Studenckie Biblijne Koło Naukowe "Biblicum"

Jeśli uznamy za legendę, opis podróży misyjnej św. Andrzeja Apostoła, brata świętego Piotra, w górę Dniepru do miejsca, gdzie w przyszłości stanie Kijów, i dalej na północ do Nowogrodu Wielkiego, jak również twierdzenie, że wynalazcą słowiańskiego pisma był św. Hieronim ze Strydonu, sam będący Słowianinem z pochodzenia, to pierwsze kontakty Słowian z wyznawcami religii chrześcijańskiej przypadać muszą na pierwsze kontakty Słowian z Rzymianami, a konkretnie mieszkańcami rzymskich prowincji naddunajskich na Bałkanach, czyli najpóźniej na 1 połowę VI wieku, kiedy Słowianie zaczęli forsować limes na dolnym Dunajem i po raz pierwszy postawili stopę na jego południowym brzegu. Pierwszy najazd na wielka skalę przeprowadzono na rzymską prowincję Trację już około 527 r. Tego typu najazdy przynosiły łupy oraz jeńców, którzy stawali się niewolnikami wśród Słowian. Kolejne 30 lat naznaczone były dalszymi łupieżczymi najazdami na prowincje na południe od Dunaju. W ten sposób pierwsi chrześcijanie przeniknęli do społeczności słowiańskich.

0:15 Wprowadzenie
1:33 Chrześcijaństwo wśród Gotów
4:35 Słowianie i chrześcijaństwo w czasach Justyniana
11:20 Słowianie i Rzymianie po przybyciu Awarów
15:55 Słowianie we wschodnich Alpach
17:05 Bajuwarowie
20:53 Iroszkoci i misja gregoriańska
23:25 Nieudane próby chrystianizacji Słowian naddunajskich
29:13 Salzburg i chrystianizacja Karantanów
31:58 Akwilea
36:55 Ostateczna chrystianizacja Karantanów
38:22 Początki chrześcijańskiej terminologii w językach słowiańskich

https://youtu.be/zKr23jKu23Q



Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉 https://patronite.pl/podcastinterpretacje

Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉 https://buycoffee.to/podcastinterpretacje

Królowi perskiemu Dariuszowi II Ochosowi i jego żonie Parysatydzie urodziło się trzynaścioro dzieci, w tym dwóch synów, którzy przeżyli do wieku dorosłego: starszy Arsikas i młodszy Cyrus. W 404 r. p.n.e. zmarł król Dariusz i zgodnie z zasadą starszeństwa Arsikas został królem Persji w jego miejsce, zmieniając swoje imię na królewskie Artakserkses. Młodszy Cyrus nie chciał pogodzić się z tą decyzją i uważał, że władza królewska należy się jemu, ponieważ urodził się wtedy kiedy jego ojciec był już królem Dariuszem, a jego brat Arsikas-Artakserkses rodził się jeszcze jako syn zwykłego satrapy Hyrkanii Ochosa, syna z nieprawego łoża Artakserksesa I, w ogóle nieprzewidzianego do następstwa tronu. Tenże Ochos został królem, ponieważ prawowitego następcę tronu Kserksesa II zamordował jego brat Sogdianos i Ochos podniósł bunt, żeby ukarać mordercę. Bunt zakończył się powodzeniem i Ochos już jako Dariusz panował 20 lat nad Persami. I w czasie tych 20 lat urodził się Cyrus, któremu nadano imię założyciela imperium perskiego. Rzymianie z Konstantynopola nazwaliby więc Cyrusa porfirogenetą.

Niezależnie od tego, czy Persowie podzielali roszczenia Cyrusa do tronu, cieszył się on nieustannie poparciem ze strony swojej matki Parysatydy, która była na dworze w Persepolis niezwykle wpływową królową wdową. Matka przedkładała Cyrusa nad starszego syna Artakserksesa i kiedy Cyrus podjął jakąś desperacką próbę zamachu na Artakserksesa, wymogła na swym starszym synu, żeby zamiast stracić zamachowca, odesłał go do jego satrapii, Azji Mniejszej, ze stolicą w lidyjskim Sardes. Cyrus nie docenił jednak gestu łaski ze strony brata, lecz postanowił zebrać tam armię i zbrojnie ruszyć na króla. W tym celu starał się potajemnie przeciągnąć na swoją stronę perskich dowódców. W czasach pokoju armia perska podzielona była na cztery grupy – Północ, Południe, Wschód, Zachód, z których każda, po ogłoszeniu mobilizacji miała osiągnąć stan osobowy 100.000 żołnierzy. Cyrus jako satrapa Sardes był zarazem dowódcą grupy Zachód i zamierzał w razie wyprawy powołać pod broń wojska ze swojej części imperium. Siły te byłyby jednak zbyt słabe, żeby pokonać wojska brata, Cyrus postanowił zaciągnąć więc jak najwięcej greckich najemników. Właśnie skończyła się wojna peloponeska, tysiące żołnierzy pozostało więc bez pracy, tysiące obywateli pokonanych państw i stronnictw politycznych nie mogło odnaleźć się w nowych warunkach spartańskiej hegemonii w Grecji. Sami Spartanie czuli natomiast, że powinni spłacić Cyrusowi dług wdzięczności za wsparcie w czasie wojny peloponeskiej.

https://youtu.be/erlYjySd4cI



Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉 https://patronite.pl/podcastinterpretacje

Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉 https://buycoffee.to/podcastinterpretacje

Przez lata dogmatem pradziejów barbaricum Europy Środkowej było przekonanie o niemożności prowadzenia na tych obszarach działań militarnych, angażujących tysiące wojowników, z powodu niskiej gęstości zaludnienia (3-5 osób na km2 w epoce brązu), niedostatecznie rozwiniętej struktury społeczno-politycznej oraz problemów logistycznych z wyżywieniem takich armii. Odkrycie pobojowiska po wielkim starciu z czasów środkowej epoki brązu, położonego kilkadziesiąt kilometrów od wybrzeża Bałtyku, sfalsyfikowało tę opinię.

Już w latach 80. Ubiegłego stulecia wydobywano z rzeki Tollense (Dołęży) pierwsze artefakty – noże, groty strzał i włóczni, toporek, sztylet, fragment miecza, brązowe ozdoby. Dopiero jednak przypadkowe znalezisko z 1996 r., kość ramienna z wbitym w nią krzemiennym grotem strzały zapoczątkowało poważne badania.

Przedmiotem zainteresowania był 2,5 km odcinek wzdłuż koryta rzeki Tollense położony między wsiami Weltzin, koło Altentreptow, a Kessin. Rozległa równina rzeczna szerokości 250-500 metrów.

Obrażenia na szkieletach, profil demograficzny osobników (niemal bez wyjątku młodzi mężczyźni, w wieku 20-30 lat), profil społeczny osobników (u 27% zidentyfikowano zaleczone rany poprzednich bitew, byli to zatem zawodowi wojownicy) oraz znaleziska broni jednoznacznie potwierdziły wstępne założenie, że mamy tu do czynienia ze szczątkami ludzi poległych w bitwie.

Do 2017 r. przebadano 460 m2 pobojowiska, co stanowi jakieś 10% jego szacowanej rozległości. Znaleziono około 13.000 szczątków kostnych, należących do około 140 osobników, jak również kości zwierzęce w tym minimum 5 koni.

Wszystko to wskazywało, że polegli oni w bitwie o epickich jak na epokę brązu w tej części Europy rozmiarach. Choć odnaleziono jak dotąd szczątki 140 wojowników, zakłada się, że ogólna liczba poległych może sięgać od 500 do 750. Szacuje się, że udział w bitwie wzięło 1000, 2000, 4000 a nawet 5000 wojowników. Polec miało jakieś 20-25% walczących, a przy założeniu najniższej 1000-osobowej liczby wojowników po obu stronach, mogło dojść do śmierci 50% czyli 500 osób, co oznaczałoby całkowitą klęskę i masakrę jednej ze stron konfliktu.

https://youtu.be/2LMWCmy8dHU



Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉 https://patronite.pl/podcastinterpretacje

Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉 https://buycoffee.to/podcastinterpretacje

W latach 1893-94 prowadzono wykopaliska na nekropoli z czasów cesarstwa (ca. 20 r. p.n.e.-IV w.) w Spodnja Hajdina na przedmieściach miasta Ptuj (niem. Pettau, rzymskie Poetovium/Poetovio) w dzisiejszej Słowenii, w dawnej prowincji Noricum, na granicy z Pannonią. W jednym z grobów znaleziono niewielki garnuszek z II-III w. pokryty jakimiś znakami, które niemiecki epigrafik C. Zangemeister uznał za pozbawione sensu.
Dopiero po 100 latach w 1991 r. obiekt został ponownie przebadany i ustalono, że znajdujące się na nim znaki to graffito wykonane w nieznanym skądinąd, lokalnym, północnoitalskim wariancie pisma etruskiego z Lugano: artebudz brogdui lub artebuθś brogdui.

https://youtu.be/RnliO3eKCK0



Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉
https://patronite.pl/podcastinterpretacje

Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉
https://buycoffee.to/podcastinterpretacje

Znajomość wielu języków obcych zawsze przykuwa uwagę otoczenia. Dzieje się tak szczególnie w przypadku osób, o wysokiej pozycji społecznej, a do takich należeli władcy epoki hellenistycznej, tradycyjnie datowanej na okres od śmierci Aleksandra w 323 r. po kres panowania Kleopatry w 30 r. p.n.e. Wiedza o uzdolnieniach językowych niektórych z nich była tak szeroko rozpowszechniona, że dotarła nawet do naszych czasów, pomimo utraty zdecydowanej większości literatury pamiętnikarskiej, biograficznej i historycznej tej epoki. W antycznych źródłach zachowało się wspomnienie o dwojgu koronowanych poliglotach, właśnie o Kleopatrze VII oraz o Mitrydatesie VI Eupatorze. Losy obojga złączyły się w wyjątkowy sposób z dziejami rozszerzającego swą władzę imperium Romanum, stąd w zorientowanej na sprawy rzymskie grecko- i łacińskojęzycznej tradycji średniowiecza przechowano więcej informacji o tych właśnie postaciach.

Kleopatra, jak pisze Plutarch, „Z zupełnie niewieloma barbarzyńcami porozumiewała się za pośrednictwem tłumacza. Bardzo wielu sama bezpośrednio dawała odpowiedź, jak na przykład Etiopom, Troglodytom, Hebrajczykom, Arabom, Syryjczykom, Medom, Partom. A mówią, że i wielu innych wyuczyła się języków — podczas gdy królowie przed nią nawet egipskiego języka nie zdołali sobie przyswoić, niektórzy zaś zapomnieli nawet mówić po macedońsku” (przeł. M. Brożek). Mitrydates, król dwudziestu dwóch ludów, w tyluż językach głosił prawa, zwracając się przed zgromadzeniem do poszczególnych ludów bez tłumacza.

https://youtu.be/GI0T-WzVOdI



Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉 https://patronite.pl/podcastinterpretacje

Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉 https://buycoffee.to/podcastinterpretacje

W nakręconym w 1976 r. filmie Krzysztofa Zanussiego pt. „Barwy ochronne” akcja rozgrywa się na studenckim wakacyjnym obozie językoznawczym. [Tak były czasy, gdy na uczelniach na poważnie zajmowano się językoznawstwem, a nie komunikacją wizerunkową czy coachingiem]. Osią całego filmu jest konfrontacja młodego idealistycznego asystenta mgr. Jarosława Kruszewskiego (Piotr Garlicki) oraz zgorzkniałego, cynicznego docenta Jakuba Szelestowskiego (Zbigniew Zapasiewicz). Jak przystało na kino moralnego niepokoju problematyka filmu porusza najrozmaitsze wątki życia uczelnianego, zarówno te banalne, że prorektor zdaniem Szelestowskiego jest oszustem, który w swojej rozprawie habilitacyjnej dokonał plagiatu pracy autora zmuszonego do wyjazdu za granicę, jak motywy znacznie egzagerowane, rzadko mające miejsce w realnym akademickim świecie, gdy „Jarosław w furii uderza śmiejącego się Jakuba, który pada bez ruchu. Asystent obawia się, że zabił docenta, lecz okazuje się, że to kolejny żart Jakuba. Jarosław rzuca się na Szelestowskiego i próbuje go utopić, jednak w ostatniej chwili puszcza go. Obaj naukowcy, uspokajając się, wpatrują się w niebo”.

Przy okazji dylematów moralnych, mamy też co przemyconej w filmie nieco wiedzy językoznawczej. Pretekstem do zawiązania akcji jest decyzja o przyjęcie na konferencję non-konformistycznej pracy studenta Raczyka z Torunia. W rozprawie tej chodzi z grubsza o to, że w różnych językach świata wyrazy oznaczające pewne rzeczy upodobniają się do siebie, niezależnie do tego, czy te języki są spokrewnione czy nie. Docent Jakub wyszydza tę koncepcję podając jako przykład, że "po japońsku yama to góra, a polsku dziura".

Czytałem kiedyś jedną z książek Wiesława Kotańskiego, polskiego japonisty, który słynął z analizowania imion bóstw i herosów z japońskiej mitologii oraz mitycznych miejsc, gdzie rozgrywały się japońskie pradzieje, wspomnianych w księdze Kojiki. I tak Takehimukai-toyokujiine-wake to ma być „Pan zdających się huczeć szczytów skierowanych w stronę potężnego Słońca”, jeden z czterech regionów wyspy Honshu. I tenże Kotański napisał, że yama to jest po japońsku góra, ale góry w Japonii są specyficzne, w znacznej mierze wulkaniczne, jak chociażby Fuji-yama, i nazwa yama miała oznaczać pierwotnie krater wulkanu, czyli właśnie dziurę, jamę w górze. Co więcej, na zboczach góry pierwotnie chowano zmarłych, stąd też wyraz yama zaczął oznaczać „miejsce pochówku, grób, dół, jama, rów, czeluść”.

Czyli wykreowany w scenariuszu, autorstwa Zanussiego, docent Jakub niesłusznie się wyzłośliwia, a student Raczyk może rzeczywiście dokonał przełomowego odkrycia w językoznawstwie. Szkoda tylko, że jest elementem fikcji literackiej.

W 2025 r. światowy kongres studiów klasycznych i starożytniczych we Wrocławiu. Zapraszamy do nadsyłania zgłoszeń. Może panel biblijno-klasyczny?

REGISTRATION OPEN! 🤓🥳
Check out the details on our website:
http://fiec2025.ptf.edu.pl/

FIEC - International federation of associations of classical studies
Polskie Towarzystwo Filologiczne - Societas Philologa Polonorum