpnięte z liturgii żydowskiej. Zachowanie materiału dźwiękowego w ich pierwotnej formie pozwala objąć pełny zakres muzyki chasydzkiej i związanych z nią aspektów kulturowych.

Na otwarciu festiwalu wystąpił również duet “DVOYRA”. Artyści Paweł Passini i Marcin Sudziński czerpią inspirację z tradycji różnych dziedzin sztuki, takich jak literatura, teatr i fotografia, a także z różnych sfer duchowości, w tym żydowskiej i chrześcijańskiej. Łączy ich pasja do filozofii, natury i eksperymentów w dziedzinie dźwięku. W trakcie występu artyści sięgnęli po różnorodne urządzenia, tworząc elektroniczną symfonię, którą zaskakująco połączyli z dźwiękiem instrumentów akustycznych.

Tekst: Vil’dana Valeeva
Foto: Tomasz Kulbowski