Katedra i Zakład Historii i Filozofii Nauk Medycznych UMP

Uwaga, aktualizacja godzin dyżurów.

Zapraszamy do wysłuchania znakomitego podcastu, w którym prof. Ewelina Szpak opowiada o medycynie na prowincji w okresie PRL. Enjoy!🤓

🩺 https://youtu.be/qlyFrU4Vd4I
– O chorobie mówiono wtedy, jak coś bolało, było widoczne i uniemożliwiało funkcjonowanie na co dzień – tak prof. Ewelina Szpak przedstawia podejście ludności wiejskiej do chorowania. Rozmawiamy o opiece medycznej na wsi w okresie PRL-u.

Prof. Ewelina Szpak pracuje w Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, jest również członkinią zespołu naukowego Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność, European Network Remembrance and Solidarity Zajmuje się historią społeczną PRL, historią mentalności, zdrowia i choroby

Po II wojnie światowej to sytuacja była katastrofalna. W Polsce zostało zaledwie 6 000 lekarzy, powszechnie panowały złe warunki higieniczne, szalały choroby zakaźne, takie jak gruźlica, błonica, do tego ogromna umieralność niemowląt – średnio aż 111 na 1000 urodzeń, na wsiach jeszcze więcej. Ludność wiejska posiłkowała się znachorami, ludowymi sposobami leczenia, często sprzecznymi z wiedzą medyczną czy zasadami higieny.

W to wszystko wchodzi państwo, które rozbudowuje sieć ośrodków zdrowia oraz obejmuje bezpłatną opieką zdrowotną osoby zatrudnione oraz dzieci do 14 roku życia i kobiety w czasie ciąży i połogu.

Jak to działało? Wiejscy lekarze borykali się z przeróżnymi problemami, od utrudnień dostępności przez problemy materialne (a to niedobór leków, a to brak wody czy elektryczności) po opór społeczny wobec zmian. Ludność wiejska nieufnie odnosiła się do nowych pomysłów, szczególnie mężczyźni. Podejście do chorób i śmierci było naznaczone fatalizmem: jeśli chorował i umarł, to tak miało być. Co ciekawe, nie zdarzało się, by chłopi np. dochodzili roszczeń wobec znachora, który doprowadził do czyjejś śmierci – tu też fatalizm trzymał się mocno.

By przełamać nieufność, wiejscy lekarze często uciekali się do swego rodzaju maskarad: zalecenia przebierali w coś na kształt mądrości znachorskiej, by odwołać się do światopoglądu pacjentów. Z wiejskiej mentalnością trzeba było z szacunkiem negocjować, narzucanie siłą po prostu nie działało.

W społecznościach wiejskich główną wartością była użyteczność, zdolność do pracy. Osoby chore, niepełnosprawne niedołężne czy niezdolne do pracy często spotykały się z ostracyzmem czy złym traktowaniem. Szczególnie trudno było gruźlikom.

To odcinek o (pra)babkach i (pra)dziadkach większości z nas. Moich też. Gorąco polecam.

Książka prof. Szpak, do której się odwołujemy to „Kulturowa historia zdrowia i choroby na wsi polskiej w latach 1945–1960” Odcinek powstał we współpracy z Europejską Siecią Pamięć i Solidarność. Sieć zajmuje społeczną pamięcią dotyczącą historii najnowszej, głównie Europy Środkowej.

Polecamy konferencję w ramach projektu „Genealogie pamięci” 22-24 listopada https://enrs.eu/genealogies oraz spotkania z cyklu „Zrozumieć Pamięć” https://enrs.eu/project/zrozumiec-pamiec

🏆 Pomóż nam zdobyć nagrody:
https://formularze.us.edu.pl/pop_science_2023
https://podcastroku.pl/nagrodapublicznosci/ (na samym dole strony! - seria Beyond Curie)

💛 Rozmowę nagrałam w studio RN, które mogłam urządzić dzięki wsparciu na https://patronite.pl/radionaukowe Bardzo dziękuję! Mamy kolejne plany rozwoju, jeśli chcesz w nich pomóc – zachęcam do wpłat w dowolnej kwocie 💛

Radio Naukowe nadaje:
🎧 radionaukowe.pl
🎧 Spotify
🎧 Google Podcast
🎧 Apple Podcast
🎧 YouTube

🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠

"Zobaczyłam własną śmierć..."

W imieniu organizatora - Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego - zapraszamy na międzynarodowe warsztaty "Historical Reconstruction: touching the past", które odbędą się 8-10 marca 2024 r. we Wrocławiu: http://leki-staropolskie.uni.wroc.pl/workshop2024.php

W imieniu Polskiego Towarzystwa Historii Nauk Medycznych (https://www.pthnm.pl) zapraszamy do udziału w 'Ogólnopolskim Kongresie Historii Medycyny w setną rocznicę I Zjazdu Polskich Historyków Medycyny i Farmacji (1924–2024)', który odbędzie się we Wrocławiu w dn. 21–23 maja 2024 r.

Zainteresowanych udziałem prosimy o bezpośredni kontakt z organizatorami poszczególnych sekcji i organizatorami głównymi.

Zob. więcej: https://dilnet.wroc.pl/zaproszenie-do-udzialu-w-ogolnopolskim-kongresie-historii-medycyny/

Czym było znachorstwo w II RP? Opowiada o tym - w popularno-naukowy sposób i na marginesie popularności serialu "Znachor" - dr hab. Ewlina Szpak, prof. IH PAN.

* Społeczna historia medycyny łączy badaczy z różnych środowisk naukowych i jest chętnie uprawiana poza uniwersytetami medycznymi.

"Znachor" wzrusza na ekranie. A jak było naprawdę? Znachorstwo w II RP Nowa ekranizacja "Znachora" od platformy Netflix w reżyserii Michała Gazdy zbiera pozytywne recenzje. Wcześniejszy film Jerzego Hoffmana ma status kultowego. Dzieje powieściowo-filmowego znachora Kosiby romantyzują znachorski proceder, tymczasem - jak wskazuje historyk prof. Ewelina Szpak - w d...

Hej, mamy wśród naszych absolwentów kierunku lekarskiego, kierunku lekarsko-dentystycznego albo farmacji kogoś, kto interesuje się historią medycyny oraz szuka ciekawej pracy i chce prowadzić nieszablonowe badania naukowe? Jeśli tak, to praca czeka na człowieka! W Instytucie Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów PAN w Warszawie trwa konkurs na stanowisko adiunkta w Pracowni Historii Nauk Przyrodniczych i Medycznych. Warunkiem koniecznym jest "posiadanie specjalności naukowej z zakresu nauk medycznych", a więc - być może - to coś właśnie dla Was!!! 🤔🤔🤔

Instytut Historii Nauki PAN Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk im. Ludwika i Aleksandra Brikenmajerów. Uprawiane specjalności naukowe to: historia nauki, historia nauk społecznych, historia nauk ścisłych, historia nauk technicznych, historia oświaty. Odzwierciedla to polską koncepcję historii nauki. Prace n...

Już wkrótce w Bydgoszczy!
Tymczasem my czekamy na pewien historyczno-farmaceutyczny debiut🤓 Szczegóły w programie.

Uwaga! Konferencja

10-12 maja w Szczecinie odbędzie się konferencja naukowa z zakresu filozofii farmacji. Trzymamy kciuki za tę inicjatywę🤞

Szczegóły:
[email protected]
[email protected]

Wydział Biologii UAM zaprasza na wykład prof. Jane Buikstry pt. "Paleopathology: ancient diseases and health today", który odbędzie się w piątek 6 października o godz. 10:00 na platformie Teams. Profesor Jane Buikstra jest jednym z najwybitniejszych antropologów fizycznych i archeologów na świecie. Wyznacza międzynarodowe standardy w zakresie badań nad człowiekiem w przeszłości, zarówno z punktu widzenia konceptualizacji procesów pradziejowych, jak i metodologii badań nad szczątkami ludzkimi. Uznawana jest za twórcę bioarcheologii, która stosuje antropologiczne metody do badania człowieka z przeszłości. Inne najważniejsze obszary badawcze prof. Buikstry obejmują paleopatologię, antropologię sądową i paleodemografię.

Przypominamy, że już w niedzielę kolejna przechadzka, którą organizujemy wspólnie z przewodnikami z Koła Przewodników PTTK im. Marcelego Mottego w Poznaniu.

Zachęcamy do wzięcia w niej udziału. Bohaterem spaceru będzie prezes naszego Towarzystwa, lekarz, społecznik i pierwszy rektor poznańskiego Uniwersytetu, Heliodor Święcicki, człowiek aktywny na wielu polach, cieszących się powszechnym szacunkiem, mający swoją ławeczkę w centrum, która wyznacza miejsce naszego niedzielnego spotkania.

Warto się czegoś o panu Heliodorze dowiedzieć m.in. dlatego że w tym roku mija sto lat od jego śmierci.

Do zobaczenia!

Studentko i studencie II roku farmacji!

Czy chcesz:
🟢 stworzyć farmaceutyczny business plan?
🟢 dowiedzieć się jak działa Evidence Based Medicine?
🟢 poznać fenomen Doliny Krzemowej?
🟢 zastanowić się nad przyszłością farmacji?

Jeśli tak, to zapraszamy na nasz fakultet - Przewodnik po farmacji współczesnej. Proponowane terminy zajęć to:
G1 21 luty - 20 marca, środy 16:45-19:00
G2 22 luty - 21 marca, czwartki 17:00-19:15
G3 4 kwietnia - 9 maja, czwartki 16:45-19:00
G4 9 kwietnia - 7 maja, 15:30-17:45

P.s. Plakat przygotowany przez studentów na naszych zajęciach 😉

Dzisiaj odbyła się obrona pracy magisterskiej pt. "Wartości etyczne i zawodowe w pisarstwie naukowym prof. farmacji Bronisława Koskowskiego (1863-1946)" autorstwa Pani Agaty Tysowskiej, naszej magistrantki. Wynik? 5️⃣,0️⃣❕ Pani Agacie gratulujemy i trzymamy kciuki za pomyślne otwarcie kolejnego etapu kariery🥳

Jednocześnie wszystkich studentów i studentki Uniwersytet Medyczny w Poznaniu (UMP/PUMS) zapraszamy do prowadzenia badań licencjackich i magisterskich z zakresu historii nauk medycznych☺️

Jesteście zinteresowani dziejami 'peregrinatio medica' jako fenomenu edukacyjnego? Jeśli tak, zapraszamy Was w przyszłym tygodniu na konferencję "TRAVEL(S) AND EDUCATION. Medical Travels, Transfer of Knowledge, and Cultural Exchange in East-Central Europe over Centuries". Konferencja będzie transmitowana on-line!

***

Are you interested in the history of 'peregrinatio medica' as an educational phenomenon? If so, we invite you next week to the conference 'TRAVEL(S) AND EDUCATION. Medical Travels, Transfer of Knowledge, and Cultural Exchange in East-Central Europe over Centuries". The conference will be streamed online!

Drodzy czytelnicy,

jeśli zawędrowalibyście do stolicy Łotwy, to koniecznie spróbujcie balsamu ryskiego - tradycyjnego łotewskiego likieru ziołowego. Jego recepturę w połowie XVIII w. opracował lokalny aptekarz Abraham Kunze. Trunek polecany jest szczególnie w towarzystwie deserów oraz kawy. Nie należy jednakże zapominać o jego właściwościach leczniczych, o których przekonać miała się caryca Katarzyna II.

Znakomitym miejscem na degustację będzie Riga Black Magic Bar - lokal stylizowany na pracownię alchemiczną z epoki twórcy przepisu (nie, nie, to nie jest lokowanie produktu😉).

W dniach 14-18 sierpnia br. na Uniwersytecie Technicznym w Tallinnie (TalTech - Tallinna Tehnikaülikool) oraz na Uniwersytecie w Tartu (University of Tartu) odbyło się 50-te Sympozjum ICOHTECH (International Committee for the History of Technology). Tegorocznym razem tematem konferencji stały się współzależności w historii technologii (Interdependencies: From Local Microstories to Global Perspectives on the History of Technology). W obradach udział brał dr Piotr Skalski, który wygłosił referat pt. Two metamorphoses: POLFA Poznan Pharmaceutical Plant in the face of political and economic changes in the Polish People's Republic and the Third Polish Republic (1961-1998).

Na zdjęciu gmach Estońskiej Akademii Nauk, jedno z miejsc spotkań uczestników sympozjum🤓

Wydział Farmaceutyczny UMP został beneficjentem programu "Społeczna odpowiedzialność nauki, II moduł: Popularyzacja nauki"! Dzięki temu każdy będzie mógł zostać "z farmacją na TY" :)
Gratulujemy! :D

Z Farmacją na TY - Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Z Farmacją na TY

Informujemy, iż sekretariat i czytelnia naszej Katedry będą nieczynne 14 sierpnia.

Zabawny ten Zachód...🙂

Źródło: K. Chmurzyński, Poznańska fabryka zdrowia, "Głos Wielkopolski", 1968, R. 21, nr 86.

Wakacje w Poznaniu? To może wizyta na piękniejącym w oczach Starym Mieście... w Muzeum Farmacji?

MUZEUM FARMACJI W POZNANIU Muzeum farmacji powstało w 1989 r. z inicjatywy Sekcji Historii Farmacji Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Początkowo mieściło si...

🤓🤓

Biblioteka Główna UMP istnieje już 70 lat 🥳. Z tej okazji zapraszamy na sentymentalną podróż w czasie… 🕖🕔🕓
Poniższy link odsyła do prezentacji, która przedstawia zdjęcia Biblioteki z lat 1952-2022.http://www.bg.ump.edu.pl/wydawnictwa/70latbg_end.pdf

🥳 Naszym przyjaciołom, współpracownikom, seminarzystom oraz studentom życzymy Nowego Roku 2023 bez trosk i zmartwień!Życzymy także spełnienia marzeń - nie tylko naukowych! 🥳

Tymczasem na polskiej mapie muzeów pojawiła się nowa placówka, która powinna zainteresować wszystkich miłośników dziejów aptekarstwa☺️💊🌿

O kącik architektoniczny dbają również nasi wierni czytelnicy. Zdjęcie Apteki Siedmiu Rogów (Apotheek De Zeven Hoeken) dotarło do nas aż z belgijskiego Leuven. Prawda, że cudowna?😍

Kiedy w 1828 roku powrócił do zdrowia po zachorowaniu na tyfus. w poznańskiej prasie ukazał się radosny wiersz z wdzięcznością Bogu za oszczędzenie jego życia.
18 lat później już się nie udało. Osłabiony gruźlicą, kilkoma pobytami w wiezieniach i wyczerpującą pracą organizm doktora Marcina już nie wytrzymał.
6 listopada 1846 roku Karol Marcinkowski, lekarz - legenda, powstaniec, miłośnik człowieka, opiekun ubogich zmarł w domu swego przyjaciela.
Dziś mija 176 lat od tego wydarzenia.
Czy DZIEDZICTWO DUCHA jakie zostawił po sobie ten, którego następcy nazywali się „Pokoleniem Marcinkowskiego” jest jeszcze żywe? To ważne pytanie na Uniwersytecie jego imienia, w jego mieście…

Bez wątpienia jednym z ‚czarnych charakterów‘ gdańskiego przyrodoznawstwa II poł. XVII i I poł. XVIII wieku był Jacob Theodor Klein. Dlaczego? Dzięki lekturze jego listów i rozmaitych prywatnych notatek uzyskujemy obraz człowieka małostkowego i złośliwego, a do tego paskudnego karierowicza. Ale dziś nie o tym.

Jeżeli ktoś z Was jest ciekawy, jak wyglądały wybrane eksponaty z jego kolekcji przyrodniczej, to na stronach Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg można znaleźć zdigitalizowane (zachowane) tomy Musaeum Kleinianum (MK), które trafiły do Erlangen razem ze zbiorami gdańszczanina. (Woluminy te - wraz z naturaliami i artefaktami - zakupił w 1740 r. założyciel uniwersytetu markgraf Friedrich von Brandenburg-Beyreuth; a że niemiecka literatura na ten temat jest ogromna, to nie ma co się w tym miejscu rozwodzić o tym co, jak, dlaczego i po co).

Tak czy inaczej, w tomie pierwszym MK zatytułowanym "Collectiones Metallorum & Mineralium Salium et Bituminum: in specie Succini et Succinatorum", w dziale "Succini", podrozdziale "Adversaria ad Historiam Succini" znajdziecie wiele naklejanych barwnych ilustracji ukazujących Kleinowskie (acz nie tylko jego) sukcynity.

Jednak same obrazki (po części wykonane przez córkę Jacoba Theodora) i opisy z Kleinowskiego katalogu to zaledwie początek zabawy - naprawdę ciekawie robi się dopiero wtedy, kiedy do
tego materiału dołoży się inne źródła rękopiśmienne i ikonograficzne.

Dziś zapraszam Was jednak tylko do oglądania mrowia osiemnastowiecznych rysunków - i dzielenia się nimi ze wszystkimi miłośnikami bursztynów oraz innych naturaliów!
Jak „dostać się” do ilustracji? Oto instrukcja:
https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:bvb:29-bv047884564-5 następnie wybieramy: Inhalt --> Succini -->Adversaria ad Historiam Succini; a później wszystko, co ma skrót (Abb.): (Abb.) /=
Abbildung / zawsze odnosi sie do kart z (il.) / ilustracjami: i w tym, i w pozostałych tomach (w jedynce znajdziecie jeszcze minerały)

Warto także zajrzeć do pozostałych tomów frankońskiego MK - nie tylko na strony tytułowe, ale i do wnętrza poszczególnych woluminów (tak, także tam będą obrazki, ale pojedyncze:) ). W egzemplarzach gdańskich MC takich fajnych ilustracji nie ma. Dlaczego? Do opowiedzenia przy innej okazji

Uprzejmie informujemy, że 31 X nasz sekretariat będzie nieczynny. Za utrudnienia przepraszamy.

Naukowcy z Instytutu Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu oraz Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu rzucają nowe światło na tajemnicę śmierci gen. Tadeusza Kościuszki :O Przykład transdyscyplinarności współczesnych badań?
https://archeologia.com.pl/na-co-zmarl-tadeusz-kosciuszko-wyniki-nowych-badan/?fbclid=IwAR2vBAwuB0hK2A71sGB9waNAhYEPmIphqWolpebGnOydXtSPpVrxHCXPG6U

Na co zmarł Tadeusz Kościuszko - wyniki nowych badań To nie tyfus ani zapalenie płuc były przyczyną śmierci Tadeusza Kościuszki, ale najprawdopodobniej zapalenie wsierdzia, wewnętrznej części mięśnia…

Takie skarby skrywa Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu🥹 Must-see na historyczno-medycznej mapie Poznania😉

Centre for Addictions Research na University of Victoria stworzyło taką oto zabawkę. Możemy przyjrzeć się historii niektórych substancji narkotycznych (trucizn, leków, używek... ach, ta semantyka) na osi czasu, w różnych rejonach świata, w dodatku z uwzględnieniem czynników społeczno-politycznych🤓🙃
University of Victoria

Drug History Timeline

Zostało niewiele biletów na to specjalne wydarzenie w Sali Czarnej naszej uczelni :O My już mamy, a Wy?

Pokaz filmu dokumentalnego w Collegium Anatomicum Uniwersytet Medyczny w Poznaniu z opcją zwiedzania... sal prosektoryjnych?

To nie pomyłka!
👩‍⚕️ Specjalny pokaz DE HUMANI CORPORIS FABRICA odbędzie się już 19 października o 18:00 w wyjątkowych przestrzeniach Sali Czarnej najważniejszej uczelni medycznej w Poznaniu!

Bilety już dostępne:
🎫 https://offcinema.ckzamek.pl/filmy/8785-de-humani-corporis-fabrica/

Zapisy na zwiedzanie sal trwają do 18 października na [email protected].

---
Zdjęcie przedstawia przestrzeń sali wykładowej uniwersytetu medycznego.

UWAGA! Fraszka

Aptekarz powidełka senesowe smaży,
I, co sił w gardle, wrzeszczy na lekarzy,
Lekarz, rzuciwszy lancet, wrzeszczy na felczera,
A chory wrzeszczy z bólu i z bólu umiera.
Stolarz, słysząc, że cała medycyna wrzeszczy
Chlaszcze deski na trumnę, aż mu warsztat trzeszczy.

Anonim, XIX w.

Nasz sekretariat będzie nieczynny w dniach 5-21 października. Sprawy pilne prosimy zgłaszać w czytelni Katedry. Za utrudnienia przepraszamy😇

W sprawach dydaktycznych, naukowych i organizacyjnych zapraszamy na nasze dyżury🤓

🔵 prof. dr hab. Anita Magowska, kierownik Katedry: poniedziałki godz. 9:00-10:00

🔵 dr Halina Bogusz: środy 9:00-10:00

🔵 dr Katarzyna Pękacka-Falkowska: piątki od 9 stycznia 13:30-14:30

🔵 dr Sebastian Kliwicki: po ustaleniu indywidualnym

🔵 dr Michał Owecki: każdy pierwszy wtorek m-ca 8:15-9:15

🔵 dr Piotr Skalski: wtorki 15:00-16:00

zdjęcie za: www.ump.edu.pl

Na zakończenie wakacji (nie martwcie się, jeszcze kiedyś wrócą) kolejne zdjęcie z galerii "apteki świata". Tym razem apteka "Ibn Sina" z Ammanu😊
P.s. Tak, nasz kolega nie jest mistrzem fotografii.

W miniony piątek w Bydgoszczy zakończył się XXVI Zjazd Polskiego Towarzystwa Historii Nauk Medycznych pod hasłem "Medycyna-przemiany-procesy". Z ramienia naszej Katedry referaty wygłosili prof. Anita Magowska (Zdrowie publiczne w praktyce lekarzy poznańskich w latach 1831–1884), dr Michał K. Owecki (Wybuch epidemii cholery w Warszawie w 1892 roku – poglądy lokalnego środowiska lekarskiego; Punkcja lędźwiowa – recepcja nowej metody diagnostycznej na ziemiach polskich) oraz dr Piotr Skalski (Procesy modernizacyjne w polskim przemyśle farmaceutycznym na przykładzie „Polfy” Poznań 1950–1989).

Kolejny zjazd odbędzie się już za dwa lata we Wrocławiu. Spotkaniu towarzyszyć będą obchody 100-lecia PTHNM💯🥳

Po wkroczeniu armii radzieckiej 17 września 1939 r. na wschodnie ziemie Polski, tysiące Polaków trafiło do obozów jenieckich w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku. Wiosną kolejnego roku blisko dwadzieścia dwa tysiące więźniów zostało bez sądu zamordowanych przez NKWD. Wśród nich znalazło się ponad dwa tysiące lekarzy, farmaceutów, weterynarzy, inżynierów oraz przedstawicieli środowiska akademickiego.
In memoriam

Na zdjęciu: pomnik ofiar Katynia we Wrocławiu.

W związku z szarugą za oknem, polecamy wrócić wspomnieniami do wyjazdów😌 Naszym zawsze towarzyszą akcenty historyczno-medyczne. Tutaj sarajewska "apoteke". Dostrzegacie jakieś ciekawe motywy?🧐