Nationale Herdenking 15 Augustus 1945

Vanavond bereikte ons het verdrietige bericht dat gisteravond op 87-jarige leeftijd, Frank Scharff is overleden.
Kranslegger in 2017 en sindsdien vrijwilliger bij onze stichting. Afgelopen herdenking was hij er nog bij…..

Wij wensen zijn dierbaren heel veel sterkte en we gaan Frank ontzettend missen!!!
Selamat Jalan lieve Frank ❤️

Zojuist bereikte ons het bericht dat Loek Middel helaas is overleden. In 2021 hield hij een indrukwekkende voordracht tijdens de Nationale Herdenking 15 augustus.
Wij wensen zijn nabestaanden heel veel sterkte.
Selamat Jalan Loek….

Lees hier zijn voordracht:https://15augustus1945.nl/wp-content/uploads/2021/08/Toespraak-Loek-Middel.pdf

Wij horen graag jouw mening!

Het bestuur van de stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945 vindt het belangrijk dat de opzet en inhoud van de Nationale Herdenking aansluit bij de wensen en behoeften van haar bezoekers en kijkers.

Daarom horen wij graag wat jij vond van de herdenking 2024.

Doe mee via deze enquete: https://nl.surveymonkey.com/r/BBLWWVL

U kunt de enquete invullen wanneer u op het veld aanwezig was óf wanneer u (een gedeelte van) de herdenking gezien hebt op televisie of online.

Wilt u uw reacties s.v.p. geven in de enquete i.p.v. als reacties onder deze post?
De rapportage van de enquete kunnen we bespreken binnen het bestuur en met onze samenwerkingspartners.

Tijdens de Nationale Herdenking 15 augustus 2024 is het gedicht Mijn bloed van Robin Block niet volledig uitgezonden in de live tv-registratie door de NOS. Dit was voor geen van de betrokkenen wenselijk. Om een afbreking zoals deze in de toekomst te voorkomen gaan wij o.a. in gesprek met de NOS.

Wij zijn documentairemaker Hetty Naaijkens-Retel Helmrich en haar filmcrew zeer erkentelijk dat zij beelden uit de documentaire Indisch in Nederland (werktitel) beschikbaar hebben gesteld en de volgende montage hebben gemaakt.

De documentaire, die komend jaar in de bioscoop is te zien, is opgenomen volgens de techniek van de single shot cinema, de karakteristieke manier van filmen waarmee de vorig jaar overleden cineast Leonard Retel Helmrich (1959-2023) internationaal furore maakte met onder meer zijn trilogie Stand van de zon, Stand van de maan en Stand van de sterren.

In de nieuwe documentaire Indisch in Nederland (werktitel) volgen de makers een aantal Indische schrijvers, kunstenaars en andere kopstukken onder wie dichter en singer-songwriter Robin Block.

MIJN BLOED


ik draag de stank van tabak, mijn aderen
vertakken zich langs oude plantages, mijn spieren
mengen kalmte met geweld – de stem
van een voorvader buldert door mijn keel

ik heb zoveel te bewijzen

in mijn mond strijden verschillende tongen,
de ruggengraat van een nyai draag ik,
de kinderen die zij baarde zijn kinderen
die haar niet meer toebehoren

haar handen, mijn polsen, zoveel kwijtgeraakt

in mijn bloed galmt het gezang van gevangenen,
de dreun van een geweerkolf – een rode stip
spat op wit katoen, grootmoeder hurkend
in de kokendhete middagzon
door mijn hoofd loopt een verbogen rails,
een dwaalspoor ingehamerd
bij de volgende generaties:

aanpassen! aanpassen!

herinner je de winter,
de eerste die ons allemaal bevroor

jouw voeten, mijn voeten
bloot en koud op vreemde grond

opa verstopt zijn oorlog
in elk oog een dolk
in zijn glimlach een verloren jongetje

en ik heb vlaggen
te verhangen,
kransen waarvan ik niet meer weet waar ik ze leggen moet


Uit: Block, Robin: Handleiding voor Ontheemden (Atlas-Contact, 2023)
ISBN: 9789025473501.

Hetty Naaijkens-Retel Helmrich
in Nederland
van de zon
van de maan
van de sterren

MIJN BLOED Robin Block, Nationale Herdenking 15 augustus 2024 "MIJN BLOED"Gedicht en voordracht door ROBIN BLOCKUit: Handleiding voor Ontheemden (Atlas-Contact)Gefilmd voor de nieuwe documentaire van Hetty Naaijkens-Ret...

Stichtingen Japanse Vrouwenkampen en Herdenking Japanse Jongenskampen zullen op 25 augustus 2024 gezamenlijk een herdenking organiseren op Bronbeek.

Vanaf 10.00 uur wordt u in de grote witte tent nabij de Kumpulan ontvangen met koffie, thee en cake waarna om 11.00 uur de herdenkingsplechtigheid bij de beide
monumenten zal beginnen.

Voor diegenen die helaas niet fysiek aanwezig kunnen zijn, wordt de herdenking ook uitgezonden door middel van een livestream vanaf 11.00 uur.

www.arvideo.nl/bronbeek25augustus

Spreker dit jaar is Pieter van Huijstee. Hij is filmmaker en documentaire producent en heeft de aangrijpende documentaire “Als ik mijn ogen sluit- Leven met de Japanse kampen “gemaakt.

De plechtigheid wordt afgesloten met het defilé langs beide monumenten, waarbij er
gelegenheid is om bloemen te leggen bij de monumenten en/of bij de namenwand die weer zal zijn opgesteld.

Herdenking Jongens- en Vrouwenkampen 25-08-2024

Wist u dat de Stichting Herdenking Birma-Siam Spoorweg en Pakan Baroe Spoorweg - SHBSS ernaar streeft om de twee jaar op pelgrimsreis te gaan naar de Thaise kant van de Birma Siam Spoorlijn? Met een kleine groep en goede begeleiding van het Thai-Burma Railway Center (TBRC) komt u op plekken waar de voormalige kampen geweest moeten zijn en u zich een voorstelling kunt maken van de ontberingen. De reis is eind november en u kunt zich nu inschrijven zie verder de SHBSS...

Bericht van het bestuur van de Herdenking Birma-Siam Spoorweg en Pakan Baroe Spoorweg:

Op 17 augustus hopen wij u allen weer te verwelkomen op onze jaarlijkse herdenking op landgoed Bronbeek (Velperweg 147, Arnhem). Vanaf 10.00 uur is het landgoed geopend en staat er koffie, thee en spekkoek voor u klaar.

Om 11.30 uur start de herdenkingsceremonie evenals de livestream van de ceremonie.

Kijk voor meer informatie op onze herdenkingspagina: https://lnkd.in/ey95ddg5

(Foto's mede mogelijk gemaakt door Arjan Vrieze Photography.)

Vandaag vond in Den Haag de Nationale Herdenking van 15 augustus 1945 plaats. Tijdens de Nationale Herdenking wordt stilgestaan bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden. Op die dag herdenken we alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië. Ieder jaar groeit de belangstelling en nemen nieuwe generaties deel aan deze herdenking.

Meer dan 5000 belangstellenden waren naar het veld bij het Indisch Monument gekomen, een record.

Minister-president Dick Schoof en de staatssecretaris van VWS, Vincent Karremans, legden een krans namens de regering. De voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer, Jan Anthonie Bruijn en Martin Bosma, deden dat namens het parlement. Ook de Indonesische ambassadeur, de heer Mayerfas, en de ambassadeurs van Australië, Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk legden een krans.

Tijdens een emotionele en waardige bijeenkomst stond voorzitter Thom de Graaf stil bij alle slachtoffers van de Japanse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië. Een speciaal eerbetoon was er voor Wieteke van Dort, die op 15 juli van dit jaar overleed.

Yvonne Keuls en haar kleindochter Babiche vertelden het verhaal van de duizend van Amahei en waarom het belangrijk is om oorlogsverhalen te blijven doorvertellen.

De burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen, droeg een bewerking van het gedicht Er leven haast geen mensen meer van Wim Kan voor. Dichter Robin Block droeg voor uit eigen werk.

Kyra van Aerssen, leerling van het VCL, vertelde een aangrijpend verhaal over haar overgrootvader en zijn dagboek, dat zij als tweede in de familie in zijn geheel had gelezen.

Muzikale optredens waren er van Yosina Roemajauw, Lisa Noya, en de Marinierskapel der Koninklijke Marine. Ruben Annink vertolkte Liedje van verlangen van Wieteke van Dort.

Voorafgaand aan de herdenking vond er in de Koninklijke Schouwburg en op andere locaties in Den Haag een herdenkingsprogramma plaats. Overdag werden er in meer dan 50 plaatsen in heel Nederland lokale herdenkingen gehouden. Ook op de erevelden in Indonesië werden herdenkingen georganiseerd.

Een groot succes was het pop-up restaurant Bar Bungkus, waar de bezoekers voor en na de herdenking elkaar konden ontmoeten. In poppodium Paard trad laat op de avond de Indonesische popgroep Lair op.

Opvallend was het aantal jongeren dat aanwezig was, ook onder de vrijwilligers. Het laat zien hoe breed de herdenking op 15 augustus in Nederland en daarbuiten wordt gedeeld.

Thuis kon de ceremonie worden gevolgd via de live-registratie door NOS op NPO 1, Omroep West en in het buitenland op BVE.

De toespraken zijn vanaf nu terug te lezen op onze website: https://15augustus1945.nl/nationale-herdenking-15-augustus/

Foto’s: Ilvy Njiokiktjien

Vandaag, op 15 augustus, staan wij stil bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden en worden álle slachtoffers herdacht van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië.

Enkele opties om vandaag stil te staan en te herdenken:

- Draag de Melati. De Melati, de Indische jasmijn, is het herdenkingssymbool dat we dragen om te laten zien dat we herdenken.
- Op veel plaatsen in Nederland wordt op 15 augustus de vlag uitgehangen. Doe mee en hang de Nederlandse vlag ook uit.
- Sta één minuut stil.
- Bezoek onze website en sociale mediakanalen om meer te weten over de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië.
- Bezoek een lokale herdenking, de Nationale Herdenking of kijk naar de live uitzending vanaf 18.44 op NPO1.
- Deel op social media dat je vandaag herdenkt. Dit kun je doen door dit bericht te delen, maar ook door je eigen verhaal te delen.
- Kook, praat en eet gezamenlijk.

De herdenking bij het Indisch Monument in Den Haag wordt vanaf 18.44 uur live uitgezonden door de NOS op NPO1 en NOS.nl. Wil je de volledige herdenking bekijken, inclusief het deel na 20.00 uur? Schakel dan over naar Omroep West tot 20.20 uur. De volledige herdenking kan ook worden bekeken op ons Facebook-kanaal en via onze website.

Wij wensen u een waardige herdenking.

Ga voor meer informatie naar www.15augustus1945.nl

Meer informatie over wie en wat we vandaag herdenken:
https://15augustus1945.nl/waarom-herdenken/

Het programma van de Nationale Herdenking:
https://15augustus1945.nl/nationale-herdenking-15-augustus/

Dagprogramma Het Nationale Theater met ook het CBG Centrum voor familiegeschiedenis en PAARD:
https://hnt.nl/15aug45

Overzicht lokale herdenkingen:
https://15augustus1945.nl/lokale-herdenkingen/

Koop hier uw Melati:
https://15augustus1945.nl/herdenkingssymbool-melati/ - De Melati wordt vandaag ook per stuk verkocht bij Het Nationale Theater en op het veld bij het Indisch Monument.

Tijdens de Nationale Herdenking 15 augustus wordt stilgestaan bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden. Op die dag herdenken we alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië. Vandaag werd dat herdacht bij de Indische plaquette in het gebouw van de Tweede Kamer, georganiseerd door de Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945. In aanwezigheid van de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer, Jan Anthonie Bruijn en Martin Bosma, werden de slachtoffers van de Japanse bezetting herdacht. Zij legden ook een krans namens de Eerste en Tweede Kamer.

Thom de Graaf, voorzitter van de Stichting, benadrukte het belang van deze herdenking, ondanks de complexe gevoelens die het oproept. Hij herinnerde eraan dat 15 augustus 1945 het einde van de Tweede Wereldoorlog markeerde, maar geen onmiddellijke overgang naar vrede en vrijheid betekende voor velen in voormalig Nederlands-Indië.

Martin Bosma sprak over de betekenis van de Indische plaquette als dagelijks herinneringsteken aan de wreedheden tijdens de bezetting. Hij droeg een gedicht voor van Willem Brandt, een dichter die zelf de verschrikkingen van een Japans kamp meemaakte.

Patricia Tjiook-Liem deelde haar persoonlijke verhaal over de Chinese gemeenschap tijdens de bezetting en benadrukte de noodzaak om vragen over het verleden te blijven stellen. Herdenken helpt ons immers om te begrijpen.

Bekijk hier de livestream van de herdenking terug: https://tinyurl.com/52kjuna7

Foto's: Tweede Kamer

📺 Belangrijke uitzendinformatie! 📺

De NOS zendt de Nationale Herdenking 15 augustus 1945 live uit op NPO1 van 18.44 tot 20.00 uur. De plechtigheid start om 19.15 uur. U kunt dit ook live via de NOS app en/of website bekijken. Wilt u de volledige herdenking bekijken, inclusief het deel na 20.00 uur? Schakel dan over naar Omroep West tot 20.20 uur. Voor diegenen die onderweg zijn of geen televisie bij de hand hebben, we zenden de herdenking ook live uit op onze Facebook-pagina en onze website 15augustus1945.nl.

Deel dit bericht, zodat iedereen weet waar ze terecht kunnen om de uitzending te bekijken.

Ieder jaar wordt tijdens de Nationale Herdenking op 15 augustus bij het Indisch Monument in Den Haag het Indisch Onze Vader ten gehore gebracht. Dit jaar zal Lisa Noya het Indisch Onze Vader zingen, onder begeleiding van de Marinierskapel der Koninklijke Marine.

De oorsprong van het Indisch Onze Vader:
Een jong meisje leerde het Onze Vader zingen op de kloosterschool van de zusters Ursulinen in Batavia. Toen de Kempetai (de Japanse geheime dienst) haar tijdens de oorlog van Nederland tegen Japan gevangen zette, zong zij iedere avond om zes uur dit gebed.

Andere gevangenen die na hun verhoor door de Kempetai weer terug mochten keren naar hun gevangenkamp, zongen dit lied voor hun lotgenoten. Daardoor kreeg het gezongen gebed in de oorlog een zeer speciale bekendheid.

Lisa Noya (1969) is zangeres en van Molukse afkomst. Zij begon op vijfjarige leeftijd te zingen in de Molukse kerk en maakte in de jaren '80 deel uit van het trio Mai Tai. Met haar gezelschap NoyaLohyNoya maakte ze een cd die ze opdroeg aan de eerste generatie Molukkers die in 1951 naar Nederland kwam.

Lisa: “Op 15 augustus herdenk ik mijn Molukse grootouders en met hen ook degenen die ik niet gekend heb, hun oorlogsgeneratie, zowel de inheemse als de Indische bevolking van het voormalig Nederlands-Indië, die hebben gestreden en geleden onder de Japanse bezetting en ook tijdens de onafhankelijkheidsoorlog die volgde. Ik dank en eer tegelijkertijd mijn grootouders voor hun moed, geloof, liefde en opofferingen om in een vreemd land, hier in Nederland, een bestaan op te bouwen voor hun kinderen en kleinkinderen.”

De foto is van de repetities, waar Lisa Noya Music samen met Yosina Roemajauw aan het repeteren was met de Marinierskapel der Koninklijke Marine.

Op de zeven Nederlandse erevelden in Indonesië liggen ongeveer 25.000 oorlogsslachtoffers begraven. Namens de Stichting Nationale Herdenking 15 Augustus 1945 worden op elk van deze erevelden kransen gelegd. Dit jaar is de bijzondere Melati-krans voor het eerst naar Indonesië gestuurd en wordt deze op het ereveld Menteng Pulo geplaatst, waar ook de officiele herdenking plaatsvindt. Dit wordt georganiseerd door de Oorlogsgravenstichting.

De Melati-kransen, die ook tijdens de Nationale Herdenking in Den Haag en op Bronbeek worden gelegd, zijn met zorg samengesteld door vrijwilligers. Elke krans bestaat uit 1000 vilten Melati's, symbolische Indische jasmijnbloemen, die door mensen uit het hele land zijn gemaakt.

Ook op het Nationaal Ereveld Loenen wordt op 15 augustus een Melati-krans gelegd. Dit ereveld is verbonden met de zeven Nederlandse erevelden in Indonesië door de aanwezigheid van zeven Indische kruizen. Het is geen toeval dat Loenen is gekozen voor het plaatsen van deze kruizen. Op het ereveld liggen verschillende slachtoffers die omgekomen zijn in Azië en uiteindelijk zijn herbegraven in Loenen. In de kapel worden bovendien vele slachtoffers herdacht die tot op de dag van vandaag vermist zijn.

Dank aan alle vrijwilligers die deze kransen en herdenkingen mogelijk maken. We hopen dat iedereen, of zij nu in Nederland, op de erevelden in Indonesië, of elders ter wereld zijn, een waardige herdenking beleeft. Samen herdenken we wereldwijd.

Yosina Roemajauw zingt aanstaande donderdag tijdens de Nationale Herdenking ‘The Captives’ Hymn’ onder begeleiding van de Marinierskapel der Koninklijke Marine. The Captives’ Hymn werd tijdens de oorlog gezongen door vrouwen in het kamp.

Wij vroegen Yosina waarom herdenken belangrijk voor haar is en wie zij op 15 augustus herdenkt. “Omdat ik vind dat mijn generatie ervan bewust moet zijn dat vrijheid niet vanzelfsprekend is.

Op 15 augustus herdenk ik alle mensen die zijn omgekomen tijdens de oorlog, maar vooral ook de mensen die gestreden hebben tijdens de oorlog. Zij hebben er immers voor gezorgd dat wij in vrijheid kunnen leven.”

Yosina Roemajauw (2006) werd geboren op West-Papoea en groeide op in Olst (Overijssel). Ze deed in 2018 mee aan The Voice Kids en ontroerde publiek en jury met haar winnende optreden in de finale. Eerder trad zij op voor War Child en tijdens de kinderherdenking op 4 mei vanuit Madurodam.

Mocht je in de gelegenheid zijn, dan is er morgen een prachtig Open Podium in Museum Sophiahof. Er is een bijzonder herdenkingsprogramma samengesteld. Loop binnen en laat je inspireren door alle creatieve en betekenisvolle acts! Gratis toegankelijk en het begint om 13.00! Extra leuk: Je kunt ook meteen de nieuwe Melati-kas bewonderen!

Open Podium Herdenking 2024 | www.museumsophiahof.nl Na een geslaagde eerste editie organiseren wij ook dit jaar weer samen met Nationale Herdenking 15 augustus 1945 een Open Podium Herdenking. Met de diverse aanmeldingen hebben wij een bijzonder herdenkingsprogramma samengesteld. Loop binnen en laat je inspireren door alle creatieve en betekenisvolle...

Ken jij de Melati al, oftewel: Indische jasmijn? 🌸

Het is een typische bloem uit Indonesië en het symbool van respect, betrokkenheid en medeleven. Daarom dragen we dit speldje van 5 mei tot en met 15 augustus, omdat voor miljoenen mensen de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië in mei 1945 nog niet voorbij was. Zij moesten nog volhouden tot 15 augustus. Bestel nu jouw Melati-pin, dan heb je 'm nog op tijd binnen: https://15augustus1945.nl/winkel/

Dichter en muzikant Robin Block zal tijdens de Nationale Herdenking op 15 augustus het gedicht 'Mijn bloed' voordragen. We spraken met hem over wie hij herdenkt en waarom herdenken zo belangrijk is.

“Op 15 augustus herdenk ik mijn grootouders die de kampen hebben overleefd en met de nodige pijn en moeite een nieuw leven hebben opgebouwd in Nederland. En ik herdenk de eerste en tweede generatie in het algemeen: wij zijn hier nu, om wat zij toen daar hebben gedaan en doorstaan. Wij staan op hun schouders, voelen hun pijn, maar vieren ook hun liefde en veerkracht.

'Wie zijn geschiedenis niet kent, is gedoemd haar te herhalen', citeer ik Paatje Phefferkorn.
De eerste generatie was bezig met een nieuw leven opbouwen en zich aanpassen, om onderdeel te worden van de Nederlandse maatschappij. Dat is ook aan de tweede generatie meegegeven. Mijn generatie richt zich op de vraag: wat is er dan weggestopt, tijdens al dat aanpassen? Wij willen de verhalen van de vorige generaties niet verliezen, maar doorgeven aan de volgende. Wel kijkt mijn generatie kritischer naar de koloniale geschiedenis die voorafging aan de Japanse bezetting en Indonesische onafhankelijkheidsstrijd. Ook willen we een nieuwe band opbouwen met het Indonesië van nu. Tegelijkertijd is er de wens om, juist tijdens de herdenking, respect en liefde te tonen voor de vorige generaties die zoveel hebben meegemaakt en op wiens schouders wij staan. Voor mij kunnen al deze zaken naast elkaar bestaan. Het is aan elke nieuwe generatie om steeds opnieuw te besluiten wat ze niet meer wil herhalen, en wat ze juist wel wil behouden en doorgeven. Zo houden we de geschiedenis levend. Herdenken is ook vooruitkijken.”

Veel van Robin Blocks werk gaat over de gedeelde geschiedenis van Nederland en Indonesië. Zijn poëziebundel 'Handleiding voor ontheemden' werd onlangs bekroond met de Granate Poëzieprijs en de Herman de Coninckprijs.

Meer weten over het programma van de Nationale Herdenking 15 augustus 1945? Klik dan op deze link: https://15augustus1945.nl/nationale-herdenking-15-augustus/

Dit jaar is het weer mogelijk om na afloop van de Nationale Herdenking met elkaar in gesprek te gaan en iets te eten en te drinken. Ook nodigen wij u graag uit om samen te komen in ‘Bar Bungkus’, ons pop-up restaurant tegenover het Indisch Monument, aan de zijde van Madurodam. Een voucher voor een Nasi Bungkus kost €9 per persoon. De Nasi Bungkus vóór de herdenking is uitverkocht. Nasi Bungkus na afloop van de herdenking kunt u aanschaffen via deze link: https://shop.paylogic.com/4087fcce2bc84d36a4621f5cc19a4c6f/

Waarom Nasi Bungkus? Na de bevrijding deelde het Rode Kruis Nasi Bungkus uit aan de teruggekeerde krijgsgevangenen. Dit bescheiden gerechtje symboliseert de veerkracht en het opkrabbelen na de oorlog.

Belangrijk om te weten: de maaltijdvoucher is voor de Nasi Bungkus en garandeert géén stoelreservering voor de herdenking zelf.

Het verhaal van Jan Ruff O’Herne in 1 minuut

Jan Ruff-O'Herne was de eerste westerse vrouw die getuigde dat ze als 'troostmeisje' was misbruikt en verkracht in een bordeel voor Japanse militairen in Nederlands-Indië.

Bijna een halve eeuw zou ze zwijgen over wat ze had meegemaakt. Alleen haar man, een Britse militair die ze na de bevrijding van de Japanners ontmoette, wist van haar verleden.

Het zou tot 1992 duren voor ze haar zwijgen doorbrak. ‘De wereld moet dit weten, verkrachting wordt nog steeds gebruikt als wapen in oorlogssituaties en dat moet gestopt worden,’ zei ze in haar onverzettelijke strijd voor oorlogsslachtoffers van seksueel geweld.

Jan Ruff-O’Herne werd op 18 januari 1923 geboren in Bandoengan, Nederlands-Indië. Ze overleed op 19 augustus 2019 in Adelaide, Australië.

=

Tot 15 augustus delen wij een reeks verhalen over de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië, die je in een minuut kunt lezen. Het is al te lang stil geweest. Omdat nog niet iedereen deze verhalen kent en ze doorverteld moeten worden. Sta een minuut stil bij 15 augustus 1945. Eén minuut stilstaan hoeft niet in stilte te gebeuren. In één minuut kun je praten, uitleggen, luisteren, lezen, nadenken, discussiëren en samenkomen.

Herkent u dat gevoel? Dat moment waarop u wilt vertellen over de herdenking van 15 augustus, maar beseft dat het een uitdaging is dit in een kort tijdsbestek uit te leggen? Waar te beginnen? Zeker als de informatie relatief nieuw voor iemand is.

Dan nodigen wij u uit om even op ons YouTube-kanaal te kijken. Wij hebben de afgelopen jaren heel veel video's gemaakt waarin wij proberen om een aantal verhalen op een begrijpelijke manier voor iedereen uit te leggen. 'Explainers' noemen wij die.

Over wat we op 15 augustus herdenken, het verschil tussen 15 en 17 augustus, over de betekenis van het Indisch Monument, waarom het belangrijk is om verhalen te delen, wat het verhaal is van de Dodenspoorlijn, maar bijvoorbeeld ook de achtergrond van nasi rames, terang bulan, batik en natuurlijk spekkoek.

Heel veel van deze video's zijn rond de twee minuten, omdat we weten dat we dan meer mensen kunnen bereiken. We hopen dat we elk jaar weer een aantal meer mensen bewust kunnen maken van onze gedeelde geschiedenis. Dus mocht u benieuwd zijn, neem dan zeker even een kijkje op ons YouTube-kanaal, waar we deze video's verzamelen. Uiteraard worden deze elk jaar aangevuld.

Wilt u deze verhalen met anderen delen? Voelt u zich dan ook vrij om onze YouTube-linkjes te delen. Samen kunnen we de verhalen doorvertellen. Dank u wel!

Link naar ons YouTube kanaal: https://www.youtube.com/

Singer-songwriter Ruben Annink, van Nederlands-Indische komaf, zal de Nationale Herdenking op 15 augustus afsluiten met een lied van Wieteke van Dort.

Waarom vindt hij herdenken belangrijk? “De Japanse bezetting is een onderwerp waar in mijn familie pas sinds korte tijd over gesproken wordt. Een periode waarvan ik weet dat het verschrikkelijk moet zijn geweest, maar waarvan ik de details slechts voorzichtig durf te vergaren. Het Indische zwijgen wordt langzaam doorbroken zodat de komende generaties niet vergeten wat onze grootouders hebben meegemaakt. En we stil kunnen staan bij de onschatbare waarde van vrijheid.”

Wie hij op 15 augustus herdenkt? “Tijdens de herdenking herdenk ik mijn grootouders. Mijn overgrootvader die als KNIL-militair dwangarbeid moest verrichten bij de Birma-spoorlijn. Mijn overgrootmoeder die een jong gezin in leven moest houden in de kampen op Sumatra. Maar ook de rest van mijn familie, elk met hun eigen verhaal. Buitenkampers, Binnenkampers, blijvers en repatrianten, voor elk van hen is de bezetting een zwarte bladzijde geweest. Waar ik in vrijheid stil bij kan en mag staan.”

Meer weten over het programma van de Nationale Herdenking 15 augustus 1945? Klik dan hier: https://15augustus1945.nl/nationale-herdenking-15-augustus/

Hoofdspreker bij de Nationale Herdenking dit jaar is schrijfster Yvonne Keuls. Zij zal samen met haar kleindochter Babiche een toespraak houden. Yvonne Keuls (1931) werd geboren in Nederlands-Indië en kwam op zevenjarige leeftijd naar Nederland. Veel van haar boeken behoren tot de klassiekers van de Nederlandse literatuur. Daaronder ook haar bekendste Indische titels Mevrouw mijn moeder en Indische tantes.

Eerder sprak Yvonne Keuls in 2003 tijdens de Nationale Herdenking bij het Indisch Monument. Ze vertelde toen over de ontberingen die haar familie en schoonfamilie tijdens de Japanse bezetting moesten doorstaan. Haar man Rob werd door de Japanners geïnterneerd. Hij kwam in 1947 naar Nederland.

Toen ze trouwden spraken Rob en Yvonne Keuls af dat ze hun kinderen niet zouden belasten met wat ze in de oorlog hadden meegemaakt. Kleindochter Babiche nam geen genoegen met het zwijgen van haar grootouders. Zij bleef haar opa Rob vragen stellen over het verleden.

'Het is aan Babiche te danken, dat wij dit jaar tijdens de herdenking samen het verhaal vertellen over de 1000 van Amahei,' zegt Yvonne Keuls. 'De vader van Rob, mijn schoonvader Aat was een van de duizend krijgsgevangenen die op transport werden gesteld om dwangarbeid te verrichten op het eiland Seram. Babiche heeft ons overtuigd dat het belangrijk is dat haar generatie dat verhaal ook kent. Om te voorkomen dat het weer gebeurt en omdat het ons laat zien hoe oorlogstrauma's generaties doorwerken.' Rob Keuls zal er op 15 augustus helaas niet bij zijn, hij overleed vorig jaar.

Meer weten over het programma dit jaar? Ga naar https://15augustus1945.nl/nationale-herdenking-15-augustus/

Foto: Kaya de la Rambelje