Türkiye Kültür Portalı

Türkiye Kültür Portalı gururla sunar. Eylül ayı banner içeriklerimiz güncellendi 🔥🔥🔥

- Anadolu’da Geç Helenistik Dönemin en önemli kutsal alanlarından biri: Apollon Smintheus Kutsal Alanı
- Ödüllerle dolu bir hayat, ayın ressamı: Rahmi Pehlivanlı
- Kars bölgesinden bir Orta Çağ dönemi eseri: Horomos Manastırı
- 60 binden fazla kültür varlığı ile Türkiye’nin en zengin müzelerinden Burdur Arkeoloji Müzesi

Hepsi Eylül ayı boyunca kulturportali.gov.tr’de sizi bekliyor.

Milletimizin en şanlı zaferlerinden biri olan Zafer Bayramımız kutlu olsun.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere bağımsızlığımız için can veren tüm şehitlerimizi ve kahraman gazilerimizi rahmetle ve minnetle anıyoruz.

Bugün size bir bilmece soruyoruz.

Portalda Elazığ kayıtlarında olmasıyla birlikte birçok ilimizde rastlanan bir bilmece.

Cevabınızı bekliyoruz.

Köprülü Kanyon Milli Parkı hangi şehrimizdedir?

Şah Cihan Hatun Kümbeti – Kayseri
 
Halk arasında Döner Kümbet olarak bilinen Şah Cihan Hatun Kümbeti, Talas Caddesi üzerinde ve Seyyid Burhanettin Mezarlığı’nın karşısındadır.

Kayseri’deki Selçuklu eserlerinin en güzel örneklerinden olan türbe, kitabesine Şah Cihan Hatun adına yaptırılmıştır. Ancak kitabede bir tarih belirtilmemiştir. Niğde ve Ahlat’taki benzer kümbetler ile karşılaştırıldığında kümbetin inşa tarihinin 1275 yılı civarı olabileceği düşünülmektedir. Kümbetin sahibesinin hayatı hakkında ise bilgi elde edilememiştir.

Çift başlı kartal, insan başlı ve kanatlı pars, aslan ve hayat ağacı figürleriyle süslü olan kümbet, kare bir kaide üzerinde yer alır ve on iki köşeli bir gövdesi vardır. Tamamen kesme taştan, mukarnas kornişler üzerine konik külahla, içten ise silindirik mekân üzerine kubbe ile örtülüdür.
 
Gövdenin etrafında, kaval silmelerin meydana getirdiği on iki sivri kemerden her birinin çevirdiği yüzeyler, farklı süslemelerle işlenmiştir. Ayrıca taç kapının solunda, bir hurma ağacının üstünde, çift başlı kartal ve iki tarafında birer aslanı gösteren harap bir kabartma, taç kapının sağında da diğer bir hurma ağacı kabartması vardır.

Figürlü plastik süslemelerin bolluğu ile göze çarpan ve abidevi bir çadırı andıran kümbetin kapı cephesi üstünde, tahrip edilmiş halde insan başlı, kanatlı iki pars figürü arasında çift başlı kartal arması bulunmaktadır.

Kümbetin 12 yüzeyli olması ve giriş kapısının yanlarındaki iki yüzey hariç diğer yüzeylerinin geometrik şekillerinin ve taş işçiliğinin birbirine yakın olmasından dolayı halk arasında Döner Kümbet denmiştir.

Kaynak: Kayseri Valiliği
Fotoğraf: Murat Öcal   

Muğla Müzesi - Muğla
Muğla Müzesi, Muğla Adliyesi’nin arkasında, eski cezaevi binasında bulunmaktadır. 

Açık avlulu, iki katlı dikdörtgen bir plan üzerine oturmakta olan müze, 1994 yılında ziyarete açılmıştır.

Muğla Müzesi ve eşsiz eserleri kulturportali.gov.tr’de…

İhsan Cemal Karaburçak, 1898 yılında İstanbul’da doğdu. Sırasıyla Beşiktaş Rüştiyesi, Kabataş İdadisi ve PTT Mekteb-i Âlisinde öğrenim gördü. PTT idaresinde müfettişlikten başlayarak Telgraf İşleri Müdürlüğüne kadar çeşitli görevler yaptı. 1933’te bu görevinden ayrılarak 1949 yılına kadar Anadolu Ajansı’nda çalıştı.

Resim fırçasını eline ilk kez 1930 yılında Paris’te Ecole Universelle’de aldı; ancak kısa bir zaman sonra okulu bırakmak zorunda kaldı.

İlk sergisini 1949’da 51 yaşında, Ankara’da açan ressam, 1956-1965 yılları arasında Ankara’da Karaburçak Sanat Galerisi’ni yönetti ve sanat yazıları yayımladı.

Siyah Kalem Grubu üyeleri arasında yer alan sanatçı, Türk Plastik Sanatçılar Derneği başkanlığı da yaptı. Ayrıca Sanat Tenkitçileri Cemiyeti ve Çağdaş Ressamlar Cemiyeti üyeliklerinde bulundu.

1962 yılında Venedik Bienali’ne katılan Karaburçak, 1968’de Devlet Resim ve Heykel Sergisi ikincilik ödülünü kazandı. 10 Haziran 1970 tarihinde vefat etti.

Çivril Işıklı Gölü - Denizli
Işıklı Gölü, Denizli’nin Çivril ilçesinde yer alır. Uluslararası Ramsar Sözleşmesi ile A Sınıfı Sulak Alan statüsüne alınmıştır. 

Yaklaşık 800 metre rakımda, alanı ise 3500 hektar civarındadır. Göl, Büyük Menderes Nehri, Karanlık Dere ve Kuti Çayı ile beslenmektedir.

Doğudan gelen su kaynaklarıyla beslenen gölün doğu, batı ve güney kıyılarında setler yapılmıştır. Bu nedenle gölde su seviyesi yükselmiş ve sazlıklar azalmıştır.

Banner içeriklerimiz yenilendi 🔥🔥🔥

- Denizli’de cennetten bir köşe: Işıklı Gölü.
- Bu ay size ressam İhsan Cemal Karaburçak’ı tanıtacağız.
- Muğla Müzesi ile eşsiz tarihi eserleri inceleyeceğiz.

Hepsi Ağustos ayı boyunca kulturportali.gov.tr’de sizi bekliyor.

Yanlışı bizden doğrusu sizden.

Yanlışı “göz var, nizam var” olan ifadenin doğrusu nedir?

Ulugöl Tabiat Parkı - Ordu

2009 yılında tabiat parkı olarak tescil edilen Ulugöl, Ordu’nun Gölköy ilçesinde yer almaktadır.
 
Alan, piknik, doğa yürüyüşü, bisiklet turu, fotoğraf çekimi, bitki ve yaban hayatı gözlemleme gibi faaliyetlere elverişlidir.

Tabiat parkı içinde günübirlik kullanıma yönelik yürüyüş yolları, mescit, çocuk oyun alanları, piknik masaları, kamelyalar, büfe, çeşme ve otopark bulunmaktadır.
 
Ulugöl Tabiat Parkı kayın ağacı, gürgen, kızılağaç, fındık ve meşeden oluşan ormanıyla misafirlerine görsel bir şölen sunmaktadır.
 
Ayrıca Ulugöl ve Çepekli Göl üzerinde bulunan nilüferler, su kamışları, sazlar ve su mercimekleri bu doğa harikası alanın cazibesini arttırmaktadır. Bölgede konaklamaya uygun kır evileri de bulunmaktadır.
 
Kaynak: Ordu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Fotoğraf: Ordu İKTM, Ahmet Bayrak

Fotoğraftaki eserin adı nedir?

Tahmin etkinliğimiz başladı.

Hangi şehirdeyiz?

Kaklık Mağarası - Denizli

Kaklık Mağarası Denizli Ankara karayolunda Denizli il merkezine 30 kilometre mesafede Honaz ilçesi Kaklık Mahallesi’ndedir.

Mağara içerisinde termal su bulunmaktadır. Berrak, renksiz ve kükürt kokulu olan suyun bazı cilt hastalıklarına iyi geldiği bilinmektedir.

Mağaranın yakınında yüzme havuzu, küçük amfi tiyatro, seyir alanları, kafeterya ve kameriyeler mayıs 2002 tarihinden itibaren ziyaretçilerin hizmetine sunulmuştur.

Kaklık Mağarası’nın doğrudan güneş ışığı alan ve sürekli su damlayan duvarlarında, sık bir yosun ve küçük yapraklı sarmaşık türü bitkiler bitmiştir. Aydınlanmaya bağlı olarak gün içinde yeşilin değişik tonlarını alan bu bitkiler mağaraya ayrı bir güzellik katmıştır.

Kaynak: Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Geleneksel Lezzetler
Köfteler

Türk Mutfağı, dünya mutfakları içinde köfte çeşitliliği açısından başı çeker. Lokantaların vazgeçilmezi olan ve evlerde baş tacı edilen köftenin sokak lezzetleri arasında da apayrı bir yeri bulunur.

Köfteler, kulturportali.gov.tr’de Editörün Seçimi başlığı altında yayında.

Sizin seçiminiz hangisi:
1. Kuru Köfte
2. İzmir Köfte
3. Ekşili Köfte
4. Cızbız Köfte
5. Kadınbudu Köfte
6. Çiğ Köfte

İslam Yazıları
Aklâm-ı sitte Yazıları (Muhakkak, Reyhân(î),Sülüs, Nesih, Tevkî, Rıkâ)
Muhakkak Yazı

Aklâm-ı sitte, bir yazı terimi olup, altı kalem (yani yazı) mânasına gelmektedir. Bunun yerine yine aynı mânaya gelen Farsça Şeş Kalem terimi de kullanılır. Birbirinden çok küçük farklarla ayrılan bu yazılardan birini yazan bir hattat diğerlerini de kolaylıkla yazabilmektedir. Başka bir ifade ile bu altı çeşit yazı, aynı paralel çizgilerde gelişme gösterdi. Bu yazıları geliştirenler Türkler ve bir dereceye kadar da İranlılar oldu ve diğer İslam ülkelerinde kayda değer önemli bir gelişme görülmedi.

Muhakkak, sözlükte, “muhkem, muntazam, sağlam söz ve sağlam dokunmuş elbise” mânasına gelmektedir.

Harflerinin açık-seçik, vazıh ve istiften uzak bir şekilde yazılmasından dolayı bu ismi aldığı düşünülen bu yazının, görünüş itibarıyla kûfîden ilk çıkan yazı olduğu anlaşılmaktadır. Zira bu yazıda dik harflerin boyları ile sin, şın, sad, dad ve fe gibi çanaklı tabir edilen harflerin sola doğru uzayan kısımları sülüs yazıya nisbetle daha uzun olduğu gibi dönüş noktaları veya yerleri de sertçe bir manzara arz etmektedir. Ayrıca çanaklı harfler sülüstekiler kadar derin değildir.

Muhakkak yazısı daha ziyade büyük boyda Kur’an’ların yazılmasında kullanılmış, fakat sayfada fazla yer kapladığı için 16. yüzyıldan sonra hemen hemen kullanılmaz olmuştur.

İçerik oluşturulurken kaynağın ilgili bölümlerinden kısaltma yapılmıştır.
Kaynak: Ali Alparslan, İslam Yazıları, Hat ve tezhip sanatı / Ed. Ali Rıza Özcan.- Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2009.
Yazı: Halim Özyazıcı’ya ait Muhakkak Yazı örneği (Ömer D. Kılıç Kol.)

      

Sedir Adası Örenyeri - Muğla

Kedrai Antik Kenti ya da yaygın adıyla Sedir Adası, Muğla’nın Ula ilçesi sınırlarındaki Gökova (Keramos, Kerme) Körfezi’nin doğusunda yer alır. Körfezde bulunan antik kalıntılarla dolu üçlü bir ada grubunun en büyüğüdür.
 
Sedir Adası’nın Antik çağdaki ismi Kedrae veya Cedrae’dır. Yöre halkının Sedir Adası olarak andığı adanın ve çevresinin yüzyıllar öncesinde sedir ağaçları (Cedrus) ile kaplı olduğu, bu nedenle adaya Cedrae dendiği düşünülür. Fakat günümüzde ada ve çevresi makilerle, zeytin ve çam ağaçlarıyla kaplıdır. 
 
Cedrae, Karya uygarlığının önemli kentlerinden biri olmuştur. Bazı kaynaklarda Karya kral ailelerinin yazlarını bu adada geçirdiklerinden bahsedilir. Sonraki yüzyıllarda ada, Rodos periasının (karşı yakasının) önemli kasabalarından biri olarak kabul edilmiştir.
 
Sedir Adası’nda yerleşim, adayı ikiye ayıran kıstağın doğu tarafında gelişmiştir. Kentin tiyatrosu, kutsal alanları, konut, liman ve diğer pek çok önemli sivil ve dinsel yapıları, surlarla çevrili bu alan üzerinde yer alır. Nekropol alanı, liman ve diğer sivil yapıların bir bölümü ise adanın doğu yakasındaki ana karadadır. Bugün hem ana karada hem de adalarda ayakta kalmış kalıntıların büyük çoğunluğu Doğu Roma dönemine aittir. Karia bölgesine yönelik Türk akınları MS 11. yüzyıl sonlarından itibaren yoğunlaşmıştır ve kent MS 15. yüzyılın ilk çeyreğinde Osmanlı egemenliğine girmiştir.
 
Yaklaşık 800 metrelik kıyı uzunluğuna sahip kumsalı ve arkeolojik kalıntılarla bütünleşmiş zengin doğal dokusuyla ada, I. derece arkeolojik sit alanı, I. derece doğal sit alanı ve aynı zamanda özel çevre koruma bölgesidir.
 
Düzgün kesme taştan çok sayıda kule ve sur duvarları, Apollon Tapınağı ve yerine sonradan yapılan kilise, iyi korunmuş tiyatro, agora ve Sedir Adası’nın antik liman kalıntıları görülmeye değer yerlerdir. Kleopatra Plajı olarak bilinen kumsalı, özel bir biçimde oluşmuş kalker damlacıklarından oluşan kumları nedeniyle koruma altındadır.
 
Kaynak: Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Fotoğraf:

Günün sorusu hazır.

Safranlı Tıntış Çorbası hangi ilimize aittir?

Gravürlerle Türkiye
Abdal Köprüsü - Bursa

Osmangazi ilçesinde Nilüfer Deresi üzerinde yer alan Osmanlı dönemi köprülerindendir.
 
1669 yılında Bursalı tüccar Abdal Çelebi tarafından hayrat olarak yaptırılan köprü, döneminin önemli sivil mimari eserlerinden biridir.
 
Kesme taş yapı olan bu köprü, 1978 yılından sonra restore edilerek araç trafiğine kapatılmıştır. İki ucu toprak altında kalmış olan köprü, 64 metre uzunluğunda, 4,75 metre genişliğindedir.

Gravürün Yayımlandığı Kaynak: Don Francisco de Paula-Vidal. Historia Contemporanea del Imperio Otomana. Madrid, 1855.
Kaynak: Gravürlerden Fotoğraflara Türkiye, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
Fotoğraflar: M.Fatih Demirhan, 2006

Üç Kümbetler – Erzurum
 
Üç Kümbetler, Anadolu’da bulunan anıt mezarların en güzel örnekleri arasında yer almaktadır. Üç kümbetten en büyüğünün Emir Saltuk’a ait olduğu ve 12. yüzyılın sonlarında yapıldığı düşünülmektedir. Diğer kümbetlerin kime ait oldukları bilinmezken bunların da 14. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir.
 
Emir Saltuk Kümbeti’nin kesin inşa tarihi bilinmemektedir. 12. yüzyılın sonlarında Saltuklu Hükümdarı İzzeddin Saltuk adına yapıldığı düşünülür.
 
Kümbet, iki renkli kesme taştan oluşturulmuş abidevi yapısı ve sağlam mimarisi ile göze çarpar. İki katlı kümbetin altta her cephesi üçgen bir alınlıkla sonuçlanan sekizgen gövdesi üstte ise silindirik tamburu bulunur. Kümbet bu özellikleri ile diğer Anadolu kümbetlerinden farklıdır.
 
II. Kümbet adıyla anılan ve Emir Saltuk Kümbetinin güneydoğusunda yer alan silindirik gövdeli anonim kümbetin 14. yüzyıldan kaldığı sanılmaktadır. Silindirik gövdeden kaideye geçiş, kalın bir silme ile belirlenmiştir.
 
Kapısı kuzeye açılan yapıda, kıble yönünde bir mihrap, doğu ve batı yönlerine gelecek şekilde dört pencere mevcuttur. İçten kubbe, dıştan konik külahla örtülmüştür. Dış yüzde kalın silmelerde meydana gelen ve alttan birbirine bağlanan on bir süsleme kemeri yer almaktadır. Külah saçağında da bir dizi hurma yaprağı şekli mevcuttur.
 
III. Kümbet olarak anılan ve II. Kümbetin kuzeyinde bulunan bu yapının da 14. yüzyıldan kalmış olduğu düşünülmektedir.
 
Köşeleri pahlanmış yüksek bir kare kaide ile içten kubbe dıştan piramidal külah ile örtülü, on iki yüzlü bir gövdeden meydana gelir.

Hangi antik kentteyiz?
Cevabınızı ankete katılarak verebilirsiniz.

Hangi şehirdeyiz?

Prusias Ad Hypium Antik Tiyatrosu - Düzce

Günümüz Düzce ili sınırlarında kalan antik Prusias ad Hypium antik kenti, Bithynia Bölgesi’nin en önemli kentlerinden biridir ve ne yazık ki büyük oranda modern yerleşimin altındadır.

Tiyatro bu kentin günümüze kadar korunan tek anıtsal yapısıdır. Tiyatro kentin güneye bakan yamacı üzerinde inşa edilmiştir. Üç bölümlü ve altı tonozlu girişe sahip
caveası, yarım daireyi aşan orkestrası ve üç kapı ve altı pencereye sahip sahne binası ile oldukça görkemli bir yapıdır.

Geç Hellenistik-Erken İmparatorluk Dönemi’nde inşa edilmiş olan tiyatro, Yunan ve Roma özelliklerini bir arada göstermektedir. Bu sebeple önemli geçiş tiyatrolarından biridir.

Yapılan kazılarda ortaya çıkan mimari elemanlar ile bazı yazılı kanıtlarla tiyatronun İS 2. yüzyılda geniş çaplı bir yenileme geçirmiş olduğu anlaşılmaktadır. 2020 yılı kazıları ile de tiyatronun planının anlaşılması ve belgelenmesi mümkün olmuş, daha önceki yıllarda tiyatro hakkında çalışmalar bilim insanlarının ortaya koyduğu
planlar ve bilgiler kesin şekilde değişmiştir.

2020 yılından itibaren 12 aylık kazı statüsüne alınan Prusias ad Hypium antik tiyatrosu kazıları, 2013 yılından bu yana devam eden kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izinleri ile Konuralp Müzesi başkanlığında, Düzce Üniversitesinin bilimsel koordinatörlüğünde, Düzce Belediyesi ve Türk Tarih Kurumunun destekleri ile
sürdürülmektedir.

Kaynak: Prusias Ad Hypium Antik Tiyatrosu: Yeni Kazılar, İlk Veriler, Emre Okan, Ahmet Bilir, Doğuş Çalışkan, Höyük, 2022, Sayı 9.

Tahirabat Köyü, Alaca - Çorum

İlçe merkezine 23 km’dir. Eski adı “Kırklar”dır.

1887 yılında Erzurum Oltu’nun Penek Köyü’nden gelenler tarafından kurulmuştur.

Köye ismini, Tahir isimli bir tahsildar vermiştir.

Siz de fotoğraflarınızı [email protected] adresine gönderebilir veya etiketleyerek tanıtılmasını sağlayabilirsiniz.

Hangi şehirdeyiz?

Temmuz ayında Kültür Portalı’nda Karanlık Kilise’nin büyüleyici fresklerini ve mimari özelliklerini keşfedin!

Karanlık Kilise, Göreme Açık Hava Müzesi’nde yer alan, kaya içine oyulmuş en etkileyici kiliselerden biridir. Araştırmacılara göre 12. yüzyıl sonu 13. yüzyıl başlarında inşa edilen kilise, muhteşem freskleriyle dikkat çeker (Doğum, Kudüs’e Giriş, Son Akşam Yemeği, Yahuda’nın İhaneti, Çarmıha Gerilme ve Diriliş vb.). Bu freskler, Hz. İsa’nın yaşamından sahneleri detaylı bir şekilde tasvir eder ve hala canlı renkleriyle ziyaretçileri büyüler.

Karanlık Kilise, adını içeriye az miktarda ışık girmesinden alır, bu da fresklerin yüzyıllar boyunca iyi korunmasını sağlamıştır.

Kilisenin mimarisi, dört merkezi sütun ve haç planlı bir yapı ile karakterizedir. Göreme’nin kaya içine oyulmuş yapıları arasında eşsiz bir örnektir.

Kilisenin boyutları nispeten küçüktür, ancak içerdiği sanatsal detaylar ve dini motifler onu özel kılar.

Göreme’yi ziyaret edenlerin mutlaka görmesi gereken bu tarihi yapı, Kapadokya’nın zengin kültürel mirasını gözler önüne serer.

5 Bin Yıllık Oyun Seti - Batman Müzesi
Siirt-Başur Höyük Erken Tunç Çağı 1 Mezarında Ortaya Çıkarılan Oyun Taşları

Başur Höyük’te karşılıklı oynandığı düşünülen bir oyuna ait taşlardan oluşan oyun seti, eldeki radyokarbon verilerine göre en eski figüratif oyun taşları olmaya adaydır.

Oyunda yer alan taşlar:

3 adet domuz biçimli taş
4 adet köpek biçimli taş
4 adet piramidal taş
4 adet beyaz mermi çekirdeği şeklinde taş
14 adet siyah mermi çekirdeği şeklinde taş (4’ü diğerlerine oranla daha büyük)
4 adet yuvarlak taş (3’ü beyaz, 1’i siyah taştan)
3 adet yuvarlak, içi beyaz deniz kabuğu, üzeri siyah taş kaplama obje
1 çit siyah taş kaplama (bir üstteki ile aynı gruptan olup, ortasındaki beyaz deniz kabuğu eksik)
1 adet zar

Anadolu’nun henüz yazı ile tanışmadığı bir döneme tarihlenen oyun taşlarının kısmen eğitsel anlamda da kullanılmış olabilecekleri düşünülebilir. Prehistorik çağlarda rastlanan bu tür oyunlar, günümüzde bilinen gelişmiş zekâ oyunlarının ataları olabilirler.

Kaynak: Haluk Sağlamtimur, 5 Bin Yıllık Oyun Seti, Aktüel Arkeoloji, Eylül-Ekim 2018

Ferit Akalın Radyo ve İletişim Müzesi hangi sehrimizdedir?

Türkiye’nin Peynirleri
Ezine Peyniri

Geleneksel Türk kahvaltısının olmazsa olmaz bir ögesi olan Ezine Peyniri;  inek, koyun veya keçi sütünden yapılabilir. Sert veya yumuşak seçenekleri olan peynir, tam yağlı ya da yarım yağlı olarak üretilmektedir.

Ülkemizde unlu mamullere, salata çeşitlerine de konulan Ezine Peynirinin Çanakkale-Ezine ve Trakya genelindeki çeşitleri meşhurdur.

Halihazırda 2 seri şeklinde hazırladığımız Türkiye’nin Peynirleri içeriğimiz için kulturportali.gov.tr’ye bekliyoruz.